Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6614 przypisów.
Tetmajer, Włodzimierz (1861–1923) — artysta malarz, działacz ludowy i polityk. [przypis edytorski]
Tetmajer, Włodzimierz (1861–1923) — artysta malarz, działacz ludowy i polityk. [przypis redakcyjny]
Tetmajer, Włodzimierz (1862–1923) — malarz, polityk i literat, ożeniony z chłopką z Bronowic, posłużył Wyspiańskiemu za prototyp Gospodarza w Weselu. Przyrodni brat poety Kazimierza Tetmajera. [przypis edytorski]
tetragram (gr.: czteroliterowiec) — określenie imienia własnego Boga w Biblii, jako zapisywanego czterema literami hebrajskimi: JWHH. [przypis edytorski]
tetragrammaton (gr.) a. tetragram (gr.: czteroliterowiec) — określenie imienia własnego Boga w Biblii, zapisywanego czterema literami hebrajskimi: JWHH; etymologia i pierwotna wymowa tetragramu jest nieznana, współcześnie na ogół przyjmuje się formę Jahwe. [przypis edytorski]
tetralogia — cykl składający się z czterech dzieł. [przypis edytorski]
tetrametr trocheiczny — starożytna miara wiersza, w której wers liczy cztery trocheje; trochej to stopa (sekwencja sylab) składająca się z sylaby długiej i krótkiej, czemu w języku polskim odpowiada stopa złożona z sylaby akcentowanej i nieakcentowanej. [przypis edytorski]
tetrametry — wiersze składające się z czterech dwustopówek, czyli tzw. miar trocheicznych. Trochej jest to stopa składająca się ze zgłoski długiej i krótkiej, czemu w językach nowożytnych odpowiada stopa złożona ze zgłoski akcentowanej i nieakcentowanej. Takich stóp ma tetrametr osiem (4x2 trocheje), np.: „Drodzy moi kopijnicy, cni żołnierze! Hej, do dzieła!” (Ajschylos, Dzieje Oresta, w przekładzie Kasprowicza, Lwów 1908, str. 83). [przypis tłumacza]
tetrarcha — pierwotnie pan czwartej części kraju, następnie tytuł drobniejszych władców. [przypis tłumacza]
tetrarcha (z gr.) — tu: władca jednej z czterech krain, na które zostało podzielone królestwo Heroda Wielkiego po jego śmierci; jednym z nich był Herod Antypas, tetrarcha Galilei i Perei. [przypis edytorski]
tetrarchia Warusa — u Dindorfa επαρχία, wobec czego uwaga Clementza niepotrzebna. [przypis tłumacza]
tetratka — sąsiuvinis. [przypis edytorski]
tetrica (…) iocularibus — Sidonius Apollinaris, Epistulae I, 9. [przypis tłumacza]
tetryczeć — stawać się tetrykiem, człowiekiem zgorzkniałym i zgryźliwym. [przypis edytorski]
tetryczny (daw.) — zgorzkniały, zgryźliwy, gderliwy; właściwy tetrykowi. [przypis edytorski]
tetryk — człowiek zgorzkniały, zgryźliwy, zrzędliwy. [przypis edytorski]
tetryk — człowiek zrzędliwy, marudny, ponury, schorowany. [przypis edytorski]
tetryk — osoba zgorzkniała i zgryźliwa. [przypis edytorski]
tetryk — osoba zgorzkniała, zgryźliwa. [przypis edytorski]
Tetwin — Todwen, Jan; dowódca dragonii, podkomorzy derpski, służył w cudzoziemskim regimencie; nawrócony na katolicyzm; przez sejm 1667 r. został wyznaczony komisarzem do rewizji fortecy Kamieńca Podolskiego. [przypis redakcyjny]
Tetyda — boginka morska, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — boginka morska, jedna z córek Nereusa (Nereid), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — boginka morska, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich, córek Nereusa), matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid (boginek morskich), matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — jedna z Nereid, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nereusa (Nereida), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nereusa (Nereida), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nerosa (Nereida), żona Peleusa, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Tetyda (mit. gr.) — tytanida, córka Uranosa, bogini morza, uosobienie jego siły rozrodczej. [przypis edytorski]
Tetydo moja! — Tetyda, matka Achillesa, była córką boga morskiego Nereusa. [przypis tłumacza]
Tetydy płodnej córy (…) (mit. gr.) — córki Okeanosa i bogini Tetydy (Tethys): Okeanidy. [przypis edytorski]
tetyka (z gr. θετικός: zdatny do położenia, do postawienia, twierdzący; por. zdania tetyczne) — jest terminem rzadko używanym; chociaż związana z nim teza (θέσις) i antyteza (ἀντίθεσις) stały się bardzo pospolitymi. [przypis redakcyjny]
Tetys a. Tetyda (mit. gr.) — bogini morza, siostra i żona Okeanosa; od czasów hellenistycznych jej imienia używano jako poetyckiego określenia morza. [przypis edytorski]
Tetys — Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]
Teucer — protoplasta Trojan, zwanych też Teukrami. [przypis edytorski]
Teucer przybył w sydońskie zagony, wypędzon z ziem ojczystych, by szukać korony z pomocą Bela (…) — Teucer a. Teukros (mit. gr.), syn Telamona, króla Salaminy (w Attyce) i Hezjony, siostry Pryjama, króla Troi, przyrodni brat Ajaksa Wielkiego, na którego podczas snu Atena zesłała szaleństwo, które doprowadziło go do samobójstwa; Teucer urządził pogrzeb bratu, ale nie pomścił go, za co po powrocie z wojny został wypędzony przez ojca. Nową ojczyznę znalazł na Cyprze, gdzie dzięki sydońskiemu (tj. punickiemu) królowi Belusowi założył nową Salaminę Cypryjską. [przypis edytorski]
Te udzielne familie (…) Potrzeba go oświecić, a nieznośny ciężar zerwie cierpliwość. — te słowa usunięto w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]
Teufel (niem.) — diabeł. [przypis edytorski]
Teufelsdröck — bohater powieści Tomasza Carlyle'a Sartor resartus, or life and opinions of Herr Teufelsdröck. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Teufelsdröckh — filozof niemiecki, fikcyjny bohater książki Thomasa Carlyle'a Sartor resartus : życie i zdania pana Teufelsdröckha w trzech księgach. [przypis edytorski]
Teukros (mit. gr.) — syn Telamona, doskonały łucznik, w wojnie trojańskiej walczący po stronie Achajów; jeden z bohaterów Iliady Homera. [przypis edytorski]
Teukrowie (mit. gr.) — Trojańczycy; Teukros był według podania pierwszym królem Troi. [przypis redakcyjny]
Teukrowie — Trojanie; pan (wódz) Teukrów: Eneasz. [przypis edytorski]
teumaturg (z gr.) — prorok, cudotwórca. [przypis edytorski]
teurgita — osoba zajmująca się teurgią, czyli praktykowaniem rytuałów oczyszczających (ablucji, ofiar, modłów), mających skłaniać bogów do określonych działań. [przypis edytorski]
teurgus (z łac.) — cudotwórca, czarodziej, mag. [przypis edytorski]
Teutath — bóstwo galijskie, czczone pod postacią dębu za pomocą krwawych ofiar ludzkich. [przypis tłumacza]
teutońskie sędzie i bystrzejsze Franki — dziś popr. B. lm: teutońskich sędziów i bystrzejszych Franków; Frankowie — tu: Francuzi. [przypis edytorski]
teutoński — germański, niemiecki; od starożytnego germańskiego ludu Teutonów, którzy razem z Cymbrami pod koniec II w. p.n.e. zaatakowali państwo rzymskie. [przypis edytorski]
teutoński — niemiecki. [przypis edytorski]
teutoński — tu: germański, niemiecki. [przypis edytorski]
teutoński (z łac.) — germański, niemiecki. [przypis edytorski]
Teutoni — lud germański (a. celtycki) zamieszkujący Płw. Jutlandzki; razem z Cymbrami pod koniec II w. p.n.e. powędrowali na południe i zaatakowali państwo rzymskie. [przypis edytorski]
Teutoni — lud germański lub celtycki zamieszkujący pierwotnie tereny nad Łabą, potocznie: typowy Niemiec. [przypis edytorski]
Teutoni — tu: Niemcy, od nazwy Zakonu Rycerzy Teutońskich Najświętszej Marii Panny, czyli Krzyżaków. [przypis redakcyjny]
Teutoni — tu przen.: Niemcy. [przypis edytorski]
Teutonowie a. Teutoni (łac. Teutones, Teutoni, gr. Τεύτονες) — staroż. lud germański a. celtycki zamieszkujący pierwotnie przy dolnym biegu Łaby i na Półwyspie Jutlandzkim na południe od siedzib Cymbrów; tu przen.: Niemcy, Germanie. [przypis edytorski]
Teutonowie — jedno z plemion niemieckich, przen.: Niemcy. [przypis edytorski]
Teutonowie — lud germański (a. celtycki) zamieszkujący Płw. Jutlandzki; razem z Cymbrami pod koniec II w. p.n.e. powędrowali na południe i zaatakowali państwo rzymskie; przen.: Niemcy. [przypis edytorski]
Teutony (daw. forma) — Teutoni; tu: ludy germańskie w ogóle. [przypis edytorski]
Teutony — Niemcy; tu: zakon krzyżacki; dziś popr. forma B. lm. Teutonów (od M. lm. Teutoni). [przypis edytorski]
Teutrania — miasto na wschód od Pergamonu i kraj tej samej nazwy nad rzeką Kaikos [ob. Bakırçay] w Myzji. [przypis tłumacza]
Te voilà! (fr.) — Jesteś tutaj! [przypis edytorski]
te voilà! (fr.) — no i proszę; a widzisz? [przypis edytorski]
te wady powstały (…) z powodu braku rozeznania złego i dobrego — twierdzenie stoików, wywodzące się od Zenona, że ludzie przeważnie są źli z głupoty. [przypis tłumacza]
te walki bogów, które Homer opiewał — zob. Iliada XX 1–74, XXI 385–513. [przypis edytorski]
Tewel Kain a. Tubal-Kain — syn Lameka, descendenta Kaina, brat Naamy (Rdz 4,22). [przypis edytorski]
Tewel — taka nazwa nie pojawia się w Biblii, nie jest też nazwą geograficzną. [przypis edytorski]
Tewet — dziesiąty miesiąc żydowskiego kalendarza religijnego i czwarty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego. Wg kalendarza gregoriańskiego przypada na grudzień–styczeń. [przypis edytorski]
tewet (z jid. tejwes) — dziesiąty miesiąc kalendarza żydowskiego; wg kalendarza gregoriańskiego: grudzień/styczeń. [przypis edytorski]
te wioski — Olszówka i Brzeście. [przypis redakcyjny]
Tewkrowie a. Teukrowie — Trojanie (od mitycznego założyciela miasta). [przypis edytorski]
te władce — dziś popr.: tych władców. [przypis edytorski]
tews (litewskie) — ojciec. [przypis autorski]
Tew’s — Ojcze. [przypis autorski]
Te wszystkie listy z wyspy Ś-go Ludwika Nr 2 — Stronnictwo Czartoryskich. [przypis redakcyjny]
Texas — Teksas, stan w południowo-środkowej części Stanów Zjednoczonych; do 1836 prowincja Meksyku, w jęz. hiszpańskim nazwę Texas wymawia się: tehas. [przypis edytorski]
Text — Noch heute hört der Kleinrusse, der sich vom Großrussen wesentlich unterscheidet, nichts lieber, als die Gesänge von den Taten und der Freiheit seiner Väter. (Kohl.) [przypis tłumacza]
textus est Sluciae (łac.) — tkany w Słucku. [przypis redakcyjny]
tey myśli (…) postrzegł (starop.) — spostrzegł tę myśl. [przypis edytorski]
też chce lepszy nad przyrodzenie Bóg — Mt 24, 31. — 1. Tes 4, 16. [przypis edytorski]
też do wsi obroki dawaj — Kiedy zjazd był wielki, stawiano gości na wsi w kmiecych domach porządnie przystrojonych, dla ludzi i koni pamiętając o wszelkiej wygodzie. Taka była gościnność u Polaków. [przypis redakcyjny]
Też (…) obrazem. — Celimena, podniecona powodzeniem, rozwija coraz to przedniejszą werwę. [przypis tłumacza]
też — tu: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: te same. [przypis edytorski]
też — tu: te same (konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
też — tu: te; te same; te właśnie. [przypis edytorski]
też — tu zaimek wskazujący te z partykułą ż: czy te, te same. [przypis edytorski]
też — tu: zaimek wskazujący z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: te właśnie. [przypis edytorski]
Te zasady nie są zasadami Grotiusa, nie gruntują się one na autorytecie poetów… — Grotius popiera chętnie swoje wywody cytatami z Biblii, ze starożytnych historyków i poetów. [przypis tłumacza]
teza — tu: praca doktorska. [przypis edytorski]
Tezejowa ziemia — Ateny, których jednym z mitycznych władców był heros Tezeusz. [przypis redakcyjny]
Tezeus — król ateński Tezeus, syn Ajgeusa, obiecał poślubić córkę króla Minosa, Ariadnę, za to, że mu dopomogła do zabicia Minotaura, wiary jednak nie dotrzymał. [przypis redakcyjny]
Tezeusz (mit. gr.) — bohater ateński, zabójca Minotaura, który uprowadził dziesięcioletnią Helenę do Afidy pod Atenami. [przypis edytorski]
Tezeusz (mit. gr.) — bohater ateński, zabójca Minotaura. [przypis edytorski]
Tezeusz (mit. gr.) — bohater ateński, zabójca zamkniętego w labiryncie potwora Minotaura. [przypis edytorski]
Tezeusz (mit. gr.) — heros ateński. Ateny były zmuszone posyłać co 9 lat 7 dziewcząt i 7 młodzieńców na Kretę jako żer dla zamkniętego w labiryncie potwora Minotaura. Kiedy po raz kolejny wypadł termin złożenia haraczu, Tezeusz zaofiarował się, że popłynie jako jedna z ofiar. Zabił Minotaura i dzięki pomocy księżniczki kreteńskiej Ariadny, która podarowała mu kłębek nici, odnalazł drogę powrotną z labiryntu. [przypis edytorski]
