Przypisy

Milda (mit. litew.) — bogini miłości. [przypis autorski]

Mildoroh (trad. litew.) — ołtarz Mildy. [przypis autorski]

Milet — Millet, marszałek polny i gubernator Châteaurenaud i Linchamps, poseł nadzwyczajny króla francuskiego w Polsce od r. 1665, obok Bonsy'ego, biskupa bezerańskiego. [przypis autorski]

Milicja poluje tam na bandytów konno: to dostateczna krytyka bandytów i kraju! — spostrzeżenie to o Sardynii zawdzięczam jednemu z mych przyjaciół bandytów i on ponosi za nie całą odpowiedzialność. Chce przez to wyrazić, iż bandyci, którzy dają się ująć konnym, są niezdary, milicja zaś, która ściga bandytów na koniach, nie ma widoków napotkania ich. [przypis autorski]

Miliony zagłodzonych, miliony wymordowanych, miliony torturowanych tam istot ludzkich… — M. Zdziechowski, Walka o duszę młodzieży, s. 30. [przypis autorski]

milja — kukurydza. [przypis autorski]

Milton (…) w poezji przynajmniej (…) trzyma się jeszcze starego systemu ptolemejskiego — że jednak w duszy Miltona tak samo jak w większości ówczesnych umysłów toczyła się walka, w której ostatecznie wyższa doskonałość teorii kopernikańskiej zwyciężyć musiała, o tym świadczy kilka ustępów w poemacie, szczególnie w rozmowie Adama z aniołem Rafałem w VIII księdze, gdzie poeta okazuje nie tylko dokładną znajomość systemu kopernikańskiego, ale wyraźną rozumową skłonność do przyjęcia go. Dla wyobraźni poetyckiej jednak widownią wypadków przez cały ciąg poematu pozostaje ptolemejski ustrój świata. [przypis autorski]

Mimo iż w ramach recenzji teatralnej nie uważałem za potrzebne strzelać ciężkimi armatami do mariażów bolszewickich — Flirt z Melpomeną, Wieczór ósmy. [przypis autorski]

Minął już Kozak bezdnię i głębokie jary… — Na Rusi, ledwo nie w każdej wiosce, znajdują się źrzódła lub studnie, osądzone przez pospólstwo za tak głębokie, że im dna brakuje; ale za to każda z tych otchłani wsławiona jaką nadzwyczajną powieścią, a czasem od Duchów strzeżona [Od Duchów strzeżona: por. przyp. do w. 1349; J. U. — w ten sposób oznaczono komentarze redaktora wydania krytycznego, Józefa Ujejskiego, do objaśnień autora.]. [przypis autorski]

mina — 1,5 kilograma [jednostka wagi równa w zależności od czasu i miejsca 1/60 lub 1/100 talentu, czyli od ok. 0,5 kg do ok. 1,5 kg. Red. WL.]. [przypis autorski]

Mindaugo kapą kaip tik pirmutinis — Mindaugas, Mindagos, Mindovė, Mindak, Mendoulf, sūnus Ringvaldo arba Ringoldo ar Ringauto, didis Lietuvos kunigaikštis, pirmutinis, kurs Lietuvą išliuosavo iš po svetimos įtekmės [įtekmė — įtaka. red. WL.] ir iškėlė į didelę galybę. Kaimynai jo baiminosi. Mindaugas buvo priėmęs krikščionišką tikėjimą, popiežiui pritariant, apsivainikavo Lietuvos karaliumi Naugarduke 1252. Netoli nuo Naugarduko yra kalnas, kurį iki šiol žmonės vadina kalnu Mindaugo. Tas kalnas esąs kapu to didvyrio. [przypis autorski]

minister Viviani przeciwstawiał z trybuny parlamentarnej (…) religię ludzkości religii Boga — H. Delassus Le Probléme de l'heure présente, Lille 1905, tom I, r. 16–19. [przypis autorski]

M.in. Owidiusz, por. szerzej S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973, s. 38. [przypis autorski]

Miriam wraz z p. A. Langem (…) sporo zwolenników pomiędzy »młodszą bracią Feba« — I. Suesser, Z poezji najnowszej doby, „Przegląd Poznański” 1894, nr 20. [przypis autorski]

Miriam za jego cechy istotne uważał (…) niezmiennej i niepojętej istoty rzeczy — Z. Przesmycki, Wstęp do: M. Maeterlinck, Wybór pism dramatycznych, s. LXVII. [przypis autorski]

misjonarze licznych sekt angielskich, którzy (…) są jedną z najnieznośniejszych plag Afryki… — Ktokolwiek poznał tych „misjonarzy”, jest mniej więcej tego zdania. Oto co pisze A. Lanchier, który był ze mną przez kilka miesięcy w Kamerunie: „Ces missionnaires fanatiques, qui sous prétexte de tempérance et d'humanitè, mettens des entraves à la liberte qu'is osent invoquer dans leurs fastivieux sermonts, sont, avec juste raison laissés de côté par les gens sensés, et les négotiants s'établissent à quelques milles de distance”; p. M. A. Lanchier, Les richesses Africaines, Paris, 5 Rue Jacob, Challamel Ainé 1886. [przypis autorski]

Misjonarzy posyłacie do Indii, aby tam krzewili „prawdziwą wiarę”, lecz tamtejsi krajowcy, gdy tylko dowiedzą się, jak się mieszkańcy Europy obchodzą ze zwierzętami, nabierają nieprzezwyciężonego wstrętu do nich i do ich wiary. [przypis autorski]

Mistrzu! ja zatraciłem tajemnicę wiary (…) straciłem wiarę w samego siebie — A. Lange, Poezje, cz. I, Kraków 1895, s. 216–217. [przypis autorski]

Mistyczne uwielbienie dla kobiet i dla miłości (…) — miałem szczęście spotkać człowieka o umyśle niezmiernie żywym, a równocześnie uczonego jak dziesięciu uczonych niemieckich i wykładającego swoje odkrycia w sposób ścisły i jasny. Jeżeli kiedy p. F. zechce drukować [p. F.: Claude Fauriel, zob. Indeks; przyp. red.], ujrzymy, jak w naszych oczach średnie wieki zajaśnieją światłem, i pokochamy je. [przypis autorski]

Miszna — dosłownie: nauka. Część główna żydowskich ksiąg religijnych. [przypis autorski]

Mitrydates mógł kupować wszędzie wojska — stracił raz 170.000 ludzi i wystawił rychło nowe armie. [przypis autorski]

mizernej produkcji — [Komentarz autora z Uwag.] Mizernej dlatego, bo zbyt często przebywa się „kataklizmy”, których program jest z góry naznaczony, odkrywa się pewne rzeczy jako nowe, których się już przedtem wyuczyło. Np. Strumieński w rozdz. XIX i XX. W wielu powieściach i dramatach osoby przebywają duchowe „kataklizmy”: od jednej banalności do drugiej, tylko że autorzy sami biorą te kataklizmy na serio (np. Rydla Na zawsze, Przybyszewskiego Złote runo). [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa…, s. 64. [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011, s. 33. [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011, s. 36, por. również m.in. M. W. Carroll, Whose Music is it Anyway? How We Came to View Musical Expression as a Form of Property, „University of Cincinnati Law Review” 72, no. 4 (Summer 2004), s. 1431 i n. [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011, s. 53. Inaczej stanowisko Lutra relacjonuje Leonard Górnicki. Jego zdaniem Luter dawał wyraz poglądowi, „że autor jest wyłącznym właścicielem dzieła i korzyści z niego płynących. Tej własności autorskiej nie można bezkarnie «rabować» i «kraść»”. L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich…, s. 108. [przypis autorski]

M. Jastrun, „Tak wszystko napisałem, jak tu do was gadam”, w: Wizerunki, Warszawa 1956, s. 88. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie…, s. 88 oraz 142–144, A. Benis,Ochrona praw autorskich w dawnej Polsce…, s. 460. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 112. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 131. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 27. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 33. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 10 i n. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 130. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 21. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 24. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 27. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 33. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 3. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 58. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 7. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 95. [przypis autorski]

M. Kaczmarczyk, Wstęp do socjologicznej teorii własności, Warszawa 2006, s. 164. [przypis autorski]

M. Kaczmarczyk, Wstęp do socjologicznej teorii własności, Warszawa 2006, s. 31, A. Stelmachowski, Własność w systemie społeczno-gospodarczym…, s. 76. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 280. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 35. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 46. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 53. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 22, A. Brigs, P. Burke, Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do Internetu, Warszawa 2010, s. 31. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 27, M. Rose, Authors and Owners… O błędnie rozumianym orzeczeniu w sprawie Donaldson v. Beckett por. R. Deazley (2008), Commentary on Hinton v. Donaldson… [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 22. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 21. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 21. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 33. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 36. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, S. Frith, L. Marshall [red.], Edinburgh 2004, s. 28. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, S. Frith, L. Marshall [red.], Edinburgh 2004, s. 34. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawohl, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, S. Frith, L. Marshall [red.], Edinburgh 2004, s. 34. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, I, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 164. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 172. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 170. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 177. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 169. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music…, s. 163. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location…, s. 170, W. Jefferson Davis, Copyrighted Radio, „Virginia Law Review”, Vol. 16, No 1, Nov. 1929, s. 50. [przypis autorski]

M. Kretschmer, The failure of property rules in collective administration: rethinking copyright societies as regulatory instruments, „European Intellectual Property Review”, (2002) 24 (3), s. 129. [przypis autorski]

„Młodą Polskę” zaczyna wypierać (…) częściej „neoromantyzm” — G. Korbut, Literatura polska…. t. IV, Warszawa 1931; K. Czachowski, Obraz współczesnej literatury polskiej 1884–1934, t. I i II, Lwów 1934; J. Kleiner, Zarys historii literatury polskiej, t. II, Lwów 1939. [przypis autorski]

„Młodą Polskę” zaczyna wypierać niekiedy „modernizm” — T. Grabowski, Krytyka literacka w Polsce w epoce realizmu i modernizmu, Poznań 1933; tenże Historia literatury polskiej, t. II, Poznań 1936. Tę tendencję terminologiczną zapowiadały uprzednio prace: E. Boyé, U kolebki modernizmu, Kraków 1922; A. Szymankiewicz, Z historii modernizmu w literaturze polskiej, „Przegląd Humanistyczny” 1923, z. 1–2, a także rozprawy S. Kołaczkowskiego. Za terminem „modernizm”, a przeciw „neoromantyzmowi” opowiedział się również S. Cywiński: Sprawa podziału dziejów literatury polskiej na okresy, w: Prace historycznoliterackie. Księga zbiorowa ku czci Ignacego Chrzanowskiego, Kraków 1936, s. 56, 60. [przypis autorski]

młoda dziewczynka, która zapragnęła poświecić się pracy gór­niczej — dziś w wielu krajach prawo zabrania pracy kobiet w kopalniach, ale w czasie, w którym się akcya naszej powieści odbywa, nie było pod tym względem ograniczenia. [przypis autorski]

Młoda Polska dumną by się czuć powinna, gdyby ten genialer Pole zaczął pisać po polsku i dał się wciągnąć w jej szeregi — „Życie” 1898, nr 11; [genialer Pole (niem.): genialny Polak; red. WL]. [przypis autorski]

Młoda Polska i „izmy” — niektóre pozycje omówione w tym przeglądzie zwrócili mi uczynnie uwagę mgr Bohdan Cywiński, dr Jan Michalik, mgr Mirosława Puchalska, doc. Tomasz Weiss i doc. Roman Zimand. [przypis autorski]

Młoda Polska jako problem i model kultury — rozprawa powyższa została przedstawiona na posiedzeniu Wydziału I PAN dnia 17 XI 1962. W dyskusji nad nią wzięli udział prof. J. Chałasiński, M. Kalecki, T. Kotarbiński i S. Żółkiewski. Por. Sprawozdania z prac naukowych Wydziału Nauk Społecznych, R. V, 1962, z. 5 (27), s. 5–10. [przypis autorski]

Młoda Polska (…) jest jednak przede wszystkim młodą literaturą Krakowa (…) symbolizm i nastrojowość — W. Feldman, Piśmiennictwo polskie ostatnich lat dwudziestu, t. II, s. 176. [przypis autorski]

Młoda Polska!… Splugawiono tak tę nazwę (…) W żadnym kraju może młodość nie jest tak uroczą jak w Polsce — J. Sten, Młoda Polska, I. Stefan Żeromski, „Krytyka”, z. I, s. 21. [przypis autorski]

Młoda Polska to nazwa, mnemotechniczna kategoria (…) dla tych, którzy nie są w stanie śledzić ciągłości Myśli Polskiej — S. Przybyszewski, Szlakiem duszy polskiej, Poznań 1917, s. 127. [przypis autorski]

Młody adwokacik, Zakrzewski, dzięki swoim piosenkom zyskał sympatię Starzewskiego — Oto jeden z krakowiaków Zakrzewskiego pt. „Baranie głowy”: „Sercem Polski nasze miasto, kto przeczy, bluźnierca, a sławny rynek krakowski sercem tego serca./ W nim całego życia obraz, każdemu tak znany: Friedlein, wieża Maryjacka, Hawełka, Barany./ Wszak te cztery rynku rogi, to przyznacie z góry, są gdyby słupy wytyczne dla naszej kultury./ Z jednej strony hejnał z wieży, co pod niebo sięga, głosi o tym, jaka była przeszłości potęga./ Z drugiej strony naszych czasów symbol masz gotowy: w melancholii zadumane trzy baranie głowy./ Od wieku nieporuszone, tego miasta strzegą, by przypadkiem coś nie wyszło z trybu codziennego./ Z dobrotliwym pobłażaniem pilnują tej rzeszy, co pod tablicą przysięgi (Kościuszki) z pieśnią nieraz śpieszy./ To znowu niechętnym wzrokiem śledzić muszą czasem, gdy tłum z czerwonym sztandarem przechodzi z hałasem./ Nic powagi ich nie mąci i nie budzi strachu, póki dumnym stąpa krokiem żołnierz na odwachu./ W czarno-żółtą patrzą budkę z wyrazem ufności, każąc ją mieć za fundament szczęśliwej przyszłości./ Kto tej budki świętość uzna, tego mają w pieczy, i zdrój łask na niego spływa, gdy jak baran beczy./ Jeśli tylko zręcznie umie wdziać baranią skórę, na wszystkie szczeble kariery szybko pnie się w górę./ A naród, choć czasem szemrze i skarży się na nie, przecież robi, co mu każą te głowy baranie!” [przypis autorski]

Młody Irzykowski zanotował: „Nietzsche poparł swoją religię lepiej jak Chrystus swoją: Chrystus umarł za nią, Nietzsche zwariował” — K. Irzykowski, Notatki z życia, obserwacje i motywy, Warszawa 1964, s. 127 (9 I 1894). Tytuł Dzienników Irzykowskiego nie pochodzi od autora, lecz został im nadany przez wydawców, stąd w tekście nigdy się tym, skądinąd zręcznym, tytułem nie posługujemy. [przypis autorski]

Młody Tetmajer, wychowany w galicyjskim środowisku (…) nie wyłącznie rodem z Krakowa było znużenie modernistów — uwagi o Tetmajerze drukowane były w nieco innej formie w artykule Prolog twórczości Tetmajera, „Gazeta Polska” 1937, nr 96. Potwierdzenie bliskich związków między młodym Tetmajerem a Piotrem Chmielowskim, odgrywającym rolę jego opiekuna literacko-ideowego, przyniosły listy poety do Chmielowskiego, por. J. Detko, Listy młodego Tetmajera do Piotra Chmielowskiego, „Twórczość” 1965, nr 12, s. 106–111. Odmienną interpretację początków ideowych Tetmajera (silniejsze podkreślenie jego związków z aktywistycznymi i rewolucyjnymi dążeniami epoki) przedstawił w oparciu o nowe materiały Julian Krzyżanowski, por. K. Tetmajer, Poezje wybrane, opracował i wstępem opatrzył J. Krzyżanowski. Wydanie drugie zmienione, Biblioteka Narodowa, S. I, nr 123. Wrocław–Warszawa–Kraków, s. XXV–XLV. [przypis autorski]

młodzieniec, który, mając się wkrótce żenić, widocznie dla wprawy uwalniał dziewczęta wiejskie od dziewictwa — [Komentarz autora z Uwag.] Szczegół o narzeczonym-lowelasie piszącym modlitewnik dla swej narzeczonej zaczerpnięty jest z rzeczywistości. Krakowska Akademia Umiejętności powinna by ogłosić konkurs na rozprawę o tym, jaki stosunek zachodzi między zamaskowaną pornografią w życiu i w piśmiennictwie a tępieniem otwartej dyskusji o tajnikach erotycznych i fałszywym idealizmem. Wiele materiału dostarczyłby Fredro, gdyby ktoś odważył się przywiązać wagę do jego pornograficznych utworów i zestawiwszy je z jego oficjalną poezją, poczynił wnioski o zapatrywaniach jowialnego komediopisarza na kobiety i na „miłość”. Sięgnąć by także należało do sztuk naszych sympatycznych jak Bałuckiego, Przybylskiego. Swego czasu zwrócił mi ktoś uwagę na jeden bardzo charakterystyczny szczegół w Wicku i Wacku: obaj ci urwisze wpadają na scenę, goniąc za dziewczętami wiejskimi (zapewne tylko w celu niewinnego flirtu?), a publiczność wcale się tym nie oburza, widocznie nie uświadamia sobie dokładnie następstw takiej bieganiny. Ale może to jest tylko tzw. tężyzna, co? Ja nic przeciwko takiej tężyźnie nie mam, ale to porozumienie między autorem a publicznością co do „miary artystycznej” jest pozazdroszczenia godne. Pornografia kontuszowa, pornografia przy kufelku itd. [przypis autorski]

młodzi uczuli się tak dotknięci diatrybą Szczepanowskiego (…) zaatakowani zostali gwałtownie, z ironią i drwiną na temat rzekomej ich naukowości przewodnicy francuscy modernizmu — „Wychowany byłem w zanadto surowej szkole nauk matematyczno-przyrodniczych i uczyłem się zanadto długo u pozytywistów francuskich, ażeby się dać wziąć na plewę pseudonaukową francuskich spekulantów literackich. Wolę jej [prawdy] szukać u rzeczywistych adeptów i schylić głowę przed Claude Bernardem, profesorem Charcot lub Pasteurem” (Myśli o odrodzeniu narodowym, Lwów 1903, s. 170). [przypis autorski]

młodziwo — pierwsze mleko matek. [przypis autorski]

młożą (gw.) — mnożą. [przypis autorski]

M. Markiewicz, Historia Polski 1492–1795, Kraków 2002, s. 235. [przypis autorski]

mnich z klasztoru Monte Cavi, którego niejeden raz zdybano w celi wznoszącego się na kilka stóp ponad ziemię, jak św. Paweł, w ten sposób, iż nic prócz łaski bożej nie mogło go podtrzymać w tej niewygodnej pozycji — jeszcze dzisiaj ta wyjątkowa pozycja uważana jest przez lud Kampanii Rzymskiej za pewny znak świętości. Około roku 1826 widziano, jak pewien mnich z Albano wznosił się wielokrotnie nad ziemię wskutek łaski bożej. Przypisywano mu wiele cudów, przybiegano z dwudziestu mil wokoło, aby otrzymać jego błogosławieństwo; kobiety należące do najwyższych klas społeczeństwa widziały go, jak się utrzymuje nad ziemią na wysokości trzech stóp. Potem nagle znikł. [przypis autorski]

mnie ci wara bąkać z gospodyniami — wara ci, gdy ze mną mówisz, wspomnieć o gospodyni. [przypis autorski]

Mniej straszna w swym nieszczęściu, od wężów jedzona/ Wzór najsroższych męczarni — postać Laokona. — Powszechnie wiadoma historia, a wielu z moich rodaków widziało sławny posąg, do którego stosuje się to przyrównanie [posąg ten znajduje się w Muzeum Watykańskim w Rzymie; J. U.]. [przypis autorski]

mniej więcej według recepty Mickiewicza (…) np. kalesonach — [Komentarz autora z Uwag.] To nie bluźnierstwo ani swawola, bo owszem wiersz ten uważam za dobry i szczery, ale jaskrawe podkreślenie pierwiastka pałubicznego, pierwszy zgrzytliwy akord pałubiczny. Idzie mi o to, żeby co prędzej rozedrzeć urok, jaki czytelnik wyniósł z lektury poezji, i przybliżyć mu atmosferę rzeczywistego życia, które jest piękne, ale tylko po swojemu. Pewny jestem zresztą obrony tych wszystkich młodzieńców, którzy, posiadając fotografie swych ubóstwianych, oglądają je przed pójściem do łóżka. [przypis autorski]

mnie się patrzy (gw., daw.) — ja powinnam, mnie się należy. [przypis autorski]

mnie znowu tam wezwano, kiedy postanowiono oszukać pewnego królika imieniem Achab — Trzecia Księga Królów, rozdz. XXII, w. 21 i 22: „Pan rzekł, iż oszuka Achaba, króla Izraela, iżby szedł do Ramoth w Galaadzie i aby tam runął. Na to wystąpił duch i stanął przed Panem, i rzekł: »Ja go oszukam«. A Pan rzekł: »Co? Tak, ty go oszukasz i zmamisz. Idź i tak uczyń«”. [Cytat z nieznacznymi skrótami; wg dzisiejszego podziału: 1 Krl 22, 20–22; red. WL]. [przypis autorski]

mnóstwo (…) energii umysłowej rozpraszał — [Komentarz autora z Uwag.] Rozwaga w kierunku sumienia jest rozwagą w kierunku najmniejszej fatygi umysłowej, przy czym ma się to paradoksalne uspokojenie, że się przeciw sobie samemu wystąpiło. [przypis autorski]

mnogimi umu swojego oczyma, jako łowiec chytry, na wszystkie strony poglądając i straże na milę i dalej od obozu mając — Samoił Weliczko, 62 [Samoił Wełyczko (1670–ok. 1728) — ukr. kronikarz, autor Kroniki zdarzeń w Południowo-wschodniej Rosji w XVII w., napisanej m.in. na podstawie pamiętników polskich, przedstawiających walki z Kozakami w 1638 r.; Red. W.L.]. [przypis autorski]

Mój brat Seweryn (…) jako najstarszy — Maksymilian bawił wówczas w Puławach. [przypis autorski]

mówiąc krótko a źle — [Komentarz autora z Uwag.] To mówię po części pro domo mea [łac.: w obronie mojego domu; red. WL]. Jeżeli się chce coś rzetelnie określić, trzeba wprzód usunąć cały szereg niewłaściwych określeń i pojmowań, czyli mówiąc obrazowo: im głębiej się kopie, tym większy powstaje nasyp. [przypis autorski]

Mówiąc o materii, człowiek uświadamia sobie tylko to, czym jest, co stworzył, co zdziałał: mówi więc tylko o sobie. Materializm nowoczesny od początku był i być nie przestał buntem pracy przeciw feudalizmowi w myśleniu — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 19. [przypis autorski]

Mówią nam przybyli z Alexandryi, że wszyscy uczniowie tego Mistrza dobrami doczesnemi gardzą — Philon, de Contemplatione [Filon z Aleksandrii, De vita contemplativa (O życiu kontemplacyjnym), gdzie autor opisuje sposób życia religijnej wspólnoty żydowskiej terapeutów (θεραπευταί), których w III w. Euzebiusz z Cezarei w swojej Historii kościelnej uznał za pierwszych mnichów chrześcijańskich]. [przypis autorski]

Mówię jedynie o republikach handlowych; w innych bowiem prawodawca musi mieć na oku wiele innych względów — Należy tam znacznie ograniczyć posagi córek. [przypis autorski]

Mówiono o filozofii (…) tylko oni je zgłębiają — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 3. [przypis autorski]

mówi się tylko wszędzie o różokrzyżowcach — było to pisane w drugiej połowie XVIII wieku [różokrzyżowcy to ruch duchowy i kulturowy powstały w Europie na pocz. XVII wieku, po opublikowaniu kilku tekstów, które ogłaszały istnienie tajnego bractwa, wtajemniczonego w wiedzę ezoteryczną; różokrzyżowcy działali we Francji, Niemczech i Anglii, nawiązywali do kabały, alchemii i chrześcijańskiego mistycyzmu; red. WL]. [przypis autorski]

Mózg to materializm w zakresie wiedzy (…) uszczęśliwić człowieka przez kolektywizm pracy — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 28. [przypis autorski]

Mózg wchłonął w siebie doświadczenie wieków (…) jest najboleśniejszą tresurą ducha — Z. Leser, Neurastenicy w literaturze. I. Stanisław Przybyszewski, Lwów 1900, s. 6. [przypis autorski]