Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10195 przypisów.
wypełzywać — dziś popr. forma: wypełzać. [przypis edytorski]
wyperswadować — wytłumaczyć. [przypis edytorski]
wypiastować — wychować. [przypis edytorski]
wypić — być aresztowanym. [przypis edytorski]
wypierać się czegoś — zaprzeczać czemuś. [przypis edytorski]
wypierzchały — dostawały wyprysków. [przypis redakcyjny]
wypisał (…) promocją (daw.) — dziś: wypisał promocję. [przypis edytorski]
wypisane jest w piątych Mojżeszowych księgach tymi słowy — 5. Mojż 19, 4-5. [przypis edytorski]
wypjem i zakusim (ros. выпьем и закусим) — wypijemy i zakąsimy. [przypis edytorski]
Wypłać żołd boską zapłatą, którym glina skleja rany — sens: wypłać żołd tym żołnierzom, którzy mają rany posklejane gliną. (W oryginale ta strofa brzmi: „Mais aux morts, qui ont tous été/ Couchés dans la glaise et le sable/ Donnez le repos ineffable,/ Seigneur! ils l'ont bien mérité.”). [przypis edytorski]
wypławić (daw.) — [tu:] zahartować za pomocą pławienia w wodzie. [przypis redakcyjny]
wypławione [karaceny] — zahartowane za pomocą pławienia w wodzie. [przypis redakcyjny]
wypławne żelazo — żelazo zahartowane za pomocą pławienia w wodzie. [przypis redakcyjny]
wypłosz — pustak [lekkoduch]. [przypis autorski]
Wypłynął — była na twarzy zgryzota… — Juliusz Słowacki, Arab. [przypis edytorski]
wypłynął z flotą (…) by wedle sił swych wyrządzać szkody barbarzyńcy — po bitwie pod Mantineją; zob. rozdz. II. [przypis tłumacza]
wyplątają — dziś popr.: wyplączą. [przypis edytorski]
wyplemić — wyniszczyć całe plemię. [przypis edytorski]
wypleni (gw., daw.) — wypleń. [przypis autorski]
wypluwka (biol.) — zlepek niestrawionych części pokarmu, np. kości, sierści, resztek roślinnych, wydalany przez otwór gębowy przez wiele gatunków ptaków, np. sowy i mewy. [przypis edytorski]
wypocząwszy wojsku — dziś: dawszy wypocząć wojsku. [przypis redakcyjny]
wypocznienie — dziś: wypoczęcie. [przypis edytorski]
wypogodzonem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: wypogodzonym. [przypis edytorski]
wypogodzonem — daw. forma N. i Msc. przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych r.n.; dziś tożsama z r.m.: wypogodzonym. [przypis edytorski]
wypolerowali — wydoskonalili. [przypis redakcyjny]
wypoliczkować — dziś tylko: spoliczkować (czynność jednokrotna). [przypis edytorski]
wypomadowany — wysmarowany pomadą. [przypis edytorski]
wypominać — tu: przypominać sobie i wyliczać. [przypis edytorski]
wypominki — modlitwy błagalne odmawiane za dusze zmarłych podczas mszy. [przypis edytorski]
wypominki — modlitwy za dusze zmarłych osób. [przypis edytorski]
wyporek — jagnię zawcześnie urodzone lub skórka z niego. [przypis redakcyjny]
wyporek — skóra z niedonoszonego płodu zwierzęcego (np. jagnięcia). [przypis edytorski]
wyporządzać (daw.) — szykować; opróżniać, uprzątać, oczyszczać. [przypis edytorski]
wyposażyć — opłacić. [przypis redakcyjny]
wypotrzebować — inaczej: zużyć na swoje potrzeby. [przypis edytorski]
Wypowiedź Pankracego interpretowana jest przez wyd. Libery i Sawrymowicza jako „ocena wyników rewolucji, w której Krasiński podkreśla brak elementów twórczych i płynącą stąd bezradność zwycięzców w obliczu konieczności budowania nowego świata”. Jednakże wypowiedź Pankracego nie upoważnia do takich wniosków. Plan odbudowy „dzieła zniszczenia” jest wprawdzie bardzo ogólnikowy, ale, jak słusznie zauważa Kleiner, „Pankracy idzie torem planów saintsimonistycznych eksploatowania ziemi”. [przypis redakcyjny]
Wypowiedź w kontekście wzrostu cen leków na AIDS, związanej z objęciem ich ochroną patentową. J. E. Stiglitz, Economic Foundations of Intellectual Property Law, „Duke Law Journal” 57/1693, s. 1701. [przypis autorski]
wypowiedzenie się kandydata na posła Ludwika Krzywickiego, które oddzielnie drukujemy — Nr 1 „Steru”. [przypis autorski]
wypowiedział Fr. Nietzsche. „Olbrzym skrzykuje olbrzyma…” — Fryderyk Nietzsche: Unzeitgemässe Betrachtungen, II Stück: Vom Nutzen und Nachtheil der Historie für dan Leben, Lipsk 1903. [przypis tłumacza]
wypozwać (starop.) — wycisnąć prawem. [przypis redakcyjny]
wypraktykować (daw.) — [tu:] wywróżyć. [przypis redakcyjny]
wypraktykować (starop.) — odgadnąć, przewidzieć. [przypis redakcyjny]
wyprawa (daw.) — bielizna, pościel, sprzęty itp., otrzymywane przez dziewczynę wychodzącą za mąż od rodziców. [przypis edytorski]
wyprawa do Afganistanu — tu: druga wojna brytyjsko-afgańska (1878–1880), konflikt zbrojny między Wielką Brytanią a Afganistanem, zakończony wycofaniem wojsk brytyjskich i zaakceptowaniem przez stronę afgańską brytyjskich interesów geopolitycznych w regionie. [przypis edytorski]
wyprawa dymowa — Sejm r. 1673 uchwalił wyprawę: z dóbr królewskich, z 20 dymów (chat) jednego żołnierza pieszego z należytym orężem, prowiantem i liberią, a z dóbr ziemskich dziedzicznych z dymów 30 konnego jednego; stan duchowny dawał z 20 dymów jednego żołnierza. Była to piechota i jazda dymowa. [przypis redakcyjny]
wyprawa egipska (1798–1801) — ekspedycja wojenna Napoleona Bonapartego do Egiptu, mająca na celu odcięcie Anglii od Indii; w wyprawie wzięło udział 167 naukowców; przywiezione z Egiptu zabytki oraz wydane po wyprawie bogato ilustrowane publikacje dały początek fascynacji kulturą starożytnego Egiptu i narodzinom egiptologii w Europie. [przypis edytorski]
wyprawa generała Józefa Dwernickiego — (10 IV 1831) korpus Dwernickiego, liczący około 4700 ludzi, przeszedłszy Bug ruszył na Wołyń, by rozniecić tam powstanie. Odniósł zwycięstwo pod Boremlem, nie uzyskał jednak poparcia szlachty wołyńskiej, więc ciągle atakowany przez przeważające siły gen. Rüdigera, usiłował przedrzeć się na Podole; oskrzydlony przez wojska nieprzyjacielskie pod Lulińcami (koło Zbaraża) przeszedł na teren Galicji 12 IV, gdzie wojsko rozbrojono, a Dwernickiego internowano. [przypis redakcyjny]
wyprawa krzyżowa a. krucjata — wyprawa zbrojna przeciw poganom; w średniowieczu przeprowadzono kilka takich wypraw do Palestyny, doprowadzając nawet do założenia Królestwa Jerozolimskiego. [przypis edytorski]
wyprawa krzyżowa, krucjata — wyprawa zbrojna przeciw poganom; w średniowieczu przeprowadzono kilka takich wypraw do Palestyny, doprowadzając nawet do założenia Królestwa Jerozolimskiego. [przypis edytorski]
wyprawa krzyżowa — tu: wyprawa wojenna przeciw poganom, mająca zmusić ich siłą do chrztu. Określenie to stosowano w szczególności wobec krucjat, mających na celu zdobycie na muzułmanach miejsca narodzin Chrystusa. W szerszym sensie odnosiło się także do innych walk z niechrześcijanami. [przypis edytorski]
wyprawa p. Glinki i ks. Chełmickiego — ekspedycja do Brazylii powzięta w 1891 po niepokojących doniesieniach Adolfa Dygasińskiego przez radcę Mikołaja Glinkę oraz księdza Zygmunta Chełmickiego (1851–1922), redaktora konserwatywnej warszawskiej gazety „Słowo”, w celu zbadania na miejscu sytuacji polskich emigrantów; owocem podróży była dwutomowa książka Chełmickiego pt. W Brazylii. Notatki z podróży (1892), w której ukazał dramatyczną sytuację emigrantów. [przypis edytorski]
wyprawa przeciw Rydygierowi — wódz naczelny powstania listopadowego, gen. Skrzynecki, w celu zniszczenia rosyjskiego korpusu gen. Fiodora Rydygiera skierował przeciwko niemu korpusy Jankowskiego oraz Ramoriny, jednak Jankowski wbrew planowi nie zaatakował przeciwnika od czoła (bitwa pod Łysobykami, 19 czerwca 1831), a następnie zamiast wydać rozkaz pościgu za wycofującymi się Rosjanami, zawrócił do Warszawy; 24 czerwca Jankowski został na rozkaz Skrzyneckiego aresztowany pod zarzutem zdrady. [przypis edytorski]
wyprawa — rzeczy dane pannie młodej w posagu. [przypis edytorski]
wyprawa — rzeczy dawane pannie młodej w posagu. [przypis edytorski]
wyprawa sycylijska (415–413 p.n.e.) — ateńska wyprawa wojenna podczas wojny peloponeskiej, mająca na celu przejęcie kontroli nad Sycylią; podjęta na skutek namów Alkibiadesa, była najbardziej fatalną w skutkach decyzją Aten podczas całej wojny: siły ekspedycyjne, liczące ok. 50 tys. ludzi, zostały całkowicie zniszczone, większość żołnierzy zginęła, kilka tysięcy trafiło do niewoli, gdzie zmarli lub zostali sprzedani jako niewolnicy. [przypis edytorski]
wyprawa sycylijska (415–413 p.n.e.) — ateńska wyprawa wojenna podczas wojny peloponeskiej, mająca na celu przejęcie kontroli nad Sycylią; była najbardziej fatalną w skutkach decyzją Aten podczas całej wojny: siły ekspedycyjne, liczące ok. 50 tys. ludzi, zostały całkowicie zniszczone, większość żołnierzy zginęła, kilka tysięcy trafiło do niewoli, gdzie zmarli lub zostali sprzedani jako niewolnicy. [przypis edytorski]
wyprawa* (tu forma B. lp: wyprawę) — aluzja do wyprawy dawanej pannie młodej przed ślubem i będącej częścią posagu. [przypis redakcyjny]
wyprawa — tu: zaopatrzenie, potrzebne rzeczy. [przypis edytorski]
wyprawa wiedeńska — wiedeńska odsiecz; wyprawa wojsk Jana III Sobieskiego na odsiecz Wiedniowi oblężonemu przez armię turecką, ukoronowana zwycięską bitwą pod Wiedniem, stoczoną 12 września 1683 roku. [przypis edytorski]
wyprawę tegoż na wodzów Witeliusza i upadek — 16 kwietnia 69 roku n.e. [przypis tłumacza]
wyprawiać (daw.) — wyprawiać, wysyłać. [przypis edytorski]
wyprawiać dudki (daw.) — błaznować. [przypis redakcyjny]
wyprawić (daw.) — urządzić. [przypis edytorski]
wyprawić (daw.) — wyprowadzić; wywieść. [przypis edytorski]
wyprawić się (starop.) — wytłumaczyć. [przypis redakcyjny]
wyprawić w dary (starop.) — wysłać w darze. [przypis edytorski]
wyprawieni — tu: odprawieni, odesłani. [przypis edytorski]
wyprawili posłów do Agisa — do Dekelei. Pokazało się, że wielkie wojsko do oblegania Aten zbyteczne, wystarczy blokada morska i załoga w Dekelei. Pogoda zaczynała dokuczać (Lizander zamknął Pireus w listopadzie 405), zaprowiantowanie licznej armii było utrudnione, skutkiem czego Pauzaniasz wrócił z wojskiem do domu. [przypis tłumacza]
wyprawna panna — osoba zajmująca się wyprawą ślubną. [przypis edytorski]
wyprawna pościel — pościel będąca częścią wyprawy ślubnej, czyli rzeczy otrzymywanych przez dziewczynę wychodzącą za mąż od rodziców. [przypis edytorski]
wyprawny (daw.) — należący do wyprawy panny młodej. [przypis edytorski]
wyprawny [koń] (daw.) — ćwiczony, sprawny, zwinny. [przypis redakcyjny]
wyprawny koń (daw.) — ćwiczony, sprawny, zwinny. [przypis redakcyjny]
wyprawować (starop.) — [tu:] ciosać, przygotować. [przypis redakcyjny]
wyprawuje — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: wyprawia. [przypis edytorski]
wypróżniać (daw.) — opróżniać. [przypis edytorski]
wypróżniać (przestarz.) — opróżniać. [przypis edytorski]
wypróżniać — tu: opróżniać. [przypis edytorski]
wypróżnić (przestarz.) — opróżnić. [przypis edytorski]
wyprobować — dowieść. [przypis redakcyjny]
wyprobować — dziś popr. forma: wypróbować. [przypis edytorski]
wyprostowan (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: wyprostowany. [przypis edytorski]
wyprowadzać się — tu: wywodzić się. [przypis edytorski]
wyprowadzano wniosek o możliwości stosunków cielesnych między diabłami a córkami ludzkimi. Podobne zeznanie umiano drogą tortur wydobyć z podsądnej Angeli de Labarèthe w Tuluzie w r. 1275 — Helbing-Bauer, Die Tortur, Berlin 1926. [przypis autorski]
wyprowadzony — tu: wyliczony. [przypis redakcyjny]
wypryciać — wydreptać. [przypis redakcyjny]
wyprzągał (starop. forma) — wyprzęgał. [przypis edytorski]
wyprzeć — o skórze: zaognić się, ulec podrażnieniu pod wpływem tarcia, potu i ciepła. [przypis edytorski]
wyprzeć się — zaprzeczyć, nie przyznać się. [przypis edytorski]
wyprzysiąc się (daw.) — przysiąc wyrzeczenie się jakiegoś poglądu. [przypis edytorski]
wypsnąć się (daw.) — zręcznie uciec, wymknąć się. [przypis edytorski]
wypsnąć się — tu: wyślizgnąć się. [przypis edytorski]
wypukany — tu: wywołany. [przypis edytorski]
wypuścić — tu: wydzierżawić. [przypis edytorski]
wypuścić wioski — oddać wioski w dzierżawę jako poręczenie posagu. [przypis edytorski]
wypuścił był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana czasem przeszłym lub też niezrealizowaną możliwość. [przypis edytorski]
wypusty (starop.) — wyłogi, brzeg u sukni lub rękawa, inną materią wyłożony. [przypis redakcyjny]
wypuszczać koniowi — (rozumie się: wodze) ruszyć biegiem. [przypis redakcyjny]
wypuszczać koniowi [rozumie się: wodze] — ruszyć biegiem. [przypis redakcyjny]
wypuszczać — tu: dzierżawić, wynajmować. [przypis edytorski]
