Adam Mickiewicz
Droga do Rosji
Spotykam ludzi — z rozrosłymi barki,
Z piersią szeroką, z otyłymi karki;
Jako zwierzęta i drzewa...
— Pisarza? Prowentowego? Pisarza? Na Chłodku! Ty! Student uniwersytetu? Medyk? Po co? Na co? Cui bono...
— Ano tak. Jak dyrektor przyjechał, zeszły się i czekały pode drzwiami całą wsią. Jak wyszedł...
Wyszczególniliśmy na naszej liście te narodowości, z którymi powiązany był proces kształtowania się polskiej tożsamości narodowej; dlatego obok Polaka uwzględniliśmy Niemca i Rosjanina — na ich temat znajdziemy najwięcej literackich wypowiedzi.