Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 463 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159093 przypisów.

Pergamus — wyzwoleniec cesarza Werusa. [przypis tłumacza]

Pergamy, właśc. Pergamon (stgr. Πέργαμον Pérgamon, łac. Pergamum) — miasto w starożytnej Myzji, w Azji Mniejszej; tu: zamek w staroż. Troi. [przypis edytorski]

per genus proximum et differentiam specificam (łac.) — przez rodzaj najbliższy i różnicę gatunkową (klasyczna metoda definiowania od ogółu do szczegółu, polegająca na wskazaniu bezpośrednio nadrzędnego, ogólniejszego zakresu, do którego należy definiowane pojęcie, oraz zawężającego ten szerszy zakres zespołu cech, odróżniających to pojęcie od innych pojęć należących wraz z nim do tego samego rodzaju). [przypis edytorski]

per gli uomini (wł.) — tu: dla mężczyzn; po włosku uomo oznacza również człowieka, stąd nieporozumienie. [przypis edytorski]

pergnąć (daw. pot.) — drapnąć, uciec, umknąć. [przypis edytorski]

per gradus (łac.) — przez stopnie, kolejno. [przypis redakcyjny]

Pergrubie (mit. litew.) — bogini wiosny, kwiatów [Pergrubrijus a. Pergrubius był też męskim bóstwem wiosny. Na jego cześć 22 marca składano ofiary ze zwierząt. Red. WL]. [przypis autorski]

Periander (zm. 585 p.n.e.) — drugi tyran Koryntu (od 627 p.n.e.), w niektórych źródłach zaliczany do siedmiu mędrców starożytnej Grecji. [przypis edytorski]

Peri-Bazar — dziś popr.: Pirbazar, ok. 10 km na płn. od Rasztu. [przypis edytorski]

periclitanti patriae (łac.) — zagrożonej ojczyźnie. [przypis redakcyjny]

pericula denuntiando imminentia (łac.) — oznajmiając grożące niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]

periculosae plenum est opus aleae (łac.) — sprawa ta jest pełna niebezpiecznego hazardu (Horacy). [przypis redakcyjny]

periculosa (łac.) — niebezpieczne. [przypis edytorski]

periculosissima incendia (łac.) — najniebezpieczniejsze pożary. [przypis redakcyjny]

periculosissime (łac.) — bardzo niebezpiecznie. [przypis redakcyjny]

periculosus (łac.) — niebezpieczny. [przypis edytorski]

periculosus (łac.) — niebezpieczny; tu M. lp r.ż. periculosa: niebezpieczna. [przypis redakcyjny]

periculum in mora (łac.) — dosł.: niebezpieczeństwo w zwłoce (hasło alarmujące). [przypis edytorski]

periculum in mora! (łac. ) — niebezpieczeństwo w zwłoce! (hasło wyrażające potrzebę szybkiego działania). [przypis edytorski]

periculum in mora (łac. ) — niebezpieczeństwo w zwłoce (hasło wyrażające potrzebę szybkiego działania). [przypis redakcyjny]

periculum in mora (łac.: niebezpieczeństwo w zwłoce) — niebezpiecznie jest zwlekać. [przypis edytorski]

periculum in mora (łac.: niebezpieczeństwo w zwłoce) — opóźniać jest niebezpiecznie.[pe] [przypis edytorski]

periculum in mora (łac.) — niebezpiecznie zwlekać, nie ma chwili do stracenia. [przypis edytorski]

periculum (łac.) — niebezpieczeństwo; tu: B. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis edytorski]

periculum (łac.) — niebezpieczeństwo; tu B. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis edytorski]

periculum (łac.) — niebezpieczeństwo, tu M. lm pericula: niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]

periculum libertatis (łac.) — niebezpieczeństwo dla wolności. [przypis redakcyjny]

Perigenia (mit. gr.) — córka zbójcy Sinnisa zabitego przez Tezeusza, potem matka syna tego ostatniego. [przypis edytorski]

Perigord — kraina hist. w płd.-zach. Francji, której głównymi miastami są Périgueux oraz Bergerac. [przypis edytorski]

perihelium — punkt na orbicie najbliższy Słońca. [przypis edytorski]

Peri (mit. perska) — piękne, wzniosłe skrzydlate duchy; psotne istoty, którym odmówiony został dostęp do raju, póki nie dopełnią pokuty; w kulturze islamskiej Peri przekształciły się w duchy dobroczynne, w przeciwstawieniu do złośliwych dżinów. [przypis edytorski]

Peri (mit. perska) — skrzydlata istota podobna do wróżki, spokrewniona z upadłymi aniołami, nie może wrócić do lepszego świata i pozostaje na ziemi, niekiedy pomagając ludziom. [przypis edytorski]

Perim — mała wyspa wulkaniczna w cieśninie Bab al-Mandab, łączącej M. Czerwone i Ocean Indyjski; w latach 1857–1936 w posiadaniu brytyjskim, stanowiła ważną bazę zaopatrującą statki w węgiel. [przypis edytorski]

per importunas instantias (łac.) — przez natrętne prośby. [przypis redakcyjny]

Perinde potuit abolefactam cum violentia cataclysmi (…) (łac.)— „Toteż mógł ją, zniszczoną gwałtownością potopu, znowu ukształtować duchem, jak po zburzeniu Jerozolimy przez Babilończyków wszelkie zabytki literatury żydowskiej zostały, jak wiadomo, odtworzone”. [przypis tłumacza]

per inductionem (łac.) — przez wnioskowanie. [przypis edytorski]

per instrumenta (łac.) — za pomocą. [przypis redakcyjny]

Perinthos — staroż. portowe miasto greckie na europejskim wybrzeżu Propontydy (morza Marmara); ob. Eregli. [przypis edytorski]

period (daw., z łac.) — okres. [przypis edytorski]

period (daw., z łac.) — okres; tu: menstruacja, miesiączka. [przypis edytorski]

period — miesiączka. [przypis edytorski]

period — okras; tu w znaczeniu miary rytmu w poezji. [przypis edytorski]

Periodonices (z gr.) — tytuł zwycięzcy kolejnych kilku igrzysk; tu: ironicznie o Neronie. [przypis edytorski]

period — retorycznie ukształtowany krótki fragment wypowiedzi, odpowiadający mniej więcej zdaniu. [przypis edytorski]

period — w retoryce: konstrukcja składniowa zawierająca całą, kompletną myśl. [przypis edytorski]

Periodyczne zgromadzenia, o których poprzednio mówiłem — księga III, rozdz. XIII. [przypis tłumacza]

periodycznie — okresowo, co jakiś czas. [przypis edytorski]

periodycznych — ukazujących się co jakiś czas, w częściach. [przypis edytorski]

periodyczny — następujący okresowo, w pewnych odstępach czasu. [przypis edytorski]

period — zdanie, okres w retoryce. [przypis edytorski]

period (z łac.) — okres; tu: pojęcie z zakresu retoryki, okres retoryczny, czyli zdanie o konstrukcji zgodnej z zaleceniami retoryki. [przypis edytorski]

period (z łac.) — okres; tu: pojęcie z zakresu retoryki, okres retoryczny, czyli zdanie o konstrukcji zgodnej z zaleceniami retoryki. [przypis redakcyjny]

period (z łac.) — okres; tu: (w daw. brzmieniu) ciężkie peryjody w znaczeniu: ciężkie czasy, trudne przeprawy. [przypis redakcyjny]

period (z łac.) — tu: okres retoryczny. [przypis edytorski]

periojkowie — dawni mieszkańcy Peloponezu, Achajowie zawojowani przez Dorów, posiadający wolność osobistą. [przypis tłumacza]

periojkowie — poddani Spartan zajmujący się handlem i rzemiosłami, politycznie Spartanom nierówni. [przypis tłumacza]

peripatetici (łac.) — [perypatetycy]; tak zwano uczniów Arystotelesa, dlatego że filozof ten zwykł był wykładać w peripatos (z gr.: miejsce przechadzek) ateńskiego Liceum. Stąd przeszła nazwa na całą szkołę filozoficzną. [przypis redakcyjny]

periplus (gr.) — rękopis wyliczający porty i charakterystyczne punkty na wybrzeżu. [przypis edytorski]

periplus — ze starogreckiego: „opłynięcie dookoła”, rodzaj pieśni nawigacyjnej dla statków, które pływały przy brzegach w starożytnej Grecji i Rzymie. [przypis autorski]

Perispomenon (gr.) — nazwa jednego z akcentów w jęz. greckim; tu: przezwisko. [przypis edytorski]

peritonit — popr.: peritonitis (łac.), zapalenie otrzewnej. [przypis edytorski]

perkaklis — kaklasaitis. [przypis edytorski]

perkal (fr. percale — płótno bawełniane; rodzaj gładkiej bawełnianej tkaniny o splocie płóciennym. [przypis edytorski]

perkal — gładka, przyjemna w dotyku tkanina bawełniana wysokiej jakości sprowadzana z Indii Wschodnich. [przypis edytorski]

perkaliczki — ubrania wykonane z perkalu; perkal (z fr. percale): płótno bawełniane. [przypis edytorski]

perkalik — gatunek parkalu, cienkiego płótna bawełnianego. [przypis edytorski]

perkaliki i barchany — rodzaje płótna. [przypis edytorski]

perkalik — rodzaj bawełnianej tkaniny o splocie płóciennym. [przypis edytorski]

perkalik, zdrobn. od perkal (z fr. percale) — tani materiał bawełniany o splocie płóciennym. [przypis edytorski]

perkalową — wykonany z perkalu, cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkalowy — bawełniany. [przypis edytorski]

perkalowy — wykonany z perkalu: cienkiego, bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkalowy — wykonany z perkalu, cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkalowy — zrobiony z perkalu, cienkiego płótna bawełnianego. [przypis edytorski]

perkal — rodzaj cienkiego bawełnianego płótna. [przypis edytorski]

perkal — rodzaj cienkiego płótna bawełnianego. [przypis edytorski]

perkal — rodzaj cienkiego płótna. [przypis edytorski]

perkal — tania tkanina bawełniana. [przypis edytorski]

perkal — tanie, cienkie płótno bawełniane. [przypis edytorski]

perkal — tani materiał bawełniany o splocie płóciennym. [przypis edytorski]

perkal — tkanina bawełniana podobna do płótna. [przypis edytorski]

perkara — perkelinė krūtinė su apykakle, seniau nešiojama prie kostiumo. [przypis edytorski]

perkolator (daw.) — ekspres do kawy. [przypis edytorski]

Perkowski, Piotr (1902–1990) — kompozytor i pedagog. [przypis edytorski]

perkułab — urzędnik. [przypis edytorski]

Perkun a. Perun — bóg pioruna, niebios, ognia i płodności, główne bóstwo litewskie. [przypis edytorski]

Perkunas (mit. litewska) — bóg gromów i błyskawic. [przypis edytorski]

Perkuna tete (…) przyjmuje kąpielą znużone i zapylone słońce i wypuszcza je nazajutrz omyte i błyszczące — zresztą to nie mit, zupełnie nie zgadza się z wszystkim innym, co o litewskim kulcie słońca wiemy; jest to wstęp z bajki o sierocie, rycerzu itd, co w pogoni za czymś na dwór słońca się dostaje, przyjęty przez matkę czy siostrę, nim słońce wróci, a bajkę tę słyszał Żmudzin od Polaka lub Rusina; p. Jakub ustęp z klechdy, kwalifikujący się tylko do „folkloru”, do mitologii przeniósł. [przypis redakcyjny]

Perkun (lit. Perkūnas) — w mitologii bałtyjskiej gromowładny bóg niebios, ognia, burzy i wojny, a także płodności; poświęconym mu drzewem był dąb (stąd może pochodzi nazwa bóstwa; indoeur. perk-: dąb); odpowiednik słowiańskiego Peruna. [przypis edytorski]

Perkun (mit. bałtyjska) — bóg ognia i pioruna, czczony przez daw. Litwinów. [przypis edytorski]