Przypisy

ośmnaście (starop.) — osiemnaście. [przypis redakcyjny]

ośm (starop.) — osiem. [przypis redakcyjny]

osiec (starop.) — poobcinać. [przypis redakcyjny]

oskubać się (starop.) — [tu:] opatrzyć. [przypis redakcyjny]

osła (starop.) — osełka; tj. specjalny kamień służący do ostrzenia noży, broni, kos i in. narzędzi. [przypis redakcyjny]

osława (starop.) — niesława. [przypis redakcyjny]

osłuchawać (starop.) — słyszeć. [przypis redakcyjny]

osobniejszy (starop.) — szczególniejszy. [przypis redakcyjny]

osobny (starop.) — ochoczy, posłużny, wdzięczny. [przypis redakcyjny]

osobny (starop.) — przystojny, piękny. [przypis redakcyjny]

osobny (starop.) — wyborny. [przypis redakcyjny]

ospany (starop.) — ospały; [tu:] zaspany. [przypis redakcyjny]

ostatnie (starop.) — ostatecznie. [przypis redakcyjny]

ostatnie (starop.) — po raz ostatni. [przypis redakcyjny]

ostraszyć się (starop.) — ze strachem się oswoić. [przypis redakcyjny]

ostraszywszy się (starop.) — ochłonąwszy ze strachu. [przypis redakcyjny]

osurowiałe rany (starop.) — odświeżone, na nowo się krwawiące. [przypis redakcyjny]

osurowiałe rany (starop.) — [rany] odświeżone, na nowo się krwawiące. [przypis redakcyjny]

otucha (starop.) — nadzieja. [przypis redakcyjny]

owa (starop.) — może. [przypis redakcyjny]

owa (starop.) — słowo wyrażające możliwość, że coś się stanie. [przypis redakcyjny]

owa (starop.) — tak więc; otóż. [przypis redakcyjny]

owo (starop.) — [tu:] otóż [wyd. BN: awo]. [przypis redakcyjny]

o wszytki (starop.) — o wszystkich. [przypis redakcyjny]

ożralcy (starop.) — obżarci. [przypis redakcyjny]

oznaliśmy się zwycięstwy, bitwami (starop.) — poznaliśmy się w zwycięstwach i bitwach. [przypis redakcyjny]

pachołki (starop.) — sługi. [przypis redakcyjny]

paiż (starop.) — tarcza. [przypis redakcyjny]

panacea (starop.) — lekarstwo na wszystko; panaceej (D.lp.r.ż): panacei, tj. lekarstwa. [przypis redakcyjny]

pani duszka (starop.) — [tu] wyr. pogardliwy: miłośnica. [przypis redakcyjny]

panię (starop.) — paniątko [pańskie dziecko; red. WL]. [przypis redakcyjny]

parać się (starop.) — zajmować [się czym]. [przypis redakcyjny]

parać się (starop.) — zajmować się. [przypis redakcyjny]

parać (starop.) — zajmować. [przypis redakcyjny]

parają się (starop.) — rządzą [się]. [przypis redakcyjny]

pardus (starop.) — lampart. [przypis redakcyjny]

pastele (starop.) — pasztety. [przypis redakcyjny]

pater (starop.) — ojciec. [przypis redakcyjny]

pczoły (starop.) — pszczoły. [przypis redakcyjny]

pęto (starop.) — okowy na nogi, sznury. [przypis redakcyjny]

pewnikiem (starop.) — z pewnością. [przypis redakcyjny]

pewnych czasów (starop.) — w określonych porach. [przypis redakcyjny]

picowanie (starop.) — szukanie i dostarczanie żywności. [przypis redakcyjny]

picownik (starop.) — osoba wyszukująca i dostarczająca żywność; aprowizator. [przypis redakcyjny]

piecza (starop.) — wzgląd. [przypis redakcyjny]

pierwszy (starop.) — pierwotny, dawniejszy, poprzedni. [przypis redakcyjny]

pierzchliwy (starop.) — szybki. [przypis redakcyjny]

pierze (starop.) — [tu:] strzała. [przypis redakcyjny]

pieścidłki (starop.) — przysmaczki [tu: N.lm; dziś: pieścidłkami, pieścidełkami; red. WL]. [przypis redakcyjny]

pieszczota* (starop.) — wygodnictwo, zniewieściałość. [przypis redakcyjny]

pijane (starop.) — [tu:] połączone z pijatyką. [przypis redakcyjny]

pijany (starop.) — [tu: pełen] piany. [przypis redakcyjny]

piłułka (starop.) — pigułka. [przypis redakcyjny]

Piotrowin (starop.) — święty Piotr, apostoł, jeden z najbliższych uczniów Jezusa Chrystusa, cierpiał męki moralne po tym, jak ze strachu wyparł się trzykrotnie swojego mistrza po jego aresztowaniu. [przypis redakcyjny]

pirata (starop.) — zbójca morski. [przypis redakcyjny]

pisać się (starop.) — stawać do popisu. [przypis redakcyjny]

pisany (starop.) — malowany, wzorzysty. [przypis redakcyjny]

pisany* (starop.) — wzorzysty, barwny, malowany (pisankami nazywa się do dziś jajka malowane na Wielkanoc w różne wzory). [przypis redakcyjny]

piton (starop.) — [tu:] smok. [przypis redakcyjny]

płaciś (starop.) — pewnieś. [przypis redakcyjny]

płaczliwe wojny (starop.) — płacz, łzy wyciskające, opłakane. [przypis redakcyjny]

płatnerz (starop.) — rzemieślnik kujący zbroję. [przypis redakcyjny]

pław (starop.) — [tu:] żegluga. [przypis redakcyjny]

płochy (starop.) — niestały, posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

płono (starop.) — daremnie, na próżno (dziś mówi się: „płonne nadzieje”). [przypis redakcyjny]

płony (starop.) — bezpodstawny. [przypis redakcyjny]

płony (starop.) — bezużyteczny. [przypis redakcyjny]

płony (starop.) — niepotrzebny, daremny (dziś: „płonny”; por. „płonne marzenia”). [przypis redakcyjny]

płony (starop.) — płonny, zbyteczny, daremny. [przypis redakcyjny]

plach (starop.) — blacha. [przypis redakcyjny]

plęsać (starop.) — tańcować. [przypis redakcyjny]

plemię (starop.) — potomek. [przypis redakcyjny]

plemię (starop.) — potomstwo. [przypis redakcyjny]

plugawe krwią (starop.) — poplamione krwią. [przypis redakcyjny]

plugawy (starop.) — lichy. [przypis redakcyjny]

plugawy (starop.) — nieobyczajny. [przypis redakcyjny]

plundrować (starop., z niem.) — plądrować. [przypis redakcyjny]

pluta (starop.) — słota. [przypis redakcyjny]

pobłaźnić (starop.) — ogłupić. [przypis redakcyjny]

poćwiczyć się (starop.) — nauczyć [ćwiczyć]. [przypis redakcyjny]

pochodzony (starop.) — [tu:] przechodzony, stary. [przypis redakcyjny]

pochutnywać sobie (starop.) — unosić się radością. [przypis redakcyjny]

pochwalem (starop.) — pochwalę (forma gwarowa); [iako godne nigdy nie pochwalem: nigdy nie pochwalę tak, jak są tego godne; red. WL]. [przypis redakcyjny]

poczciwość czynić czemu (starop.) — cześć oddawać. [przypis redakcyjny]

poczciwość (starop.) — cześć, poszanowanie. [przypis redakcyjny]

poczciwość (starop.) — zaszczyt. [przypis redakcyjny]

poczciwość uczynić (starop.) — [okazać] cześć, łaskę. [przypis redakcyjny]

poczciwy (starop.) — szlachetny (godny czci), dobry. [przypis redakcyjny]

poczedszy (starop.) — [forma imiesłowowa] przeczytawszy. [przypis redakcyjny]

poczyść (starop.) — poczytać. [przypis redakcyjny]

podchodzi miecz (starop.) — zbliża się popod miecz. [przypis redakcyjny]

podły (starop.) — niskiego stanu. [przypis redakcyjny]

pod namiotem (starop.) — pod pawilonem łóżka. [przypis redakcyjny]

podobno (starop.) — może, prawdopodobnie. [przypis redakcyjny]

podomno (starop.) — podobno; [prawdopodobnie, zapewne]. [przypis redakcyjny]

podszańcować (starop.) — podemknąć. [przypis redakcyjny]

pod [sześć tysięcy] (starop.) — około. [przypis redakcyjny]

podwika (starop.) — kobieta. [przypis redakcyjny]

podwika (starop.) — niewiasta; [kobieta]. [przypis redakcyjny]

podwika (starop.) — [tu:] zasłona, zawinięcie głowy. [przypis redakcyjny]