Wspólnie budujemy najpopularniejszą bibliotekę internetową w Polsce.
Dzięki Twojej wpłacie uwolnimy kolejną książkę. Przeczytają ją tysiące dzieciaków!
Dorzucisz się?
Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
By language: all | Deutsch | lietuvių | polski
3573 footnotes found
Γαίῃ μὲν γὰρ γαῖαν ὀπώπαμεν, ὕδατι δ’ ὕδωρ… (gr.) — Ziemią widzimy ziemię, wodą wodę,/ Powietrzem boskie powietrze, ogniem niszczący ogień,/ Miłość miłością, nienawiść występną nienawiścią (Empedokles, cytowany przez Arystotelesa w dziele O duszy). [przypis edytorski]
γάλα (gr.) — czytaj: gala. [przypis edytorski]
γνώσις χατ' έξοχήν (gr.) — doskonała wiedza. [przypis redakcyjny]
γνωθι σεαυτον — „Znaj siebie samego”. [przypis tłumacza]
gąbka — zdr. od: gęba; buzia. [przypis edytorski]
gądek (daw.) — grajek, muzyk, od „gędźba”: muzyka. [przypis edytorski]
gądek — śpiewak, grajek; od „gędźba” — muzyka. [przypis edytorski]
gánytaj de t'akúuon — Iliada XX 405, ale wiersz ten brzmi nieco inaczej. [przypis tłumacza]
gąść (1. os. lp. gędę) (daw.) — śpiewać a. grać. [przypis redakcyjny]
gąsieniczniki (biol.) — nadrodzina owadów błonkoskrzydłych, których larwy pasożytują innych owadach. [przypis edytorski]
gąsior (daw.) — dyby, więzienie. [przypis redakcyjny]
gąsior — duże naczynie na wino a. piwo. [przypis edytorski]
gąsior — duży, szklany baniak służący m.in. do wyrobu wina w domowych warunkach. [przypis edytorski]
gąsior — eigentl. eine große, bauchige, lederne Flasche. [przypis tłumacza]
gąsiorek (daw.) — dzban. [przypis redakcyjny]
gąsiorek — pękate naczynie z wąską szyjką. [przypis edytorski]
gąsior — kłoda, w którą wsadzano winnego. [przypis redakcyjny]
Gąsiorowski, Krzysztof (1935–2012) — poeta, eseista i krytyk literacki, związany z Orientacją Poetycką Hybrydy. [przypis edytorski]
gąsior — pękata butla z wąską szyjką. [przypis edytorski]
gąsiory — tu: rodzaj półokrągłej dachówki układanej na kalenice (tj. grzbiety) i naroża dachu (w tym wypadku daszku okrywającego mur). [przypis edytorski]
Gąska, bardziej znany jako Stańczyk, sławny błazen. [przypis redakcyjny]
gąska — tu: część tratwy; kilkanaście związanych ze sobą bali. [przypis edytorski]
gąska — tu: młoda dziewczyna, zwł. ze wsi. [przypis edytorski]
gąszcza — dziś popr. forma lp męska: gąszcz a. lm gąszcze. [przypis edytorski]
gąszcza — dziś popr.: gąszcze. [przypis edytorski]
Gąszcz kominów (…) musiałem się po części domyślać — fragment skreślony. [przypis tłumacza]
gązwa — część cepa, rzemienny element łączący bijak z dzierżakiem. [przypis edytorski]
Gaaza — miestas Artimuosiuose Rytuose. [przypis edytorski]
gabać (daw.) — nagabywać. [przypis redakcyjny]
gabać — nagabywać, zaczepiać. [przypis redakcyjny]
gabaj — administrator synagogi; początkowo zajmował się głównie zbieraniem darowizn i rozdzielaniem ich między biednych. [przypis edytorski]
gabaj — urzędnik gminny, starosta bóżnicy, administrator. [przypis tłumacza]
Gabana — torre di Gaibana, warowna wieża na prawym brzegu odnogi Padu „Po di Pomaro”. [przypis redakcyjny]
gabardyna — wełniana lub bawełniana tkanina w skośne prążki. [przypis edytorski]
gabar (z fr. gabarre) — daw. też gabarra; odkryty statek a. barka rzeczna. [przypis edytorski]
gabe a. gabaj — jeden z przełożonych bożnicy, pełniący nad nią nadzór. [przypis tłumacza]
gabe a. gabaj — zarządca bóżnicy. [przypis tłumacza]
Gabii — miasto w Lacjum, między Rzymem a Preneste. [przypis edytorski]
gabinetowe uciechy i tryumfy — mowa o gabinetach, tj. dyskretnie urządzonych salkach w restauracjach, gdzie panowie odbywali schadzki z kobietami, które uwodzili lub opłacali (obyczaj rozpowszechniony w XIX w. w całej Europie). [przypis edytorski]
gabinet — pokój męski do przyjmowania gości. [przypis redakcyjny]
gabinety — tu: zbiory naukowe. [przypis redakcyjny]
gabne (gw.) — gabnę, ujmę. [przypis redakcyjny]
Gabriela Zapolska (1857–1921) — dramatopisarka, powieściopisarka i publicystka, próbowała również kariery aktorskiej; przedstawicielka naturalizmu, rzeczniczka emancypacji kobiet. [przypis edytorski]
Gabriela Zapolska (1857–1921) — właśc. Maria Gabriela Śnieżko-Błocka, z domu Korwin-Piotrowska; pisarka, publicystka, także aktorka; znana z komedii krytykujących mieszczańską obłudę, np. Moralność Pani Dulskiej oraz Ich Czworo. [przypis edytorski]
Gabriella — literacki pseudonim N. Żmichowskiej. [przypis redakcyjny]
Gabriel Mastai — bratanek Piusa IX. [przypis redakcyjny]
Gabriel Metsu (1629–1667) — malarz holenderski. [przypis edytorski]
Gabriel Vasquez (1551–1604) — również teolog. [przypis tłumacza]
Gabryna — zbrodniarka, żona Argeusza, potem Filandra. [przypis redakcyjny]
gać (daw.) — grobla z faszyny. [przypis edytorski]
gačnus — puošnus, puikus. [przypis edytorski]
gacek — gatunek małego nietoperza. [przypis edytorski]
gacek (gw.) — nietoperz. [przypis edytorski]
gach (daw., gw.) — kochanek. [przypis edytorski]
gach (daw.) — kochanek. [przypis edytorski]
gach (daw.) — kochanek. [przypis redakcyjny]
gach (daw.) — kochanek, tu: zalotnik. [przypis edytorski]
gach (daw.) — kochanek, zalotnik. [przypis edytorski]
gach (daw.) — zalotnik; dziś pogard.: kochanek. [przypis edytorski]
gach — kochanek. [przypis edytorski]
gach — kochanek; według legendy wspomnianej w oryginale chodziło tu o Jeana Buridana, filozofa scholastycznego (ok. 1300–po 1358), uratowanego ponoć przez ucznia. [przypis edytorski]
gach — lekceważąco o kochanku. [przypis edytorski]
gach (pogard.) — kochanek. [przypis edytorski]
gach (starop.) — kochanek. [przypis edytorski]
Gacki, Stefan Kordian (1901–1984) — poeta, krytyk literacki, w młodości związany z futuryzmem, po wojnie na emigracji. [przypis edytorski]
gadają o tych jakobińskich artykułach: to nas niepokoi i przeszkadza nam w czynieniu dobrego — Historyczne. [przypis autorski]
gadaj-że — dziś popr. pisownia: gadajże. [przypis edytorski]
Gada — Kadyks w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
Gada — miasto w Hiszpanii (dziś Kadyks). [przypis redakcyjny]
gadanie pocieszających państwo, że Filip nie jest jeszcze tak potężny, jak byli wtedy Lacedemończycy — i u Demostenesa czytamy takie pocieszenie. [przypis tłumacza]
Gadatas — Asyryjczyk, namiestnik okolicy niedaleko Babilonu, zhańbiony i okaleczony przez króla, staje się sprzymierzeńcem Cyrusa. Z jego i Gobryasa rąk padnie niebawem młody król asyryjski (stary król zginął w pierwszej walce Cyrusa z Asyryjczykami, przed zajęciem Sardes i walką z Krezusem). [przypis tłumacza]
Gada, Turka (…) Żurdina — znaczy to: „Mów, Turku, kto on jest? Anababtysta? — Nie. — Zwinglista? (wyznawca sekty protestanckiej Zwingli'ego) — Nie. — Koffita (chrześcijanie egipscy z sekty jakobitów?) — Nie. — Hussyta, morysta (Maur), Fronista (sekta kontemplacyjna)? — Nie, nie, nie. — Czy poganin? — Nie. — Luteranin? — Nie. — Purytanin? — Nie. — Bramina (bramin)? — Moffina, Zuryna (prawdopodobnie wymyślone)? — Nie, nie, nie. — Mahometanin? — Hi valla (po arabsku: „Tak, na Boga”). Jak się nazywa? — Jourdain, Jourdain. [przypis tłumacza]
gad (daw.) — małe zwierzęta, robactwo bądź szkodniki. [przypis edytorski]
Gades — Kadyks w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
gadki pokryte (starop.) — zagadki. [przypis redakcyjny]
gad Lerny — hydra lernejska o wielu głowach, zabita przez Herkulesa. [przypis edytorski]
gadnas (brus.) — vertas, tinkamas, geras. [przypis edytorski]
gadnieji — tinkami, geri, vertingi. [przypis edytorski]
Gad — siódmy syn Jakuba i Zilpy, która była niewolnicą Lei (Rdz 46,8–16). [przypis edytorski]
gad — tu: zwierzę; potwór. [przypis edytorski]
gadu (daw. forma) — dziś: gada. [przypis edytorski]
gadu — dziś popr. forma D.lp: gada. [przypis edytorski]
gadu — dziś popr.: gada. [przypis edytorski]
gadynė (brus.) — laikas, metas. [przypis edytorski]
gadynė (brus.) — metas, laikas. [przypis edytorski]
gadynė — laikai. [przypis edytorski]
gadynė — laikotarpis. [przypis edytorski]
gadynė — metas, laikas. [przypis edytorski]
gadzina (daw., gw.) — tu: zwierzęta. [przypis edytorski]
gadzina (daw., gw.) — zwierzę. [przypis edytorski]
gadzina (daw.) — robactwo a. małe zwierzęta. [przypis redakcyjny]
gadzina (tu gw.) — zwierzęta domowe. [przypis edytorski]
gadzina — tu: wąż. [przypis edytorski]
gadzina — w Krakowskiem lud nazywa gadziną zwierzęta domowe i drób. [przypis autorski]
gadzinówka a. pismo gadzinowe — czasopismo polskie służące propagandzie rządu zaborcy, okupanta lub systemu totalitarnego i finansowane przez ten rząd; w czasie II wojny światowej pierwsze gadzinówki w Generalnym Gubernatorstwie zaczęły wychodzić w Częstochowie: najpierw „Goniec Częstochowski” (ukazujący się nieregularnie po polsku i po niemiecku, od 14 IX 1939), a następnie dziennik „Kurier Częstochowski” (od 4 XI 1939 do końca okupacji), określana jako „centralny organ katolicki w GG”, ukazywała się z dodatkiem dla katolików „Niedziela”. [przypis edytorski]
Gaeta, gdzie tyrania byłaby sczezła raz na zawsze, gdyby nie przeklęty, piemoncki pomiot… — Gaeta to niewielkie portowe miasto we Włoszech; w XIX w. było silnie umocnioną twierdzą, ostatnią placówką Franciszka II, władcy Królestwa Obojga Sycylii, broniącą się przeciwko wojskom Królestwa Piemontu i Sardynii walczącym o zjednoczenie Włoch. Oblężenie (XI 1860 – II 1861) zakończyło się kapitulacją twierdzy, przy czym Franciszkowi II i jego żonie pozwolono udać się na wygnanie do Rzymu, gdzie zostali gośćmi papieża. [przypis edytorski]
Gaeta — miasto portowe we Włoszech, ok. 80 km na płn. od Neapolu. [przypis edytorski]
Gaeta — miasto portowe w środkowej części Włoch, na zach. wybrzeżu. [przypis edytorski]
gafa — niestosowny postępek w towarzystwie. [przypis edytorski]
gagatek — ziółko, ananas. [przypis edytorski]
Loading