Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Młoda Polska. Wybór poezyj, oprac. Tadeusz Boy-Żeleński, wyd. drugie, Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Wrocław 1947.

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez fundację Nowoczesna Polska z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów Łukasza Jachowicza. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Tadeusz Boy-Żeleński, Karolina Kowska, Emanuel Modrzejewski, Aneta Rawska, Aleksandra Sekuła.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Dennis Jarvis, CC BY-SA 2.0.

Kiedy kłamią
Szacowany czas do końca: -
Andrzej Niemojewski, Kiedy kłamią

Andrzej Niemojewski

Kiedy kłamią

Spis treści

    1. Kłamstwo: 1
    2. Obraz świata: 1
    3. Pielgrzym: 1
    4. Prawda: 1
    5. Raj: 1
    6. Sprawiedliwość: 1
    7. Szczęście: 1

    Andrzej NiemojewskiKiedy kłamią

    1
    Pielgrzym, Prawda, Kłamstwo, SprawiedliwośćPójdź mój kiju, druhu stary,
    Przemierzymy glob dokoła,
    Wiatr-nomada[1] do nas woła,
    Że fałszywe są pomiary —
    5
    Na fałszywych miar łańcuchu
    My się znamy, stary druhu!
    Idźmy żwawo a miarowo,
    Kiedy kłamią, u pioruna,
    Od bieguna do bieguna
    10
    Przemierzymy świat na nowo —
    A nam prędzej lud da wiarę,
    Bo my mamy dobrą miarę.
    Obraz świata, Szczęście, RajZ cyrklem w ręku, z chłodem w duszy,
    W togach, których nie uznajem,
    15
    Przyszli, jęli mierzyć ziemię
    I orzekli — że jest rajem!
    Kogo zaś ten sąd obruszy,
    Ten — orzekli — bity w ciemię.
    No, nie łokieć do wymiarów
    20
    Nam posłuży, bo to łudzi,
    Bo my mamy głupi narów[2],
    Że świat mierzym szczęściem ludzi —
    A gdy przejdziem kraj za krajem,
    Kto wie, czy świat takim rajem.
    25
    Więc nie traćmy życia chwili,
    Niechaj prawdę lud się dowie —
    Ho, coś krzywo pomierzyli
    Ci miernicy urzędowi…
    Do stu gromów, bomb, kartaczy[3],
    30
    Nam wypada coś inaczej!
    Czy nas mylą nasze oczy?
    Kędy[4] spojrzym — łza się toczy,
    Ile kroków — tyle mroków!
    Ile ludów — tyle trudów!
    35
    Ile grodów — tyle głodów!
    A rzekami — łzy narodów!
    Dość, ha, stójmy! Tam w krwi płużą[5]…
    To pomyłka nadto gruba.
    Nasza miara i rachuba
    40
    Wykazuje kłamstw za dużo.
    Mierzmy dalej, druhu stary,
    Bo my mamy dobre miary!
    Czy my ślepi, kijku-druhu?
    Czyli[6] słońce zaszło chmurą?
    45
    Jakoś tłumno, lecz ponuro —
    Jakieś jęki błądzą w uchu —
    Choć nałożym śmiałość głową,
    Bieżmy żwawo a miarowo.
    Kto tam płacze?… To gmin świata!
    50
    Ha, dławiłeś łzy twe długo,
    Teraz burzą krzyk ulata —
    Gdzie twe szczęście, władców sługo?
    Motłoch wyje do pielgrzyma:
    «Ha, tam szczęście, gdzie nas nie ma!».
    55
    O, mój druhu, coś się zdaje,
    Że miernicy wiadomości
    Drzewa złego i dobrego
    W swych pomiarach krzywo biegą[7]
    I kłamane głoszą raje
    60
    Tam, gdzie ból i rozpacz gości.
    Wznieś się kijku, uderz z góry
    Na tych panów, utnij stary!
    Bo choć mamy lepsze miary,
    Oni mają grubsze skóry —
    65
    A gdy drzewa prawdy strzegą,
    Pędź ich kijku z raju tego!
    Nam słonecznej prawdy trzeba,
    A gdy strzeli jutrznia[8] złota,
    Zobaczymy, czy tu nieba,
    70
    Czy też zwykły padół błota…
    Bo gdzie tyle jest zgorszenia,
    Nawet raj się w piekło zmienia!

    Przypisy

    [1]

    nomada — włóczęga, błąkający się. [przypis redakcyjny]

    [2]

    narów — wada, przywara. [przypis edytorski]

    [3]

    kartacz — pocisk artyleryjski. [przypis edytorski]

    [4]

    kędy (daw.) — gdzie. [przypis edytorski]

    [5]

    płużyć — słowo użyte tu w znaczeniu: pławić się; niewłaściwie, gdyż staropolskie płużyć znaczy sprzyjać komuś, korzyść przynosić. [przypis redakcyjny]

    [6]

    czyli — tu: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -li; znaczenie: czy też; czyż. [przypis edytorski]

    [7]

    biegą (daw. forma) — dziś: biegną. [przypis edytorski]

    [8]

    jutrznia — tu: wschód słońca, poranek. [przypis edytorski]

    x

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Na Wolnych Lekturach jest ponad 6,5 tys. ebooków. Wszystkie dostępne za darmo. Pomóż nam utrzymać i rozwijać ten zbiór! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Lektury szkolne muszą być wolne! Darmowy i łatwy dostęp do każdej lektury — skoro jest obowiązkowa — powinien być zagwarantowany dzieciakom.

    Robert Koszucki

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

    Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

    Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Bez wsparcia czytelników Wolne Lektury nie będą się rozwijać. Nie pozwól na to! Kliknij i dorzuć się!

    Wolne Lektury to codzienna praca zespołu ludzi: koordynatorek, redaktorów, polonistów, programistek. Bez Twojego wsparcia nie damy rady rozwijać się dalej. Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.