Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 1635 przypisów.

unikniony — taki, którego udało się uniknąć. [przypis edytorski]

Uniłowski, Zbigniew (1909–1937) — prozaik, autor powieści Wspólny pokój (1933), często sięgający po wątki autobiograficzne. [przypis edytorski]

Un instant, s'il vous plait (fr.) — Proszę chwilę poczekać. [przypis edytorski]

Union a. Auto Union — spółka powstała w 1932 r. przez połączenie czterech niemieckich producentów samochodów: Audi, DKW, Horch i Wanderer. W czasie II wojny światowej w Auto Union produkowano sprzęt wojskowy. [przypis edytorski]

Union Jack — nazwa brytyjskiej flagi państwowej. [przypis edytorski]

unisono (muz.) — jednym głosem (także: o wielu głosach lub instrumentach wydających dźwięk o tej samej wysokości). [przypis edytorski]

unisono (muz., wł.: jednym dźwiękiem) — jednym głosem, w jednej tonacji; przen.: zgodnie. [przypis edytorski]

unisono (muz., wł.: jednym dźwiękiem) — moment w utworze, kiedy wszystkie instrumenty grają ten sam dźwięk. [przypis edytorski]

unisono (muz., z wł.) — jednym głosem. [przypis edytorski]

unisono (wł., muz.) — jednym głosem, w jednej tonacji; przen.: zgodnie. [przypis edytorski]

unisono — wykonywanie melodii przez różne głosy lub instrumenty w dźwiękach identycznej wysokości. [przypis edytorski]

Unita — członek Kościoła Unickiego. [przypis edytorski]

unita — wierny wyznania grekokatolickiego, powstałego w wyniku unii brzeskiej (1596), w wyniku której część duchowieństwa prawosławnego uznała zwierzchność papieża. [przypis edytorski]

United States Lines — amerykańska transatlantycka firma żegluga, działająca od 1921 do 1969; jej pierwszymi statkami były liniowce niemieckie zarekwirowane przez Stany Zjednoczone w 1917. [przypis edytorski]

Université Perverse (fr.) — zdeprawowany uniwersytet. [przypis edytorski]

univira (łac.) — kobieta zamężna tylko raz. [przypis edytorski]

uniwersał (daw.) — akt prawny ogłaszany przez króla. [przypis edytorski]

uniwersał — ogłaszany publicznie ważny list królewski, odezwa. [przypis edytorski]

uniwersał — w dawnej Polsce: ogłaszany publicznie list królewski; później: królewski akt prawny. [przypis edytorski]

uniwersalia — powszechniki, pojęcia ogólne, które obejmują wszystkie wspólne cechy pewnego zbioru rzeczy jednostkowych; w średniowieczu prowadzono spór o uniwersalia, pomiędzy realizmem pojęciowym, według którego uniwersalia istnieją jako realne byty (łac. res universales), stanowiące jak gdyby idealne pierwowzory konkretnych przedmiotów, a nominalizmem, który głosił, że uniwersalia nie istnieją realnie, a są jedynie nazwami (łac. nomina), abstrakcjami językowymi. [przypis edytorski]

uniwersalia — powszechniki; termin filozoficzny z dziedziny metafizyki, oznaczający coś, co może być posiadane przez wiele różnych rzeczy jednocześnie; uniwersaliami są zarówno idee Platońskie, jak i cechy obiektów czy relacje między nimi. [przypis edytorski]

uniwersalista — zwolennik uniwersalizmu, tj. powszechności, objęcia jakąś działalnością wszystkich ludzi lub pewnej całości spraw; w filozofii: zwolennik zasady dominacji całości nad częściami, ogółu nad jednostkami. [przypis edytorski]

uniwersytet helsingfordzki — uniwersytet w Helsinkach, Helsingfors to oryginalna szwedzka nazwa miasta. [przypis edytorski]

Uniwersytet Oksfordzki — ang. University of Oxford, najstarsza brytyjska uczelnia publiczna w Oksfordzie w płd. Anglii. [przypis edytorski]

uniwersytet został ufundowany ku pamięci zmarłego piętnastoletniego synka multimilionera — Stanford University został założony przez byłego gubernatora Kalifornii, senatora Lelanda Stanforda i jego żonę Jane Lathrop Stanford w 1891 r. na cześć zmarłego w 1884 na dur brzuszny dwa miesiące przed swymi szesnastymi urodzinami syna, Lelanda Stanforda juniora. Stanfordowie twierdząc, że nic więcej nie mogą dla niego zrobić, postanowili uczynić Stanford juniora patronem uniwersytetu, „aby dzieci Kalifornii były naszymi dziećmi”. Akt założenia pochodzi z 1885 r., uniwersytet został otwarty 1 października 1891 r. [przypis edytorski]

Un jeune homm' venait de se pendre dans la forêt de Saint Germain (fr.) — pewien młody człowiek właśnie się powiesił w lesie Saint Germain; początek jednej z najbardziej znanych piosenek z kabaretu „Chat noir”, autorstwa Maurice'a Mac-Nab. [przypis edytorski]

un joli garçon (fr.) — ładny chłopiec. [przypis edytorski]

Un jour sur un gros navire (…) ne revint pas (fr.) — pewnego dnia syn wsiadł na wielki statek i matka nie ujrzała już więcej swojego marynarza. [przypis edytorski]

Un letto matrimoniale, signore? (wł.) — Łóżko małżeńskie, proszę pana? [przypis edytorski]

un magot (fr.) — skarb; tu: bibelot. [przypis edytorski]

uno pezzo duro (wł.) — jeden twardy kawałek; tu zapewne zniekszt. hiszp. uno peso de oro: jedną sztukę złota. [przypis edytorski]

unosić (starop.) — uprowadzać; zabierać. [przypis edytorski]

u Nowogroda Wielkiego — dziś: w Nowogrodzie Wielkim. [przypis edytorski]

un parti pris (fr.) — z góry przyjęte założenie, osąd itp. [przypis edytorski]

un pauvre cadet de famille (franc.) — biedny młodszy syn. [przypis edytorski]

un pequenio passeito (hiszp.) — mały spacer. [przypis edytorski]

un petit cri (fr.) — słaby okrzyk. [przypis edytorski]

Un petit garçon de six ans (fr.) — chłopczyk ma sześć lat. [przypis edytorski]

Un peu de flirt par dépit! (fr.) — nieco flirtu na złość. [przypis edytorski]

un peu (fr.) — trochę, nieco. [przypis edytorski]

un plastron de conversation (fr.) — towarzysz do rozmów. [przypis edytorski]

un porco (wł.) — świnia; wieprz. [przypis edytorski]

un poverino (wł.) — nieborak, biedaczysko. [przypis edytorski]

un pressentiment (fr.) — przeczucie. [przypis edytorski]

un regard aussi bête — tak głupie spojrzenie. [przypis edytorski]

UNRRA — ang. United Nations Relief and Rehabilitation Administration; międzynarodowa organizacja, utworzona w 1943 r. w Waszyngtonie w celu udzielenia pomocy krajom Europy i Azji po II wojnie światowej. [przypis edytorski]

UNRRA — ang. United Nations Relief and Rehabilitation Administration; międzynarodowa organizacja utworzona w 1943 r. w Waszyngtonie w celu udzielenia pomocy krajom Europy i Azji po II wojnie światowej. [przypis edytorski]

Un russe (fr.) — rosyjski. [przypis edytorski]

un santo, mi crede (wł.) — święty, wierz mi. [przypis edytorski]

un signor Polacco (wł.) — pan Polak. [przypis edytorski]

un singulier hasard — szczególny przypadek.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

un solitaire, un grand solitaire de Tibet (fr.) — samotnik, wielki pustelnik z Tybetu. [przypis edytorski]

un sot trouve toujours un plus sot, qui l'admire (fr.) — głupiec zawsze znajdzie głupszego od siebie, który będzie go uwielbiał. [przypis edytorski]

Unstrut (niem.), pol. Unstruta — rzeka we wschodnich Niemczech, lewy dopływ Soławy. [przypis edytorski]

untauglich (niem.) — niezdolny, nienadający się. [przypis edytorski]

Untergang des Abendlandes — w Polsce wydano to dzieło jako Zmierzch Zachodu. [przypis edytorski]

Untergang (niem.) — zagłada. [przypis edytorski]

unterkunft (niem.) — obozowy magazyn. [przypis edytorski]

unteroficer (daw., z niem. Unteroffizier) — podoficer. [przypis edytorski]

unteroficer (z niem.) — podoficer. [przypis edytorski]

unteroficer (z niem.) — podoficer; tu: niższy urzędnik. [przypis edytorski]

Unterscharführer — najmłodszy stopień podoficerski w SS. [przypis edytorski]

unter seinem Regiment (niem.) — pod jego rządami. [przypis edytorski]

un tout petit bout de soupçon (fr.) — najmniejsza część szczypty. [przypis edytorski]

un tout petit brin de sang sémite (fr.) — maleńka odrobina krwi semickiej. [przypis edytorski]

un uragano terribile (wł.) — straszliwy huragan. [przypis edytorski]

Unusquique mavult credere, quam judicare (łac.) — każdy woli wierzyć, niż wydawać własny sąd (Seneka, O życiu szczęśliwym I 4). [przypis edytorski]

unus tenor (łac.) — nad jedną treścią, nad jedną zawartością. [przypis edytorski]

un vénérien lui dira sans doute (fr.) — wenerolog powiedział mu zapewne. [przypis edytorski]

un vrai chevalier de la générosité (fr.) — prawdziwy rycerz hojności. [przypis edytorski]

un vrai menteur (fr.) — prawdziwy kłamca. [przypis edytorski]

u obojej strony (starop. forma) — daw. liczba podwójna (dualis); dziś: u obu stron. [przypis edytorski]

u ojca — ojcem Faetona był Apollo. [przypis edytorski]

Uoklej — próba zapisania wymowy nazwiska Walkley, potrzebna w końcu XIX w., kiedy niewielu czytelników było oswojonych z językiem angielskim. [przypis edytorski]

uomo libero (wł.) — wolny człowiek. [przypis edytorski]

uomo scellerato (wł.) — dosł. człowiek zły, człowiek zbrodniczy; tu: jako termin ukuty przez kryminologa i antropologa wł. Cesare Lombroso. [przypis edytorski]

u Orleanów — w londyńskim Orleans Club, klubie zrzeszającym graczy w krykieta, istniejącym w l. 1878–1888. [przypis edytorski]

upadek Cesarstwa przyczyni się do rozpowszechnienia płócien bawełnianych — ponieważ bawełna pochodziła z kolonii brytyjskich, zaś upadek Cesarstwa spowodował zdjęcie nałożonej przez Napoleona tzw. blokady kontynentalnej, tj. całkowitego zakazu handlu z Wielką Brytanią. [przypis edytorski]

upadek Orleanów — abdykacja (24 lutego 1848) i ucieczka króla Ludwika Filipa I, pochodzącego z orleańskiej linii rodu Burbonów; spowodowane zamieszkami podczas rewolucji lutowej, zakończonej proklamowaniem Drugiej Republiki Francuskiej. [przypis edytorski]

upadek ostatniego króla światów dotychczas nieznanych — tu chodzi zapewne o Montezumę II (1466–1520), władcę meksykańskiego imperium Azteków, który miał jednak dwóch krótko panujących następców, w przeciwieństwie do niego walczących z Hiszpanami. [przypis edytorski]

upadek Wiednia — krwawe stłumienie przez wojska cesarskie ostatniego zrywu Wiosny Ludów w Wiedniu, zwanego rewolucją październikową (6–31 października 1848). [przypis edytorski]

upadłszy na ziemię, krew mnie zalała — błąd logiczny i gramatyczny (niezgodność podmiotów dla imiesłowu i osobowej formy czasownika); dziś popr. np. upadłem na ziemię i krew mnie zalała. [przypis edytorski]

upadniony (daw. forma) — dziś: upadły (ten, który upadł). [przypis edytorski]

upad — upadek; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

upały — dziś popr. forma N.lm: upałami. [przypis edytorski]

upamiętaj się (daw.) — dziś: opamiętaj się. [przypis edytorski]

upamintajta się (gw.) — opamiętajcie się. [przypis edytorski]

Upaniszady — najpóźniejsze teksty wchodzące w skład Wed, hinduskich świętych ksiąg, powstałe w VIII–III w. p.n.e., o treści religijno-filozoficznej. [przypis edytorski]

Upaniszady — staroż. teksty indyjskie o treści religijno-filozoficznej będące najpóźniejszą częścią wedyjskiego objawienia. Zawierają podstawowe koncepcje filozoficzne hinduizmu. Odegrały ważną rolę w rozwoju idei duchowych w staroż. Indiach. [przypis edytorski]

u pani Tussaud — w założonym w 1835 r. przez Marie Tussaud londyńskim muzeum figur woskowych przedstawiających sławne osoby. [przypis edytorski]