Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156191 przypisów.

pogoniej (starop. forma) — pogoni. [przypis edytorski]

pogorsza — dziś popr.: pogarsza. [przypis edytorski]

pogorzeć (daw.) — spalić się, zostać zniszczonym przez ogień; stracić mienie wskutek pożaru. [przypis edytorski]

pogorzeć (daw.) — spłonąć, paść ofiarą pożaru. [przypis edytorski]

pogorzel (daw.) — pogorzelisko, miejsce po pożarze, spalone szczątki. [przypis edytorski]

pogorzel (daw.) — pogorzelisko. [przypis edytorski]

pogorzele — pogorzeliska; efekt pożaru. [przypis edytorski]

pogotowie (daw.) — przy tym, na dodatek. [przypis edytorski]

pogotowie (starop.; tu forma Msc, lp: w pogotowiu) — tym lepiej, tym bardziej. [przypis redakcyjny]

pogotowi (starop.) — w pogotowiu. [przypis redakcyjny]

pogotowi — [tu:] (w rymie) pogotowiu. [przypis redakcyjny]

pogotowiu (starop. forma) — dziś: w pogotowiu. [przypis edytorski]

po gotowiu (starop. forma) — w pogotowiu, w gotowości. [przypis edytorski]

pogotowiu — tu: cóż mówić, tym bardziej, a cóż dopiero. [przypis redakcyjny]

pogotowiuż — a cóż dopiero. [przypis redakcyjny]

pogrążon — skrócona forma imiesłowu przym. r.m.: pogrążony. [przypis edytorski]

pogrążony w szary półmrok — dziś popr. z N.: pogrążony w szarym półmroku. [przypis edytorski]

pogrązić (starop.) — pogrążyć; pogrąził w milczenie: pogrążył w milczeniu. [przypis edytorski]

pogranica (daw.) — pograniczna okolica; [dziś: pogranicze]. [przypis redakcyjny]

pograniczne miasta — graniczące państwa. [przypis tłumacza]

Pograniczni starostowie — dowódcy oddziałów strzegących granic. [przypis redakcyjny]

pograżać (daw.) — grozić. [przypis edytorski]

pogródka — koryto, którym woda płynie na koło młyńskie. [przypis redakcyjny]

pogrobowiec — dziecko urodzone po śmierci ojca. [przypis edytorski]

pogromca Kartaginy — parlament. [przypis tłumacza]

Pogromca Tygrysów — dawniej tygrysami nazywano również amerykańskie jaguary; dziś nazwy tygrys używa się tylko w odniesieniu do gatunku Panthera tigris żyjącego w Azji. [przypis edytorski]

Pogromcy — τῷ Νίκωνι, tłumacze zwykle nie przekładają tego słowa. [przypis tłumacza]

pogromiony — dziś: zgromiony. [przypis edytorski]

pogrom w Płoskirowie — masakra dokonana 15 lutego 1919 r. w Płoskirowie na Podolu; miejscowi komuniści dokonali w tym dniu próby wzniecenia powstania, szybko zostali jednak pokonani przez wojska kozackie, a następnie szef stacjonującej tam brygady, ataman Semosenko, wygłosił mowę do żołnierzy, obwiniając za zajścia Żydów, wskazując ich jako „najniebezpieczniejszych wrogów Ukraińców i Kozaków” i wzywając do ich wytępienia; w rezultacie kozacy napadli na domostwa żydowskie, masakrując całe rodziny: w ciągu trzech godzin zabito między 1200 a 1400 osób, dalszych 300 zmarło od zadanych ran; pogrom powstrzymało powiadomienie o zajściach komendanta frontu, jednak ataman nadal wydawał proklamacje o retoryce antysemickiej i zmusił ludność żydowską do złożenia okupu, by uniknąć wznowienia pogromu, następnie do podobnej rzezi doszło 18 lutego w pobliskiej miejscowości Felsztyn, gdzie życie straciło 600 żydowskich mieszkańców (tj. 1/3 populacji), a mordowaniu towarzyszyło rabowanie domów i sklepów oraz liczne gwałty; urzędnicy poczty i telegrafu nie zareagowali na trwające kilka godzin zajścia. [przypis edytorski]

pogrzebą mię (starop. forma) — dziś: pogrzebią mnie. [przypis edytorski]

pogrzeb' — daw. apostrofem oznaczano miękkie b (co ujawnia się w odmianie: pogrzebiemy), a zarazem miejsce po zaniku prasłowiańskiej półsamogłoski, jeru miękkiego. [przypis edytorski]

Pogrzeb hrabiego Orgaza — obraz renesansowego malarza El Greca, stworzony w latach 1586–1588, jedno z arcydzieł sztuki europejskiej, zainspirowane legendą hiszpańską, powstałe dla kościoła Santo Tomé w Toledo. Zgodnie z legendą, kiedy w 1323 zmarł Don Gonzalo Ruiz z Toledo, zapisując w testamencie roczną rentę płaconą przez miasto Orgaz kościołowi Santo Tomé, w którym chciał zostać pochowany, podczas pogrzebu z nieba zstąpili św. Augustyn i św. Szczepan, by złożyć go do grobu. Rodzinie Gonzalo Ruiza nadano później tytuł hrabiowski, dlatego bohater legendy stał się powszechnie znany jako hrabia (hiszp. conde) Orgaz. [przypis edytorski]

Pogrzebią u Iadwigi świętey… — klasztor stanowiący schronienie dla starych niezamężnych kobiet. [przypis tłumacza]

pogrzebiono — dziś raczej forma: pogrzebano. [przypis edytorski]

pogrzebiony (daw. forma) — pogrzebany, pochowany. [przypis edytorski]

pogrzebiony (daw.) — pogrzebany. [przypis edytorski]

pogrzebiony — dziś popr.: pogrzebany. [przypis edytorski]

pogrzeb królowej Ludwiki w Krakowie — 22 września. [przypis redakcyjny]

pogrzebłeś — dziś popr.: pogrzebałeś (tu forma skrócona dla zachowania rytmu wiersza). [przypis edytorski]

pogrzebna biesiada — stypa. [przypis edytorski]

pogrzebnymi stosy (daw. forma) — dziś N.lm: stosami pogrzebowymi. [przypis edytorski]

pogrzeb — tu: miejsce, w którym jest się zagrzebanym. [przypis edytorski]

pogrześć (daw.) — pogrzebać, pochować. [przypis edytorski]

pogrześć — dziś: pogrzebać. [przypis edytorski]

pogrześć — dziś popr.: pogrzebać. [przypis edytorski]

pogrześć — pogrzebać, pochować. [przypis edytorski]

pogrzeźć a. pogrześć (daw., gw.) — pogrzebać, pochować. [przypis edytorski]

pogubić (daw.) — doprowadzić do zguby; tu: zabić. [przypis edytorski]

pogwałcono w nim edykt eklezjastyczny — trzy podstawowe teksty: rozporządzenia kościelne (eklezjastyczne) z 1541, regulujące m.in. relacje Kościoła Genewskiego z władzami cywilnymi, oraz znowelizowane w 1568 edykty polityczne i cywilne funkcjonowały jako konstytucja Genewy; przepisy nakazywały wezwanie autora poglądów sprzecznych z przyjętą doktryną do stawienia się przed konsystorzem. [przypis edytorski]

pogwar (gw.) — rozmowa. [przypis autorski]

pogwarka (daw.) — rozmowa. [przypis edytorski]

pogwar — niewyraźny szmer głosów słyszanych z pewnej odległości. [przypis edytorski]

pogwar — niewyraźny szmer głosów słyszanych z pewnej odległości. [przypis edytorski]

pohańce — etym.: poganie, tu jako określenie pejoratywne; Ojciec nie chce pamiętać o krwawej rozprawie sprzed ponad półwiecza. [przypis redakcyjny]

pohańce (starop.) — pohańcze, pohańcu; poganinie. [przypis edytorski]

pohańczy — należący do pohańca, tj. Tatara, Turka, niewiernego, poganina (daw. określenie o negatywnym zabarwieniu znaczeniowym). [przypis edytorski]

pohane (z ukr.) — pogańskie, niewierne. [przypis edytorski]

pohaniec (daw.) — muzułmanin (Turek lub Tatar; poganin); określenie pogardliwe. [przypis redakcyjny]

pohaniec (daw.) — poganin a. muzułmanin. [przypis edytorski]

pohaniec (daw.) — poganin. [przypis edytorski]

pohaniec (daw.) — poganin; z pohańcy — dziś popr. forma Msc. lm.: z pohańcami. [przypis edytorski]

pohaniec (daw., pogard.) — poganin; tu: muzułmanin, Tatar. [przypis edytorski]

pohaniec (daw., pogard.) — poganin; tu: muzułmanin, Turek a. Tatar. [przypis edytorski]

pohaniec — poganin, niechrześcijanin; tu: chodzi o Turków i Tatarów. [przypis redakcyjny]

pohaniec — pogardliwie o wyznawcy islamu (szczególnie Tatarze, Turku); pierwotnie od: poganin w wymowie rus. [przypis edytorski]

pohaniec (starop. z ukr.) — pogard.: innowierca, poganin a. muzułmanin. [przypis edytorski]

pohaniec (starop. z ukr.) — pogard.: innowierca, poganin a. muzułmanin. [przypis redakcyjny]

pohaniec (tu forma W. lp: pohańcze) — poganin, barbarzyńca. [przypis redakcyjny]

pohaniec (z rus.) — poganin; nazwa członków oddziałów tatarskich (a więc muzułmańskich); z czasem obraźliwa nazwa, znacząca tyle co: nikczemnik. [przypis edytorski]

pohaniec (z rus.) — poganin; używane gł. wobec Tatarów, Turków i in. plemion azjatyckich. [przypis edytorski]

po harapie (daw.) — po wszystkim (określenie myśliwskie, od okrzyku kończącego polowanie). [przypis edytorski]

po harapie (daw.) — po wszystkim. [przypis redakcyjny]

po harapie — po sprawie, dokonane; harap — bicz z krótką rękojeścią i długim plecionym rzemieniem, używany dawniej na psy myśliwskie; por. przysł.: jak z bicza strzelił. [przypis edytorski]

po harapie (z jęz. myśliwskiego) — po sprawie. [przypis redakcyjny]

po herapie a. po harapie (daw.) — po fakcie, po zakończeniu; harap (z niem. herab: precz): odpędzanie psów od ubitej zwierzyny, zakończenie polowania, także: bicz myśliwski do odpędzania psów, bicz w ogóle. [przypis edytorski]

pohoży (daw.) — pomyślny, nadarzający się. [przypis redakcyjny]

Pohrebyszcze — miasto położone nad rzeką Roś w centralnej części Ukrainy, ok. 80 km na płd. zachód od Białej Cerkwi. [przypis redakcyjny]

pohromki — pogromy, burze. [przypis redakcyjny]

pohybelnik — niebezpieczne, grząskie miejsce. [przypis edytorski]

poignards dans le sein — sztyletów w łonie. [przypis edytorski]