Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156422 przypisów.
poćciwość (daw.) — poczciwość. [przypis edytorski]
poćko (gw.) — puszczyk. [przypis edytorski]
po ćmaku — po omacku. [przypis autorski]
po ćmie (daw.) — po ciemku, w ciemności. [przypis edytorski]
po ćmie (gw.) — po ciemku. [przypis edytorski]
poćwiczyć się (starop.) — nauczyć [ćwiczyć]. [przypis redakcyjny]
Pocałuj mnie jeszcze raz — oryg. Kiss Me Again, film niemy w reż. Ernsta Lubitscha z 1925 r. na podst. scenariusza Hannsa Kräly; powstał w niemieckim okresie twórczości reżysera, obecnie obraz jest uznany za zaginiony. [przypis edytorski]
pocechować — naznaczyć własność znamieniem wypalanym zwierzętom na skórze tułowia. [przypis edytorski]
pocena (gw.) — zaczęła. [przypis edytorski]
po chaldejsku, aramejsku, hebrajsku — w istocie Zohar spisany został po hebrajsku i aramejsku. [przypis edytorski]
Pochłania to znaczną ilość czasu, a także i siły umysłu, które kobieta mogłaby zachować na inny użytek… — zdaje się, że to ta sama umysłowa zaleta czyni mężczyznę zdolnym do osiągnięcia prawdy, czyli sprawiedliwego pojęcia o tym, co jest dobre w ozdobach i sztuce. Jest to takie samo pojęcie doskonałości w ciaśniejszym zakresie. Weźmy np. modę w ubraniu, która jak wiadomo zna również smak zły i dobry. Części ubrania zmieniają się ciągle pod względem wielkości: z dużych stają się małe, z krótkich długie, ale w gruncie zachowują formę swoją; jest to zawsze to samo ubranie, z typem względnie stałym na bardzo wąskiej podstawie; na niej jednak moda opierać się musi. Gdyby ci, co najlepsze miewają pomysły albo ubierają się z największym gustem, tę bystrość swojego umysłu zwrócili do rzeczy podnioślejszych, niewątpliwie okazaliby równą zdolność albo podobny, wytworny smak w najszlachetniejszych dziełach sztuki (Sir Joshua Reynold's Discourses). [przypis autorski]
pochłoń — zguba; coś, co pochłania, niszczy. [przypis edytorski]
pochłonienie (daw. forma) — pochłonięcie. [przypis edytorski]
Po chleb aniołów wyciągałaś szyję — Przez chleb aniołów poeta rozumie wyższą wiedzę spekulacyjną, umiejętność, która umysłowego łaknienia człowieka na tej ziemi dostatecznie nie zaspokaja, a którą tylko w życiu wiecznym, pozaświatowym całą obejmie i sytym się stanie. [przypis redakcyjny]
Pochlebiaj, a będziesz szczęśliwy — cytat z opery heroikomicznej Wojciecha Bogusławskiego z muzyką Józefa Elsnera Herminia, czyli Amazonki (1797). [przypis edytorski]
pochlebion będzie (daw.) — będzie mu pochlebiać. [przypis edytorski]
pochlebstwem tylko malować rzeczywiste zainteresowanie się (por. s. 76 w. 26 i n.) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku we wskazanym miejscu znajduje się fragment rozdz. IV: „jak sądziła, z pewną ujmą dla męża, jej kunszt malarski jest główną podstawą ich stosunku, a zarazem rękojmią miłości Strumieńskiego, bo umożliwia mu złudzenie dostępu do twórczości”. [przypis edytorski]
pochlebstwy — dziś popr. forma N.lm: pochlebstwami. [przypis edytorski]
pochlebuje (daw.) — pochlebia. [przypis edytorski]
pochlubić się — szczycić się, chwalić się czym; być z czego dumnym. [przypis edytorski]
pochmielje (ros.) — przepicie, stan po nadużyciu alkoholu. [przypis edytorski]
pochmiel — tu: piwo. [przypis edytorski]
pochmurniawszy — popr. forma imiesłowu współczesnego: pochmurniejąc a. uprzedniego od czas. dokonanego: spochmurniawszy. [przypis edytorski]
pochmurze (daw.) — pochmurne niebo. [przypis redakcyjny]
pochód Napoleona ku Hiszpanii — w lutym 1808 Napoleon nakazał wojskom francuskim obsadzić punkty strategiczne i fortece hiszpańskie, w maju zmusił króla Hiszpanii do abdykacji i osadził na tronie własnego brata, Józefa. Wkrótce jednak w całym kraju wybuchły walki powstańcze, zmuszając Francuzów do zwiększenia zaangażowanych sił z 12 tys. do 160 tys. [przypis edytorski]
pochód — tu, najprawdopodobniej: demonstracja. [przypis edytorski]
pochód — tu: pochodzenie, rodowód. [przypis edytorski]
pochówka — dziś popr. forma D.lp: pochówku. [przypis edytorski]
pochodne od instynktu erotycznego (…), bo właśnie on jest tym pierwotnym przezwyciężeniem indywidualnego przemijania, które jest udziałem najniższego nawet stworu — w mojej monadologii nie ma potrzeby przyjmowania nieskończonej skali w hierarchii monad — od „monades dormantes” w granicy nieomal cząsteczek martwych (największy błąd Leibniza obok harmonii przedustanowionej) aż do Boga. W nieskończonej skali małości nie potrzebujemy zniżać się tak dalece, aby z miriadów monad względnie doskonałych ukonstytuować tzw. „materię martwą”. [przypis autorski]
pochodnią (daw. forma) — dziś popr. B. lp r.ż.: pochodnię. [przypis edytorski]
Pochodnia, co tu przyświeca twej doli — Poeta nadmienia tu o łasce bożej, która go oświeca, o czym w pierwszych dwóch pieśniach Piekła nas obszerniej objaśnił. [przypis redakcyjny]
Pochodnia Parys — Hekuba niedługo przed urodzeniem Parysa miała proroczy sen: śniło jej się, że urodziła płonącą pochodnię, od której spłonęła cała Troja. [przypis edytorski]
pochodnia — szczapa nasączona smołą, używana dawniej do oświetlania. [przypis edytorski]
pochody — korowody (w oryginale niem.: Aufzüge). [przypis edytorski]
Pochodzenie gatunków — O powstawaniu gatunków (ang. On the Origin of Species), monografia Darwina wydana w 1859 r., przedstawiająca podstawy teorii ewolucji. [przypis edytorski]
pochodzenie (…) Piotra zmieniało się (…) trzykrotnie: naprzód kazano mu być bratem czarnoleskiego Jana (…). Pierwszy domysł (…) upadł już dawno, zbity gruntownie naprzód przez Aleksandra Krasickiego — [por.] Biblioteka nauk. Zakładu Ossol[ińskich], t. VI. [przypis redakcyjny]
pochodzenie (…) Piotra zmieniało się (…) trzykrotnie: naprzód kazano mu być bratem czarnoleskiego Jana (…). Pierwszy domysł (…) upadł już dawno, zbity (…) przez (…) Przyborowskiego — [por. tegoż] Wiadomość o życiu i pismach Jana Kochanowskiego, Poznań 1857. [przypis redakcyjny]
pochodzenie (…) Piotra zmieniało się (…) trzykrotnie: naprzód kazano mu być bratem czarnoleskiego Jana (…). Pierwszy domysł (…) upadł już dawno, zbity (…) przez (…) ks. Gackiego — [por.] O rodzinie Jana Kochanowskiego, Warszawa 1869. [przypis redakcyjny]
pochodzenie (…) Piotra zmieniało się (…) trzykrotnie: naprzód kazano mu być bratem czarnoleskiego Jana (…). Pierwszy domysł (…) upadł już dawno, zbity (…) przez (…) Plenkiewicza — [por.] Dzieła Jana Kochanowskiego, Wyd. pomn., t. IV, cz. I, Warszawa 1884. [przypis redakcyjny]
Pochodziła z Ukrainy… — Życiorys powyższy, oparty na ścisłych danych, przepisałam prawie dosłownie z artykułu dostarczonego mi łaskawie, a zredagowanego przez przyjaciółkę i jedyną nieodstępna współtowarzyszkę pracy śp. Kuczalskiej-Reinschmit p. Józefę Bojanowską, Dyrektorkę Państwowej Szkoły Przemysłowej Żeńskiej w Warszawie. [przypis autorski]
pochodziste (…) zielenie — trawnik a. łąka. [przypis edytorski]
pochodzisty (daw.) — przystępny. [przypis redakcyjny]
pochodzony (starop.) — [tu:] przechodzony, stary. [przypis redakcyjny]
pochodzony — zniszczony. [przypis redakcyjny]
pochop — bodziec. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — bodziec, impuls; powód. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — chęć. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — chęć, zapał. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — chęć; zapał. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — impuls, pobudka, asumpt. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — ochota. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — pobudka do działania, impuls. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — pochopność, skłonność. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — rozmach. [przypis redakcyjny]
pochop (daw.) — skłonność. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — skłonność, zapęd. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — tu: bodziec; być pochopem: stanowić bodziec do czego. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — zachęta, pobudka, zamiar. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — zapał; pobudka do działania, impuls. [przypis edytorski]
pochop (daw.) — zapał, zapęd, chęć. [przypis edytorski]
pochopliwy — działający szybko i w sposób nieprzemyślany; dziś popr: pochopny. [przypis edytorski]
pochopniejszy — tu: bardziej skoczny. [przypis redakcyjny]
pochopnie — tu: chętnie. [przypis edytorski]
pochopny (daw.) — działający za szybko; tu: chętny, skłonny. [przypis edytorski]
pochopny (daw.) — prędki, chętny. [przypis edytorski]
pochopny (daw.) — prędki, wartki. [przypis redakcyjny]
pochopny — działający szybko i w nieprzemyślany sposób. [przypis edytorski]
pochopny — prędki, działający bez zastanowienia. [przypis edytorski]
pochopny — tu: prędki, skłonny. [przypis edytorski]
pochop — pochopność; skłonność do natychmiastowego podejmowania nieprzemyślanych działań. [przypis edytorski]
pochop — zapęd, żarliwa chęć. [przypis edytorski]
pochowajta (gw.) — pochowajcie. [przypis edytorski]
pochowaliby się — dziś popr.: pochowałyby się. [przypis edytorski]
pochowali — schowali, ukryli. [przypis autorski]
Pochowamy ją twarzą ku niebu — twarzą do ziemi chowano samobójców; jeśli Beatryks umrze z miłości, to nie śmiercią samobójczą, ale za przyczyną Benedyka. [przypis edytorski]
pochowan (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; dziś: pochowany. [przypis edytorski]
pochowek (daw.) — pochówek, pogrzeb. [przypis edytorski]
Pochroń, Antoni — czarny charakter, postać z Dziejów grzechu Stefana Żeromskiego ; młody, szykowny mężczyzna z wąsikiem, pozornie „człowiek z towarzystwa”, w istocie oszust, złodziej, bezwzględny bandyta, były katorżnik, bezpośredni, demoniczny sprawca upadku Ewy Pobratyńskiej, głównej bohaterki powieści. [przypis edytorski]
Po Chrystusie nauka jest bezużyteczna! — Tertulian, Preskrypcja przeciw heretykom 7. [przypis edytorski]
pochutnica — kobieta lekkich obyczajów. [przypis edytorski]
pochutnie — a. chutliwie: z chucią, z pożądaniem. [przypis edytorski]
pochutnywać (daw.) — smakować sobie, podobać się. [przypis redakcyjny]
pochutnywać sobie (starop.) — unosić się radością. [przypis redakcyjny]
pochwacić — dziś popr.: ochwacić, uszkodzić miękkie części końskiego kopyta, wywołując ich zapalenie. [przypis edytorski]
Pochwała głupstwa (1509) to tytuł satyry jednego z najsłynniejszych humanistów, Erazma z Rotterdamu, w której krytyka stosunków średniowiecznych ujęta została w ironiczną formę niby panegiryku. Przesyłając królowi autograf wiersza, pisał Krasicki w liście z 7 IX 1781 r.: „Poprzednikiem moim w tej mierze był Erazm; żart jego dowcipny zdał mi się być sposobną materią do satyry”. (I. Krasicki, Pisma wybrane, t. IV, s. 267). [przypis redakcyjny]
Pochwała Katinata — pióra pana de Guibert. [przypis tłumacza]
pochwalem (starop.) — pochwalę (forma gwarowa); [iako godne nigdy nie pochwalem: nigdy nie pochwalę tak, jak są tego godne; red. WL]. [przypis redakcyjny]
pochwalny krzyk wywołany sztucznie na cześć Hegla w Niemczech oraz wielka liczba jego stronników — Schopenhauer ma tu niewątpliwie na myśli berliński okres życia Hegla, od r. 1818–1831, gdy wpływ Hegla rzeczywiście tak spotężniał, że objął nie tylko Prusy, lecz także wszystkie uniwersytety niemieckie, zdobywając sobie coraz więcej uczniów, zwolenników i apostołów. Tradycja jego trwa jeszcze po dziś dzień, szczególnie w Berlinie. Przyczynił się do tego także rząd pruski (minister Altenstein), któremu Heglowska „teoria państwa” bardzo przypadła do smaku, nie tylko z powodu zaszczytnego stanowiska, jakie Hegel wyznaczył Germanom w swojej filozofii historii, lecz także dlatego, że, przeciw teoriom pojmującym państwo jako „towarzystwo wzajemnych ubezpieczeń”, nadał Hegel państwu wyższy charakter, ujmując je jako jeden „moment” (i to najdoskonalszy) w rozwoju obyczajności i wyprowadzając stąd wnioski wygodne dla polityki niemieckiej. Organem tej szkoły heglowskiej były od r. 1827. „Jahrbücher für wissenschaftliche Kritik”. [przypis tłumacza]
Pochwalony — zwyczajowy skrót tradycyjnego powitania „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”, tu połączony charakterystycznie z „miejskim”: dobry wieczór państwu. [przypis redakcyjny]
po chwilić nas do szczętu nie zstanie (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: za chwilę nie zostanie z nas ani szczątek (nawet resztka). [przypis edytorski]
Pochwist — bóg wiatru i niepogody w mitologii słowiańskiej. [przypis edytorski]
pochwycić — tu: zauważyć, zrozumieć. [przypis edytorski]
pochwycisz (w skoku) — δέξαιο, exceperis, auffängst (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
pochwy skórzane — wiosła staroż. statków były utrzymywane we właściwym miejscu przez skórzane petle. [przypis edytorski]
pochyba (daw.) — pomyłka. [przypis edytorski]
pochyło (daw., reg.) — niezwłocznie; szybko, wkrótce; tu: bezpośrednio. [przypis edytorski]
pochyły (starop.) — osłabiony, wątły; pochylony. [przypis edytorski]
pochyły — tu: przygarbiony. [przypis edytorski]
pochylony laty (daw.) — dziś popr.: pochylony latami a. pochylony przez lata; przygarbiony z powodu podeszłego wieku. [przypis edytorski]
pochylony (…) laty — pochylony latami, pochylony przez lata. [przypis edytorski]
