Pozyskiwanie i udostępnianie on-line współczesnej, polskiej literatury, to wyzwanie które stawia przed sobą Fundacja Nowoczesna Polska. Pierwszy krok zmierzający do realizacji tego celu został właśnie podjęty. W 2016 roku zrealizowaliśmy projekt Wiersz Wolny na Wolnych Lekturach, w ramach którego pozyskaliśmy i zdigitalizowaliśmy tomy poetyckie współczesnych polskich poetek i poetów.
Na kolekcję składać będzie się dwadzieścia książek poetyckich autorek i autorów o znaczącym dorobku twórczym. Wszystkie zostaną udostępnione na wolnej licencji, która umożliwia legalne i szerokie korzystanie z tekstów każdemu użytkownikowi Internetu. Oznacza to, że Fundacja wprowadza do polskiego Internetu około tysiąca wierszy, które będzie można odtąd zgodnie z prawem bezpłatnie przeglądać, ściągać na swój komputer, a także udostępniać innym i cytować.
Wszystkie pozycje zostały już wydane w tradycyjnej formie papierowej, ale ze względu na swoje niewielkie nakłady dostępne są dziś często tylko w obiegu antykwarycznym. Dzięki realizacji projektu zyskają być może swoje drugie życie.
W kolekcji znalazły się tomiki poetyckie następujących autorek i autorów:
Justyna Bargielska – poetka i pisarka, której wiersze tłumaczone były między innymi na języki angielski, słoweński i bułgarski. Wielokrotnie nominowana i nagradzana za swoje osiągnięcia (otrzymała nagrodę w III edycji konkursu im. R.M. Rilkego (2001), była laureatką Nagrody Literackiej Gdynia w roku 2010 i 2011, nominowana do Paszportów Polityki i Nagrody Literackiej Nike). W ramach projektu udostępnimy tomik poetycki Dwa fiaty nagrodzony w 2010 roku Nagrodą Literacką Gdynia w kategorii poezja.
Miłosz Biedrzycki - poeta, tłumacz, inżynier geofizyk. Urodził się w Słowenii, mieszka w Krakowie. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych autorów wiązanych przez krytykę z tak zwanym „pokoleniem bruLionu". Za książkę poetycką pt. Porumb nominowany był m. in. do Nagrody Poetyckiej Silesius i Nagrody Literackiej Gdynia. W ramach projektu udostępnimy jego tomik poetycki pt. *.
Maria Cyranowicz - poetka, krytyczka literacka i polonistka ucząca w jednej z warszawskich szkół średnich. Bywała i bywa również redaktorką czasopism takich jak „Meble" czy „Wakat". Przez krytykę wiązana z tak zwanym „warszawskim neolingwizmem". W kolekcji znajdzie się jej tomik pt. denpresja.
Julia Fiedorczuk - poetka, prozaiczka, tłumaczka i wykładowczyni akademicka. Za twórczość prozatorską nominowana do Nagrody Literackiej Nike. Na polskim gruncie główna propagatorka i reprezentantka nurtu ekopoetyckiego, autorka esejów o ekopoetyce, które ukazały się w książce pt. Cyborg w ogrodzie. W kolekcji udostępnimy tomik zatytułowany Tlen.
Darek Foks – poeta, prozaik, scenarzysta. Był studentem wiedzy o teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie, jest absolwentem scenariopisarstwa w PWSFTviT w Łodzi. Wielokrotnie nagradzany za swoją twórczość. Jest redaktorem działu prozy miesięcznika „Twórczość”. W ramach projektu zdigitalizujemy i udostępnimy jego tomik Wiersze o fryzjerach z 1994 roku.
Mariusz Grzebalski – poeta i prozaik, autor ośmiu tomów poetyckich. Był redaktorem naczelnym Ogólnopolskiego Dwutygodnika Literackiego „Nowy Nurt” oraz redaktorem artzina „Już Jest Jutro". W 2001 roku ukazał się wybór jego wierszy w przekładzie na język niemiecki w tomie pt. Graffiti. Pracuje jako redaktor w Wydawnictwie WBPiCAK. W kolekcji znajdzie się jego tom poetycki zatytułowany Drugie dotknięcie.
Wioletta Grzegorzewska – poetka i prozaiczka, absolwentka filologii polskiej w Częstochowie. W latach 2003–2005 wspólnie z Szymonem Grzegorzewskim prowadziła magazyn literacki i niezależne wydawnictwo „Bulion”. Autorka kilku tomików poetyckich i dwóch tomów prozatorskich. Laureatka Konkursu Literackiego Polish Books w Londynie, VIII Ogólnopolskiego Konkursu na Tom Wierszy „TYSKA ZIMA POETYCKA”, otrzymała Złotą Sowę Polonii w Wiedniu za działalność literacką. W 2015 otrzymała nominacje do Griffin Poetry Prize, Nagrody Literackiej Nike i Nagrody Literackiej Gdynia. W kolekcji udostępnimy jej książkę poetycką pt. Orinoko.
Bożena Keff - poetka, eseistka, krytyczka filmowa, tłumaczka, publicystka, działaczka społeczna, wykładowczyni filozofii i etyki. Autorka kilku tomów poezji. Była dwukrotnie nominowana do Nagrody Literackiej NIKE: w roku 2002 za tom Postać z cieniem i w 2009 za Utwór o matce i ojczyźnie. W kolekcji udostępnimy jej książkę poetycką pt. Nie jest gotowy.
Szczepan Kopyt – poeta i muzyk, absolwent filozofii. Laureat Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina (2004). Uhonorowany Medalem Młodej Sztuki (2006) oraz nagrodą Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych (2011). Nominowany do Paszportu Polityki (2011) oraz dwukrotnie do Nagrody Literackiej Gdynia (w 2010 i 2014). Nagrał dwa albumy z zespołem Yazzbot Mazzut, kolejne dwa w duecie z perkusistą Piotrem Kowalskim. W ramach projektu udostępnimy jego tomik pt. sale sale sale.
Julian Kornhauser - poeta, prozaik, krytyk literacki, znawca i tłumacz literatury serbo-chorwackiej, profesor Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jeden z czołowych reprezentantów poetyckiej Nowej Fali lat 70. W ramach projektu udostępnimy jego tom z 1978 roku pt. Zjadacze kartofli.
Joanna Mueller - poetka, eseistka, redaktorka, wielodzietna mama. Wydała cztery tomy poetyckie: Somnambóle fantomowe (Kraków 2003), Zagniazdowniki/Gniazdowniki (Kraków 2007, nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia), Wylinki (Wrocław 2010) i intima thule (Wrocław 2015, nominacje do Nagrody Literackiej m.st. Warszawy i do Silesiusa) oraz dwie książki eseistyczne: Stratygrafie (Wrocław 2010, nagroda Warszawska Premiera Literacka) i Powlekać rosnące (Wrocław 2013). Redaktorka książek: Solistki, Antologia poezji kobiet (1989–2009) (Warszawa 2009, razem z Marią Cyranowicz i Justyną Radczyńską) oraz Warkoczami. Antologia nowej poezji (Warszawa 2016, wraz z Beatą Gulą i Sylwią Głuszak). Pisuje również wiersze dla dzieci. Mieszka w Warszawie, gdzie m.in. współprowadzi seminarium o literaturze kobiet Wspólny Pokój. W kolekcji znajdzie się jej tom pt. Somnambóle fantomowe.
Klara Nowakowska - poetka. Mieszka we Wrocławiu. Laureatka Nagrody Głównej IV Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina 1998 za projekt tomu Zrosty. Nominowana do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius 2014 w kategorii książka roku za tom Niska rozdzielczość, który udostępnimy w ramach projektu.
Edward Pasewicz - poeta, pisarz, dramaturg i kompozytor. Wielokrotnie nominowany do najważniejszych nagród literackich w Polsce. Jego twórczość została przetłumaczona na wiele języków, między innymi na niemiecki, angielski, słoweński, serbski, bułgarski, czeski, hiszpański, kataloński, włoski. W kolekcji znajdzie się jego tom z 2001 roku Dolna Wilda.
Jacek Podsiadło - poeta, prozaik, tłumacz, dziennikarz, felietonista. Publikował w wielu czasopismach literackich, a jego twórczość przetłumaczono na angielski, niemiecki, słowacki, słoweński i ukraiński. W latach 1993 - 2008 prowadził audycję „Studnia” w Radiu Opole, a od 2009 roku prowadzi własne Domowe Radio „Studnia” w internecie. W kolekcji znajdzie się jego tom pt. Wychwyt Grahama.
Bianka Rolando - pisarka i artystka sztuk wizualnych, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Za pierwszy tom poetycki pt. Biała książka otrzymała Nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny za najlepszy debiut poetycki roku. To właśnie Biała książka znajdzie się w kolekcji Wiersz Wolny na Wolnych Lekturach.
Marta Podgórnik - poetka, krytyczka literacka, redaktorka. Za swoją twórczość była wielokrotnie nominowana i nagradzana prestiżowymi nagrodami. Jej poezja była tłumaczona i wydawana na Słowacji, w Czechach, Niemczech, Rosji, Szwecji, Wielkiej Brytanii, USA, we Włoszech i na Ukrainie. Związana z wydawnictwem Biuro Literackie. W kolekcji znajdzie się jej debiutancki tom poetycki z 1996 roku Próby negocjacji.
Piotr Sommer – poeta, eseista, tłumacz. Autor kilkunastu tomów poetyckich i krytycznoliterackich, redaktor wielu ważnych antologii, autor wierszy dla dzieci. Był wielokrotnie nagradzany m.in. Nagrodą Literacką im. Barbary Sadowskiej w 1988, Nagrodą Fundacji im. Kościelskich w 1988 i w 2010 roku Wrocławską Nagrodą Poetycką „Silesius” za całokształt twórczości. Dwukrotnie otrzymał nominację do Nagrody Literackiej Nike. W ramach projektu udostępnimy jego tom poetycki z 1980 roku pt. Pamiątki po nas.
Andrzej Sosnowski – poeta, eseista i tłumacz. Przekładał dzieła takich autorów jak Ezra Pound, John Ashbery, Elizabeth Bishop, John Cage, Ronald Firbank, czy Harry Mathews. Laureat Nagrody Poetyckiej Silesius i Nagrody Osobnej - specjalnego wyróżnienia Nagrody Literackiej Gdynia, nominowany także do Nagrody Literackiej Nike. W kolekcji znajdzie się jego tom z 1992 roku pt. Życie na Korei.
Adam Wiedemann - poeta, prozaik, tłumacz, krytyk literacki i muzyczny. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był trzykrotnie nominowany do Nagrody Literackiej Nike. W 1999 został laureatem Nagrody Kościelskich, a w 2008 Nagrody Literackiej Gdynia za tom Pensum. W 1996 roku wydał swój debiutancki tom poetycki pt. Samczyk, który zostanie udostępniony w ramach projektu.
Agnieszka Wolny-Hamkało - poetka, krytyczka literacka i publicystka. Współpracowała m.in. z „Gazetą Wyborczą”, „Przekrojem”, „Przeglądem”, „Bluszczem” i portalem Polskiego Radia. W 2008 była przewodniczącą jury XIV edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina. Nominowana do Nagrody Literackiej Gdynia, nagrody kulturalnej Gazety Wyborczej wARTo, nagrody mediów publicznych Cogito za tom Spamy miłosne. Laureatka konkursu im. Stowarzyszenia Pisarzy Polskich za tom Lonty. W ramach projektu udostępnimy jej tom pt. Nikon i Leica.
Zdigitalizowane tomiki zostały udostępnione na Platformie Redakcyjnej Wolnych Lektur.
Ze strony Fundacji kolekcją opiekują się Barbara Klicka i Jarosław Lipszyc.
Lista autorów zaproszonych do udziału w projekcie powstała w konsultacji z członkami Komitetu Honorowego Wolnych Lektur, m.in. z profesorem Piotrem Śliwińskim oraz z profesor Grażyną Borkowską, profesorem Przemysławem Czaplińskim, profesorem Mieczysławem Dąbrowskim i profesor Ewą Kraskowską.
Dziękujemy Członkom Rady, a także dr Pawłowi Koziołowi, za poświęcony czas i zaangażowanie.
Projekt „Wiersz Wolny na Wolnych Lekturach” realizowany jest w ramach Programu „Kultura cyfrowa”.
Kontakt: wolnelektury@nowoczesnapolska.org.pl.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
