Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10149 przypisów.

własnoręcznie powalił trupem dwunastu — „W ostatnim przypuszczonym do Jerozolimy szturmie sam swoją ręką dwunastu nieprzyjaciół z łuków ubił”, Swetoniusz, Żywot Tytusa V. [przypis tłumacza]

własność (cywilna, obywatelska) — całokształt praw idealnych i realnych obywatela. [przypis redakcyjny]

własność osoby — własność prywatna. [przypis redakcyjny]

własność — posiadanie na własność. [przypis redakcyjny]

własność świętą — sprzęt świątynny, dary wotywne lub zdeponowane w świątyni skarby. W starożytności składano depozyty w świątyniach, tak jak dziś w bankach. [przypis tłumacza]

własność — tu: cecha przyrodzona. [przypis edytorski]

własność — tu: właściwość, cecha. [przypis edytorski]

własność — tu: zdolności, władze. [przypis redakcyjny]

własność zaś przy sobie zostawił — zgodne z duchem i praktyką dawnego polskiego prawa publicznego, oraz z teoriami o państwie opartymi na uznaniu prawa naturalnego; absolutyzmy zachodnie hołdowały na ogół teorii włoskich i niemieckich kameralistów, według których własność korony, różna od własności prywatnej monarchy jako człowieka, jest powierzonym jego pieczy dobrem państwa, on zaś, jako państwa tego wyobraziciel [przedstawiciel; uosobienie; Red. WL] i władca udzielny, nie jest obowiązany do rachunku ze swego zarządu; w praktyce wychodziło to na uznanie dóbr korony za ordynację domu panującego. [przypis redakcyjny]

własności gruntowej prawo — tj. prawo do dziedzicznego posiadania ziemi bez względu na stan. [przypis redakcyjny]

własności rozumu — „eius proprietates”, powtórzone kilka wierszy dalej. W przekładzie Saisseta 341 „ses propriétés” z powodu niezmienności rodzajowej tego pierwszego wyrazu w drugim miejscu może dotyczyć zarówno rozumu, jak i określenia, ale w pierwszym dzięki kontekstowi dotyczy określenia. Zupełnie tak samo mamy z „its properties” u Boyle'a § 107. Stern 59 przekłada pierwszy raz: „ihre Eigenschaften”, (tj. „der Definition”), drugi raz „seine Eigenschaften” (tj. „des Verstandes”). Rzecz jasna, że znaczenie jest w obydwóch przypadkach jednakowe, a zatem chodzi o to, czy mowa o własnościach określenia, czy rozumu. Atoli o własnościach określenia nie może być mowy tutaj, podane są bowiem na s. 34 i 35, lecz o własnościach rozumu, które też zostają dalej omówione. Dobrze przekładają Appuhn 276 i Gebhardt, § 107. [przypis tłumacza]

własny (daw.) — tu: właściwy. [przypis edytorski]

własnymi słowy — dziś popr. forma N. lm: własnymi słowami. [przypis edytorski]

własnymi winy — dziś: własnymi winami. [przypis edytorski]

własnym sumptem — na własny koszt. [przypis edytorski]

własny (starop.) — właściwy, prawdziwy. [przypis edytorski]

własta — władczyni. [przypis edytorski]

Włast' t'my (ros.) — Potęga ciemności (tytuł słynnego dramatu Lwa Tołstoja). [przypis redakcyjny]

właszczyć — przywłaszczać. [przypis redakcyjny]

właszczyć — przywłaszczyć. [przypis redakcyjny]

w Ł. — autor kształcił się w Łomży. [przypis edytorski]

Wł. Broniewski Wiersze i poematy, Warszawa 1972, Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 438 + 2 nlb. Wkładki ilustracyjne zgromadzone w ramach konkursu Związku Polskich Artystów Plastyków. Wykaz autorów wkładek, s. 433–434. [przypis autorski]

włóczebne — ludowy zwyczaj wielkanocny; w drugi dzień Wielkanocy chłopcy chodzą po domach z życzeniami i pobożnymi pieśniami, wypraszając jajka i inne jedzenie; także same podarunki za takie śpiewanie. [przypis edytorski]

włóczenie — wyrównywanie nierówności górnej warstwy gleby za pomocą włóki, ciągniętego po powierzchni pola narzędzia, złożonego z belki lub kilku połączonych łańcuchami belek. [przypis edytorski]

włócznią swoją zdobył — δορίκτητον, jure belli, mit dem Schwert (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]

włócznia Achilla, co i raniła, i leczyła rany — Achilles zranił króla Telefosa, a przyłożenie do rany tejże włóczni, która ją zadała, uzdrowiło rannego. [przypis redakcyjny]

włócznie (…) z jednym grotem na końcu — Ksenofont zwraca na to uwagę, ponieważ greckie włócznie oprócz grotu na jednym końcu, na drugim miały zaostrzoną piętę, dzięki której broń można było wbić w ziemię. [przypis edytorski]

włócznióm — dziś popr. forma C. lm: włóczniom. [przypis edytorski]

włóczyć ze sobą uzbrojonych — tj. straż przyboczną. [przypis tłumacza]

włóka — 30 morg, tj. ok. 18 ha. [przypis edytorski]

włóka — daw. jednostka miary powierzchni, równa 30 morgom, tj. wynosząca ok. 18 ha (179 550 m²). [przypis edytorski]

włóka — daw. jednostka miary powierzchni, równa 30 morgom, tj. wynosząca ok. 18 ha. [przypis edytorski]

włóka — daw. jednostka miary powierzchni, równa 30 morgom, tj. wynosząca ok. 18 ha. [przypis edytorski]

włóka — daw. miara powierzchni gruntu. [przypis edytorski]

włóka — dawna jednostka powierzchni gruntu, równa 30 morgom, ok. 17 ha. też: łan. [przypis edytorski]

włóka — dawna miara powierzchni gruntu, równa 30 morgom, tj. wynosząca ok. 18 ha. [przypis edytorski]

włóka — miara powierzchni: 30 mórg, ok. 17,9 ha (179 550 m²). [przypis edytorski]

włóka — miara powierzchni: 30 morg, ok. 17,9 ha (179 550 m²). [przypis edytorski]

włóko — wywłoko (przekleństwo, obelga). [przypis edytorski]

włósie — dziś popr.: włosie. [przypis edytorski]

włóżże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

Włochów — tj. Comédie-Italienne, teatr paryski, założony w XVII w., gdzie w przeciwieństwie do Comédie-Française oferowano repertuar włoski. [przypis edytorski]

Włochy a. Wołochy — tu daw.: ludy z południa Europy. [przypis edytorski]

Włochy, dopokąd im wolno było oszustostwem swym oszukiwać inne narody, obcy chleb jedli i obce suknie nosili — Staszic zapomina, że w w. XV Włochy nie były wyłącznie krajem uczonych i artystów, ale kupców, bankierów, wysoko rozwiniętego przemysłu i rolnictwa, i że upadek ich ma powody bardziej złożone. [przypis redakcyjny]

Włochy — dziś popr. forma M. lm: Włosi. [przypis edytorski]

Włochy — dziś popr. forma M.lm: Włosi. [przypis edytorski]

Włochy krzyczą…: „Dajcie nam Triest”… — Triest: port nad Morzem Adriatyckim, należał wówczas do Austrii. Przyłączenie Triestu do Włoch było jednym z dążeń polityki włoskiej. Po kongresie berlińskim partia republikańska we Włoszech, popierana przez Garibaldiego, rozpoczęła wzmożoną agitację za przyłączeniem Triestu (druga połowa lipca). Rząd włoski starał się natomiast utrzymać poprawne stosunki z Austrią. [przypis redakcyjny]

Włochy (starop. forma) — (z) Włochami. [przypis edytorski]

Włodarkiewicz, Jan (1900–1942) — podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, komendant TAP, jeden z założycieli Frontu Odrodzenia Polski, pierwszy komendant organizacji dywersyjnej „Wachlarz”. W czasie kampanii wrześniowej 1939 miał za zadanie tworzyć rezerwowe oddziały kawalerii, został przydzielony do Ośrodka Zapasowego Kawalerii w Garwolinie i 15 września sformował we Włodawie improwizowany szwadron kawalerii. Walczył w szeregach Armii „Lublin”, w 41 Rezerwowej Dywizji Piechoty, gdzie dowodził sformowanym z rozbitków kawaleryjskim oddziałem rozpoznawczym. 15 października w okolicy Mrozów k. Warszawy rozwiązał oddział. W listopadzie 1939 założył, wspólnie z Witoldem Pileckim, organizację konspiracyjną Tajna Armia Polska, w której był komendantem (pseud. Darwicz, Jan, Odważny), a która wraz z innymi w 1940 weszła w skład Konfederacji Narodu. W Konfederacji Narodu Włodarkiewicz dowodził pionem wojskowym, tj. tzw. Konfederacją Zbrojną (TAP weszła w jej skład). Latem 1941 r. Włodarkiewicz, jako współtwórca koncepcji „Wachlarza”, został mianowany przez gen. Roweckiego „Grota” jego komendantem. We wrześniu 1941 podporządkował się, wraz z większością członków Konfederacji Zbrojnej, Związkowi Walki Zbrojnej. Od jesieni 1941 poświęcił się pracy przy organizacji „Wachlarza”, do którego włączył część współpracowników z TAP. Zmarł nagle, w niewyjaśnionych dotychczas okolicznościach 18/19 marca 1942 r. we Lwowie przeprowadzając inspekcję I Odcinka „Wachlarza”. [przypis edytorski]

Włodarza państwa przy ognistej Etnie — Fryderyk, syn Piotra Aragońskiego, król Sycylii, gdzie według Wergiliusza Anchizes był pogrzebany. Złe postępki tego króla w tej księdze oznaczone są przez skrócenie. [przypis redakcyjny]

włodarz a. włódarz (daw.) — tu: pracownik zarządzający robotnikami rolnymi w folwarku. [przypis edytorski]

włodarz (daw.) — tu: pracownik zarządzający robotnikami rolnymi w folwarku. [przypis edytorski]

włodarze a namiestnicy — w oryg. łac. villici ac vicedomini. [przypis edytorski]

włodarz — osoba kierująca robotnikami folwarcznymi w dawnym majątku ziemskim. [przypis edytorski]

włodarz (starop.) — gospodarz. [przypis redakcyjny]

włodarzyć — rządzić, gospodarować. [przypis edytorski]

włodarzyć — rządzić. [przypis edytorski]

Włodawa — miasto położone w województwie lubelskim, we wschodniej Polsce. W czasie II wojny światowej, pod koniec września 1939 r., gen. Franciszek Kleeberg utworzył tu tzw. Rzeczpospolitą Włodawską, jeden z ostatnich bastionów niepodległej Polski. [przypis edytorski]

włodyka (daw.) — tu: pan, władca. [przypis edytorski]

włodyka — rycerz, zwłaszcza niemajętny lub bez pełni praw stanowych. [przypis edytorski]

Włodzimiérz, właśc. Włodzimierz I Wielki (zm. 1015) — wnuk księżnej Olgi (890–969), książę kijowski, święty prawosławny i katolicki. [przypis edytorski]

Włodzimierz Łubieński (1824–1849) — przyjaciel Norwida, z którym poznał się w 1845. [przypis edytorski]

Włodzimierz Miarczyński (1879–1846) — aktor. [przypis edytorski]

Włodzimierz — miasto w Rosji, nad rzeką Klaźmą, 200 km na wsch. od Moskwy; mieści się w nim największe więzienie Rosji więzienie centralne, założone w 1783 z rozkazu carycy Katarzyny II. [przypis edytorski]

Włodzimierz Perzyński (1877–1930) — pisarz; współpracował z „Głosem” i „Tygodnikiem Ilustrowanym”; autor m.in. komedii Aszantka (1906). [przypis edytorski]

Włodzimierz Terlikowski (1873–1951) — malarz, związany z École de Paris. [przypis edytorski]

Włodzimierz — tj. rosyjski order św. Włodzimierza. [przypis edytorski]

w łodzi — nawiązanie do mit. gr. i łodzi Charona, przewożącej zmarłych do Hadesu. [przypis edytorski]

Włodzio — Włodzimierz Tetmajer, kilkuletni wówczas syn Adolfa z pierwszego małżeństwa. [przypis redakcyjny]

Włodzio — Włodzimierz Tetmajer. [przypis redakcyjny]

włoka (a. włóka) — dwa skrzyżowane kije, na których po skończonej orce ciągnie się pług z pola do domu; por. czasowniki: włóczyć, wlec. [przypis edytorski]

włok (daw.) — niewód, sieć na ryby. [przypis redakcyjny]

włok — sieć do połowu ryb dennych. [przypis edytorski]

w łono przyjmuje (starop.) — tu: przyjmuje na łono; przytula, tuli, osłania sobą. [przypis edytorski]

włość — majątek, posiadłość, własność. [przypis edytorski]

włość — miejsce zamieszkania, siedziba. [przypis edytorski]

włościanin (daw.) — chłop; rolnik. [przypis edytorski]

włościanin (daw.) — chłop, rolnik. [przypis edytorski]

„Włościanin” — pismo dla ludu, wydawane w Krakowie w latach 1869–1879. [przypis edytorski]

włości (daw.) — duży majątek ziemski. [przypis edytorski]

włoście — dziś popr.: włości. [przypis edytorski]

włości — majątek ziemski. [przypis edytorski]

włos angielski — rodzaj piłki do metalu. [przypis edytorski]

włosiana szata — włosiennica, ubranie z gryzącego włosia, często noszone przez pokutników. [przypis edytorski]

włosianka — włosienica, rodzaj tkaniny z włosiem końskim, szorstkiej, służącej do umartwiania ciała. [przypis edytorski]

włosiech — dziś popr. forma N.lm: włosach. [przypis edytorski]