Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 473 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5252 przypisów.
Leone Leoni — rzeźbiarz i medalier XVI w. [przypis redakcyjny]
Leonello — syn naturalny Mikołaja d'Este (strofa 42), pozbawił tronu i wypędził Herkulesa, ślubnego syna tegoż Mikołaja. [przypis redakcyjny]
Leon Gambetta (1838–1882) — wybitny polityk francuski; należał do umiarkowanego skrzydła partii republikańskiej; proklamował w r. 1870 republikę. [przypis redakcyjny]
Leon Hebrajczyk — rabin portugalski, który napisał Traktat o miłości, przełożony z włoskiego na francuski i często przedrukowywany w XVI wieku. [przypis tłumacza]
Leonidas, co czarną polewkę jadł w Termopilach — Leonidas, król Sparty, dowodził wojskami greckimi w bitwie z Persami w wąwozie Termopile w 480 r. p.n.e. Ogromna armia Kserksesa wygrała bitwę, ale została wstrzymana, co pozwoliło Grekom wycofać się, uratować flotę i na morzu pokonać Persów w bitwie pod Salaminą. Czarna polewka, zupa z krwi zwierzęcej, podawana tradycyjnie niechcianym zalotnikom, tutaj symbolizuje śmierć w bitwie. [przypis edytorski]
Leonidas — dowódca wojsk greckich w bitwie pod Termopilami, symbol bohaterstwa i mężnego poświęcenia, nawet w sytuacji bez wyjścia. [przypis edytorski]
Leonidas — król Sparty 491–480 p.n.e., poległ pod Termopilami. [przypis edytorski]
Leonidas (zm. 480 p.n.e.) — król i wódz Sparty, jego straceńcza walka przeciw znacznie przeważającym siłom perskim w wąwozie Termopile uratowała grecką flotę i pozwoliła Grekom pokonać najeźdźcę w bitwach pod Salaminą i pod Platejami. [przypis edytorski]
Leonidas (zm. 480 p.n.e.) — król i wódz Sparty; jego straceńcza walka przeciw znacznie przeważającym siłom perskim w wąwozie Termopile uratowała grecką flotę i pozwoliła Grekom pokonać najeźdźcę w bitwach pod Salaminą i pod Platejami. [przypis edytorski]
Leonikus — profesor w Padwie (zm. 1531), który napisał książkę o grze w kości. [przypis tłumacza]
Leon I Wielki (ok. 390–461) — papież (od 440), teolog, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, ojciec i doktor Kościoła. [przypis edytorski]
Leon IX, właśc. Bruno, hrabia Egisheim-Dagsburg (1002–1054) — papież (od 1049); wspierał klasztorną reformę kluniacką; walczył z panującymi w płd. Italii Normanami; jego wysłani do Bizancjum legaci obłożyli patriarchę Konstantynopola klątwą, co zapoczątkowało trwały rozłam między Kościołem zachodnim a wschodnim (schizma wschodnia); święty katolicki. [przypis edytorski]
Leon Łubieński — kolega uniwersytecki Krasińskiego, przeciwnik jego w sprawie pogrzebu Bielińskiego i główny sprawca ówczesnych zajść, razem z nim relegowany z uniwersytetu. [przypis redakcyjny]
Leonora — Gonzaga, córka margrabiego Franciszka, żona Franciszka della Rivere, którego wuj, papież Juliusz II, zrobił księciem Urbinu. [przypis redakcyjny]
Leonora — królewna aragońska, żona Herkulesa I d'Este, matka Alfonsa, Hipolita i Izabelli. [przypis redakcyjny]
Leonora — kryptonim Matyldy. [przypis redakcyjny]
Leonora — tytuł najsłynniejszej ballady niemieckiego poety Gottfrieda Augusta Bürgera (1747–1794). [przypis edytorski]
Leonora — zapewne: Lenora, tytułowa bohaterka najsłynniejszej ballady niemieckiego poety Gottfrieda Augusta Bürgera (1747–1794). [przypis edytorski]
Leonowie — mieszkańcy królestwa Leon w północnej Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
Leon Stępowski (1852–1914) — przyjaciel Wyspiańskiego, artysta krakowskiego teatru. Wyspiański lubił słuchać jego opowiadań i wprowadził go do Wyzwolenia jako „Starego Aktora”. [przypis redakcyjny]
Leon — syn cesarza Konstantyna. [przypis redakcyjny]
Leontej — wojownik, Lapita z Tesalii. [przypis edytorski]
leonte, właśc. Morhpo Leonte — gatunek motyla z rodziny rusałkowatych. [przypis edytorski]
Leon — umiarkowany demokrata, był strategiem w r. 412/11. [przypis tłumacza]
Leon X (1475–1521) — właśc. Giovanni de'Medici, papież od 1513; mecenas sztuki, popadł w konflikt z Lutrem, którego sprowokował zainicjowaniem sprzedaży odpustów, następnie go potępił i nałożył ekskomunikę. [przypis edytorski]
Leon XIII, właśc. Gioacchino Vincenzo Raphaelo Luigi Pecci (1810–1903) — papież w latach 1878–1903, uważany za pierwszego nowoczesnego papieża, dążącego do dialogu Kościoła z współczesnym światem. W 1883 r. udostępnił naukowcom tajne archiwa Watykanu; wypowiadał się przychylnie o demokracji. [przypis edytorski]
Leon X, właśc. Giovanni di Lorenzo de' Medici (1475–1521) — papież od 1513; młodszy syn władcy Florencji, Wawrzyńca Medyceusza, bliski współpracownik i następca Juliusza II; mecenas sztuki; ostatni papież niemający święceń kapłańskich w chwili wyboru; znany z wprowadzenia sprzedaży odpustów na odnowienie Bazyliki św. Piotra, co doprowadziło do wystąpienia Marcina Lutra (1517). [przypis edytorski]
Leon z Salaminy — przeciwnik Czterystu, były strateg z r. 412/1 i 407/6, majętny i poważany. Za trzydziestu tyranów przeniósł się na mieszkanie do Salaminy. Ci wezwali do siebie kilku obywateli, między nimi Sokratesa, i kazali sprowadzić Leona z Salaminy do Aten, na śmierć. Podobne rozkazy wydawali często, mając na celu nie tylko uśmiercenie bogatego i poważanego demokraty, ale i skompromitowanie wielu obywateli do tego stopnia, by siłą konieczności bronili istniejącego rządu przed restytucją demokracji, bo powrót demokracji groziłby im sądem i śmiercią. Sokrates odmówił posłuszeństwa owej postrach siejącej władzy, ale jego towarzysze nie mieli na tyle odwagi. [przypis tłumacza]
Leopardi, Giaccomo (1798–1837) — włoski poeta i filozof okresu romantyzmu. [przypis edytorski]
Leopardi, Giacomo (1798–1837) — filozof i poeta wł. epoki romantyzmu, prekursor pesymizmu jako systemu filozoficznego. [przypis edytorski]
Leopardi, Giacomo (1798–1837) — włoski poeta i filozof doby romantyzmu, uważany za jednego z najważniejszych klasyków XIX-wiecznej literatury. [przypis edytorski]
Leopardi, Giacomo (1798–1837) — włoski poeta i filozof epoki romantyzmu, uważany za jednego z najważniejszych klasyków XIX-wiecznej literatury, prekursor pesymizmu jako systemu filozoficznego. [przypis edytorski]
Leopardi, Giacomo (1798–1837) — włoski poeta i filozof epoki romantyzmu, uważany za jednego z najważniejszych klasyków XIX-wiecznej literatury, prekursor pesymizmu jako systemu filozoficznego. [przypis edytorski]
Leopardi, Giacomo (1798–1837) — włoski poeta i filozof romantyczny, najwybitniejszy liryk włoski XIX w., prekursor pesymizmu jako całościowego systemu filozoficznego. [przypis edytorski]
Leopardi, Giacomo (1798–1837) — wybitny włoski poeta romantyczny; załamany klęską ruchu narodowowyzwoleńczego, a jednocześnie nieuleczalnie chory, wyzwolenie człowieka widział jedynie w śmierci, stąd pesymistyczny ton jego utworów. [przypis redakcyjny]
Leopardi, Jakub (1798–1837) — wybitny poeta wł.; załamany klęską ruchu narodowowyzwoleńczego, trawiony nieuleczalną chorobą, stał się poetą zwątpienia i rozpaczy. [przypis redakcyjny]
Leopold II (1835–1909) — król Belgów od 1865; sfinansował wiele wypraw handlowych i badawczych w głąb Afryki; od 1885 władał również Wolnym Państwem Kongo, które było jego prywatną własnością, prowadząc tam rabunkową gospodarkę i ludobójczą politykę. [przypis edytorski]
Leopold II (1835–1909) — król Belgów (od 1865), z dynastii Koburgów; w 1878 opanował Kongo, które do 1908 stanowiło jego osobistą własność i gdzie stosował rabunkową gospodarkę i bezwzględne, ludobójcze metody. [przypis edytorski]
Leopold III (1901–1983) — król belgijski w latach 1934–1951. [przypis edytorski]
Leopold Kampf (1881–przed 1920) — niem. dramaturg, autor m.in. Wigilii. [przypis edytorski]
Leopold Lacom — być może chodzi o Leopolda Lacour (1854–1939), wpływowego francuskiego wykładowcę, socjologa, pisarza i feministę, autora eseju Les Origines du féminisme contemporain: Trois femmes de la révolution: Olympe de Gouges, Théroigne de Méricourt, Rose Lacombe (Początki współczesnego feminizmu. Trzy kobiety rewolucji: Olimpia de Gouges, Théroigne de Méricourt, Rose Lacombe, 1900). [przypis edytorski]
Leopoldstadt — dzielnica w śródmieściu Wiednia, do drugiej wojny światowej dużą część mieszkańców stanowili Żydzi. [przypis edytorski]
Leopoldus Dei Gratia archidux Austriae… — List przetłumaczony w Dodatku VII. [przypis edytorski]
Leopoldus Dei Gratia archidux Austriae… — list przetłumaczony w dodatku VI. [przypis edytorski]
Leopold V Habsburg (ur.586–1632) — młodszy brat cesarza Ferdynanda II Habsburga, arcyksiążę Austrii. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Leopold (…) wskazał, że w przekładzie holenderskim są zdania i części zdań, których zgoła nie ma w oryginale — J. H. Leopold, Ad Spinozae „Opera Posthuma”, 1902. [przypis tłumacza]
leo, qui querit quem devoret (łac.) — lew szukający kogo by pożarł; parafraza biblijnych słów o diable (1P 5:8). [przypis edytorski]
Leosthenes (zm. 323 p.n.e.) — Ateńczyk, głównodowodzący połączonych wojsk greckich w wojnie lamijskiej; jego słowa o stylu Demostenesa przytacza Lukian w Pochwale Demostenesa 14. [przypis edytorski]
Lepage — słynny fabrykant broni. [przypis autorski]
lepak (daw.) — atoli, przeciwnie. [przypis edytorski]
lepak (daw.) — jednak. [przypis edytorski]
lepak (daw.) — jednak, zaś. [przypis edytorski]
lepak (daw.) — lecz, ale; znowu; zaś, przeciwnie. [przypis edytorski]
lepak (daw.) — lecz, ale, znowu, zaś, przeciwnie. [przypis edytorski]
lepak (daw.) — lecz, ale, znowu, zaś. [przypis edytorski]
lepak (daw., starop.) — znowu, znów. [przypis edytorski]
lepak (starop.) — [na] opak, przeciwnie, zasię. [przypis redakcyjny]
lepak (starop.) — zasię [tzn. lecz, ale, natomiast, zaś; red. WL]. [przypis redakcyjny]
lepak (starop.) — znowu. [przypis redakcyjny]
le Palatin de Smolensko — wojewoda smoleński, hetman pol. lit., Michał Pac. [przypis autorski]
Lepanto — ob. Nafpaktos, greckie miasto portowe na płn. wybrzeżu Zat. Korynckiej; nazwę Lepanto nosiło w okresie panowania weneckiego. [przypis edytorski]
Le papillon s'envola, la rose blanche s'effeuilla (fr.) — motyl odleciał, biała róża przekwitła. [przypis edytorski]
le pas de charge (fr.) — krok szarży; krok do ataku. [przypis edytorski]
Lepaż — Jean Lepage (1779–1822), słynny rusznikarz z Paryża. [przypis edytorski]
Lepecki, Mieczysław (1897–1969) — pisarz i podróżnik. [przypis edytorski]
Lepel — miasto 80 km na płd od Połocka. [przypis redakcyjny]
le Perche (fr.) — dawna prowincja w płn. Francji, znana ze swoich lasów. [przypis edytorski]
le petit coffre (fr.) — kuferek. [przypis edytorski]
„Le Petit Journal” — paryski dziennik wydawany w latach 1863–1944. [przypis edytorski]
le petit monde (fr. dosł.: mały świat) — maluczcy, pospólstwo. [przypis edytorski]
„Le Petit Moniteur Universel” — francuski dziennik, założony w styczniu 1869. [przypis edytorski]
lepianka — chata (budynek mieszkalny lub gospodarczy) wykonana z niewypalonej gliny na bazie słomy, wikliny itp. [przypis edytorski]
lepianki — uboga chatka. [przypis edytorski]
lepidodendron — drzewowate skrytopłciowe z rodziny widłaków. Głównie znajdują się w pokładach węgla kamiennego z epoki dewońskiej. Dochodziły 30 metrów wysokości. Trzon pokryty rombicznymi nacięciami. [przypis autorski]
Lepidus, [właśc. Marcus Aemilius Lepidus (ok. 89–12 p.n.e.)] — triumwir, dożył bardzo późnego wieku. [przypis tłumacza]
Lepidus, właśc. Marek Emiliusz Lepidus (ok. 89–12 p.n.e.) — ważny stronnik Cezara, po jego zabójstwie członek II triumwiratu; początkowo zarządzał zachodnimi prowincjami imperium: Hiszpanią i Afryką, lecz w 36 p.n.e. został odsunięty od władzy przez Oktawiana. [przypis edytorski]
lepiech (bot.) — tatarak zwyczajny. [przypis edytorski]
lepie (daw. forma: r.n.) — lep. [przypis redakcyjny]
lepie (daw.) — lep. [przypis redakcyjny]
Lepiej być posłusznym Bogu niż ludziom — Dz 5, 29. [przypis tłumacza]
lepiej ci pewnikiem — pewniejsza dla ciebie. [przypis redakcyjny]
lepiej — dziś popr.: bardziej. [przypis edytorski]
lepiej, iż ja ciebie utopię, niżlibyś ty mnie utopić miało — zdanie Arystypa, przytoczone przez Diogenesa Laertiosa (Żywoty i poglądy słynnych filozofów. Arystyp z Cyreny 78), wygłoszone w innych okolicznościach: kiedy Arystyp zorientował się, że płynie na statku piratów; Rej pomylił autora źródła z autorem wypowiedzi. [przypis edytorski]
Lepiej jest nie pościć i czuć się tym upokorzonym (…) — Łk 18, 9–14. [przypis tłumacza]
lepiej mu przypadła (daw.) — bardziej mu pasuje (pasowałaby). [przypis edytorski]
lepiej nad inne — dziś popr.: lepiej niż inni. [przypis edytorski]
lepiej napisał Arystoteles — Arystoteles Etyka ks. 5. rozdz. 6. [przypis edytorski]
Lepiej przy Waszyngtonie było umrzeć — pierwowzorem dla postaci Prezesa w Kordianie Słowackiego jest Julian Ursyn Niemcewicz (1758–1841), pisarz, historyk i publicysta, wolnomularz (zastępca wielkiego mówcy Wielkiej Loży Narodowej Wielkiego Wschodu Polskiego w 1781 r.), członek Komisji Edukacji Narodowej (1791–1792) i współautor (z Hugonem Kołłątajem) projektu Konstytucji 3 Maja; uczestnik insurekcji kościuszkowskiej 1794 roku (adiutant i sekretarz Tadeusza Kościuszki), ranny w bitwie pod Maciejowicami, został wzięty do niewoli i osadzony w twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu, gdzie przebywał dwa lata; uwolniony w grudniu 1796 r. przez cara Pawła I, razem z Kościuszką wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie poznał m.in. George'a Washingtona i Thomasa Jeffersona, na jakiś czas osiadł w Elizabethtown, poślubił Amerykankę, Susan Livingston Kean, w 1806 r. jako pierwszy Polak otrzymał obywatelstwo amerykańskie; był członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego; w 1807, w związku z powstaniem Księstwa Warszawskiego wrócił do kraju, został sekretarzem Senatu, wizytatorem szkół, pierwszym prezesem Dyrekcji Rządowej Teatru Narodowego, od 1802 członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk (od 1827 prezes); w 1822 r. osiadł w swym majątku w podwarszawskim Ursynowie, gdzie wprowadził nowoczesne metody ogrodnictwa; również w Królestwie Kongresowym pełnił urząd sekretarza Senatu; był przeciwnikiem konspiracji niepodległościowej i zwolennikiem legalizmu; po powstaniu listopadowym (w którym był m.in. członkiem Rady Administracyjnej, członkiem sejmu powstańczego, podpisał akt detronizacji Mikołaja I Romanowa 25 stycznia 1831 r.) przebywał na emigracji w Paryżu, gdzie zmarł. [przypis edytorski]
lepiej — tu: bardziej. [przypis edytorski]
lepiej usposobić — udoskonalić. [przypis redakcyjny]
Lepiej z pomyłką otwieraj drzwi święte (…) — Święte i pełne miłosierdzia bożego upominanie, jakim Piotr św. zaleca łagodność obok całej surowości kapłanom sprawującym urząd Chrystusa Pana na ziemi w chwili, kiedy pokora i skrucha kołacą do bramy łaski. [przypis redakcyjny]
lepień a. lipień — gatunek ryby. [przypis edytorski]
lepik — lepka substancja, stosowana do przyklejania papy, klepek etc. [przypis edytorski]
lepka — najprawdopodobniej chodzi o robinię lepką, krzew z rodziny bobowatych, na którego gałązkach występują bardzo drobne kolce. [przypis edytorski]
le plaisir de se souvenir ses plaisirs (fr.) — przyjemność wspominania swoich przyjemności. [przypis edytorski]
le plus débauché coquin de tous les hommes (fr.) — najbardziej z wszystkich rozpustny łajdak. [przypis edytorski]
le plus heureux et le plus content de tous les hommes (fr.) — najszczęśliwszym i najbardziej zadowolonym z ludzi. [przypis edytorski]
Lepol, właśc. Leopolis — łac. nazwa miasta Lwowa. [przypis edytorski]
Leporello — postać z opery Mozarta Don Giovanni: lokaj i powiernik Don Juana. [przypis edytorski]
Leporello — sługa Don Juana, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
