Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Mikołaj Sęp Szarzyński, Do Kasie (Jako lód taje przezroczysty z lekka...)

Spis treści

    1. Bóg: 1
    2. Cień: 1 2
    3. Kochanek: 1 2 3
    4. Kondycja ludzka: 1
    5. Kwiaty: 1
    6. Lustro: 1 2 3
    7. Miłość: 1 2 3
    8. Miłość niespełniona: 1
    9. Miłość spełniona: 1
    10. Miłość tragiczna: 1
    11. Oko: 1
    12. Próżność: 1
    13. Rozum: 1
    14. Sobowtór: 1 2
    15. Śmierć: 1 2
    16. Woda: 1
    17. Wzrok: 1

    Mikołaj Sęp SzarzyńskiDo Kasie

    1
    Kochanek, Miłość, Oko, Śmierć, WzrokJako lód taje przezroczysty z lekka,
    Kiedy go ogień zagrzewa z daleka,
    Tak ja na twarz twą na każdą godzinę
    Patrzam[1] a ginę.
    5
    Patrzam a ginę z wielkiego frasunku;
    A jeśli nie dasz łaskawie ratunku,
    Nielutościwą[2] tobie wiecznie słynąć[3],
    Przyjdzie mnie zginąć.
    Bóg, Kondycja ludzka, Miłość, RozumW co mie nieszczęście okrutne wprawiło!
    10
    Śmierć tuż, gdy patrzam na to, co mi miło,
    Śmierć tuż, gdybych[4] cie namniej[5] spuścił z oczy,
    Za mną się toczy.
    Gdzież on mój umysł, który płomień taki
    Aż nazbyt sobie miał za ladajaki[6]?
    15
    O, próżne dumy! Nie my sobą sami:
    Bóg rządzi nami.
    Cień, Lustro, Miłość, SobowtórTak napiękniejszej[7] Narcysus[8] urody,
    Gdy się chciał napić, nachyliwszy, wody,
    Jak we źwierciedle, choć nie tego żądał,
    20
    Twarz swą oglądał.
    PróżnośćNie widał przedtem oblicza swojego:
    Przeto, mnimając kogo być inszego
    Pod wodą, swej sie piekności zdziwował
    I rozmiłował.
    25
    Patrza a patrza, a jem patrza pilniej[9],
    Tym w jego sercu sroga miłość silniej
    Cieniem a wodą — kto się nie zadziwi!—
    Płomienie żywi.
    Chwalę, Kupido, strzały twe; w tej mierze
    30
    Niechaj za przykład każdy sobie bierze,
    Że ty na tego, co prze[10] piekność hardy,
    Masz munsztuk twardy.
    Zgardzał ten nimfy[11], co mu się kłaniały;
    Prze jego hardość, chodząc miedzy skały,
    35
    Stwardziała Echo, powtarzać gotowa
    Człowiecze słowa.
    Kochanek, Lustro, Miłość niespełniona, WodaA gdy tak patrzał na swoje twarz chciwie,
    Już poczuł miłość, wzdycha żałośliwie,
    Już się rozmawiać [z] swem cieniem nie wstydzi,
    40
    A Wenus szydzi.
    „Któżkolwiek jesteś — rzecze — co mieszkanie
    Masz pod tą wodą, usłysz me żądanie:
    Niech wolno będzie dotknąć się twojego
    Ciała ślicznego.
    45
    Miłość spełniona, SobowtórCo cie wsadziło, dziecię napiekniejsze,
    W tę wodę? Wynidź do mnie! Czy mocniejsze
    Przyczyny bronią i tak wolą[12] twoję
    Psują, jak moję?
    Ach! widzę twojej chęci ku mnie znamię;
    50
    Dokąd ja patrzam na cie, patrzasz na mie,
    Mówię, — usta twe snadź odpowiadają,
    Bo się ruchają[13].
    Płaczesz, gdy płaczę; gdy żałośnie wzdycham,
    Wzdychasz; śmiejesz się, gdy się ja uśmiecham;
    55
    Chcę cie obłapić[14], ręce twe rozciągasz
    I mnie też siągasz.
    Chcę cię całować, wnet usta chętliwe
    Sam mi podawasz; jedno zazdrościwe
    Nam tego wody, co nas rozdzielają,
    60
    Nie dopuszczają.
    Mała rzecz wielkie nam psuje rozkoszy.
    Niechże twe źródła przeklęte rozproszy,
    Bezecna wodo, słońce gorącemi
    Promieńmi swemi”.
    65
    Cień, Kochanek, Kwiaty, Lustro, Miłość tragiczna, ŚmierćTak siedział, [z] swojem cieniem rozmawiając,
    A wszelką pomoc żywota zgardzając.
    Usechł z tęsknice. Potem jego ciało
    Kwiatem się stało.

    Przypisy

    [1]

    Patrzam — patrzę. [przypis redakcyjny]

    [2]

    Nielutościwą — nielitościwą. [przypis redakcyjny]

    [3]

    Nielutościwą tobie (…) słynąć — zyskasz sławę bezlitosnej. [przypis edytorski]

    [4]

    gdybych — gdybym. [przypis redakcyjny]

    [5]

    namniej — najmniej (starop. postać stopnia najwyższego, bez wtrąconego później -j). [przypis redakcyjny]

    [6]

    ladajaki — byle jaki, nieważny. [przypis edytorski]

    [7]

    napiękniejszej — w rękopisie: napiękniejszy. [przypis redakcyjny]

    [8]

    Narcysus (gr. Narkissos) — Narcyz, syn boga rzecznego Kefissosa wzgardził miłością nimfy Echo, za co rozgniewana Afrodyta wzbudziła w nim miłość do własnego obrazu odbitego w wodzie. Nie mogąc miłości tej zaspokoić, Narcyz usechł, a na jego miejscu pozostał biały kwiat, noszący jego imię. [przypis redakcyjny]

    [9]

    Patrza (…), a jem patrza pilniej — Patrzy i patrzy, a im uważniej patrzy. [przypis edytorski]

    [10]

    prze — dla, z powodu. [przypis redakcyjny]

    [11]

    Zgardzał (…) nimfy — gardził nimfami. [przypis edytorski]

    [12]

    wolą — dziś: wolę (dawn. B. l.p. rzeczowników r. ż. z osn. spółgł. podnieb.; por.: panią. [przypis redakcyjny]

    [13]

    ruchają — ruszają (forma starop.). [przypis edytorski]

    [14]

    obłapić — uściskać. [przypis redakcyjny]

    x