Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Ignacy Krasicki, Bajki nowe, Kuglarze
Lew chory → ← Kruk i lis

Spis treści

    1. Bieda: 1
    2. Bogactwo: 1
    3. Czary: 1 2
    4. Dworzanin: 1
    5. Lustro: 1
    6. Młodość: 1
    7. Pan: 1
    8. Pieniądz: 1 2
    9. Pozory: 1
    10. Prawda: 1
    11. Prawnik: 1
    12. Sąd: 1
    13. Sędzia: 1

    Ignacy KrasickiBajki noweKuglarze

    1
    Czary, Pozory, PrawdaDosyć się to często zdarza:
    Bywa kuglarz nad kuglarza.
    Jeden z nich, a jest niemało,
    Żwawo i śmiało
    5
    Pokazywał, co może:
    Zjadał łyżki i noże,
    Z gałek ciasta robił grosze,
    Karty przemieniał w kokosze[1];
    Co chciał, stawiał, i co chciał, zmykał[2],
    10
    Usta kłódkami zamykał,
    Kuropatwy robił z chleba;
    Zgoła był takim jak trzeba:
    Bawił, dziwił od tygodnia.
    Wszedł drugi i powiedział: «Ja się zowię zbrodnia».
    15
    Rzekł zatem do pierwszego: «Kolego i bracie!
    Na rzemiośle się nie znacie!
    A wy, co mnie widzicie,
    Patrzcie, cuda ujźrzycie,Lustro
    Oto zwierściadło,
    20
    Co wszystko zgadło».
    Zbliżył się szpetny — ujźrzał postać miłą,
    Przyszedł garbaty i garbu nie było;
    Każdy z pociesznym[3] odszedł zadatkiem:
    Kto nie miał zębów — znalazł dostatkiem,
    25
    Poczerniałe
    Były białe;
    Stara baba będąc młodą
    Pocieszyła się urodą.
    Wszyscy sprawcę uwielbiali,
    30
    Wszyscy razem zawołali:
    «Oto zwierściadło,
    Co wszystko zgadło».
    Dał lichwiarzowi w rękę pełen kaszy garnek:
    Skoro wziął, tyle groszy było, ile ziarnek:
    35
    Glina postać przybrała okutej szkatułki:
    Otworzył stratny[4], znalazł pozew i pigułki[5],
    Rzucił; porwał ją złodziej i brzęczała złotem,
    Ale gdy odbił zamek z niezmiernym łoskotem,
    Przestraszył go natychmiast widok niespodziany:
    40
    Złoto znikło, znalazł się stryczek i kajdany.
    PanStawił butelek parę szampańskich;
    «Oto — rzekł –– ekstrakt[6] obietnic pańskich».
    Zrazu nic w nich nie było.
    Coś się potem zjawiło.
    45
    A to coś jak się zaczęło burzyć,
    Mieszać, przewracać, pienić i kurzyć,
    Szelest zrobił się wielki,
    Pękły obie butelki…
    I znowu nic nie było.
    50
    Gdy to wszystkich dziwiło,
    Jakieś dziwackie jął odprawiać szepty,
    Jak grad na stolik leciały recepty.
    Wziął jedną zdrowy, czytał i słabo mu było:
    Wziął chory, nic nie znalazł i to uleczyło.
    55
    Spazmatyczna[7], co tam stała,
    To na swojej wyczytała:
    «Chcesz nie być chora,
    Strzeż się doktora!»
    Zmienił modne kornety w worek wypróżniony,
    60
    Zrobił pierścień z pszenicy, a kufel z karbony[8].
    Zadziwili się wszyscy, on rzekł: «To jest fraszka!»
    Młodość, PieniądzDał młodemu trzos złota, została się flaszka.Dworzanin
    Postrzegł w ciżbie dworaka, dał mu pęcherz z złotem,
    Kazał ścisnąć, natychmiast, niespodzianym zwrotem
    65
    Odmieniwszy postawę prostą[9] i obrzydłą,
    Wystrzelił jak z harmaty i wydał kadzidło.
    Dmuchnął — został piasek czysty.
    Z piasku owego zaraz bicz ukręcił,
    70
    Z bicza kałamarz, a gdy w nim coś zmęcił,
    Ujźrzeli w rękach swoich za taką robotą:
    Ten, co miał sprawę — piasek, co w niej gadał[12] — złoto.
    Sędziemu dwa pęcherze dał od zapozwanych,
    Obydwa były pełne papierów pisanych.
    75
    Pękł, co był ubogiego, skoro go wymienił,
    Bogacza w ważny weksel[13] zaraz się przemienił.
    A wszyscy zawołali z daleka i bliska:
    «To mi to pęcherz, gdy kto na nim zyska!»
    «Chcecie wiedzieć — rzekł dalej — jak przemysł rzecz mnoży?
    80
    Niech z was każdy w ten worek pieniądze położy».
    Stosując się do rozkazu
    Napełnili go do razu.
    On się pokłonił, podskoczył, wykrzyknął,
    Brzęknął pieniędzmi, rozśmiał się i zniknął.

    Przypisy

    [1]

    kokosz (przestarz.) — kura, kwoka. [przypis edytorski]

    [2]

    zmykać — tu: ściągać, ukrywać, usuwać. [przypis redakcyjny]

    [3]

    pocieszny — tu: pocieszający. [przypis redakcyjny]

    [4]

    stratny — utracjusz, marnotrawca. [przypis redakcyjny]

    [5]

    pigułki — tu: z trucizną. [przypis redakcyjny]

    [6]

    ekstrakt (z łac.) — wyciąg, streszczenie, tu: treść, istota. [przypis redakcyjny]

    [7]

    spazmatyczny — tu: chory na spazmy; była to dolegliwość częsta czy wręcz „modna” w XVIII w., m. in. W. Bogusławski napisał komedię Spazmy modne (Lwów, 1797) [przypis redakcyjny]

    [8]

    karbona — skarbona. [przypis redakcyjny]

    [9]

    prosty — tu: prostacki, niewykwintny. [przypis redakcyjny]

    [10]

    fascykuł — zwój papierów, dokumentów. [przypis redakcyjny]

    [11]

    jurysta — prawnik. [przypis edytorski]

    [12]

    co w niej gadał — tu: obrońca sądowy. [przypis redakcyjny]

    [13]

    ważny weksel — weksel wiele ważący, tj. na wielką sumę. [przypis redakcyjny]

    x