Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Twórczość
Maria Dąbrowska
Dzikie ziele
Wtem po słowach — Ojej, ojej, dodejcie mi rady — załapała garścią najpiękniejsze selery. Wytaszczywszy je z...
Benedykt de Spinoza
Etyka
Dążność do wyrządzenia zła temu, kogo nienawidzimy, zowie się gniewem [ira], dążność zaś do odpłacania...
Paul Heyse
Andrzej Ingram
O tej samej godzinie na zamku Goyen nikt nie myślał o śnie. Późnym wieczorem przybył...
Ignacy Krasicki
Antymonachomachia
Zygmunt Krasiński
Irydion
Dobrze — teraz ich serca się rozdzielą! —
IRYDION
Już zaczęły się mieszać — w starych, w tych...
Michel de Montaigne
Próby. Księga druga
Nie masz namiętności, która by tak ochwiewała słuszność sądu jak gniew. Nikt nie wahałby się...
Alfred de Musset
Spowiedź dziecięcia wieku
Wróciłem do domu bardzo spokojnie, nie doświadczając niczego, nie czując nic, jakby wyzuty z myśli...
Friedrich Nietzsche
Jutrzenka
Różnice w nienawiści. — Jedni nienawidzą dopiero wtedy, gdy czują się słabi i znużeni: zresztą są...
Friedrich Nietzsche
Wędrowiec i jego cień
Co przedtem jest konieczne. — Człowiek, który nie chce być panem swego gniewu, napadów zawiści i...
Motyw: Zemsta
Zemsta wiąże się z prawami honoru, jest rodzajem wymierzania sprawiedliwości. Ma ono charakter nieformalny — tzn. odbywa się poza systemem sądowniczym (szczególnie w sytuacjach, kiedy system ten nie działa skutecznie) — a jednocześnie bardzo często jest silnie zrytualizowane (przykładem może być włoska vendetta). Dość powszechnie w różnych kulturach przyjmuje się, że zemsty „domaga się” przelana krew (krew zabitych z własnego plemienia, rodziny, czy narodu). Charakterystycznymi cechami zemsty są: paralelność („oko za oko, ząb za ząb”) oraz to, że pomsta za krzywdę powoduje poczucie krzywdy u strony przeciwnej i budzi pragnienie zemsty. W ten sposób spirala aktów zemsty może rozkręcać się w nieskończoność. Z zemstą wiąże się wreszcie satysfakcja, co ilustruje znany frazes: „Zemsta jest rozkoszą bogów”. Motyw zemsty odnajdziemy w Konradzie Wallenrodzie oraz Dziadach Mickiewicza, w sposób żartobliwy pojawia się ona też w Panu Tadeuszu (w kontekście kultury sarmackiej); w formie komediowej przedstawił ten styl zachowań Fredro w Zemście.