GET /api/themes/szaleniec/?format=api
HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Szaleniec",
"url": "https://wolnelektury.pl/katalog/motyw/szaleniec/",
"sort_key": "szaleniec",
"description": "<p>\r\nKochanowski pisał w <i>Pieśni świętojańskiej o sobótce</i>, że szaleńcem jest ten, kto lekceważy dary Boże — i zalecał korzystanie z daru śmiechu. Wśród literackich szaleńców mamy szalonego z miłości Gustawa z <i>Dziadów</i> Mickiewicza — miarą jego <b>szaleństwa</b> jest to, że zdolny jest posunąć się aż do <b>samobójstwa</b>. Mamy też Hamleta, którego szaleństwo jest jednakże podejrzane; nurtująca go <b>tajemnica</b> dotycząca śmierci jego ojca sprawia, że, całkowicie pochłonięty swoimi problemami, odpowiada pozornie bez związku na pytania innych. Wszystkie jego wypowiedzi są jakby monologiem, wyjaśnianiem sobie samemu otaczającego go świata. Właśnie <b>oderwanie od rzeczywistości</b> może być istotnie uznane za cechę szaleńca. W romantyzmie szaleniec był figurą osoby nadwrażliwej i przez to nieprzystosowanej do świata, ale też uważano, że właściwe rozpoznanie istoty świata i praw w nim rządzących, czyni ów świat niemożliwym do przyjęcia. A więc szaleniec był tym, który posiadał trudną <b>wiedzę</b> o <b>kondycji ludzkiej</b>, przemieniając się w <b>mędrca</b>. Metaforę świata jako domu <b>wariatów</b> odnajdziemy w <i>Nie-Boskiej komedii</i> Krasińskiego (tam szaleńcami są ludzie opętani jedną ideą, zapatrzeni w prawdę cząstkową i niebędący w stanie spostrzec całości, istoty spraw). Nie oddzieliliśmy na naszej liście motywu <b>szalonej</b>, tym samym motyw szaleńca obejmuje również fragmenty dotyczące szalonych <b>kobiet</b>. Tymczasem określenie szalonej zyskiwała sobie właściwie każda kobieta, która nie przystosowała się do rygorystycznych wymagań związanych z przewidzianymi dla niej rolami społecznymi. Odmianą szalonej jest <i>czarownica</i>. Z drugiej strony ścisłe przyjęcie i uwewnętrznienie tych wymagań również prowadzi do szaleństwa (przykładem Ofelia z <i>Hamleta</i>) albo przynajmniej do <b>melancholii</b> (jak widać na przykładzie tytułowej postaci z <i>Marii</i> Malczewskiego).<br>\r\n\r\n</p>",
"description_pl": "<p>\r\nKochanowski pisał w <i>Pieśni świętojańskiej o sobótce</i>, że szaleńcem jest ten, kto lekceważy dary Boże — i zalecał korzystanie z daru śmiechu. Wśród literackich szaleńców mamy szalonego z miłości Gustawa z <i>Dziadów</i> Mickiewicza — miarą jego <b>szaleństwa</b> jest to, że zdolny jest posunąć się aż do <b>samobójstwa</b>. Mamy też Hamleta, którego szaleństwo jest jednakże podejrzane; nurtująca go <b>tajemnica</b> dotycząca śmierci jego ojca sprawia, że, całkowicie pochłonięty swoimi problemami, odpowiada pozornie bez związku na pytania innych. Wszystkie jego wypowiedzi są jakby monologiem, wyjaśnianiem sobie samemu otaczającego go świata. Właśnie <b>oderwanie od rzeczywistości</b> może być istotnie uznane za cechę szaleńca. W romantyzmie szaleniec był figurą osoby nadwrażliwej i przez to nieprzystosowanej do świata, ale też uważano, że właściwe rozpoznanie istoty świata i praw w nim rządzących, czyni ów świat niemożliwym do przyjęcia. A więc szaleniec był tym, który posiadał trudną <b>wiedzę</b> o <b>kondycji ludzkiej</b>, przemieniając się w <b>mędrca</b>. Metaforę świata jako domu <b>wariatów</b> odnajdziemy w <i>Nie-Boskiej komedii</i> Krasińskiego (tam szaleńcami są ludzie opętani jedną ideą, zapatrzeni w prawdę cząstkową i niebędący w stanie spostrzec całości, istoty spraw). Nie oddzieliliśmy na naszej liście motywu <b>szalonej</b>, tym samym motyw szaleńca obejmuje również fragmenty dotyczące szalonych <b>kobiet</b>. Tymczasem określenie szalonej zyskiwała sobie właściwie każda kobieta, która nie przystosowała się do rygorystycznych wymagań związanych z przewidzianymi dla niej rolami społecznymi. Odmianą szalonej jest <i>czarownica</i>. Z drugiej strony ścisłe przyjęcie i uwewnętrznienie tych wymagań również prowadzi do szaleństwa (przykładem Ofelia z <i>Hamleta</i>) albo przynajmniej do <b>melancholii</b> (jak widać na przykładzie tytułowej postaci z <i>Marii</i> Malczewskiego).<br>\r\n\r\n</p>",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "",
"collective_noun": ""
}