Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18137 przypisów.

poste restante (fr.) — poczta pozostająca, wysyłka na adres urzędu pocztowego dogodnego dla odbiorcy, a nie na adres zamieszkania. [przypis edytorski]

poste-restante (fr.) — poczta pozostająca, wysyłka na adres urzędu pocztowego dogodnego dla odbiorcy, a nie na adres zamieszkania. [przypis edytorski]

poste-restante — sposób wysyłki polegający na dostarczeniu przesyłki pocztowej lub przekazu pocztowego pod adres dowolnego urzędu pocztowego, wygodny dla odbiorcy, zamiast pod jego adres. Nie musi to być urząd „właściwy” miejscu zamieszkania, nie musi to być nawet urząd w miejscowości, w której mieszka. [przypis edytorski]

Posterior (…) quaeque — Lucretius, De rerum natura, V, 1413. [przypis tłumacza]

posteritatem (łac.) — potomstwo. [przypis redakcyjny]

posteritati (łac.) — potomstwu. [przypis redakcyjny]

posteritatis (łac.) — potomstwa. [przypis redakcyjny]

post fata indeplorata (łac.) — po nieopłakanym zgonie. [przypis redakcyjny]

post fata regnantis (łac.) — po śmierci panującego. [przypis redakcyjny]

post festum (łac.) — po święcie; po uczcie. [przypis edytorski]

post fundatam ordinationem (łac.) — po ustanowieniu ordynacji (1601). [przypis redakcyjny]

post funera vivit (łac.) — żyje po śmierci. [przypis redakcyjny]

posthumus (łac.) — pośmiertny; o dziecku urodzonym po śmierci ojca: pogrobowiec. [przypis edytorski]

postiglione (wł.) — listonosz. [przypis edytorski]

postillon d'amour (fr.) — posłaniec miłości. [przypis edytorski]

post multas deliberationes (łac.) — po długich namysłach. [przypis redakcyjny]

postój (starop.) — poczekaj. [przypis edytorski]

Post Office Department (ang.) — Departament Poczty. [przypis edytorski]

po stoicku — niezachwianie, ze spokojem. [przypis edytorski]

postojałem (gw.) — postałem. [przypis edytorski]

postoł — chłopskie obuwie. [przypis edytorski]

postoły (daw.) — łapcie. [przypis redakcyjny]

postoły — drewniane buty, chodaki. [przypis edytorski]

postoły — obuwie z łyka (łapcie) a. ze skóry zwierzęcej (skórznie). [przypis edytorski]

po stole — tu: po posiłku, po obiedzie. [przypis edytorski]

po stopniach Przybytku — κατὰ δὲ τῶν τοῦ ναοῦ βάθρων (N), τοῦ βωμοῦ βάθρων (D). Stąd u tłumaczów mowa o ołtarzu. [przypis tłumacza]

Post (…) ora — Vergilius, Aeneida, XI, 89. [przypis tłumacza]

postponować — okazywać brak szacunku, lekceważyć. [przypis edytorski]

postponować (z łac.) — okazywać brak szacunku, lekceważyć. [przypis edytorski]

Postquam (…) curant — Catullus, Carmina 64, 147. [przypis tłumacza]

Postquam (…) desunt (łac.) — „Odkąd się ukazali uczeni, poczciwi zaczęli zanikać” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 95; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

postrachy sieje — dziś powiedziano by: sieje postrach. [przypis edytorski]

Po stracie syna pocieszył żal wdowi — Trajan (Patrz o nim w Czyśćcu pieśń X). Niżej w tej pieśni poeta przypomina tradycyjną legendę o Trajanie. Na gorącą modlitwę świętego Grzegorza, który był wielkim wielbicielem cnót tego cesarza, dusza Trajana z piekła, gdzie był wtrącony jako poganin, powróciła znów do swojego ciała i w tym krótkim czasie swojego drugiego życia na ziemi, ten cnotliwy Cezar stał się chrześcijaninem. [przypis redakcyjny]

postradać (daw.) — stracić, utracić. [przypis edytorski]

postradać (starop.) — stracić. [przypis edytorski]

postradać — stracić. [przypis edytorski]

postradał wówczas wszystko, „prócz honoru” — Franciszek I miał przesłać matce wiadomość o klęsce pod Padwią słowami: „wszystko stracone, oprócz honoru!” (fr. tout est perdu, fors l'honneur!). [przypis edytorski]

postraniać się — odsuwać się na bok, usuwać się. [przypis edytorski]

postraszne kaźni (starop.) — groźne kary. [przypis redakcyjny]

postremitatem (łac. forma B.lp) — ostateczność. [przypis redakcyjny]

postronek — mocny, gruby sznur. [przypis edytorski]

postronić — odejść na stronę, na bok. [przypis edytorski]

postronić się — neologizm prawdopodobnie pochodzący od: postronny, na stronę; znaczenie: usunąć się, odejść. [przypis edytorski]

Po stronie oszczepu siedli na wierchu, zajęczycy rozszarpanej jedli niedonoszony płód! — zjawienie się orłów było znakiem wieszczym; zjawienie się ich po prawej stronie było znakiem dobrym, rozszarpywanie zaś zajęczycy mającej płód niedonoszo­ny — złym. Pojawienie się obu znaków budzi więc wątpliwości Atrydów. [przypis redakcyjny]

po stronie oszczepu — tj. po prawej stronie, gdyż oszczep noszono w prawej ręce. [przypis redakcyjny]

postroniony — odłożony na bok, odsunięty. [przypis edytorski]

postronny — tu: obcy, niewłaściwy, niepotrzebny, niechciany. [przypis edytorski]

postronny — tu: uboczny, nienależący do tematu. [przypis edytorski]

postrzec (daw.) — dziś: spostrzec; zobaczyć; zauważyć. [przypis edytorski]

postrzec — dziś: spostrzec; zobaczyć; zauważyć. [przypis edytorski]

Postrzega, że to męstwo samotnego męża — Por. w Korsarzu (II, 6): „Seyd perceives, then first perceives how few compared with his, the Corsairs roving crew”. [przypis redakcyjny]

postrzydz — dziś popr. pisownia: postrzyc. [przypis edytorski]

postrzygalnia — dział fabryki włókienniczej, w którym wykonuje się postrzyganie (strzyżenie) tkaniny z meszku i wystających nad powierzchnię włókien. [przypis edytorski]

postrzyżyny — stary słowiański zwyczaj, rodzaj inicjacji, w którym chłopcom wchodzącym w dorosłość rytualnie obcinano włosy. [przypis edytorski]

postrzyżyny — u dawnych Słowian obrzęd połączony z nadaniem chłopcu imienia; w wierszu prawdopodobnie jest to metafora pierwszej publikacji. [przypis edytorski]

Post scriptum — list z 19 kwietnia stanowi dopisek do listu z 24 marca, który Werter wysłał dopiero 19 kwietnia. [przypis redakcyjny]

post sterilem decessum (łac.) — po bezpotomnym zejściu. [przypis redakcyjny]

Post tenebras lux (łac.) — po ciemności światło; parafraza słów biblijnej księgi Hioba w tł. Wulgaty (Hi 17, 12): Post tenebras spero lucem (po ciemności mam nadzieję na światło), przyjęta jako dewiza przez wyznawców kalwinizmu w Genewie, następnie stała się dewizą całej reformacji. [przypis edytorski]

post ten przypada nieraz w lecie — miesiące kalendarza muzułmańskiego są księżycowe, a więc ruchome; co rok każdy z nich przypada o 10 dni wcześniej niż roku poprzedniego. [przypis autorski]

post tot tantasque procellas (łac.) — po tylu i tak licznych burzach. [przypis redakcyjny]

po stu dwudziestu latach pogrzeb — według Biblii (Rdz 6, 3), Bóg ustalił limit ludzkiego życia na 120 lat. [przypis edytorski]

Postula a me (łac.) — Ps 2, 8. [przypis tłumacza]

postulant — tu: kandydat, zalotnik. [przypis edytorski]

postulata et desideria (łac.) — żądania i życzenia. [przypis redakcyjny]

Postulat badania tylko całości i każdego elementu ze względu na całość (…) na jej gruncie dają się sformułować pewne prawa ogólne — M. Janion, Tradycje i perspektywy metodologiczne badań genetycznych w historii literatury, w księdze zbiorowej: Zjazd Naukowy Polonistów 10–13 grudnia 1958, Wrocław 1960, s. 178–179. [przypis autorski]

Postume (…) olet (łac.) — „Kto się rad kąpie w perfumie,/ Źle ten pachnie, mój Postumie” (Martialis, Epigrammata, II, 12, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

postura (daw.) — postać, sylwetka, postawa. [przypis edytorski]

post — w gwarze obozowej: esesman, pilnujący więźniów przy pracy lub pełniący wartę na wieży strażniczej. [przypis edytorski]

post — w gwarze obozowej wartownik obozowy. [przypis edytorski]

posty — dziś popr. forma N.lm: postami. [przypis edytorski]

postylla (daw.) — zbiór kazań (z łac. zwrotu nawiązującego do czytania z Pisma św. post illa verba, tj. po tych słowach). [przypis edytorski]

Postylla — zbiór kazań Mikołaja Reja zatytułowany Świętych słów a spraw Pańskich (…) kronika albo postylla, polskim językiem a prostym wykładem też dla prostaków krótce uczyniona, wyd. w Krakowie w 1557 r., w drukarni M. Wirzbięty. [przypis edytorski]