Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | botanika | francuski | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia rzymska | niemiecki | portugalski | potocznie | rosyjski | rodzaj żeński | włoski

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 981 przypisów.

Voltaire nie może odmówić łez swej Méropie (…) z uniesieniem — Ustęp nieco niejasny. Wydaje mi się jednak, że wyrażenie „mówi o tym z uniesieniem” stosuje się chyba do samego Voltaire'a, wzruszającego się własnym dziełem. [przypis tłumacza]

Voltaire (pol. Wolter) (1694–1778) — właśc. François-Marie Arouet. Francuski pisarz, filozof, historyk, publicysta doby oświecenia. Parał się wszelkimi gatunkami literackimi, od epopei (Henriada), przez tragedie sceniczne (Edyp, Mahomet, Meropa) po naukowe prace historyczne. Największą jednak poczytność zyskały jego drobne utwory, szczególnie zaś dowcipne, zawierające bezkompromisowe, trzeźwe sądy o świecie powiastki filozoficzne (Kandyd, czyli optymizm, Prostaczek) oraz utwory publicystyczne. Stał się wzorcową postacią europejskiego intelektualisty. [przypis edytorski]

Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — francuski filozof, publicysta i wolnomyśliciel epoki oświecenia. [przypis edytorski]

Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — francuski filozof, publicysta i wolnomyśliciel epoki oświecenia. [przypis edytorski]

Voltaire, właśc. François-Marie Arouet (1694-1778) — czołowy francuski pisarz, filozof i publicysta epoki oświecenia, znany z walki o wolność słowa i wyznania. [przypis edytorski]

Voltaire, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — czołowy francuski pisarz, filozof i publicysta epoki oświecenia, znany z walki o wolność słowa i wyznania. [przypis edytorski]

Voltaire, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — czołowy francuski pisarz, filozof i publicysta epoki oświecenia, znany z walki o wolność słowa i wyznania; autor cytuje tutaj fragment z rozdziału LX jego dzieła Historie de parlement, na temat finansów i systemu Lassa (Lawa) w okresie regencji. [przypis edytorski]

Voltaire — właśc. François-Marie Arouet (1694–1778), francuski filozof, publicysta i wolnomyśliciel. [przypis edytorski]

Voltaire, właśc. François-Marie Arouet (1694–1778) — Francuski pisarz, filozof, historyk, publicysta doby oświecenia. Parał się wszelkimi gatunkami literackimi, od epopei (Henriada), przez tragedie sceniczne (Edyp, Mahomet, Meropa) po naukowe prace historyczne. Największą jednak poczytność zyskały jego drobne utwory, szczególnie zaś dowcipne, zawierające bezkompromisowe, trzeźwe sądy o świecie powiastki filozoficzne (Kandyd, czyli optymizm, Prostaczek) oraz utwory publicystyczne. Stał się wzorcową postacią europejskiego intelektualisty. [przypis edytorski]

Voltigerod — Opactwo Voltigerode w Saksonii, które jezuici starali się opanować na mocy edyktu o restytucji z r. 1629. [przypis tłumacza]

voltigeurs de la garde (fr.) — woltyżerowie gwardii. [przypis edytorski]

Volucrem (…) circo (łac.) — „Bo i jakoż sławimy rączego rumaka,/ Co niejedną nagrodę zdobył! Toż cyrk cały/ Grzmi rozgłośnymi krzyki na końskie zwycięstwo” (Iuvenalis, Satirae, VIII, 57; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

volui, sed non potui (łac.) — chciałem, lecz nie mogłem. [przypis redakcyjny]

Voluisse sat est” — Sama chęć wystarczy. [przypis redakcyjny]

volumen — zwój papieru, na którym starożytni pisali. Zapisany, zwijany był na wałek. Chcąc go odczytać, trzeba go było odwijać. [przypis redakcyjny]

Volumus signum videre de coelo, tentantes eum (łac.) — „Drudzy zasię, kusząc go, żądali znaku od niego z nieba”. [przypis tłumacza]

voluntas (łac.) — chęć, poczucie, pragnienie. [przypis edytorski]

voluntas non potest vocari causa libera (…) satis explicuiEth. I, 32: „Wola nie może się nazywać przyczyną wolną, lecz tylko konieczną”. Coroll. 2: „Gdyż wola, jak wszystko inne, potrzebuje przyczyny, która ją w określony sposób powoduje do działania”. Ibidem II, scholium ultimum: „Co się zaś w końcu tyczy czwartego zarzutu (o ośle Buridana), to powiadam, iż zupełnie przyznaję, że człowiek znajdujący się w takiej równowadze (mianowicie nie spostrzegający nic prócz głodu i pragnienia, takiej potrawy i takiego napitku, które są od niego jednakowo oddalone) umrze z głodu i pragnienia”. Ibidem, III, 2, scholium: „Postanowienia umysłu (mentis) powstają w umyśle z tą samą koniecznością jak idee rzeczy istniejących rzeczywiście. Ci zatem, którzy sądzą, że zgodnie z wolnym postanowieniem umysłu mówią lub milczą, lub cokolwiek czynią — ci śpią z otwartymi oczami”. Epist 62: „Każdą rzecz powodują zewnętrzne przyczyny z koniecznością do istnienia i działania w pewny i określony sposób. Kamień np. otrzymuje od zewnętrznej przyczyny, wprawiającej go w pęd, pewną ilość ruchu, przez którą potem dalej się z koniecznością rusza. Przedstaw sobie teraz, że kamień podczas gdy się dalej porusza, myśli i wie, iż się stara dalej poruszać, ile może. A że kamień ten jest świadomy tylko swego dążenia i że zgoła nie jest obojętny, więc zapewne wierzyłby w to, że jest całkiem wolny i że trwa w ruchu nie z powodu jakiejś innej przyczyny niż tej, że chce. I to jest właśnie tą wolnością ludzką, o której wszyscy twierdzą, że ją posiadają, a która tylko na tym polega, że ludzie są świadomi swoich pożądań, a nie znają przyczyn powodujących ich do tego”. „Tak więc dostatecznie wyjaśniłem moje zapatrywanie na konieczność wolną i zmuszoną i na rzekomą ludzką wolność”. [przypis tłumacza]

voluntas tua (łac.) — wola twoja. [przypis edytorski]

voluptatem (…) infamia — por. Cicero, De officiis, I, 21. [przypis edytorski]

volutantibus (…) animi — Livius Titus, Ab Urbe condita, XXXII, 20. [przypis tłumacza]

vomito prieto (hiszp.) — żółta febra, tropikalna choroba przenoszona przez komary, objawiająca się nawracającą gorączką i silnymi dreszczami. [przypis edytorski]

Vomitorium — drzwi w teatrze, przez które lud wchodził z zewnętrznej galerji na stopnie i siedzenia. Tu — drzwi, któremi wypuszczano na arenę walczących w cyrku ludzi i zwierzęta. [przypis redakcyjny]

vom recht gesunden Menschenverstande — Prawdziwie zdrowego rozsądku ludzkiego. [przypis autorski]

von Arnim, Bettina (1785–1859) — pisarka niemiecka, autorka m.in. fikcyjnej korespondencji z J. W. Goethem. [przypis edytorski]

Von Bilberstein — Wojciech z Bibersteinu Kazimierski, tłumacz Koranu i Gulistanu. [przypis redakcyjny]

von dem Feuer gerettet (niem.) — uratowane z ognia. [przypis edytorski]

von Krüdener, Barbara (1764–1824) — baronowa rosyjska, pochodzenia niemiecko-bałtyckiego, pisarka. Popadła w mistycyzm, ogłaszając się prorokinią własnej grupy religijnej. [przypis edytorski]

von Mansfeld, Ernst — właśc. Piotr Ernest II von Mansfeld-Friedeburg (ok. 1580–1626), niemiecki dowódca najemników w czasach wojny trzydziestoletniej, walczący po stronie protestanckiej. [przypis edytorski]

von Metternich — właśc. Klemens Wentzel Lothar Nepomuk, książę von Metternich-Winneburg (1773–1859) — austriacki dyplomata i konserwatywny polityk. [przypis edytorski]

Von Vormann, Nikolaus von Vormann (1895–1959) — generał Wehrmachtu, brał udział w kampanii w Polsce i ZSRR, w okresie powstania warszawskiego dowódca 9. Armii, która broniła bezpośredniego przedpola polskiej stolicy na wschodnim brzegu Wisły. Podlegała mu część jednostek biorących udział w tłumieniu powstania. Po utracie Pragi odwołany 21 września 1944 r. ze stanowiska. [przypis edytorski]

Voragine, Jakub, właśc. Jacopo da Varagine (ok. 1228/1230–1298) — średniowieczny hagiograf, kaznodzieja i pisarz religijny, arcybiskup Genui; autor Legenda aurea (Złotej legendy), powst. w l. 1260–1270, będącej zbiorem opowieści i rozważań o świętych, przeznaczonym pierwotnie do czytania w uroczystości roku liturgicznego. [przypis edytorski]

Vorarbeiter — w gwarze obozowej: starszy więzień w komandzie. [przypis edytorski]

Vorort — dyrektoriat federalny w Szwajcarii. [przypis redakcyjny]

Vorsicht: Eier (niem.) — ostrożnie: jajka! [przypis edytorski]

vor Sonnenaufgang (niem.) — przed wschodem słońca. [przypis edytorski]

Vorsteher (niem.) — zwierzchnik. [przypis edytorski]

„Vorwärts” — organ prasowy Socjaldemokratycznej Partii Niemiec. [przypis edytorski]

Vos autem non sic (łac.) — Łk 22, 25 i 26. „Lecz wy nie tak”. [przypis tłumacza]

vos bretelles alors — ależ te twoje szelki. [przypis edytorski]

Vosne (…) experiamur (łac.) — „Wypróbujmy siłą, tobie li czy mnie fortuna, pani wypadków, przeznacza władców” (Cicero, De officiis, I, 12; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Vos (…) sannae (łac.) — „O ty, starodawnej krwi Rzymianinie, ty, co nie dbasz o to, co się za tobą dzieje, bacz pilno, aby cię za plecami twymi nie przedrzeźniał jaki błazen!” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, V, 61; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

„Vossische Zeitung” — ogólnoniemiecka gazeta ukazująca się od 1721 roku, zamknięta przez nazistów w 1934 roku. [przypis edytorski]

Vossius, Gerardus (1577–1649) — niderlandzki uczony i humanista; autor licznych dzieł z dziedziny historii, retoryki, gramatyki, m.in. Linguae graecae rudimenta. [przypis edytorski]

Vostizza — dawna, średniowieczna nazwa greckiego miasta Ejo (staroż. Aigeion, Aigion) na płn. Peloponezie, jednego z najstarszych miast w Grecji, a jednocześnie jednego z pierwszych wyzwolonych spod panowania ottomańskiego w 1821; po odzyskaniu niepodległości przez Grecję miastu przywrócono dawną nazwę. [przypis edytorski]

Vostizza — dawna, średniowieczna nazwa greckiego miasta Ejo (staroż. Aigeion, Aigion) na płn. Peloponezie; po odzyskaniu niepodległości przez Grecję miastu przywrócono dawną nazwę. [przypis edytorski]

vostra sorella — mowa tu niezawodnie o Annie Gonzadze, małżonce palatyna nadreńskiego, Edwarda. [przypis autorski]

vota decisivaa (łac.) — głosy rozstrzygające. [przypis redakcyjny]

vota głośne — głosowanie jawne. [przypis redakcyjny]

Vota (…) Iphis (łac.) — „Śluby niegdyś dziewczynki chłopiec Iphis spełnia” (Ovidius, Metamorphoses, IV, 12, 129; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

vota (łac.) — chęci. [przypis redakcyjny]

voto komprobowane — ślubem (dosł. słowem) utwierdzone. [przypis redakcyjny]

votre argent (fr.) — wasze (a. pańskie) pieniądze. [przypis edytorski]

votre consentement (fr.) — swoją zgodę. [przypis edytorski]

Votre cousin est detestable. Il n'est pas sage (fr.) — Twój kuzyn jest paskudny. On nie jest grzeczny. [przypis edytorski]

votre ennemi c'est votre maître — wasz pan to wasz wróg. [przypis tłumacza]

votre femme (fr.) — pana żona. [przypis edytorski]

votre (fr.) — pański. [przypis edytorski]

votre (fr.) — wasza, pańska. [przypis edytorski]

Votre maison respirait une telle gaieté enfantine, j 'y ai passé des jours si agréables, que le souvenir m'en revient… — Mickiewicz, List do Madamme de Klustine, Paryż, 24 listopada 1832 [w:] Korespondencja Adama Mickiewicza, t. 1, 1870, s. 65–66. [przypis edytorski]

votre tour (fr.) — twoja kolej. [przypis edytorski]

votum consultivum (łac.) — głos doradczy. [przypis redakcyjny]

votum decisivum (łac.) — głos decydujący. [przypis redakcyjny]

votum informativum (łac.) — głos wyjaśniający. [przypis redakcyjny]

votum (łac.) — dar wieszany przy ołtarzu, upamiętniający cud lub wysłuchaną modlitwę. [przypis edytorski]

votum (łac.) — głos (w głosowaniu). [przypis edytorski]

votum (łac.: ofiara, dar, obietnica) — nabożeństwo błagalne. [przypis edytorski]

votum (łac.: ofiara, dar, obietnica) — tu: poparcie. [przypis redakcyjny]

votum (łac.) — ślub. [przypis redakcyjny]

votum (łac.) — słowo, ślub. [przypis redakcyjny]

votum (łac.) — tu zamiast pełnego: votum separatum: głos odrębny; oficjalny sprzeciw członka jakiejś zbiorowości wobec jej gremialnie podjętej decyzji. [przypis edytorski]

votum (łac.) — uroczyste zobowiązanie, ślub. [przypis edytorski]

votum (łac.) — życzenie. [przypis redakcyjny]

votum separatum (łac.) — głos odrębny (zazwyczaj: oficjalny sprzeciw członka jakiejś zbiorowości wobec jej gremialnie podjętej decyzji). [przypis edytorski]

votum separatum (łac.: wniosek odrębny) — oficjalne zgłoszenie niezgody jednego z uczestników narady na coś, co inni uczestnicy uznają za właściwe. [przypis edytorski]

votum — tu: ofiara składana (dziękczynna, przebłagalna) na ołtarzu a. uroczyste zobowiązanie. [przypis edytorski]

Voue qui ne savez pas, combien l'enfance est belle Enfants. n’enviez point notre âge de douleurs, Où le coeur tour à tour est esclave et rebelle, Où le rire est souvent plus triste, que vos pleurs (fr.) — fragment wiersza W. Hugo A une jeune fille, który nie został przetłumaczony na język polski. [przypis edytorski]

Vous appelez ça „parzenica” (fr.) — pan nazywa to parzenicą? [przypis edytorski]

vous aussi (fr.) — ty też. [przypis edytorski]

Vous autres gentilhommes (fr.) — wy, szlachetni panowie. [przypis edytorski]

Vous avez bien raison de vous aimer… (fr.) — Masz dobry powód, by kochać siebie, gdyż jesteś bardzo interesujący i miły. Mylisz się, sądząc, że nie jesteś kochany. [przypis edytorski]

vous avez des enfants, n'est-ce pas? (fr.) — ma pan dzieci, prawda? [przypis edytorski]

vous avez des enfants, n'est-ce pas? (fr.) — przecież ma pan dzieci, prawda? [przypis edytorski]

vous avez lu? (fr.) — czytał pan? [przypis edytorski]

Vous comprenez donc que je ne puis le savoir, je ne suis pas un prophète. (fr.) — Sam pan rozumie, nie mogę tego wiedzieć, nie jestem prorokiem. [przypis edytorski]

vous comprenez (fr.) — rozumie pan. [przypis edytorski]

vous comprenez? (fr.) — rozumie pan? [przypis edytorski]

Vous danserez, j'espère — Pan zatańczy, spodziewam się.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

Vous dites mal (fr.) — Źle pan mówi. [przypis edytorski]

Vous êtes détestable (fr.) — Pan jest wstrętny. [przypis edytorski]

Vous êtes le curé de Perthe? (fr.) — Pan jest proboszczem w Perthe? [przypis edytorski]

Vous êtes, mon cher, le plus représentable crétin au monde (fr.) — Jest pan, mój drogi, najbardziej reprezentatywnym kretynem na świecie. [przypis edytorski]

vous êtes mon tout (fr.) — jesteś dla mnie wszystkim. [przypis edytorski]