Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156423 przypisów.
podbił tam (…) między innymi miejscowościami i Tazos — Ksenofont już przedtem (w rozdz. 1,36) podał, że wyspę Tazos [Thasos, Tasos] zajęli Ateńczycy. Czynność Trazybula polegała zatem na wprowadzeniu z powrotem demokratycznego ustroju. Tazos stało odtąd wiernie po stronie Aten i stawiało Spartanom opór nawet po klęsce Ateńczyków pod Ajgospotamoj. [przypis tłumacza]
Podbipięta — bohater Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza, który marzył o ścięciu trzech głów wrogów za jednym zamachem miecza. [przypis edytorski]
podboje bohatera (…) burzył je dźwiękiem trąb… — Jozue, bohater Księgi Jozuego, pomocnik i następca Mojżesza, po jego śmierci dowodził najazdem Izraelitów na Kanaan. [przypis edytorski]
pod bramę wsadzić — ukarać więzieniem. [przypis redakcyjny]
podburzyli jedną ze swych hord — miało to miejsce w r. 1662. [przypis tłumacza]
Pod Cegiełkami — dawny warszawski bar przy ulicy Chmielnej. [przypis edytorski]
pod Cestiuszem klęskę poniosła — p. II, XIX, 7 etc. [przypis tłumacza]
podchlebiać (daw.) — pochlebiać. [przypis edytorski]
podchlebnie — dziś popr.: pochlebnie. [przypis edytorski]
podchlebstwo — dziś: pochlebstwo. [przypis edytorski]
podchmielać (pot.) — upijać. [przypis edytorski]
podchmielić (pot.) — upić się lekko, wstawić się. [przypis edytorski]
Podchodzić do rewolucji z kryteriami politycznymi i nimi ją mierzyć… — [Struwe] w przedmowie do Czarnej księgi (1925). [przypis autorski]
podchodzi miecz (starop.) — zbliża się popod miecz. [przypis redakcyjny]
pod chorągiew wyruszyć — wyruszyć na służbę wojskową, na wojnę. [przypis edytorski]
podchyzie — obejście bezpośrednie koło domu, od frontu ocienione daszkiem wspartym na słupach; także: podścienie, podcienie, podcień. [przypis edytorski]
podciąłem jej skrzydła, bo przestała być boginią zwycięstwa — nawiązanie do wizerunku uskrzydlonej greckiej bogini zwycięstwa, który ukazuje hellenistyczna rzeźba Nike z Samotraki, od 1884 eksponowana w paryskim Luwrze. [przypis edytorski]
podciepek (reg.) — karzeł. [przypis edytorski]
podciez (gw.) — pójdźcie (właśc. pójdźcież: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż). [przypis edytorski]
podczas aresztu — dziś popr.: podczas aresztowania. [przypis edytorski]
podczas (daw., gwar.) — tu: czasami. [przypis edytorski]
podczas (daw.) — tu: czasami. [przypis edytorski]
podczas (daw.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
podczas gdy oni — Tj. Żydzi. [przypis tłumacza]
podczas gdy potomkowie rycerzy mieli nogi w kształcie O, odziedziczone po przodkach, którzy całe życie siedzieli na koniach — [Komentarz autora z Uwag.] Takich frazesów jest mnóstwo w potocznym życiu. Genezę ich już raz wytłumaczyłem w uwadze [do słów „z chaty swych rodziców wyniósł (…)” itd. z rozdziału II], dodam tylko, że używa się ich w sposób zabobonny i naiwny: jest to niejako grafologia w odgadywaniu charakterów. Człowiek, który z czyjegoś chrząkania nosem, sposobu siedzenia, chodzenia itp. ważnych oznak wnioskuje o jego charakterze, zamiast zważać na słowa i czyny, podobny jest do tej narzeczonej, która otrzymawszy list od narzeczonego, zamiast w liście podchwycić setki „naturlautów”, poszła z nim do grafologa. [przypis autorski]
Podczas gdy to się działo — rok 362 przed Chr. Arkadia, sprzymierzona z Tebami, zajęła Elidę i urządziła tam igrzyska olimpijskie, wnet jednak zawarła pokój z Elejczykami i oddała im świątynię Zeusa. Pokoju tego nie uznały Teby i Epaminondas postanowił wyprawić się na Peloponez. Mantinejczycy, mieszkańcy największego miasta wschodniej Arkadii, wraz z kilkoma państwami arkadyjskimi, Argejczycy i Elijczycy proszą o pomoc Ateny. Proszono także o poparcie Sparty. [przypis tłumacza]
podczas gdy wierzyciele republiki tracili połowę — dostawali dziesięć uncji miedzi za dwadzieścia. [przypis autorski]
podczas (gwar.) — tu: czasami. [przypis edytorski]
podczas ludowładztwa — demokracji. [przypis tłumacza]
podczas owacji zgotowanych wielkim ludziom trzeba około nich, jak około triumfatorów rzymskich, koncertu zniewag — za zwycięskim wodzem, odbywającym w rydwanie triumf w staroż. Rzymie, stał niewolnik, powtarzający mu: „Pamiętaj, że jesteś (tylko) człowiekiem”. [przypis edytorski]
Podczas pewnej bytności Turskiego w Krakowie — dziś raczej: Pewnego razu, gdy Turski był w Krakowie (…). [przypis edytorski]
podczas pochodu na Karię — główna kwatera była w Efezie, stąd więc miał rzekomo iść na południe, do Karii [krainy w płd.-zach. części Azji Mniejszej]. [przypis tłumacza]
podczas powinności — w służbie. [przypis redakcyjny]
Podczas śledztwa w domu Madame L'Espanaye… — patrz Zabójstwo przy rue Morgue. [przypis autorski]
podczas srogiej zimy — wyprawa trwała około dwa miesiące, mniej więcej do lutego roku 399. [przypis tłumacza]
podczas — tu: czasem. [przypis edytorski]
pod czas — tu: tymczasem. [przypis edytorski]
podczas — tu: tymczasem. [przypis edytorski]
podczas — tu: tymczasem, w tym czasie. [przypis edytorski]
Podczaszowie tych królów sprawują swój urząd zgrabnie… — królów azjatyckich, barbarzyńskich; także Grecy cenili u podczaszych zgrabne nalewanie wina. [przypis tłumacza]
podczaszy (daw.) — urzędnik dworski podający wina. [przypis edytorski]
podczaszy Dzierżek — w oryg. łac. Dirsek pincerna; w innym tłum.: cześnik Dzierże. Podczaszy to funkcja niższa, pomocnik cześnika; podczaszy w czasie uczt rozlewał napoje do kielichów gości oraz dbał, aby nie zabrakło trunków, zaś cześnik podawał kielich władcy. Z tą funkcją przy stole wiąże się dowcipna metafora kronikarza o dzielnym rycerzu-cześniku, który przeciwnikowi zaraz w pierwszym starciu: „napoju na sen śmiertelny przyrządził”. [przypis edytorski]
podczaszy koronny — Ostroróg, Mikołaj herbu Nałęcz (1593–1651), poseł sejmowy, marszałek sejmu koronacyjnego 1633, podczaszy wielki koronny od 1638, jeden z trzech regimentarzy wojsk koronnych 1648–1649. [przypis redakcyjny]
podczaszy — Lubomirski. [przypis redakcyjny]
Podczaszy — Lubomirski. [przypis redakcyjny]
podczaszy — urzędnik dworski opiekujący się królewską piwnicą i podający wina. [przypis edytorski]
podczaszy — urzędnik dworski podający wina. [przypis edytorski]
podczaszy — urzędnik nadworny opiekujący się królewską piwnicą, próbujący napoje przed podaniem ich na stół władcy. [przypis edytorski]
podczaszy — w dawnej Polsce wysoki urzędnik dworski, zastępca cześnika, opiekujący się królewską piwnicą, próbujący napoje przed podaniem ich na stół monarchy. [przypis edytorski]
podczciwa (daw., gw. forma) — poczciwa, tj. zacna, czcigodna. [przypis edytorski]
pod Częstochową — starcie 4 września 1665. [przypis redakcyjny]
poddać — tu: poddać się. [przypis edytorski]
poddać — tu: podsunąć jakąś myśl. [przypis edytorski]
poddać — zaproponować. [przypis edytorski]
poddał ich tym szaleństwom — Te szaleństwa to prawa świata i władze ustanowione wśród ludzi. [przypis tłumacza]
poddałoby Polaków pod jarzmo [dziedzicznej monarchii], które dźwigają wszystkie narody, a od którego oni jedni są wolni; bo Szwecji już nie liczę — możliwe, że tu mieści się aluzja do monarchicznego zamachu stanu, dokonanego przez Gustawa III (1771–1792). W Szwecji po śmierci Karola XII sejm i senat ujęły w swe ręce całą władzę rządową, pozbawiając króla wszelkiego wpływu. W dniu 19 sierpnia 1772 r. Gustaw III otoczył sejm wojskiem i podyktował mu nową konstytucję. Oddawała ona królowi całą władzę rządową, ograniczając sejm, zbierający się tylko na wezwanie królewskie, do uchwalania wniosków przedłożonych mu przez króla. [przypis redakcyjny]
poddał się teraz stworzeniu — tj. ciału automatowi. [przypis tłumacza]
poddał się w okolicznościach, które niżej opiszemy — p. VII, II, 2. [przypis tłumacza]
poddaństwo pruskie, niewola chłopa pomorskiego u swoich panów (…) — Georg Friedrich Knapp, Die Landarbeiter in Knechtschaft und Freiheit (Robotnicy rolni pańszczyźniani i wolni), 1891, s. 33, 80 i nast. [przypis redakcyjny]
poddane i kupce moje — dziś popr. forma B. lm. r. m.: poddanych i kupców moich. [przypis edytorski]
Poddani chwalą spokój publiczny, obywatele wolność jednostek — poddani w monarchiach, obywatele w republikach. [przypis tłumacza]
Poddani winni są więc zwierzchnikowi rachubę ze swoich przekonań o tyle tylko, o ile te przekonania posiadają wagę dla wspólnoty — Russo stara się określić granice racjonalnej reglamentacji przez państwo religijnego życia obywateli. Skoro zwierzchnik jest ex definitione jedynie wyrazicielem woli powszechnej, a istotą woli powszechnej jest wspólna korzyść wszystkich, więc zwierzchnik nie może wykraczać poza tę wspólną korzyść i zapuszczać się w obce jej dziedziny. Wypływa to z samego pojęcia zwierzchnika. To ograniczenie kompetencji zwierzchnika jest czysto logiczne: jeżeli zwierzchnik ma zachować swoją logiczną tożsamość, nie może działać inaczej, takie działanie bowiem nie mogłoby być aktem zwierzchniczym. Nie ma zatem czysto prawnej ograniczoności zwierzchnika, nie ma żadnego obowiązku prawnego, nakazanego zwierzchnikowi przez jakąś normę prawną i krępującego zwierzchnika, władza zwierzchnika jest absolutna. Ograniczoność jej nie opiera się na jakimś prawie, stojącym ponad zwierzchnikiem, ale ma swoje źródło w samej istocie zwierzchnika. [przypis tłumacza]
poddano wpływowi — w oryginale jest inficirt ([łac.] inficio). [przypis tłumacza]
poddanym cnej dziewicy — Pallas-Ateny, dziewiczej bogini. [przypis redakcyjny]
podda się (…) dotychczasowej robocie — [Komentarz autora z Uwag.] W stylu autora znać tu (i na wielu innych miejscach) jakby szykanowanie bohatera. A jednak np. słowo „robota” należy brać całkiem poważnie; odcień ironii zaś pochodzi stąd, że ponieważ dotychczas nie stworzono aparatu do oddawania stanów nieświadomych, więc też, o ile one wyglądają jakby świadome, o tyle robią wrażenie komiczne. [przypis autorski]
pod Daszów — bitwa pod Daszowem była pierwszym poważnym starciem w czasie powstania listopadowego na Podolu. [przypis edytorski]
pod datą 15 sierpnia wysłałem odpowiedni list do angielskiego konsula — kopia tego listu, jak i wszelkie tu odnoszące się dokumenta zachowane są pomiędzy notatkami ekspedycji. [przypis autorski]
poddawa (daw.) — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: poddaje. [przypis edytorski]
poddawał się swoim oczom — poddawał się urokowi każdej kobiety, którą widziały jego oczy. [przypis tłumacza]
poddawam (daw.) — dziś popr. forma: poddaję. [przypis edytorski]
poddawa się — dziś popr. forma 3.os. lp cz.ter.: poddaje się. [przypis edytorski]
poddawasz (starop. forma) — dziś 2.os. lp: poddajesz. [przypis edytorski]
pod dobrą datą (daw., pot.) — nietrzeźwy, pijany. [przypis edytorski]
pod dwudziestu stopami — pod dwudziestoma stopami; stopa: jednostka miary, wynosząca ok. 30 cm. [przypis edytorski]
Pod dwunaścią wojewód — wg tradycji podawanej przez Długosza Polacy po wygaśnięciu dynastii Lechów byli rządzeni przez 12 naczelników, doznając wówczas wielkiego ucisku. [przypis edytorski]
poddymać — rozdmuchiwać. [przypis edytorski]
poddymacz (starop.) — pochlebca. [przypis edytorski]
pode drzwiami (daw.) — dziś popr.: pod drzwiami. [przypis edytorski]
podejdźże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
podejma — dziś popr.: podejmuje (w znaczeniu: podnosi). [przypis edytorski]
podejmcie — dziś popr.: podejmijcie; tu: skrócone ze względu na rytm wiersza. [przypis edytorski]
Podejmowali to podanie o Edypie późniejsi pisarze (…) żaden z nich nie sprostał zadaniu — por. dzieło Karola Heinemanna: Die tragischen Gestalten der Griechen in der Weltliteratur, Lipsk 1920. Tom II, str. 29 i n. [przypis redakcyjny]
Podejmujcie rzecz zimno (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Biasa [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 17. [przypis tłumacza]
podejrzewając — tu: patrząc na, spoglądając, podglądając. [przypis edytorski]
Podejrzewam (…) przywdziać go aż wraz z suknią — Próby, ks. I, rozdz. XXI, O potędze wyobraźni. [przypis redakcyjny]
Podejrzewam was (…) rodziłyby odtąd dzieci przez ucho — Cały ten ustęp Rabelais uważał za bezpieczniejsze skreślić w drugim wydaniu tej księgi. [przypis tłumacza]
podejrzywać (daw.) — dziś popr. podejrzewać. [przypis edytorski]
podejrzywać — dziś popr.: podejrzewać. [przypis edytorski]
podejrzywając — dziś popr.: podejrzewając. [przypis edytorski]
podejść kogo — oszukać, nabrać kogo. [przypis edytorski]
podejścia — podstępu. [przypis edytorski]
podejście — fortel, podstęp. [przypis edytorski]
podejźrzenie (starop.) — podejrzenie. [przypis edytorski]
podekpiwali — dziś popr.: podkpiwali. [przypis edytorski]
podekscytowanie — podniecenie; stan pobudzenia umysłowo-uczuciowego. [przypis edytorski]
podemgłę (starop.) — przez mgłę. [przypis edytorski]
podeń (starop. forma) — pod niego. [przypis edytorski]
podeń (starop. forma) — pod niego; tu: ku niemu. [przypis edytorski]
podeń (starop. forma) — skrót od: pod niego. [przypis edytorski]
podeń (starop.) — skrót od: pod nim. [przypis edytorski]
