Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | pogardliwe | polski | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3751 przypisów.

Fryzja — kraina nad M. Północnym, obecnie stanowiąca pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]

fryzka (daw.) — kołnierz zrobiony z mocno marszczonej tkaniny. [przypis edytorski]

fryzować — układać włosy. [przypis edytorski]

Fryzowie — lud germański z Fryzji, z wybrzeży Morza Północnego (dziś tereny Holandii, Danii i Niemiec). [przypis edytorski]

fryzowie — nazwa plemienia germańskiego, tu: ciężkie konie niemieckie. [przypis redakcyjny]

Fryzura twoja, pani, nadzwyczaj mi się podoba, gdyby tylko włosy okruszynę były ciemniejsze — w oryg. tire, tj. zdobiona, wykonana z drucików siateczka, będąca wyszukaną ozdobą głowy kobiecej; mogła zawierać splecione włosy jako uzupełnienie fryzury. [przypis edytorski]

fryzyjski — pochodzący z Fryzji, krainy nad Morzem Północnym, obecnie stanowiącej pogranicze Niemiec, Danii i Holandii. [przypis edytorski]

F. Schiller, cytat za: M. Woodmansee, The Genius and the Copyright: Economic and Legal Conditions of the Emergence of the 'Author', „Eighteenth-Century Studies”, Vol. 17, No. 4, Special Issue: The Printed Word in the Eighteenth Century (Summer 1984), s. 432. [przypis autorski]

„Ftiotydy”, „Peleus” — Sofoklesa Ftiotydy i Eurypidesa Peleus nie są nam znane. [przypis tłumacza]

Ftyja — czyli Ftiotis, południowa część Tesalii; od północy graniczy z krainą Tesaliotis, od południa z Zatoką Malijską. Mieszkańcy tej krainy zwą się ftiockimi Achajami, w przeciwieństwie do Achajów z północnego Peloponezu. Od imienia mieszkańców zwie się zachodnia część pasma gór Otrys Górami Achajskimi. [przypis tłumacza]

Ftyja — miasto lub region w starożytnej Tesalii, ojczyzna Achillesa, często wzmiankowana w Iliadzie. [przypis edytorski]

Ftyjoci — mieszkańcy położonej w Tesalii Ftyi, miasta, którym rządził Peleus, ojciec Achillesa. [przypis edytorski]

Ftyjoci — obywatele Ftyi, poddani Peleusa i rodacy Achillesa. [przypis edytorski]

Ftyjotowie — obywatele Ftyi, miasta, którym rządził Peleus, ojciec Achillesa. [przypis edytorski]

Ftyjoty — dziś popr. forma M. lm.: Ftyjoci; mieszkańcy Ftyi, miasta rządzonego przez Peleusa, ojca Achillesa. [przypis edytorski]

ftyżan (z fr. petits gens: służba domowa, czeladź dworska) — sługa, pokojowiec. [przypis redakcyjny]

Fù (…) ingegno (wł.) — „Czy się zwycięży przypadkiem czy zdradą, zwycięstwo zawsze pozostaje chlubne” (Ludovico Ariosto, Orlando furioso (Orland szalony), XV, 1; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Fucci de Lazeri — z Pistoi, fanatyczny zwolennik gwelfów czarnych. Przytrzymany za kradzież świętych naczyń kościelnych, zrzucił winę na notariusza Vanni della Mona, w którego mieszkaniu złożył był skradzione rzeczy. Notariusz, niewinna ofiara swej uprzejmości, powieszonym był zamiast rzeczywistego złodzieja. [przypis redakcyjny]

fuchs a. fuks— tu: początkujący student. [przypis edytorski]

fuchtel a. fukiel (z niem.) — płaz, uderzenie. [przypis redakcyjny]

Fucinus — jezioro w Apeninach; dziś: Lago di Celano. [przypis edytorski]

Fudźijama, właśc. Fudżi — także: Fudżi-san; góra Fudźi, będąca właśc. czynnym stratowulkanem, a zarazem najwyższym szczytem Japonii (o wys. 3776 m n.p.m.), położonym na wyspie Honsiu, na płd.-zach. od stolicy kraju, Tokio; tradycyjnie uznawana za miejsce święte. [przypis edytorski]

Führer (niem. wódz) — tytuł używany przez Adolfa Hitlera, przywódcę nazistowskich Niemiec po przejęciu władzy. [przypis edytorski]

für Deutsche (niem.) — dla Niemców. [przypis edytorski]

für die obere (właśc. oberen) zehn tausend kołtunen (niem.) — dla górnych (zapewne w znaczeniu pozycji społecznej) dziesięciu tysięcy kołtunów; ostatnie słowo jest połączeniem polskiego rdzenia i niemieckiej końcówki. [przypis edytorski]

Für elende Müssiggänger ist Opium geschaffen (niem.) — opium jest dla nędznych próżniaków. [przypis edytorski]

Für Führer, Volk und Vaterland (niem.) — za Führera, naród i ojczyznę. Slogan był używany w czasie III Rzeszy w okresie rządów Adolfa Hitlera. Miał podkreślać jedność narodu wokół wodza (Führera), lojalność i oddanie narodowi niemieckiemu oraz ojczyźnie. [przypis edytorski]

für Polen (niem.) — dla Polski. [przypis edytorski]

für Reclam — Bibliotheke (z niem.) — Reclam: wydawnictwo niemieckie; Reclam-Bibliothek, właśc. „Reclams Universal-Bibliothek”: popularna wówczas wysokonakładowa seria wydawnicza obejmująca wybitne dzieła literatury światowej, w formacie broszurowym i niskiej cenie. [przypis edytorski]

Fürstenstein (niem.) — zamek Książ, obecnie wraz z przyległymi budowlami stanowiący oficjalnie część miasta Wałbrzycha. [przypis edytorski]

Fuehrer (niem.) — dosł.: wódz, przywódca; tytuł używany przez Adolfa Hitlera po przejęciu władzy w Niemczech. [przypis edytorski]

fueros (hiszp.; lm) — przywileje prawne. [przypis edytorski]

Fuertaventurę i Lanzarote — wyspami mauretańskimi — w rzeczywistości Pliniusz za ustaleniami Juby jako Wyspy Szczęśliwe wymienia nie trzy, ale pięć wysp, nazywając je kolejno: Ombrion, Junonia (wraz Junonią mniejszą), Capraria, Nivaria i Canaria, i o każdej podaje krótką informację; zaś zacytowany fragment o „wyspach mauretańskich”, zwanych też Wyspami Purpurowymi, występuje wcześniej, przy czym w następującym bezpośrednio po nim zdaniu Pliniusz stwierdza: „Niektórzy mniemają, że za tymi [wyspami] są Wyspy Szczęśliwe i kilka innych”. [przypis edytorski]

fufajka a. kufajka (z ros. фуфайка, куфайка) — gruba, watowana, obustronnie pikowana kurtka; zwykle jako ciepła kurtka robocza szyta z drelichu. [przypis edytorski]

fugam fecit (łac.) — uciekł. [przypis edytorski]

fugas chrustas — charakterystyczne dla wymowy szlacheckiej wyrażenie makaroniczne, powstałe z łączenia wyrazów polskich z łacińskimi, oznacza: ucieka w chrust, w krzaki. [przypis redakcyjny]

Fugas chrustas — makaronizm, tu: uciekać w krzaki. [przypis edytorski]

fugas chrustas — przekręcone z łac. i pol.; żart.: ucieczka w krzaki. [przypis edytorski]

fugas chrustas — ucieczka w krzaki; żart. naśladowanie łaciny. [przypis edytorski]

fugas chrustas (żart.) — ucieka w krzaki (żartobliwe wyrażenie niby-łacińskie, od łac. fuga: ucieczka, oraz przeróbki na wzór łaciński polskiego słowa chrust). [przypis edytorski]

fuga (starop.) — szpara, szczelina, wcięcie. [przypis redakcyjny]

fugatis aemulis (łac.) — rozproszywszy współzawodników. [przypis redakcyjny]

fuga — utwór muzyczny wielogłosowy, w którym głosy powtarzające jeden temat jak gdyby uciekają od siebie (nazwa od włoskiego wyrazu fuga — ucieczka); w tekście w znaczeniu przenośnym. [przypis redakcyjny]

fuga — utwór polifoniczny, w którym różne głosy (a. instrumenty) kolejno przejmują temat muzyczny. [przypis edytorski]

fuga (wł., łac.) — ucieczka. [przypis edytorski]

Fugax (…) natus — Ovidius, Tristia, III, 2, 9. [przypis tłumacza]

fuga (z łac.) — ucieczka. [przypis redakcyjny]

fuga (z wł. a. z łac.: ucieczka) — utwór polifoniczny, w którym różne głosy (a. instrumenty) kolejno przejmują temat muz. [przypis edytorski]

fuge (…) lustrum — Horatius, Odae II, 4, 12. [przypis tłumacza]

fugere notitians (łac.) — uciec uwadze. [przypis edytorski]

Fuggerowie — jeden z najpotężniejszych domów bankowych owego czasu. [przypis tłumacza]

Fuggerowie — niemiecki ród bankierski i największy dom bankiersko-handlowy w XVI w.: kontrolowali znaczną część gospodarki europejskiej i zgromadzili ogromne bogactwa. [przypis edytorski]

fugiendo pugnat, fugiendo vincit (łac.) — pierzchając walczy, pierzchając zwycięża. [przypis redakcyjny]

fugientes — uciekający. [przypis redakcyjny]

fugi (łac.) — uciekłem. [przypis edytorski]

fugi — tu: rowki, nacięcia, w które wchodziłyby odpowiednie występy tafli szklanych. [przypis redakcyjny]

fugowy (muz.) — naśladujący kompozycję fugi, w której ten sam temat jest grany jednocześnie w pewnym przesunięciu czasowym. [przypis edytorski]

fui in Gallia: vidi milites (łac.) — byłem we Francji: widziałem żołnierzy. [przypis redakcyjny]

fui in Germania: vidi principes (łac.) — byłem w Niemczech: widziałem książąt. [przypis redakcyjny]

fui in Italia: vidi praesules (łac.) — byłem we Włoszech: widziałem biskupów. [przypis redakcyjny]

fui in Polonia: vidi nobiles (łac.) — byłem w Polsce: widziałem szlachciców. [przypis redakcyjny]

fuimus (łac.) — byliśmy. [przypis edytorski]

fuimus Troes, fuit Troia (łac.) — byliśmy Trojanami, była Troja; w sensie: to wszystko już minęło. [przypis edytorski]

fui, non sum (łac.) — byłem, nie jestem. [przypis edytorski]

Fuir! Là-bas fuir! je sens que des oiseaux sont ivres D'être parmi l'écume inconnue et les cieux! (fr.) — Uciec! Tam uciec! Czuję, że ptaki są pijane. Być między nieznaną pianą a niebiosami! [przypis edytorski]

fuit alter Demosthenes (łac.) — był drugim Demostenesem. [przypis edytorski]

fuit magnus practicus (łac.) — był wielkim (doświadczonym) praktykiem. [przypis edytorski]

Fuit Troia! (łac.) — była Troja; w sensie: to wszystko już bezpowrotnie minęło; odwołanie do przysłowiowego powiedzenia: nec locus ubi Troia fuit (nie ma śladu, gdzie była Troja). [przypis edytorski]

fujawica a. dujawica (gw.) — zadymka, zawierucha śnieżna. [przypis edytorski]

fujawica — burza wichrowa. [przypis autorski]

Fukier — słynna winiarnia Fukierów z obszernymi piwnicami w zabytkowej kamienicy z XVI w. na Rynku Starego Miasta (zburzonej w czasie powstania warszawskiego, obecnie odbudowanej). [przypis redakcyjny]

fuki (gw., daw.) — gniewy, dąsy, krzyki. [przypis autorski]

fuksja — roślina o zwisających kwiatach, najczęściej czerwonych lub fioletowych, pochodząca z Ameryki Śr. i Płd. [przypis edytorski]

fuksja — roślina o zwisających kwiatach, najczęściej czerwonych lub fioletowych, rosnąca w Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]

fukus (łac. fucus) — morszczyn. [przypis edytorski]

fular — chusta z miękkiego, delikatnego jedwabiu, wiązana wokół szyi; element daw. stroju męskiego. [przypis edytorski]

fular — chustka lub szal z jedwabnej tkaniny. [przypis edytorski]

fular — chustka. [przypis edytorski]

fular — chustka zawiązywana pod szyją. [przypis edytorski]

fular — chustka z cienkiego jedwabiu. [przypis redakcyjny]

fular — cienka tkanina jedwabna; chustka z takiej tkaniny na szyję noszona zamiast krawata (dawniej także chustka do nosa). [przypis edytorski]

fular — cienka tkanina jedwabna. [przypis edytorski]

fular — cienka tkanina. [przypis edytorski]