Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156423 przypisów.

pochylony (…) laty — pochylony latami, pochylony przez lata. [przypis edytorski]

pochylony maszt i żagiel łaciński — na tzw. ożaglowanie łacińskie składa się trójkątny żagiel zawieszony na długiej ukośnej rei, zamocowanej na krótkim maszcie; wynalezione w starożytności, od średniowiecza używane na statkach arabskich, na statkach europejskich zostało zastąpione czworokątnymi żaglami na poziomych rejach. [przypis edytorski]

pochylony (starop.) — tu: osłabiony, nadwątlony. [przypis edytorski]

pociągać — tu: przedłużać, powiększać. [przypis redakcyjny]

pociągacie do odpowiedzialności dowódców — np. wszyscy dowodzący korpusem nad Hellespontem stanęli potem przed sądem: Ergofilos, Autokles, Tymomachos, Teotymos, Kefizodotos; poza tym Tymoteusz, Ifikrates, Chabrias, Leostenes, Aristofon. [przypis tłumacza]

pociąg (daw.) — pociągnięcie, ruch piórem, pędzlem itp. [przypis edytorski]

pociąg (daw.) — wóz, tabor wojskowy. [przypis edytorski]

pociągnąć, ciągnąć — gra słów. [przypis redakcyjny]

pociągnąć miecza — tu: naostrzyć miecz. [przypis edytorski]

pociągnąć — wyraz sądowy: wziąć na tortury, gdyż kat wiszącego za nogi i ręce za pomocą korby pociągał; por. Kitowicz, Opis obyczajów II, 17. Wyd. II. Petersburg 1855. [przypis redakcyjny]

pociągnąć — wziąć na tortury; wymusić zeznania. [przypis redakcyjny]

pociągnięcie — tu: pociągnięcie pędzla; rys odzwierciedlony na obrazie. [przypis edytorski]

pociąg przejechał po niewygodnym sędzim Prince'u — 20 kwietnia 1934 niedaleko Dijon znaleziono przywiązane do szyn kolejowych zwłoki paryskiego sędziego Alberta Prince'a (1883–1934). Badał on sprawę finansowej afery Stawińskiego, w którą zamieszani byli wysokiej rangi urzędnicy państwowi. Mordercy po zabójstwie pozostawili zmasakrowane zwłoki na torach, żeby upozorować wypadek kolejowy. Aferę i morderstwo szeroko opisywała polska prasa. [przypis edytorski]

Pociąg ruszył. Padwa i Werona wybiegły mu na spotkanie, by nas pozdrowić tuż przy dworcu i pozostać w tyle, żyjąc dalej własnym życiem, pierwsza nie miała bowiem powodu opuszczać swojej równiny, a druga swego wzgórza — fragment dopisany. [przypis tłumacza]

pociąg — tu: pociągnięcie. [przypis edytorski]

pociarać — powalać, zbrukać. [przypis autorski]

pociask — rodzaj drewnianego pogrzebacza, narzędzie służące do rozprowadzania równomiernie w piecu żaru przed włożeniem do niego chleba. [przypis edytorski]

pocichu (starop. forma ort.) — dziś: po cichu [przypis edytorski]

pocięgiel — narzędzie szewskie: rzemienny pasek, za pomocą którego szewc przytrzymuje but. [przypis edytorski]

pocięgiel — narzędzie szewskie; tu pogardliwie: szewc. [przypis edytorski]

pocięgiel — pasek rzemienny do przytrzymywania przez szewca robionego buta nogą. [przypis edytorski]

pociecha (daw.) — radość i nadzieja; pocieszenie. [przypis redakcyjny]

pociecha (gaudium) (…) zgryzota (conscientiae morsus) — Zob. Przyp. 2 do Tw. 18. [przypis redakcyjny]

pociecho — do dziś określa się dziecko jako pociechę. [przypis redakcyjny]

Pociecho moja ty, książeczko… — wiersz ten zamieszczony był w „Chimerze” w r. 1905. Jest to jedyny utwór liryczny, który Wyspiański sam zgodził się oddać do druku. [przypis redakcyjny]

po ciemnie — po ciemku (por. ciemno). [przypis redakcyjny]

pocieno — tj. pójdź jeno. [przypis redakcyjny]

pocierz (gw.) — pacierz. Podwyższona artykulacja głoski a do o. [przypis edytorski]

Pocieszcie się: nie od siebie powinniście się spodziewać — Łaski Jezusa Chrystusa. [przypis tłumacza]

Pocieszenie — tu: uroczystość maryjna Matki Bożej Pocieszenia obchodzona 4 września w Radomyślu nad Sanem, związana ze znajdującym się w miejscowym kościele obrazem Matki Boskiej Bolesnej. [przypis edytorski]

Pocieszne Wykwintnisie — jednoaktówka Moliera z 1659 roku. [przypis edytorski]

pocieszny (daw.) — pocieszający, przynoszący pociechę. [przypis edytorski]

pocieszny (daw.) — przynoszący pocieszenie, pocieszający. [przypis edytorski]

pocieszny — tu: pocieszający. [przypis redakcyjny]

pocirz (gw.) — pacierz. Nastąpiło podwyższenie artykulacji samogłosek, dlatego a wymawia się jak o oraz e jak i. [przypis edytorski]

pocisk ekspansywny — pocisk rozrywający. [przypis edytorski]

pociski cylindryczno-stożkowe a. pociski stożkowe — używane w broni palnej wydłużone pociski o stożkowym wierzchołku (w odróżnieniu od powszechnych wcześniej pocisków o kształcie kulistym); wynalezione w 1830 przez fr. kapitana Henri-Gustave'a Delvigne, udoskonalone w 1847 przez Claude'a Étienne Minié. [przypis edytorski]

pociski — dziś popr. forma N.lm: pociskami. [przypis edytorski]

pociski stożkowe — używane w broni palnej wydłużone pociski o stożkowym wierzchołku (w odróżnieniu od powszechnych wcześniej pocisków o kształcie kulistym). [przypis edytorski]

pociski — tu: strzały i włócznie. [przypis edytorski]

pocisk — tu: uderzenie, cios. [przypis edytorski]

pocisnąć — dziś: przycisnąć. [przypis edytorski]

po ciwuńsku — po prostu, na chłopski rozum; ciwun: karbowy. [przypis edytorski]

pocje — prawdop. z ang. potion, napój magiczny. [przypis edytorski]

pockać (gw.) — poczekać. [przypis edytorski]

pockej (gw.) — poczekaj. [przypis edytorski]

pocóżeś (…) pracował — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika i partykułą wzmacniającą -że-; inaczej: po co pracowałeś. [przypis edytorski]

Po cóż miałbym się troszczyć o żarcie i picie (…) skoro mam ojca w niebie, który opiekuje się mną zarówno jak wróblami — odniesienie do Biblii: Mt 6, 25–26; Łk 12, 22–24. [przypis edytorski]

Po co? * — gwiazdka oznacza, że w tym miejscu rękopis jest uszkodzony. [przypis tłumacza]

Po co mówią mi oni o tym wszystkim, mnie przecie teraz obchodzi tylko Bóg — Z. T. Plisowska, Na progu wieczności, „Młodzież katolicka” 1934, nr 4. [przypis autorski]

po coście go (…) kładli (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: po co go kładliście. [przypis edytorski]

po cośmy (…) przyszli — po co przyszliśmy. [przypis edytorski]

po coś się tak srożył — w innym wyd.: „po coś źle się złożył”. [przypis edytorski]

począć (starop.) — zacząć. [przypis edytorski]

począć — tu: zacząć. [przypis edytorski]

począł głośno mówić — w oryginale niem.: war vorlaut, tj. był przemądrzały. [przypis edytorski]

począł im usilnie tłumaczyć — po tych słowach następuje oratio obliqua, którą naturalnie Henkel zamienia na oratio recta. [przypis tłumacza]

począł się [wiersz biały] także częściej używać — dziś popr. z czasownikiem w formie nieosobowej: poczęto go także częściej używać. [przypis edytorski]

Początek czwartego epeisodion. [przypis edytorski]

początek doliny — to znaczy Stare Kościelisko. [przypis edytorski]

Początek drugiego epeisodion. [przypis edytorski]

Początek drugiego stasimon. [przypis edytorski]

Początek mądrości bojaźń Boża — Syr 1, 14. [przypis edytorski]

Początek (…) nie obronimElianta, którą poznaliśmy z sympatycznej strony już w rozmowie w I akcie, zaznacza tym odezwaniem swą odrębność od całego towarzystwa, do którego odnosi się, jak i Filint, z pobłażliwą wyrozumiałością. [przypis tłumacza]

Początek piątego epeisodion. [przypis edytorski]

Początek pierwszego epeisodionu (epeisodion — część dialogowa w tragedii greckiej, w przeciwieństwie do stasimonu, części wygłaszanej przez chór. Tragedia grecka składała się zazwyczaj z czterech, pięciu epeisodionów przeplatanych stasimonami. [przypis edytorski]

Początek pierwszego stasimon. [przypis edytorski]

Początek przemówienia wygłoszonego w parlamencie angielskim w 1841 roku podczas debaty związanej z wydłużeniem czasu ochrony praw autorskich, Macaulay's Speeches on Copyright, Lincoln's Cooper Institute Address; (1915), https://archive.org/details/macaulaysspeeche00maca, (dostęp 15.02.2013), s. 3. [przypis autorski]

Początek rozdziału Pierwsze ostrzeżenie, skreślony przez cenzurę carską z wydania książkowego Lalki. Fragmentu tego nie włączono do tekstu, gdyż w scenie zastępczej Prus wprowadził szereg nowych szczegółów, które później w toku powieści odgrywają pewną rolę. [przypis redakcyjny]

Początek rozdziału tego aż do „wyrazu boleści” najstosowniej przenieść tutaj na sam koniec. W ten sposób otrzymalibyśmy i związek lepszy z końcem rozdz. IV, i ustęp ten w odpowiedniejszym znalazłby się miejscu. [przypis tłumacza]

Początek trzeciego epeisodion. [przypis edytorski]

Początek trzeciego stasimon. [przypis edytorski]

początkiem mądrości jest bojaźń boża — cytat ze starotestamentowej Księgi Syracha (Syr 1,14). [przypis edytorski]

początkowanie (daw.) — zapoczątkowanie czegoś; inicjatywa. [przypis edytorski]

Początkowe strofy sonetu (opisowo–narracyjne) zbudowane są z epitetów sprzecznych, doskonałych przykładów oksymoronów. Druga część sonetu (w tym wypadku ostatnia strofa) zawiera zwykle pewną refleksję. [przypis edytorski]

Początkowo Austria porzuciła stanowczo myśl o przystępowaniu do konwencji, Por. S. Wróblewski, Austrya a berneńska umowa o międzynarodowej ochronie praw twórców, „Czasopismo prawnicze i ekonomiczne: Organ Wydziału Prawa i Administracyi Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Towarzystwa Prawniczego i Ekonomicznego w Krakowie”, 1990 r., z 1–2, s. 461. [przypis autorski]

początku równego — takiego samego (tu: ziemskiego, materialnego) pochodzenia. [przypis edytorski]

początniki — początkowe litery. [przypis autorski]

Poczajów — miasto w obwodzie tarnopolskim Ukrainy (do 1939 w granicach II Rzeczypospolitej), gdzie znajduje się Ławra Poczajowska, najważniejszy prawosławny kompleks klasztorny na Wołyniu, sanktuarium i ośrodek pielgrzymkowy, z ikoną Matki Boskiej czczoną jako cudotwórcza. [przypis edytorski]

Poczajów — miasto w obwodzie tarnopolskim Ukrainy (do 1939 w granicach II Rzeczypospolitej), gdzie znajduje się Ławra Poczajowska, najważniejszy prawosławny klasztor na Wołyniu; stanowił on największe sanktuarium i ośrodek pielgrzymkowy Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w okresie międzywojennym, zaś obecnie jest drugim, po Ławrze Peczerskiej w Kijowie, najważniejszym ośrodkiem prawosławnego życia monastycznego na Ukrainie. [przypis edytorski]

Poczajów — miasto w zach. części Ukrainy, słynące ze wspaniałego klasztoru prawosławnego z cudowną ikoną Matki Boskiej. [przypis edytorski]

poczci a. poćci (starop. forma) — przeczytaj. [przypis redakcyjny]

poczciwa z kościami — zwrot przysłowiowy. [przypis edytorski]

poczciwość czynić czemu (starop.) — cześć oddawać. [przypis redakcyjny]

poczciwość (daw.) —szlachetność (godna czci), dobroć. [przypis edytorski]

poczciwość — forma starop. (tu uwspółcześniona): poćciwość. [przypis edytorski]

poczciwość (starop.) — cześć, poszanowanie. [przypis redakcyjny]

poczciwość — starop. forma najczęściej: poćciwość. [przypis edytorski]

poczciwość (starop.) — postawa godna czci, szacunku; dziś raczej: czcigodność, szacowność. [przypis edytorski]

poczciwość (starop.) — zaszczyt. [przypis redakcyjny]

poczciwość — tu: uznanie godności osobistej, honoru. [przypis redakcyjny]

poczciwość uczynić (starop.) — [okazać] cześć, łaskę. [przypis redakcyjny]