Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | bez liczby pojedynczej | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie
By language: all | polski
956 footnotes found
abis a. abyss (starop.) — otchłań, przepaść. [przypis redakcyjny]
abis a. abys (starop.) — otchłań [tu: jako nazwa własna]. [przypis redakcyjny]
abis a. abys (starop.) — otchłań; tu: jako nazwa własna. [przypis redakcyjny]
A był cim, jeśli komu, jak żyw prawie (starop.) — a jeśli komuś byłem oddany całym życiem, to właśnie tobie. [przypis redakcyjny]
acan (starop.) — pan. [przypis redakcyjny]
aczciem (starop.) — chociaż jestem. [przypis redakcyjny]
alić (starop.) — jednak, wszakoż. [przypis redakcyjny]
alić (starop.) — jednak, wszakże. [przypis redakcyjny]
ali (starop.) — tymczasem. [przypis redakcyjny]
antałek (starop.) — naczynie na miód, butelka. [przypis redakcyjny]
arald (starop.) — herold. [przypis redakcyjny]
armata (starop.) — [tu:] flota. [przypis redakcyjny]
arnald (starop.) — herold. [przypis redakcyjny]
asan, acan (starop.) — forma grzecznościowa nieco poufała, jak Waćpan (skrót od: Wasza Miłość Pan). [przypis redakcyjny]
azali (starop.) — czy, czyż. [przypis redakcyjny]
aza (starop.) — czy, czyżby. [przypis redakcyjny]
aza (starop.) — czy. [przypis redakcyjny]
aza (starop.) — czyż. [przypis redakcyjny]
baczenie (starop.) — rozum, rozsądek. [przypis redakcyjny]
baczyć (starop.; 1 os. lm: baczym) — dostrzegać. [przypis redakcyjny]
barwa (starop.) — sukno, mundur. [przypis redakcyjny]
barziej (starop.) — bardziej. [przypis redakcyjny]
bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana; bawełnice, dziś popr. D.lp r.ż.: bawełnicy. [przypis redakcyjny]
bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]
bawełnica (starop.) — suknia lub materia bawełniana. [przypis redakcyjny]
beli (starop.) — zamiast „byli”, podobnie „beł”, „beła”, „beło” itd., formy te występują w pierwszym wydaniu od czasu do czasu, na przemian z formami zwykłymi. [przypis redakcyjny]
bespieczne słowa (starop.) — śmiałe słowa; [wypowiedziane bez zachowania pieczy, tj. uwagi, ostrożności; red. WL]. [przypis redakcyjny]
bez braku* (starop.) — bez wyboru, bez wyjątku. [przypis redakcyjny]
bezkrewny (starop.) — bez krwi. [przypis redakcyjny]
bezpiecznie (starop.) — tu: nieostrożnie, niebacznie. [przypis redakcyjny]
bezpiecznie (starop.) — [tu:] śmiało. [przypis redakcyjny]
bezpiecznym sercem (starop.) — z sercem wolnym od obaw, z poczuciem bezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]
bezpieczny (starop.) — pewny. [przypis redakcyjny]
bezpieczny (starop.) — tu: pewny. [przypis redakcyjny]
Biadaż mnie na cię (starop.) — biada mi z tobą. [przypis redakcyjny]
biegłe [lata] (starop.) — bieżące. [przypis redakcyjny]
biegun (starop.) — włóczęga, tułacz. [przypis redakcyjny]
binda (starop.) — temblak; [także: wstęga, opaska; red. WL]. [przypis redakcyjny]
błagać kogo (starop.) — [tu:] miękczyć, uśmierzać. [przypis redakcyjny]
błędne roty (starop.) — oddziały koczownicze. [przypis redakcyjny]
błędy (starop.) — błądzenie, błąkanie. [przypis redakcyjny]
błędy (starop.) — głupstwa, sprawy niewarte zachodu. [przypis redakcyjny]
Bodaj ci złe dni (starop.) — Bodaj (pierwotne: „Bóg daj”) ci się źle powodziło! [przypis redakcyjny]
bodajżebych (starop.) — pochodzi od: Bóg daj, żebym, czyli: daj Boże, żebym. [przypis redakcyjny]
bojce (starop.) — bodźce. [przypis redakcyjny]
Bożeć pośli (starop.) — niech ci Bóg ześle. [przypis redakcyjny]
brak (starop.) — wybór. [przypis redakcyjny]
budowny (starop.) — okazały, pięknie zbudowany. [przypis redakcyjny]
być wdzięczna sługi (starop.) — być wdzięczna za sługę. [przypis redakcyjny]
bych sie czuł (starop.) — gdybym miał rozum w głowie. [przypis redakcyjny]
bych (starop.) — choćbym. [przypis redakcyjny]
bydlęce (starop.) — jak bydło (bydlęco, po bydlecemu). [przypis redakcyjny]
by jedno (starop.) — byleby, byleby tylko. [przypis redakcyjny]
byk (starop.) — rodzaj tarana. [przypis redakcyjny]
by (starop.) — choćby. [przypis redakcyjny]
by (starop.) — gdyby. [przypis redakcyjny]
bystry swój koń nakierował (starop.) — zamiast: swego bystrego konia, por. pieśń III, zwr. 36. [przypis redakcyjny]
cele (starop.) — tu: zamiary, zamysły. [przypis redakcyjny]
charaktery (starop.) — znaki piśmienne, pismo. [przypis redakcyjny]
chciwość (starop.) — chęć, zapał. [przypis redakcyjny]
chłopięcina (starop.) — chłopię; chłopiec. [przypis redakcyjny]
chłuba (starop.) — chełpliwość. [przypis redakcyjny]
chocia to (starop.) — mimo że. [przypis redakcyjny]
chudoba (starop.) — skromny dobytek, ubóstwo. [przypis redakcyjny]
chutnie (starop.) — chętnie, ochoczo; może też znaczyć: szybko. [przypis redakcyjny]
chwost (starop., ukr.) — ogon. [przypis redakcyjny]
ciągnę kota (starop.) — wystawiam się na pośmiewisko (zob. przyp. do Pieśni świętojańskiej o Sobótce, Panna 3). [przypis redakcyjny]
cięgły (starop.) — gibki. [przypis redakcyjny]
cięgły (starop.) — [tu] w znaczeniu biernym: ciągniony, tj. taki, który się da ciągnąć. [przypis redakcyjny]
ciężki* (starop.) — tu w znaczeniu: srogi. [przypis redakcyjny]
ciężkość* (starop.) — męka, wielki ból, wielkie zmartwienie. [przypis redakcyjny]
cierpliwy (starop.) — [tu:] pełen cierpień. [przypis redakcyjny]
cierpliwy (starop.) — tu: wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
cierpliwy (starop.) — [tu:] wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
cierpliwy (starop.) — wytrzymały, mocny. [przypis redakcyjny]
cknić (starop.) — przykrzyć sobie; [nie cknicie: dziś forma trybu rozk.: nie cknijcie, tj. nie tęsknijcie, nie bądźcie znużeni itp.; red. WL]. [przypis redakcyjny]
Cóż temu rzec? (starop.) — co na to powiedzieć; pytanie retoryczne, sugerujące bezradność. [przypis redakcyjny]
cudna postawa (starop.) — dziwne zachowanie się (por. cudaczny: dziwny). [przypis redakcyjny]
cudzy* (starop.) — nie swój (odcień znaczeniowy nieco inny od współczesnego). [przypis redakcyjny]
czartu porwano (starop.) — popularne przekleństwo: niech czart porwie. [przypis redakcyjny]
część (starop.) — [tu:] częścią, [częściowo]. [przypis redakcyjny]
czego się dowiną (starop.) — [co] dopadną; [co im się nawinie]. [przypis redakcyjny]
cześć na potym (starop.) — późniejsze uznanie, sława u potomnych. [przypis redakcyjny]
czuć się (starop.) — być przytomnym. [przypis redakcyjny]
czuj (…) o sobie (starop.) — czuwaj nad sobą, nad swoim bezpieczeństwem. [przypis redakcyjny]
czułe oczy (starop.) — [tu:] czujne. [przypis redakcyjny]
czułość (starop.) — [tu:] czujność. [przypis redakcyjny]
czyli* (starop.) — czy też. [przypis redakcyjny]
czyn (starop.) — [tu:] machina wojenna (po węg. csin: fortel, podstęp). [przypis redakcyjny]
czyn (starop.; z węg. csin: fortel, podstęp) — [tu:] machina wojenna. [przypis redakcyjny]
daj co przyczynie (starop.) — zrób co, zważaj na przyczynę. [przypis redakcyjny]
darda (starop.) — broń piechoty: włócznia, oszczep. [przypis redakcyjny]
dawając żartowi (starop.) — [mówiąc tak] na żart, żartem. [przypis redakcyjny]
delia (starop.) — rodzaj płaszcza. [przypis redakcyjny]
dobra myśl* (starop.) — pogoda ducha, pogoda umysłu, dobre usposobienie, dobry nastrój. [przypis redakcyjny]
dobre wodzi (starop.) — dobrze powodzi. [przypis redakcyjny]
dobrowolny* (starop.) — chętny, posłuszny, pełny dobrej woli. [przypis redakcyjny]
dobrze tak na cię (starop.) — dobrze ci tak. [przypis redakcyjny]
dojechać (starop.) — tu: dopłynąć; łódź góry dojechała tzn. dopłynęła morzem na wysokość góry znajdującej się u wybrzeża. [przypis redakcyjny]
dokonać (starop.) — dobić, zabić (por. pokrewne: konać; dokonać żywota). [przypis redakcyjny]