Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | arabski | astronomia | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | potocznie | przestarzałe | przymiotnik | rodzaj nijaki | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie
By language: all | English | Deutsch | lietuvių | polski
2401 footnotes found
Elizabeta — Elżbieta Gonzaga, siostra margrabiego Franciszka, żona Gwidobalda I, księcia Urbinu. [przypis redakcyjny]
Eliza — żona Zygm. Krasińskiego. [przypis redakcyjny]
Eliza — Zygmuntowa Krasińska. [przypis redakcyjny]
elizejskie cienie — dusze zmarłych, które wg mit. gr. miały przebywać po śmierci na Polach Elizejskich. [przypis redakcyjny]
Elizejskie Pola — miejsce pośmiertnego pobytu wybranych dusz. [przypis edytorski]
Elizejskie Pola (mit. gr.) — część Hadesu, miejsce szczęśliwości, w którym przebywają po śmierci dusze ludzi zacnych, dobrych za życia, bohaterów; także: Elizeum. [przypis edytorski]
elizejski — właściwy dla Pól elizejskich, wg mit gr. szczęśliwego miejsca, w którym po śmierci przebywają dusze ludzi, którzy na to zasłużyli swoim życiem. [przypis edytorski]
elizejski — właściwy dla Pól Elizejskich, wg mit. gr. szczęśliwego miejsca, w którym po śmierci przebywają dusze ludzi, którzy na to zasłużyli swoim życiem. [przypis edytorski]
elizja — opuszczenie samogłoski w wygłosie a. sylaby końcowej. [przypis edytorski]
Elizjum (mit. gr.) — pola elizejskie, miejsce pośmiertnego przebywania zmarłych bohaterów. [przypis edytorski]
Elizu błonie — Elizjum, Pola Elizejskie; w mit. gr. część Hadesu, w której przebywały dusze zacnych zmarłych, ludzi dobrych za życia. [przypis edytorski]
Eljen Magyar! (węg.) — niech żyją Węgry! [przypis redakcyjny]
eljen (węg. éljen) — niech żyje. [przypis edytorski]
Elkana — ojciec Samuela, zamieszkały w Ramataim. [przypis edytorski]
elkowy — zrobiony z futra tchórzy. [przypis edytorski]
Elle a de la chance… (fr.) — ma szczęście… takie, takie… takie nic. [przypis redakcyjny]
Elle a l'air d'une princesse, cette petite! (fr.) — Ona zachowuje się jak księżniczka, ta mała! [przypis edytorski]
elle connait son rôle (fr.) — ona zna swoją rolę. [przypis edytorski]
elle demeure peut-être, rue (fr.) — mieszka może na ulicy. [przypis edytorski]
Elle était fille, elle était amoureuse (fr.) — Była dziewczyną, była zakochana (cytat z poematu Malfilâtre'a Narcisse dans l'île de Vénus, 1769). [przypis edytorski]
elle est même bien tenue (fr.) — ona nawet ma dobrą prezencję. [przypis edytorski]
Elle ne se rend pas / La Commune de Paris! (fr.) — Komuna Paryska się nie poddaje. [przypis edytorski]
Elle ne se rend pas/ La Commune de Paris! (fr.) — Ona się nie poddaje, Komuna Paryska! [przypis edytorski]
elle n'est pas pour nous (fr.) — ona nie jest dla nas. [przypis edytorski]
Ellen Marsvin — Mutter von Kristine Munk. [przypis edytorski]
Elle porte une lettre — Ona przynosi list. [przypis redakcyjny]
Elle touche faux, mame! He, he! Comme elle touche faux! — ona fałszuje, ha, ha, jak ona fałszuje (myli klawisze, dźwięki). [przypis edytorski]
Elle vous suit partout (fr.) — ona wszędzie podąża za tobą. [przypis edytorski]
Elliot, George, właśc. Evans, Mary Ann (1819–1880) — angielska pisarka i dziennikarka. [przypis edytorski]
Elliot, George — właśc. Mary Ann Evans (1819–1880), ang. pisarka, autorka powieści realistycznych. [przypis edytorski]
Ellora a. Elura — zespół trzydziestu czterech świątyń wykutych w bazaltowej skale, usytuowany w Indiach, w stanie Maharasztra; siedemnaście świątyń hinduskich powstało w okresie 600–900 n.e., dwanaście buddyjskich w okresie 400–800 n.e., pięć najpóźniej zbudowanych to świątynie dźinijskie pochodzące z 800–1000 n.e. [przypis edytorski]
Ellora — kompleks 34 świątyń-jaskiń skalnych wykutych na wzgórzach Charandri nieopodal Aurangabadu między V a IX wiekiem. [przypis edytorski]
El male rachamim — „Bóg pełen miłosierdzia”; modlitwa odmawiana za zmarłych. [przypis tłumacza]
El male rachamim — „Bóg pełen miłosierdzia”, tekst modlitwy za zmarłych. [przypis tłumacza]
Elmira ukrywa Orgona za sobą — Zacietrzewienie Tartufa czyni tę grę sceniczną dość prawdopodobną. [przypis tłumacza]
Elmira — żona Orgona. [przypis edytorski]
Elna — zdrobnienie od imienia Helena. [przypis edytorski]
Eloa — alegoryczny poemat Alfreda de Vigny (1797–1863) z roku 1824. [przypis edytorski]
Eloe — kobieta-anioł, urodzona z łzy Chrystusa, zakochana w szatanie i pragnąca go odzyskać dla Boga. Bohaterka poematu Alfreda de Vigny: Eloa ou la Soeur des anges (1824). [przypis redakcyjny]
Eloe — postać z poematu Anhelli Słowackiego, kobiecy anioł, wcielenie litości, opiekunka grobów zesłańców. [przypis edytorski]
Elohim (hebr.) — Bóg. [przypis edytorski]
elokwencja — umiejętność wysławiania się. [przypis edytorski]
elokwencja — wymowa. [przypis redakcyjny]
elokwencja — zdolność do efektownych i przekonujących wypowiedzi. [przypis edytorski]
El pintor de su deshonra (hiszp.) — malarz swojej hańby. [przypis edytorski]
Elsa — strumień mały w Toskanii, w którego wody jaka bądź rzecz wrzucona pociąga się powłoką kamienną. [przypis redakcyjny]
El secreto del acueducto, por Ramón Gómez de la Serna (hiszp.) — Tajemnica akweduktu, książka pisarza hiszpańskiego Ramóna Gómeza de la Serna (1888–1963), prekursora surrealizmu. [przypis edytorski]
E'l silenzio (…) parole — Tasso, Aminta, II, 34. [przypis tłumacza]
Elsinoe — imię bohaterki dramatu Zygmunta Krasińskiego Irydion, kochanka cesarza Heliogabala. [przypis edytorski]
Elsler lub Taglioni — Fanny Elssler (1810–1884) i Maria Taglioni (1804–1884), najsłynniejsze tancerki XIX w., Słowacki widział je w Paryżu; Taglioni występowała przez kilka lat w Petersburgu, zdobywając uznanie cara Rosji, który ofiarowywał jej kosztowne podarunki. [przypis edytorski]
Elsynor — nazwa zamku, położonego nieopodal miejscowości o tej samej nazwie w Danii (właśc. Helsingør), w którym rozgrywa się akcja Hamleta. [przypis edytorski]
Elsynor — zamek królewski w Danii, w którym rozgrywa się akcja tragedii Szekspira Hamlet; Hamlet dziwił się matki weselu: zrozpaczony po śmierci ojca Hamlet był zgorszony zachowaniem matki, która wyszła za mąż za jego stryja niedługo po śmierci poprzedniego męża. [przypis edytorski]
elucescet, et interim (łac.) — wyjaśni się, a tymczasem. [przypis redakcyjny]
elucescet (łac.) — wyjdzie na jaw. [przypis redakcyjny]
elucuit (łac.) — wiadomo. [przypis redakcyjny]
elukubracja — długa i wygłoszona z widocznym wysiłkiem wypowiedź. [przypis edytorski]
elukubracja — lichy utwór literacki, wypracowany mozolnie przez osobę pozbawioną talentu. [przypis edytorski]
elukubracja — mozolnie wypracowany utwór, ale bez talentu. [przypis redakcyjny]
elukubracja — utwór literacki lub inny tekst wypracowany mozolnie, ale bez talentu. [przypis edytorski]
elukubracje — utwory o niskiej wartości, napisane przez człowieka bez talentu poetyckiego. [przypis edytorski]
Elul (Ełuł) — miesiąc sierpień-wrzesień, ostatni w kalendarzu żydowskim. [przypis tłumacza]
Elul (Ełuł) — żydowska nazwa miesiąca odpowiadająca według kalendarza juliańskiego drugiej połowie sierpnia i pierwszej połowie września. [przypis tłumacza]
Elul (Ełuł) — żydowska nazwa miesiąca odpowiadająca według kalendarza juliańskiego drugiej połowie sierpnia i pierwszej połowie września. [przypis tłumacza]
Elul — szósty miesiąc żydowskiego kalendarza religijnego i dwunasty miesiąc żydowskiego kalendarza cywilnego. Wg kalendarza gregoriańskiego przypada na sierpień–wrzesień. [przypis edytorski]
Elwira — żona Don Juana, którą najpierw porwał z klasztoru, aby poślubić, a następnie porzucił dla innych kobiet. [przypis edytorski]
El…y — pseudonim Adama Asnyka (1838–1897), poety, przedstawiciela pozytywizmu, członka Rządu Narodowego podczas powstania styczniowego. [przypis edytorski]
El…y — pseudonim Adama Asnyka. [przypis redakcyjny]
Elżbieta — aluzja autobiograficzna: tak brzmiało imię matki Goethego. [przypis edytorski]
Elżbieta Devereux — postać fikcyjna, zapewne aluzja do relacji łączącej angielską królową Elżbietę I (1533–1603) i jej faworyta Roberta Devereux (1567–1601), hrabiego Essex. [przypis edytorski]
Elżbieta I (1533–1603) — królowa Anglii (od 1558), córka Henryka VIII i jego drugiej żony, Anny Boleyn, ostatnia z rodu Tudorów; nazywana Królową-Dziewicą. [przypis edytorski]
Elżbieta I — Elżbieta I (1533–1603), córka Henryka VIII i Anny Boleyn, królowa Anglii w latach 1558–1603. Pod jej panowaniem weszła w pełni w życie reforma religijna rozpoczęta przez jej ojca: kościół anglikański niezależny od Papieża, zarządzany przez monarchę Anglii. [przypis edytorski]
Elżbieta Jagiellonka (1472– ok. 1481) — czwarta z kolei córka Kazimierza II, zmarła w dzieciństwie. To samo imię otrzymała następna córka (ok. 1482–1517), która została żoną księcia legnickiego. [przypis edytorski]
Elżbieta Karolina 1860 — inne źródła podają rok 1864 jako datę wydania komedii Elisabet Charlotte. [przypis edytorski]
Elżbieta królowa, tj. Elżbieta Łokietkówna (1305–1380) — siostra Kazimierza Wielkiego, regentka Polski po jego śmierci. Żona króla Węgier Karola Roberta, matka węgierskiego i polskiego króla Ludwika Węgierskiego, babka królowej polskiej Jadwigi. [przypis edytorski]
Elżbieta Łokietkówna (1305–1380) — córka króla polskiego Władysława Łokietka, siostra Kazimierza Wielkiego, żona króla węgierskiego Karola Roberta, matka króla Węgier i Polski Ludwika Węgierskiego, później babka królowej Jadwigi. [przypis edytorski]
Elżbieta, tj. Elżbieta Łokietkówna (1305–1380) — siostra Kazimierza Wielkiego, regentka Polski po jego śmierci. Żona króla Węgier Karola Roberta, matka węgierskiego i polskiego króla Ludwika Węgierskiego, babka królowej polskiej Jadwigi. [przypis edytorski]
Elżbieta von Wittelsbach (1837–1898) — żona cesarza Franciszka Józefa I, cesarzowa Austrii i królowa Węgier zwana Sisi. Z powodu swojej urody i wpływu, jaki miała na politykę męża, stała się bohaterką masowej wyobraźni. [przypis edytorski]
Elżusia pomorska, właśc. Elżbieta pomorska (ok. 1346–1393) — córka księcia rugijskiego Bogusława V, wnuczka Kazimierza Wielkiego, później żona króla Czech i cesarza Karola IV Luksemburskiego. [przypis edytorski]
Elza Lohengrina — bohaterka opery Lohengrin (1850) Ryszarda Wagnera. [przypis edytorski]
Elzevir a. Elzevier — rodzina drukarzy i wydawców holenderskich, słynna w XVII w. [przypis edytorski]
elzewir — nazwa wydania dzieł klasycznych opublikowanego przez firmę holenderskich wydawców i księgarzy Elzevierów (Elsevierów), działającą w XVI i XVII w. Książki tego wydawnictwa miały mniejszy format od innych, były tanie i złożone czytelną czcionką, w przeciwieństwie do eleganckich i ozdobnych egzemplarzy. [przypis edytorski]
Elzewirowie, Plantynowie, Didotowie — Elzewirowie: rodzina drukarzy i wydawców holenderskich działających w XVI–XVII w.; Christophe Plantin (ok. 1514–1589): niderlandzki drukarz i księgarz urodzony w Paryżu, założyciel oficyny wydawniczej znanej jako Officina Plantiniana, działającej w Antwerpii do 1876; Didotowie: francuska rodzina księgarzy i wydawców, z których najstarszy, François Didot (1689–1757), założył drukarnię i księgarnię w 1713, zaś jego potomkowie nieprzerwanie prowadzą przedsiębiorstwo drukarskie do dnia dzisiejszego. [przypis edytorski]
Elzynor — stary, duński port i miasto Helsingör na wyspie Zealand. We wschodniej części miasta wznosi się zamek Kronborg z końca XVI w. Tutaj właśnie rozgrywa się akcja Hamleta. [przypis redakcyjny]
emablować (daw.) — adorować, nadskakiwać, otaczać względami. [przypis edytorski]
emablować (fr.) — otaczać szczególnymi względami, zabawiać, nadskakiwać. [przypis edytorski]
e maestra mi fu l'anima mia (wł.) — a mistrzynią była mi dusza moja. [przypis redakcyjny]
emaliji (daw. Ms. lp) — dziś: emalii. [przypis edytorski]
emanacja (chem.) — dawna (do 1923) nazwa radonu (Rn), odkrytego w 1900 roku radioaktywnego, gazowego pierwiastka chemicznego emitowanego z radu. [przypis edytorski]
emanacja — manifestacja, uzewnętrznienie się czegoś. [przypis edytorski]
emanacja — uzewnętrznienie się czegoś. [przypis edytorski]
emancipacija (iš lot.) — išsiliuosavimas; emancipuotomis moterimis vadinamos tos, kurios nori netik išsiliuosuoti iš vyro globos, bet ir naudotis vyrų teisėmis. [przypis edytorski]
emancypacja — tu w szerszym znaczeniu: wyzwolenie od zależności, ucisku itd. [przypis redakcyjny]
emancypantka — zwolenniczka równouprawnienia kobiet i mężczyzn, pojęcie używane na przełomie XIX i XX wieku; dziś: feministka. [przypis edytorski]
Emancypantki nie są powieścią — są spowiedzią duszy (…) Prusa należało w rękę całować i jego pamięci poświęcę edycję Końca epopei — K. Tetmajer o „Emancypantkach”, „Warszawa” 1947, nr 11. [przypis autorski]
e mano, Kregżde (litewskie) — i mnie, Jaskółkę. [przypis autorski]
e mano, Żwajżgde (litewskie) — i mnie, Gwiazdę. [przypis autorski]
Emanuel Geibel — właśc. Franz Emanuel August Geibel (1815–1884), niemiecki poeta. [przypis edytorski]
Emanuel — imię odsyłające do filozofii krytycznej Immanuela Kanta. [przypis edytorski]
Emanuel — jedno z hebr. imoin Boga, znaczy tyle co: „Bóg jest z nami”; w Nowym Testamencie oznacza Chrystusa, mesjasza. [przypis redakcyjny]
Emanuel Kant — piszę Emanuel, nie Immanuel, ponieważ nie uznaję słuszności zachowywania formy obcej w imionach chrzestnych; u nas forma Emanuel, przekładem Biblii dokonanym przez Wujka upoważniona, jedynie jest właściwą. [przypis tłumacza]
Loading