Bolesław Prus
Lalka, tom pierwszy
Teraz dopiero zrozumiała, jak gorąco kocha tę swoją duchową ojczyznę, gdzie kryształowe pająki zastępują słońce...
Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ
Teraz dopiero zrozumiała, jak gorąco kocha tę swoją duchową ojczyznę, gdzie kryształowe pająki zastępują słońce...
W Anglii!… Tam jeszcze istnieje epoka twórcza w społeczeństwie; tam wszystko doskonali się i wstępuje...
„Trzeba szczęścia — wzdychał — ażeby mieć pojedynek z kupczykiem. Jeżeli ja go trafię, będę jak myśliwiec...
Proszę sobie jednak wyobrazić moje zdziwienie, kiedy zaprosiwszy raz Klejna i Mraczewskiego do siebie na...
— Szkoda, że nie żyłem sto lat temu — zaczął niezwykłym tonem.
— Dlaczego?
— Byłbym się lepiej bawił...
Skończył się okres normalnych zdarzeń i wszystko, zataczając z początku szerokie koła, zmierzać zaczęło ku...
Dla ludzi istniejących jakby na marginesie życia, dla typów takich, jak Łohoyski, ja, Prepudrech czy...
Są wiersze — zwiędłe liście, i są wiersze — bomby. Wymieść chce mi się tę całą kupę...
Tak, ty lubiłbyś na rewolucję patrzeć z loży parterowej jak na widowisko; jeszcze lepiej aby...
Słowo komunizm w moich ustach jest to blada idea ze sfery idealnego bytu — w twoich...
Rewolucja, jako gwałtowna i radykalna zmiana systemu sprawowania władzy, wiąże się ściśle z tematami: pozycji społecznej (ponieważ właśnie w jej zakresie dokonuje zasadniczych zmian), buntu, walki, a także przemocy i – fantazmatycznie - krwi. Ważna jest także kwestia przywódcy, który powiedzie lud na barykady. Podczas gdy teoretycy rewolucji, Marks i Engels, obserwując sytuację polityczną we Francji, Anglii i Niemczech, widzieli potencjalnych rewolucjonistów w robotnikach i za rewolucyjne uważali środowisko miast, na wschodzie Europy obawiano się przede wszystkim ruchów chłopskich. Znalazło to oddźwięk w literaturze polskiej (vide Psalmy przyszłości), w której motyw rewolucji odnajdujemy przede wszystkim w dziełach o konserwatywnym zabarwieniu ideowym (takich jak Nie-Boska komedia Z. Krasińskiego, czy Bunt Reymonta). Pozytywnie rewolucję wartościował np. Słowacki w swym systemie genezyjskim (zob. też Odpowiedź na Psalmy przyszłości). Rewolucjonistę można postrzegać jako odmianę idealisty, ponieważ stara się on kształtować rzeczywistość nie w zgodzie z tym, co jest, ale według wyznawanych idei oraz swoich marzeń na temat tego, czym jest sprawiedliwość społeczna.