Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 155831 przypisów.
podzwonne — opłata dla kościelnego za bicie w kościelne dzwony w czasie pogrzebu. [przypis edytorski]
podzwrotnikowy — położony w pobliżu zwrotnika, jednego z dwóch równoleżników na Ziemi, znajdującego na 23° szerokości geograficznej płn. lub płd. [przypis edytorski]
poète errant de rivage en rivage… (fr.) — poeta tułający się od brzegu do brzegu, smutna zabawka fal i szczątek z katastrofy. [przypis edytorski]
poëtis atque pictoribus (łac.) — poetom i malarzom. [przypis redakcyjny]
poeci arkadyjscy — członkowie zał. w 1690 włoskiej akademii literackiej Arcadia (Accademia dell'Arcadia: Akademia Arkadyjska), do której w 2. poł. XVIII w. należeli niemal wszyscy ważni włoscy pisarze. [przypis edytorski]
Poeci dawniej (…) uśmiech z lic ich widziałem — Poeci uśmiechają się, przypominając błąd swój, z jakim marzyli o szczęśliwości wieku złotego. Wirgiliusz jest tu jeszcze obecny, a jednak nic nie mówi. Albowiem tu rozum może tylko uznać prawdę nauki, jaką słyszy, ale sam przez siebie nic już więcej nauczyć nie może. [przypis redakcyjny]
Poeci dzisiejsi są to oracze (…) ów poeta przyszłości, na którego wywołanie gromadzi się praca pokoleń — A. Lange, Studia i wrażenia, Warszawa 1900, s. 287. [przypis autorski]
poecie kalek i dusz chorych — Niemcy również nazywają Przybyszewskiego: Kranker Seelen Dichter. [przypis tłumacza]
poecie rzymskiemu — w oryginale: poetae barbaro, „poecie barbarzyńskiemu”. Rzymscy komediopisarze zachowują w swych przeróbkach greckich sztuk nazwę „barbarzyńców”, dawaną przez zarozumiałych Greków wszystkim nie-Grekom, a więc i Rzymianom. [przypis tłumacza]
Poeci polscy nie naśladują określonych wzorów francuskich (…) jest on zatem syntezą wszystkich zdobyczy na niwie poezji — Sz. Rokoszewski, Dekadentyzm warszawski, Warszawa 1894, s. 5. Przeciw umieszczaniu w tej broszurze Miriama i Langego pod sztandarami dekadentyzmu protestował Wł. Jabłonowski („Głos” 1893, nr 49). [przypis autorski]
Poeci są wielkimi odgrzebywaczami słów Duchów — Olizarowski, czując to w innych poetach, wziął się do czytania Słownika Lindego: próżna praca! [przypis autorski]
poeci, zwracający się do śmierci-lekarki, pojmowali ją w podobnie hedonistyczny sposób, jak Tetmajer nirwanę (…). Podobnymi zwrotami przemawia do niej Stanisław Brzozowski — S. Brzozowski, Nim serce ucichło, Warszawa 1910, s. 2. [przypis autorski]
Poedzić, pedzioł (gw.) — powiedzieć. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amer. poeta i powieściopisarz, krytyk literacki; przedstawiciel romantyzmu. W swojej twórczości nie stronił od elementów fantastyki, makabry i horroru. Do dzieł tego właśnie rodzaju należy nowela Prawdziwy opis wypadku z P. Waldemarem, w której tytułowy bohater zostaje zahipnotyzowany tuż przed śmiercią i trwa w tym stanie dość długo, po czym, gwałtownie wybudzony, rozsypuje się w proch, w przyspieszonym tempie przechodząc powstrzymany sztucznie przez hipnozę proces rozkładu. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amer. poeta i prozaik, krytyk literacki; przedstawiciel romantyzmu; w swojej twórczości nie stronił od elementów fantastyki, makabry i horroru. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amer. poeta i prozaik, krytyk literacki; przedstawiciel romantyzmu. W swojej twórczości nie stronił od elementów fantastyki, makabry i horroru. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański pisarz, krytyk literacki, przedstawiciel tzw. czarnego romantyzmu. Jellenta, pisząc o żelazie, nawiązuje do noweli Studnia i wahadło, w której to bohater zostaje uwięziony w celi, a nad jego głową kołysze się ciężkie, żelazne wahadło. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański poeta i autor opowiadań, ważny dla rozwoju literatury fantastycznej i detektywistycznej. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański poeta i prozaik, krytyk literacki; przedstawiciel romantyzmu; w swojej twórczości nie stronił od elementów fantastyki, makabry i horroru. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański poeta, nowelista, krytyk literacki i redaktor, autor opowieści fantastycznych. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański poeta, nowelista, krytyk literacki i redaktor. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański poeta, nowelista, redaktor i krytyk literacki; twórca pierwszej w literaturze postaci detektywa — C. Auguste'a Dupina. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański poeta, prozaik i krytyk literacki, prekursor opowieści grozy i noweli detektywistycznej; twórca postaci Auguste'a Dupina, błyskotliwego paryskiego detektywa, posługującego się w pracy dedukcją i analizą sposobu myślenia innych osób, występującego m.in. w noweli Skradziony list, o poszukiwaniach sprytnie ukrytego skradzionego dokumentu. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — amerykański poeta, prozaik i krytyk literacki, prekursor opowieści grozy i noweli detektywistycznej; twórca postaci Auguste'a Dupina, błyskotliwego paryskiego detektywa, posługującego się w pracy dedukcją i analizą sposobu myślenia innych osób, która stała się prototypem kolejnych literackich detektywów, w tym Sherlocka Holmesa Arthura Conan Doyle'a. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — pisarz amerykański, autor przepojonych pesymizmem nowel i poezji (The Raven, Kruk, 1845), o tematyce fantastycznej i sensacyjno-makabrycznej, licznie naśladowanych; zmarł w ostatniej nędzy w szpitalu w Baltimoore, znaleziony na ulicy w stanie zatrucia alkoholem. [przypis edytorski]
Poe, Edgar Allan (1809–1849) — pisarz amerykański, autor przepojonych pesymizmem nowel i poezji (The Raven, Kruk, 1845), o tematyce fantastycznej i sensacyjno-makabrycznej, licznie naśladowanych, zmarł w ostatniej nędzy w szpitalu w Baltimoore, znaleziony na ulicy w stanie zatrucia alkoholem. [przypis edytorski]
poema (daw., z łac., r.n.) — poemat. [przypis edytorski]
poemata (daw.) — poematy. [przypis edytorski]
poemata — dziś popr. forma B. lm: poematy. [przypis edytorski]
poemat — długi utwór wierszowany, epicki lub liryczny. [przypis edytorski]
poemat „Święty Jan na Patmos” jest może zanadto biblijny, aby go czytać wobec ludzi mało obeznanych z poezją apokaliptyczną — Jan z Patmos (wyspa na M. Egejskim) jest autorem biblijnego Objawienia św. Jana (Apokalipsy); w tradycji chrześcijańskiej utożsamia się go z Janem Ewangelistą. [przypis edytorski]
poematu „Cypria” i (…) „Iliady mniejszej” — Epopeja Cypria opisująca zdarzenia zaszłe przed czasem, o którym mowa w Iliadzie, miała być utworem Stasinosa z Cypru, z końca VIII w. p.n.e.; Iliada mniejsza, opowiadająca zdarzenia późniejsze, aż do zburzenia Ilionu, była podobno dziełem Leschesa, Lesbijczyka, który żył w VII w. p.n.e. [przypis tłumacza]
Poena (…) diu — Maximianus, Elgiae, 1, 277. [przypis tłumacza]
poenam colli (łac.) — karę gardła (śmierci). [przypis edytorski]
poenam colli (łac.) — karę gardła (śmierci). [przypis redakcyjny]
poenam (łac.) — karę. [przypis redakcyjny]
poena peccati (łac.) — kara za grzech. [przypis edytorski]
poena peccati (łac.) — kara za grzech. [przypis redakcyjny]
poena peccati (łac.) — kara za zbrodnię. [przypis redakcyjny]
poena, poenae (łac.) — kara, tu B. lp poenam: karę. [przypis redakcyjny]
po Erminią (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: po Erminię. [przypis edytorski]
Poesis doctrinae, tanquam somnium… (łac.) — poezja jest jak sen nauki. [przypis edytorski]
Poeta, a nie człowiek — W oryg. honnéteté honnéte homme w dawnym znaczeniu słowa. [przypis tłumacza]
poeta — chodzi o Homera, autora Iliady i Odysei, w których opisana jest wojna trojańska i losy jej bohaterów, ślepy poeta (zob. w. 57). [przypis redakcyjny]
POETA [do widzów] — tę przemowę wpisał tutaj poeta w kilka lat po wystawieniu sztuki. Patrz Wstęp. [przypis tłumacza]
Poeta i natchnienie — tytuł nadany przez badacza twórczości Juliusza Słowackiego, Antoniego Małeckiego, historyka literatury i filologa. [przypis edytorski]
poeta laureat (łac. poeta laureatus) — oficjalny poeta dworski. [przypis edytorski]
Poeta może wspomnieć jednym tylko słowem o nocy i księżycu (…) działają niejako pośrednio na umysł słuchacza — J. Weyssenhoff, Nowy fenomen literacki, Maurycy Maeterlinck i dekadentyzm symboliczny, „Biblioteka Warszawska” 1891, t. II, s. 81. [przypis autorski]
poeta naśladował artystów (…) uczeni uważający to przypuszczenie za prawdę — Maffei, Richardson i jeszcze w nowszych czasach pan von Hagedorn (Betrachtungen über die Malerei, p. 37; Richardson Traité de la peinture, t. III, p. 513). Des Fontaines nie zasługuje chyba na to, abym go z tymi mężami zestawiał. W uwagach do przekładu Wergiliusza i on wprawdzie utrzymuje również, że poeta miał grupę przed oczyma, ale jest tak ciemnym, że uważa ją za dzieło Fidiasza. [przypis redakcyjny]
Poeta, powiada Platon, siedząc na trójnogu Muz (…) — por. Platon, Prawa, IV. [przypis tłumacza]
Poeta (…) powiada (…) przemawiając do samego obrazu — Philippus (Anthol., lib. IV, cap. 9 ep. 10). [przypis redakcyjny]
poeta Starego Miasta — Artur Oppman (1867–1931), poeta, publicysta i varsavianista, autor m.in. zbiorku wierszy Ze Starego Miasta (1897). [przypis edytorski]
poeta temu rymarzowi nazwisko Tychius daje, ale (…) powiada Herodot — Herodotus, De vita Homeri, p. 756; edit. Wessel. [przypis redakcyjny]
Poeta unikał wzmianki o dzieciach — poza ubocznym wspomnieniem o nich Cezara w III, 6 i groźbą jego w V, 2. [przypis tłumacza]
poeta Wulkana zmęczonym, a twarz jego (…) płonącą nazywa — [por.] Statius (poeta rzymski 15–98 po Chr.), Silvae, 5 w. 8; Polym. Dial., VIII, p. 84. [przypis redakcyjny]
poeta zamkami raczéj niż wiejskiemi domki nazywa — Non villas esse sed castra… [cytat z Seneki Listów moralnych do Lucyliusza (Epistulae morales ad Lucilium), 51, 11; mowa o budowanych przez Gajusza Mariusza, Pompejusza i Cezara willach w Baiach, które stawiali na szczytach gór; przez swoje umiejscowienie i typ budowli, wydawały się nie willami, lecz raczej warowniami]. [przypis autorski]
poetica (łac.) — rzeczy poetyckie. [przypis edytorski]
Poetical Sketches — pierwszy zbiór poezji i prozy Blake'a, napisany w latach 1769–1777. [przypis edytorski]
poets, essayists, novelists (ang.) — poeci, eseiści, powieściopisarze. [przypis edytorski]
poetus (zamierzony r.m. z łac. poeta) — poeta. [przypis edytorski]
poetyckim jest — dziś raczej: jest poetyckie. [przypis edytorski]
Poetycko treść jest formą; by być poezją, treść musi się stać radosnym faktem życia — S. Brzozowski, Pamiętnik, s. 11. [przypis autorski]
poety czasów dawnych — Werter ma na myśli pieśni Osjana, które pochodziły rzekomo z III wieku po Chrystusie. [przypis redakcyjny]
poetycznej — tu dziś: poetyckiej. [przypis edytorski]
poetyczność (…) wedle określeń Lacka — „Poetyczność to poezja widziana w jakiejś epoce od strony socjalnej, od strony publiczności życia towarzyskiego, na które wpływ ma bardzo wielki, na poezję nie ma wpływu żadnego lub prawie żadnego… Poetyczność jest ceremoniałem, pompą, strojem” (S. Lack, O doktrynerach, „Nowe Słowo” 1903, nr 17). [przypis autorski]
poety — dziś popr. forma N. lm: poetami. [przypis edytorski]
poezją (daw. B. lp) — dziś: poezję. [przypis edytorski]
poezja dytyrambiczna — Dytyramby były to pieśni śpiewane przez chór na cześć Dionizosa (Bakchosa), z towarzyszeniem muzyki i tańca. [przypis tłumacza]
Poezja grawituje tedy do dania tętna natury (…) jak błyskawica jego światło się przedrze — K. Irzykowski, Nowele, s. 122 (Czym jest Horla?). [przypis autorski]
Poezja (…) na obrazach wyłącznie się opiera (…). Na wskroś zaś symboliczną będzie każda poezja mistyczna i metafizyczna — Z. Przesmycki, Wstęp do: M. Maeterlinck, Wybór pism dramatycznych, s. XLII–XLIII. [przypis autorski]
poezja nomiczna — Nomy były pieśniami pokrewnymi dytyrambom, treści również religijnej, ale ułożone monostroficznie, tym właśnie różniły się od dytyrambów. [przypis tłumacza]
poezja rajska — przez poezję rajską rozumie zapewne Goszczyński opowiadania biblijne o stworzeniu pierwszych ludzi i o raju. [przypis redakcyjny]
Poezja Tytusa Czyżewskiego, „Odrodzenie” 1945, nr 27; w niniejszym zbiorze ujęcie później przepracowane pt. Czyżewski-poeta. [przypis autorski]
poezja wszystkiego, co albo egzotyczne naprawdę, albo egzotyczne przez nieistnienie w poezji dotychczasowej — nic więc dziwnego, że Asnyk w Szkicu do współczesnego obrazu wśród takiej egzotycznej roślinności umieszcza modernistów:
(Pisma, II, s. 251). [przypis autorski]poezję klasyczną cechuje zmysł miary… — G. Ferrero, Tra due mondi. [przypis autorski]
Poezjo… — przekleństwo rzucone na poezję w chwili klęski dowodzi, że marzenia o sławie, które go pchnęły do podjęcia walki, traktuje Henryk jako jeden z pomysłów poetyckich, uważa, że poezja doprowadziła go do upadku. [przypis redakcyjny]
poezyj — dziś popr. forma: poezji. [przypis edytorski]
po faktorsku — w sposób właściwy faktorowi; faktor (daw.) — pośrednik handlowy. [przypis edytorski]
po faryzejsku — obłudnie; faryzeusze: członkowie staroż. żydowskiego stronnictwa polit.-rel. w Palestynie, którym zarzucano fałszywą, uprawianą na pokaz pobożność. [przypis edytorski]
po fazach historycznych nastąpią inne wyższe i dalsze — por. Z. Krasiński i Ary Scheffer, s. 71–72. [przypis autorski]
Po Feliksie został prokuratorem Festus, który przede wszystkim chciał oczyścić kraj z łupieżców… — por. Starożytności XX, VIII, 9–IX, 7. [przypis tłumacza]
Po Feliksie został prokuratorem Festus — Porciusz Festus, rok 61 n.e. [przypis tłumacza]
Poffare il mondo! (wł.) — Nigdy w świecie! [przypis redakcyjny]
pofolgować (daw., gw.) — ulżyć, popuścić; pozwolić sobie na swobodę. [przypis edytorski]
pofolgować (daw., gw.) — ulżyć, popuścić. [przypis edytorski]
pofolgować (daw., gw.) — ulżyć. [przypis edytorski]
pofolgować (daw.) — potraktować łagodniej. [przypis edytorski]
pofolgować (daw.) — przestać się ograniczać, tu: dać spokój. [przypis edytorski]
pofolgować (daw.) — ulec swoim emocjom, ulżyć sobie. [przypis edytorski]
pofolgować — przestać powściągać, przestać się ograniczać. [przypis edytorski]
pofolgowanie — tu: ulga; złagodzenie, uwolnienie. [przypis edytorski]
po formie (daw. rusycyzm) — zgodnie z formą, tj. z przepisami lub z przyjętym sposobem zachowania się; przepisowo. [przypis edytorski]
po formie (daw. rusycyzm) — zgodnie z formą, tj. z przepisami lub z przyjętym sposobem zachowania się. [przypis edytorski]
po formie (daw. rusycyzm) — zgodnie z formą, z przyjętym sposobem zachowania się. [przypis edytorski]
po formie — tu: według przyjętych zwyczajów. [przypis edytorski]
pofortunić (daw.) — poszczęścić. [przypis edytorski]
pofortunić — poszczęścić; por. fortuna: los, szczęście. [przypis redakcyjny]
„po francusku” — my byśmy powiedzieli: „po angielsku”. Jednak Jim Hawkins tak wyrazić się nie mógł, bo sam był Anglikiem (przyp. tłum.). [przypis tłumacza]
pogadanki — w oryginale niem. Erzählungen, tj. raczej: opowieści. [przypis edytorski]
pogański synu! — jest złagodzeniem pierwszego stopnia, zaś „a taki synu!” złagodzeniem drugiego stopnia najbardziej obelżywego zwrotu: „skurwysynu”. U wszystkich narodów można zauważyć dążność do zastępowania zbyt drażliwych wyrazów lub zwrotów przez mniej dosadne, więcej „polityczne”. Tak np. chłop oświecony nie powtórzy w opowiadaniu „psiakrew”, lecz powie, że ktoś zaklął na czerwono lub, jeżeli to częściej bywało, wyrazi to zwrotem: ciągle, co słowo, epitet „psi” a. „psia”. Podobnie w życiu codziennym dodaje się „psia krew” zwrotami: psia mać, psie mięso, psia kość, psia wełna lub sierść, psia noga, a nawet psia kula. [przypis redakcyjny]
