Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 12505 przypisów.
pro determinatione fori — dla wyznaczenia forum (tj. tu: odpowiedniej instancji sądowej). [przypis edytorski]
Prodikos z Keos (ok. 465–ok. 395 p.n.e.) — filozof grecki, jeden z czołowych sofistów pierwszego pokolenia, autor popularnej przypowieści o Heraklesie na rozstaju dróg, w której bohater musi wybrać pomiędzy Cnotą i Nieprawością. Prawdopodobnie był uczniem Protagorasa. Przywiązywał szczególne znaczenie do potrzeby używania właściwych słów w analizach filozoficznych i odróżniania znaczeń wyrazów o pokrewnym znaczeniu (synonimika). [przypis edytorski]
Prodikos z Keos (ok. 465–ok. 395 p.n.e.) — filozof grecki, jeden z czołowych sofistów pierwszego pokolenia; prawdopodobnie był uczniem Protagorasa; przywiązywał szczególne znaczenie do potrzeby używania właściwych słów w analizach filozoficznych i odróżniania znaczeń wyrazów o pokrewnym znaczeniu (synonimika). [przypis edytorski]
Prodikos z Keos (ok. 465–ok. 395 p.n.e.) — filozof grecki, jeden z czołowych sofistów; przywiązywał szczególne znaczenie do potrzeby używania właściwych słów w analizach filozoficznych i odróżniania znaczeń wyrazów o pokrewnym znaczeniu (synonimika). [przypis edytorski]
Prodikos z Keos (V w. p.n.e.) — filozof grecki, jeden z czołowych sofistów pierwszego pokolenia; autor popularnej przypowieści o Heraklesie na rozstaju dróg (zob. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie II 1.21–34). [przypis edytorski]
Prodikos z Keos (V w. p.n.e.) — filozof grecki, jeden z czołowych sofistów pierwszego pokolenia; autor popularnej przypowieści o Heraklesie na rozstaju dróg (zob. Ksenofont, Wspomnienia o Sokratesie II 1.21–34), w której bohater musi wybrać pomiędzy dwiema drogami życia, proponowanymi przez dwie kobiety: Cnotę i Nieprawość. [przypis edytorski]
pro domo sua (łac.) — dosł.: dla własnego domu; dla własnej korzyści. [przypis edytorski]
Prodromus — tu: Alphonse de Candolle, Prodromus systematis naturalis regni vegetabilis…, Paryż 1824. [przypis edytorski]
product-placement — dziś używa się zapisu bez dywizu. [przypis edytorski]
produkować (z łac.; daw.) — wprowadzać; tu: wprowadzać w towarzystwo, przedstawiać. [przypis edytorski]
produkta — dziś popr. M. i B.lm: produkty. [przypis edytorski]
produkta — dziś popr.: produkty. [przypis edytorski]
Prodyk — Prodikos z Iulis (465–399 p.n.e.), filozof gr., uczeń Protagorasa, nauczał odpłatnie sztuki przekonywania. [przypis edytorski]
Pro Ecclesia et Pontifice — „Dla Kościoła i Papieża”, jedno z wysokich odznaczeń Stolicy Apostolskiej w kształcie krzyża. [przypis edytorski]
proemium — wstęp. [przypis edytorski]
pro exulibus et omni praerogativa et libertatibus nobilium et incolarum regni (łac.) — za wygnańców i [pozbawionych] wszystkich prerogatyw i swobód szlachty i mieszkańców królestwa. [przypis edytorski]
profan — laik, dyletant, osoba nieznająca się na rzeczy, niekompetentna; (daw.) osoba niewtajemniczona w arkana kultu religijnego; osoba dopuszczająca się profanacji tj. znieważenia przedmiotu lub miejsca kultu religijnego. [przypis edytorski]
profan — laik. [przypis edytorski]
profan — nieznający się na jakiejś nauce lub sztuce, niewtajemniczony, laik. [przypis edytorski]
profan — nieznający się na jakiejś nauce lub sztuce, niewtajemniczony; profany: forma deprecjatywna, lekceważąca lub pogardliwa; neutralna forma M. lm: profani. [przypis edytorski]
profanum vulgus (łac.) — nieoświecony tłum; określenie z początku pieśni III, 1 Horacego: Odi profanum vulgus et arceo: nienawidzę nieokrzesanego tłumu i trzymam się od niego z daleka. [przypis edytorski]
profanum vulgus (łac.) — niewtajemniczony (ciemny) tłum. [przypis edytorski]
prof. dr med. Lesław Węgrzynowski ps. „Bartosz” (1885–1956) — lekarz, uczestnik obrony Lwowa (1918–1919), wojny polsko-bolszewickiej i kampanii 1939 r., pionier w dziedzinie zwalczania gruźlicy, w powstaniu naczelny lekarz I Obwodu „Radwan” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, po wojnie przeniósł się do Wrocławia. [przypis edytorski]
Prof. Dr. Romanowi Pollakowi poświęcam — w pierwodruku („Nowa Reforma” 1926, nr 206–210) dedykacja brzmiała: Głębokiemu znawcy piękna i wytwornemu styliście, Jerzemu Eug. Płomieńskiemu, na pamiątkę wspólnie przemyślanych godzin poświęcam. [przypis edytorski]
profesjant (daw.) — profesjonalista. [przypis edytorski]
profesja — zawód. [przypis edytorski]
profesor Heinrich Q — fikcyjna postać, której pierwowzorem jest prawdopodobnie Victor Klemperer. [przypis edytorski]
profesor — jak podaje Tomasz Szarota, był nim Alfred Baeumler (1887–1968), profesor pedagogiki i wychowania politycznego Uniwersytetu Berlińskiego. [przypis edytorski]
profesory — dziś popr. forma B. lm: profesorów. [przypis edytorski]
professio (łac.) — tu: wyznanie. [przypis edytorski]
Profession de foi du vicaire savoyard (fr.) — „Wyznanie wiary wikarego sabaudzkiego”, głośny ustęp z Emila, traktatu pedagogicznego szwajcarskiego pisarza Jean-Jacquesa Rousseau (1712–1778), stanowiący rodzaj wykładu chrystianizmu oderwanego od wszelkiego określonego wyznania i będący główną przyczyną potępienia tego utworu. [przypis edytorski]
professor — dziś: profesor. [przypis edytorski]
profesya a. profesja (rel., daw.) — uroczyste wyznanie wiary. [przypis edytorski]
profeta — człowiek obdarzony zdolnością przewidywania przyszłości, prorok. [przypis edytorski]
proficiat (z łac. proficio, proficere) — tu: awans. [przypis edytorski]
proficiat (z łac. proficio, proficere) — tu: przewagi, osiągnięcia. [przypis edytorski]
profilaksa — profilaktyka; zapobieganie. [przypis edytorski]
profit — korzyść. [przypis edytorski]
profit — korzyść, zysk. [przypis edytorski]
profitować (daw.) — czerpać profity, korzystać z czegoś, wykorzystywać coś. [przypis edytorski]
pro forma (łac.) — dla formalności, dla zachowania pozorów. [przypis edytorski]
pro forma (łac.) — dla formy, tymczasowo; wstępnie. [przypis edytorski]
proforma (z łac.: dla formy, prowizoryczny) — daw. klasa wstępna. [przypis edytorski]
pro foro interno et externo (łac.) — dosł: na rynek wewnętrzny i zewnętrzny; na potrzeby własne i na zewnątrz. [przypis edytorski]
pro foro interno (łac.) — na rynek wewnętrzny; na potrzeby własne. [przypis edytorski]
profos (daw.) — dowódca żandarmerii wojskowej; aresztu wojskowego. [przypis edytorski]
profos — dowódca żandarmerii. [przypis edytorski]
profos — podoficer aresztu wojskowego. [przypis edytorski]
profos — podoficer pracujący w areszcie wojskowym. [przypis edytorski]
profos — podoficer z obsługi aresztu wojskowego. [przypis edytorski]
profos (z niem.) — podoficer żandarmerii. [przypis edytorski]
profuzja — obfitość. [przypis edytorski]
proga (daw.) — dziś popr. D. lp: progu. [przypis edytorski]
proga — dziś popr. forma D. lp: progu. [przypis edytorski]
proga — dziś popr.: progu. [przypis edytorski]
prog — dziś popr. pisownia: próg. [przypis edytorski]
progenitura (daw.) — potomstwo. [przypis edytorski]
progenitura — potomstwo. [przypis edytorski]
progenitura (z łac.) — potomstwo. [przypis edytorski]
progenitura (z łac.) — potomstwo. [przypis edytorski]
prognatyzm — nadmierne wysunięcie żuchwy lub szczęk; cecha występująca u przodków człowieka, w rozwoju ewolucyjnym zanikła, choć występuje u pewnego odsetka ludzi rasy czarnej. [przypis edytorski]
prognatyzm — znaczne wysunięcie do przodu żuchwy lub szczęk. [przypis edytorski]
prognostyk (daw.) — wróżba. [przypis edytorski]
Prognostyki Pantagruelskie — fr. Pantagrueline prognostication (1532), żartobliwa parodia astrologicznej wiedzy kalendarzowej, napisana przez Rabelais'go; prognostyki: przepowiednie. [przypis edytorski]
prognostykować (daw.) — przepowiadać. [przypis edytorski]
prognostyk — prognoza, znak czegoś. [przypis edytorski]
prognostyk — przepowiednia. [przypis edytorski]
prognostyk — zapowiedź; znak, omen. [przypis edytorski]
prognostyk — znak, zapowiedź; przepowiednia. [przypis edytorski]
programat (daw.) — program, plan. [przypis edytorski]
Programme de l'association progressive (fr.) — Program zrzeszenia postępowego. [przypis edytorski]
progrés des choses, déclin des âmes (fr.) — postęp rzeczy, upadek dusz. [przypis edytorski]
progrès (fr.) — postęp. [przypis edytorski]
progres — postęp. [przypis edytorski]
progułka (z ros.: прогулка) — spacer. [przypis edytorski]
Prohacice (niem. Prachatitz) — miasto w Czechavh, obecnie w kraju południowoczeskim. [przypis edytorski]
prohibicja — zakaz sprzedaży i produkcji alkoholu, w Stanach Zjednoczonych w latach 1920–1933 obowiązujący na terenie całego kraju. [przypis edytorski]
proh pudor (łac.) — o hańbo. [przypis edytorski]
pro i contra (łac.) — za i przeciw. [przypis edytorski]
pro i contra (łac.) — za i przeciw. [przypis edytorski]
Proiecisti sermonem Dei, proiecit te Dominus (łac.) — Odrzuciłeś słowo Pana, odrzucił cię Pan. [przypis edytorski]
pro infame (łac.) — za infamisa. [przypis edytorski]
pro informatione (łac.) — dla informacji. [przypis edytorski]
projdyświt (ukr. ) — włóczęga. [przypis edytorski]
projekta (daw.) — dziś M.lm: projekty. [przypis edytorski]
projekta — dawna lm od rzeczownika projekt, dziś: projekty. [przypis edytorski]
projekta — dziś popr. forma lm: projekty. [przypis edytorski]
projekt Ugandy — koncepcja rozwoju osadnictwa żydowskiego i stworzenia żydowskiego państwa na terenie angielskiej kolonii w Ugandzie; rozważana przez syjonistów w 1903 w odpowiedzi na propozycję brytyjskiego sekretarza stanu do spraw kolonii, w 1905 odrzucona. [przypis edytorski]
Projtos — wypędzony z miasta Argos przez swojego brata, odzyskał tron dzięki pomocy króla Jobatesa. [przypis edytorski]
Prokesz, właśc. Władysław Prokesch (1863–1923) — krakowski dziennikarz, krytyk literacki i tłumacz; ukończył wydział prawa UJ, związany od 1886 r. z czasopismem redakcji „Nowa Reforma”, współpracował z licznymi periodykami. [przypis edytorski]
proklatyj (ros.) — przeklęty. [przypis edytorski]
proklaty (z ukr.) — przeklęty. [przypis edytorski]
Prokne (mit. gr.) — siostra Filomeli, pomogła jej pomścić gwałt, dokonany przez jej męża. By uniknąć gniewu bogów, obie siostry zostały zamienione w ptaki. [przypis edytorski]
prokonsul — w starożytnym Rzymie tytuł nadawany od I w. p.n.e. konsulom po zakończeniu kadencji, równoznaczny z objęciem funkcji zarządu przydzielonej prowincji, z szerokimi uprawnieniami administracyjnymi, wojskowymi i sądowniczymi. [przypis edytorski]
prokonsul (z łac. proconsul) — w starożytnym Rzymie tytuł nadawany od I w. p. n. e. konsulom po zakończeniu kadencji, równoznaczny z objęciem funkcji zarządu przydzielonej prowincji. Prokonsulowie w swoich prowincjach posiadali szerokie uprawnienia administracyjne, wojskowe i sądownicze. [przypis edytorski]
Prokopiusz z Cezarei a. Prokop z Cezarei (ok. 490–ok. 561 r.) — najsłynniejszy historyk bizantyński, autor Historii wojen oraz Historii sekretnej. [przypis edytorski]
Prokop, Jan (ur. 1931) — poeta, prozaik, tłumacz i eseista. [przypis edytorski]
Prokris (mit. gr.) — córka króla Aten Erechtheusa, żona Kefalosa, uciekła na Kretę do Minosa, gdy mąż wykrył, że go zdradziła. Po powrocie pogodziła się z Kefalosem, jednak śledząc go została przez niego przez pomyłkę śmiertelnie zraniona. [przypis edytorski]
Prokris — wg poematu Owidiusza żona Kefalosa, który podstępem nakłonił ją do zdrady. [przypis edytorski]
Prokrit — żona Cefalusa, przez zazdrość naraziła się na przypadkową śmierć z ręki męża. [przypis edytorski]
