Friedrich Nietzsche
Jutrzenka
W więzieniu. — Oko me, bez względu na swą siłę lub słabość, widzi jeno na pewną...
W więzieniu. — Oko me, bez względu na swą siłę lub słabość, widzi jeno na pewną...
Rozum świata. — Że świat nie jest wcieleniem rozumu wiecznego, można decydująco dowieść przez to, iż...
Rozum więc nie ma być przyczyną, ponieważ by nie mógł rozstrzygnąć przeciw pobudkom lepszym? — Tutaj...
O rozumie wiele mówi w Satyrach Krasicki — podkreśla jego wartość, a także przeciwstawia głupocie. W romantyzmie rozum staje się przeciwieństwem serca, które reprezentuje „czucie i wiarę” (Romantyczność Mickiewicza). Romantycy przewartościowali pojęcie rozumu, przyznając wyższą rangę temu, co niedostępne poznaniu za pomocą „szkiełka i oka”. Dopiero pozytywizm stanie się kolejną epoką literacką, która mając tradycję romantyczną zapisaną w sercu (Lalka Prusa), rozumowi będzie oddawała cześć.