Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 114505 przypisów.

sztywnie — dziś popr. forma: sztywno. [przypis edytorski]

sztywnie — dziś: sztywno. [przypis edytorski]

sztywnymi baki — dziś popr. N.lm: (…) bakami. [przypis edytorski]

szuaneria a. powstanie szuanów (1794–1795) — rojalistyczne chłopskie powstanie w Bretanii i Mayenne w okresie rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]

szuba (daw.) — długie wierzchnie okrycie podbite futrem. [przypis edytorski]

szuba (daw.) — futro, długie zimowe okrycie podbite futrem. [przypis edytorski]

szuba (daw.) — płaszcz podbity futrem. [przypis edytorski]

szuba (daw.) — podbite futrem okrycie wierzchnie przypominające płaszcz. [przypis edytorski]

szuba (daw.) — rodzaj wierzchniego, obszernego okrycia, bez zapięcia. Szuby przeważnie podbijano futrem w taki sposób, by stworzyć dodatkowe obszycie na brzegach materiału i uformować duży kołnierz. [przypis edytorski]

szuba (daw.) — szerokie okrycie wierzchnie. [przypis edytorski]

szuba — futro, płaszcz futrzany. [przypis edytorski]

szuba — obszerny płaszcz a. futro. [przypis edytorski]

szubienica — zabawa w krzyżyk i kółko, przegrywający rysuje kawałek szubienicy, przegrywa ten, kto pierwszy wyrysuje szubienicę w całości. [przypis edytorski]

szubienic nie wznosi się już (…) lecz na podwórzach więzień — ostatnia publiczna egzekucja w Wielkiej Brytanii miała miejsce w 1868 r. [przypis edytorski]

szubienicznik — człowiek wart kary śmierci na szubienicy. [przypis edytorski]

szubka (daw.) — kożuszek; tu: gruba i długa zimowa kurtka. [przypis edytorski]

szubka, szuba — długie wierzchnie okrycie, często podszyte futrem. [przypis edytorski]

szubrasto (gw.) — szubrawstwo, grupa ludzi nieuczciwych i podłych. [przypis edytorski]

szubrawiec (daw.) — łajdak, łotr, człowiek nieuczciwy. [przypis edytorski]

szuchaleja — duża łódź rzeczna (rodzaj batu), mogąca pomieścić kilkanaście osób; charakterystyczna dla okolic Pińska i rzek Polesia. [przypis edytorski]

Szujski, Józef (1835–1883) — historyk, jeden z krakowskich stańczyków, pisarz i publicysta; współtwórca krakowskiej szkoły historycznej, autor m.in. syntezy historii Polski pt. Historyi Polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście. [przypis edytorski]

Szujski, Józef (1835–1883) — historyk, jeden z przywódców obozu stańczyków (tj. galicyjskich konserwatystów), pisarz i publicysta; współtwórca krakowskiej szkoły historycznej. [przypis edytorski]

Szujski, Józef (1835–1883) — jeden z przywódców obozu stańczyków (tj. galicyjskich konserwatystów), historyk, pisarz, publicysta, założyciel „Przeglądu Polskiego”, w którym w 1869 r. ukazał się pamflet polityczny m.in. jego autorstwa, Teka Stańczyka; pisarz, publicysta, historyk, współtwórca krakowskiej szkoły historycznej, autor m.in. syntezy historii Polski pt. Historyi Polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście. [przypis edytorski]

Szujski, Józef (1835–1883) — jeden z przywódców obozu stańczyków (tj. galicyjskich konserwatystów), historyk, pisarz, publicysta, założyciel „Przeglądu Polskiego”, w którym w 1869 roku ukazał się pamflet polityczny m.in. jego autorstwa — Teka Stańczyka. [przypis edytorski]

Szujski, Józef (1835–1883) — polski historyk, publicysta, poeta i prozaik. [przypis edytorski]

szukać (…) autora „Marii Malczewskiego”Maria to powieść poetycka Antoniego Malczewskiego, wyd. w 1825. [przypis edytorski]

szukają chłopca-przestępcę — dziś popr.: szukają chłopca-przestępcy. [przypis edytorski]

[szukały] wrzecion — w oryginale niem. Wocken: kądzieli. [przypis edytorski]

szukał (…) za czymś — dziś popr.: szukał czegoś a. rozglądał się za czymś. [przypis edytorski]

Szukam panią — dziś raczej: Szukam pani. [przypis edytorski]

szukam przeżyć siebie — szukam sposobu, jak przeżyć siebie samego, tzn. aby przetrwać po swej śmierci. [przypis edytorski]

szukamyż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy szukamy, czyż szukamy. [przypis edytorski]

Szukanie prawdy — fr. Recherche de la vérité (1674–1675), główne dzieło fr. filozofa Malebranche'a, traktujące o przyczynach rozmaitych błędów ludzkich, wywoływanych przez zmysły, wyobraźnię, skłonności i namiętności, oraz o sposobach unikania błędów. [przypis edytorski]

szuka w śmietniku księżyc i słońce — dziś popr.: szuka w śmietniku księżyca i słońca. [przypis edytorski]

szuk (hebr.) — suk, targowisko w krajach arabskich. [przypis edytorski]

Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — pisarz i historyk sztuki (kustosz Domu Matejki w Krakowie), wydał również tomik wierszy; początkowo w entuzjastycznych felietonach zapowiadał przyjazd Przybyszewskiego do Krakowa, później odsunął się od środowiska pisarza. [przypis edytorski]

Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — poeta, prozaik, dramaturg, krytyk teatralny, tłumacz, historyk sztuki; kustosz Muzeum Narodowego i Domu Jana Matejki w Krakowie. [przypis edytorski]

Szukiewicz, Maciej (1870–1943) — wyjątkowo płodny pisarz wielu gatunków, krytyk teatralny; badacz twórczości Jana Matejki, kustosz krakowskiego muzeum poświęconego malarzowi. [przypis edytorski]

szulak (gw.) — jastrząb. [przypis edytorski]

Szulc, Dominik (1797–1860) — autor podręcznika do gramatyki łacińskiej. [przypis edytorski]

Szulc — dziś: Solec, dzielnica Warszawy między Powiślem a Ujazdowem. [przypis edytorski]

szulerhaus a. szylerhaus (z niem.) — budka wartownicza. [przypis edytorski]

szuler — osoba grająca w gry hazardowe nałogowo, a przy tym nieuczciwie. [przypis edytorski]

Szuman — tu zapewne Karl Moritz Schumann (1851–1904), niemiecki botanik, autor licznych prac o kaktusach i innych sukulentach, redaktor miesięcznika botanicznego poświęconego tym roślinom. [przypis edytorski]

Szumią jodły na gór szczycie, Szumią sobie w dal… — początek arii Jontka z IV aktu Halki, opery Stanisława Moniuszki (1819–1872). Słowa napisał Włodzimierz Wolski (1824–1882). [przypis edytorski]

Szumią pomiędzy nami dzielących nas mórz fale — w oryg. „Though seas between us braid ha' roared”, cytat z pieśni Roberta Burnsa Auld Lang Syne na motywach tradycyjnych ludowych pieśni szkockich, opiewająca wartość przyjaźni. [przypis edytorski]

szumiej i szeptaj — dziś popr.: szum i szepcz. [przypis edytorski]

Szumlański, Józef Jerzy (1766–1839) — oficer polski i francuski, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 i powstania kościuszkowskiego; żołnierz legionów polskich Dąbrowskiego; uczestnik wyprawy Napoleona do Egiptu; po utworzeniu Napoleona Księstwa Warszawskiego w szeregach armii polskiej; od 1809 major-adiutant księcia Józefa. [przypis edytorski]

szumny (daw.) — (o stroju) bogaty i efektowny. [przypis edytorski]

szumny (daw.) — patetyczny bądź hałaśliwy i energiczny. [przypis edytorski]

szumny (daw.) — pompatyczny. [przypis edytorski]

szumny — wystawny, efektowny, bogaty. [przypis edytorski]

szumowiska — dziś: szumowiny. [przypis edytorski]

szupasem (daw.) — ciupasem, tj. pod przymusem, pod strażą. [przypis edytorski]

szupowiec (z niem.) — niemiecki policjant z Schutzpolizei, tj. policji prewencyjnej, formacji organizowanej w miastach powyżej 5000 mieszkańców. [przypis edytorski]

szurgnął — tu: szurnął. [przypis edytorski]

szurgot (posp., obelż.) — nicpoń; kobieta lekkich obyczajów. [przypis edytorski]

szustokor (daw., z fr.) — wierzchni strój męski, w górnej części dopasowany do sylwetki, sięgający uda lub kolan, z długimi rękawami z koronkowymi mankietami; szyty z grubego materiału, zdobiony guzikami i haftami; początkowo używany jako mundur wojskowy, noszony w XVII–XVIII wieku. [przypis edytorski]

szuter — drobno pokruszone kamienie. [przypis edytorski]

szutka (gw.) — żart. [przypis edytorski]

szutka (z ros.) — żart. [przypis edytorski]

szutki (z ros.) — żarty. [przypis edytorski]

szutrować — wysypywać coś drobno pokruszonymi kamieniami. [przypis edytorski]

szutrowana droga — pokryta szutrem, czyli tłuczniem: kruszywem z kamienia łamanego ze skał. [przypis edytorski]

szutrowana jezdnia — droga wysypana szutrem, tj. drobno kruszonymi odłamkami skał. [przypis edytorski]

szutrowisko — obszar pokryty szutrem, tj. tłuczonymi kamieniami, zwykle nad brzegiem rzeki. [przypis edytorski]

szuwaks (z niem.) — pasta do butów. [przypis edytorski]

szwabacha — pismo gotyckie. [przypis edytorski]

Szwabia — region w południowych Niemczech. [przypis edytorski]

szwabić — okpiwać, oszukiwać. [przypis edytorski]

szwadron — pododdział pułku kawalerii. [przypis edytorski]

szwajcar (daw.) — odźwierny, portier; człowiek pełniący służbę przy wejściu do budynku. [przypis edytorski]

szwajcar (daw.) — umundurowany sługa kościelny pilnujący porządku podczas nabożeństw i procesji. [przypis edytorski]

szwajcar — odźwierny. [przypis edytorski]

szwajcar — odźwierny; służący pilnujący drzwi. [przypis edytorski]

szwajcarski Robinson — książka z serii pt. Szwajcarska rodzina Robinsonów autorstwa Johanna Davida Wyssa. [przypis edytorski]

szwajcar — służący a. portier w mundurze gwardii szwajcarskiej. [przypis edytorski]

szwajcar (starop. forma) — dziś Szwajcar. [przypis edytorski]

szwajcar — tu: członek gwardii królewskiej strzegącej u drzwi wejścia do komnat władcy. [przypis edytorski]

szwank (daw.) — krzywda, ujma, szkoda. [przypis edytorski]

szwank (daw.; z niem. Schwankung: chwianie się, niepewność) — szkoda, strata, krzywda. [przypis edytorski]