Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 462 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159016 przypisów.

paszoł! (ros.) — poszedł! [przypis edytorski]

paszoł won, durak (ros.) — idź precz, durniu. [przypis edytorski]

paszoł won — idź precz. [przypis edytorski]

paszoł (z ros.) — poszedł, idź sobie. [przypis edytorski]

paszować — dziś: pasować (w grze w karty), ustępować. [przypis redakcyjny]

paszować — pasować (w kartach), ustąpić. [przypis redakcyjny]

paszport nansenowski — wprowadzony został w 1922 r. z inicjatywy podróżnika Fridtjofa Nansena międzynarodowy dokument tożsamości, w okresie międzywojennym wydawany uchodźcom i bezpaństwowcom przez państwa ich pobytu. [przypis edytorski]

paszport — ówcześnie: dowód osobisty uprawniający do przejazdu z miejscowości do miejscowości. [przypis redakcyjny]

Paszporty — wiersz dotyczy złudnej obietnicy danej przez niemieckich okupantów, zapewniającej wolność osobom posiadającym obywatelstwo obcego kraju. Mieszkańcy getta, wierząc w tę pogłoskę, starali się zdobywać paszporty krajów, które nie brały udziału w wojnie, co wiązało się z dużymi kosztami. Mimo to w większości zostali wysłani do obozów koncentracyjnych. Szczególny przypadek stanowiła tu sprawa Hotelu Polskiego. Ok. 3500 Żydów, zwabionych tam obietnicą wyjazdu do krajów neutralnych, Niemcy wysłali do obozów; przeżyło zaledwie 243 z nich. [przypis edytorski]

paszt (daw.) — papka, ciasto. [przypis redakcyjny]

pasztetnik (daw.) — człowiek zajmujący się przyrządzaniem potraw pieczonych w piecu, szczególnie ciast (cukiernik). [przypis edytorski]

pasztetnik — daw. nazwa cukiernika lub piekarnika w kuchniach węglowych, a także osoby specjalizującej się w wykwintniejszych wyrobach spożywczych, m.in. cukierniczych. [przypis edytorski]

pasztetnik — specjalista przyrządzający pasztety (siekane mięso lub ryba zapieczone w powłoce z ciasta). [przypis redakcyjny]

pasztet (pot. przen.) — niespodziewana kłopotliwa sytuacja. [przypis edytorski]

patafizyka — żartobliwa pseudonauka, traktująca o wyjątkach, parodiująca napuszony styl nauki prawdziwej. [przypis edytorski]

patagium — rodzaj ozdobnéj stuły, noszonéj na ramionach. [przypis autorski]

Patagończycy — mieszkańcy Patagonii, krainy w południowej części Ameryki Południowej. [przypis edytorski]

patarafka — dekoracyjna podkładka pod lampę. [przypis edytorski]

patarafka — ozdobna miseczka pod świecę a. lichtarz, na którą kapie wosk. [przypis edytorski]

patarafki — serwetki. [przypis edytorski]

pataszon, właśc. Patachon — w kulturze masowej I połowy XX w. popularna była para komicznych bohaterów filmów: wysoki Pat i niziutki Patachon; pierwszy film z ich udziałem powstał w 1920 r. w Danii. [przypis edytorski]

pataty — inaczej: bataty. [przypis edytorski]

patėmijęs — pastebėjęs. [przypis edytorski]

patėmytinas — atkreipiantis į save dėmesį. [przypis edytorski]

patėmyti — pastebėti. [przypis edytorski]

Patelin — bohater starej farsy francuskiej. [przypis tłumacza]

Patelin — tradycyjna postać i twórca farsy. [przypis tłumacza]

Patelo, Pateno, Potelo (mit. litew.) — litewskie bóstwo, przewodnik dusz. [przypis edytorski]

patena — mały metalowy talerzyk, na którym kładzie się hostię w czasie mszy. [przypis edytorski]

patenta (daw.) — dawna lm od rzeczownika patent, oznaczającego dokument uprawniający do prowadzenia handlu; dziś: patenty. [przypis edytorski]

Patent cum nomine et sigillo principis — Urkunde mit der Unterschrift und dem Siegel des Fürsten. [przypis edytorski]

patent na wódkę (daw.) — pisemne zezwolenie na sprzedaż alkoholu, dziś nazywane koncesją. [przypis edytorski]

patent oficerski — dyplom oficerski. [przypis redakcyjny]

patent sodalisa — dokument członkostwa w sodalicji mariańskiej (por. łac. sodalicium, towarzystwo, bractwo, związek), tj. bractwa, którego członkowie oddają szczególną cześć Najświętszej Marii Pannie (pierwsze takie związki zaczęły powstawać w XVI w.). [przypis edytorski]

patent — tu daw.: dokument poświadczający upoważnienie do pewnych czynności, z łac. panens, patentis: otwarty, jawny. [przypis edytorski]

patent — tu daw.: świadectwo maturalne. [przypis edytorski]

patent — tu: dokument uprawniający do wyłącznego korzystania z wynalazku. [przypis redakcyjny]

patent — tu: list potwierdzający za opłatą (fr. lettre de confirmation moyennant finance). [przypis edytorski]

patent — tu: patent oficerski, dokument potwierdzający nadanie stopnia oficerskiego. [przypis edytorski]

pater extaticus (łac. ) — dosłownie: ojciec ekstatyczny (od słowa ekstaza, tj. zachwycenie); tytuł ten i następne oznaczają różne, coraz wyższe stopnie mistycznej pobożności; powtarzają też tytuły Ojców Kościoła. [przypis edytorski]

pater familias (łac.) — ojciec, głowa rodziny. [przypis edytorski]

pater familias (łac.) — ojciec rodziny. [przypis edytorski]

pater (łac.) — ojciec; wyraz dziś raczej nieużywany w polszczyźnie w przypadkach zależnych. [przypis edytorski]

Paterna (…) affectus — Augustyn, De Civitate Dei, I, 13. [przypis tłumacza]

paternam (…) potestatem (łac.) — władzę ojcowską. [przypis edytorski]

paternianie — grupa religijna wiązana z manicheizmem, potępiona na synodzie rzymskim w 367; zwani też wenustianami (od imienia bogini miłości Wenus). [przypis edytorski]

Pater noster (łac.) — dosł. Ojcze nasz, tu: kazanie. [przypis edytorski]

pater noster (łac.) — ojcze nasz; daw. pot. również nazwa kary, połajania. [przypis edytorski]

Pater Noster (łac.) — Ojcze Nasz. [przypis edytorski]

Pater noster (łac.) — Ojcze nasz. [przypis edytorski]

pater noster (łac.: ojcze nasz) — tu: kazanie wychowawcze. [przypis edytorski]

pater noster (łac.) — ojcze nasz; tu: pokuta. [przypis edytorski]

paternosterowa — odnoszący się do łac. Pater noster, pierwszych słów modlitwy Ojcze nasz. [przypis edytorski]

Pater noster, qui es in coelis! Sanctificetur nomen Tuum, adveniat regnum Tuum, fiat voluntas Tua — Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja. [przypis edytorski]

Pater noster, qui es in coelis, sanctificetur nomen Tuum (łac.) — Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje. [przypis edytorski]

Pater noster qui es (łac.) — Ojcze nasz, któryś jest. [przypis edytorski]

paternoster (z łac. pater noster: ojcze nasz) — tu: codzienna wymówka, kazanie wychowawcze. [przypis edytorski]

pater nostri (łac.) — Ojcze Nasz; [właściwie: Pater Noster, ale tłumacz pozostaje tu wierny oryginałowi, w którym użyta jest liczba mnoga: paternostri (wł.), jak np. zdrowaśki; red. WL]. [przypis redakcyjny]

pater patriae (łac.) — ojcem ojczyzny. [przypis redakcyjny]

Pater profundus (łac.) — „ojciec głęboki” (w wierze); tytuł św. Bernarda z Clairveaux. [przypis edytorski]

pater seraphicus (łac.) — ojciec seraficzny, tj. podobny serafinom, aniołom z jednego z wyższych chórów; tytuł św. Franciszka z Asyżu. [przypis edytorski]

pater spiritualis (łac.) — ojciec duchowny. [przypis edytorski]

pater (starop.) — ojciec. [przypis redakcyjny]

Pater, Walter (1839–1894) — angielski pisarz, krytyk sztuki i wykładowca akademicki. [przypis edytorski]

Pater, Walter Horatio (1839–1894) — angielski krytyk literacki i pisarz, znawca antyku i renesansu, uprawiał krytykę impresjonistyczną. [przypis edytorski]

patetycznie — z uroczystą powagą. [przypis redakcyjny]

patetyczny — pełen patosu, podniosły, uroczysty; tu: przesadnie poważny. [przypis edytorski]

Pathé & Co. — firma założona przez braci Charlesa, Emila, Jacquesa i Teofila Pathé w 1896 r. (początkowo jako Pathé-Frères). Produkowała kinematografy, fonografy i sprzęt projekcyjny, stając się potentatem w tej branży na rynku międzynarodowym. W 1897 powstało Pathé Cinema zajmujące się produkcją filmów. [przypis edytorski]

patieka — paguoda, džiaugsmas. [przypis edytorski]

patiko — čia: sutiko. [przypis edytorski]

pati natae — por. Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, XCV. [przypis tłumacza]

patinuks — trump.: patinukas, patinas. [przypis edytorski]

patio (hiszp.) — wewnętrzny dziedziniec. [przypis edytorski]

patio — wewnętrzny podwórzec hiszpańskiego domu, używany równocześnie jako główna sala przyjęć. [przypis autorski]

pati (sen.) — žmona. [przypis edytorski]

patito — nieszczęśliwie zakochany. [przypis redakcyjny]

Patków Pruski — wieś w powiecie konstantynowskim na Podlasiu; las Rogacz znany był Żeromskiemu z pobytu w pobliskim Łysowie w r. 1890. [przypis redakcyjny]

Patmos — wyspa gr. na Morzu Egejskim, blisko wybrzeży tureckich; należy do archipelagu Dodekanez. Na Patmos przebywał przymusowo św. Jan, autor Apokalipsy, i Grota Apokalipsy jest do dziś celem pielgrzymek chrześcijan. [przypis edytorski]

patoka — miód pszczeli w stanie płynnym. [przypis edytorski]

patoka — płynny miód otrzymany zaraz po wyciśnięciu go z plastrów. [przypis edytorski]

patoka — tu napar (dosł.: płynny miód pszczeli). [przypis edytorski]

patologiczny — tu: dotyczący choroby. [przypis redakcyjny]

patos dystansu — określenie z pism Fryderyka Nietzschego, wyrażające poczucie dystansu pomiędzy człowiekiem a człowiekiem odzwierciedlającego hierarchię w relacjach międzyludzkich. [przypis edytorski]