Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 470 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10195 przypisów.
wylosowywano którąś z nich i ta — centuria w ten sposób wylosowana zwała się praerogativa, ponieważ była pierwszą, którą pytano o jej głos, i stąd to pochodzi wyraz prerogatywa. [przypis autorski]
wylot (daw.) — rękaw kontusza (staropolskiego wierzchniego stroju męskiego) rozcięty po wewnętrznej stronie. [przypis edytorski]
wyloty (daw.) — szerokie, rozcięte rękawy kontusza (staropolskiego wierzchniego stroju męskiego). [przypis edytorski]
wyloty — rękawy kontusza, rozcięte i zwisające luźno lub zarzucane na plecy. [przypis edytorski]
wyloty — szerokie, rozcięte rękawy kontusza. [przypis edytorski]
wyloty — szerokie, rozcięte rękawy kontusza, w czasie walki zarzucane na plecy, żeby nie przeszkadzały. [przypis edytorski]
wyludłe — dziś popr.: wyludnione. [przypis edytorski]
Wyludnił całe okolice, a obywatele tłumami uciekali z pieleszy ojczystych, chroniąc się do eparchii obcych — na tych faktach urywają się Starożytności. [przypis tłumacza]
wyluminować (daw., z łac.) — wyświecić, wypędzić publicznie kogoś skądś. [przypis edytorski]
wymagać po czym a. kim — dziś popr.: wymagać od czego a. kogo. [przypis edytorski]
Wymaga to tylko trzech rzeczy, że przekręcę słowa Bismarcka: Pracy, pracy i jeszcze raz pracy — trawestacja powiedzenia: „Żeby prowadzić wojnę potrzeba trzech rzeczy: pieniędzy, pieniędzy i pieniędzy”, przypisywanego najczęściej Raimondowi Montecuccolemu (1609–1680), cesarskiemu feldmarszałkowi i teoretykowi wojskowości. [przypis edytorski]
wymamić a. wymanić (daw. pot.) — wyłudzić, uzyskać podstępem lub natrętnymi prośbami. [przypis edytorski]
wymanić (daw. pot.) — wyłudzić, dzięki oszustwu czy napraszaniu się dostać coś, co się nie należy. [przypis edytorski]
wymanić (daw.) — wyłudzić. [przypis edytorski]
wymanić (daw.) — wyłudzić, uzyskać podstępem lub natrętnymi prośbami. [przypis edytorski]
wymanić, manić (gw.) — wyłudzić, bałamucić. [przypis edytorski]
wymarłych i zrekonstruowanych przez Owena olbrzymich ptaków Nowej Zelandii — mowa o moa, wielkich nielotnych ptakach zamieszkujących Nową Zelandię od plejstocenu do ok. XIV–XV w., kiedy przybyli Maorysi wytępili je polowaniami. [przypis edytorski]
Wymarsz Uderzenia — utwór funkcjonował też jako piosenka z melodią Bronisława Konopczyńskiego, wykorzystana w serialu Kolumbowie na podstawie powieści Romana Bratnego. [przypis edytorski]
wymawiać (daw.) — czynić wymówki, wypominać. [przypis edytorski]
wymawiać (daw.) — zastrzegać. [przypis edytorski]
wymawiać — tu: umówić się, zgłosić nową regułę zabawy. [przypis edytorski]
wymawiać — tu: usprawiedliwiać; por.: wymówka. [przypis edytorski]
wymawiać — tu: ustalać reguły zabawy; prosić o przerwę, aby omówić zmianę reguł zabawy. [przypis edytorski]
wymawiasz się wewnętrznym głosem bóstwa — Sokrates twierdził, że słyszy w duszy głos bóstwa, które często, gdy ma uczynić jakiś fałszywy krok, przestrzega go i odwodzi od tego zamiaru, a nigdy do niczego nie zachęca. Sokrates zwał to bóstwo dajmonion. Tłumaczą dziś niektórzy, że to sumienie, inni, że to takt lub intuicja człowieka o wysokiej moralności; inni jeszcze inaczej. [przypis tłumacza]
wymazanego z list obywatelstwa — zarządzano od czasu do czasu rewizję list obywatelskich, zwłaszcza gdy potrzebowano pieniędzy, gdyż fałszywie wpisanych sprzedawano w niewolę. Obywatelstwo Aten uchodziło za wielki zaszczyt i stąd nieporządki w listach. [przypis tłumacza]
wymędrować — tu: zaplanować. [przypis edytorski]
wymiarkować (daw.) — wywnioskować. [przypis edytorski]
wymiarkować (daw.) — zastanowić się. [przypis edytorski]
wymiarkować (daw.) — zauważyć, zrozumieć, zorientować się. [przypis edytorski]
wymiarkować (daw.) — zorientować się. [przypis edytorski]
wymiarkować (daw.) — zorientować się, zrozumieć. [przypis edytorski]
wymiarkować (daw.) — zrozumieć. [przypis edytorski]
wymiarkować (daw.) — zrozumieć, zorientować się. [przypis edytorski]
wymiarkować (gw.) — zrozumieć, pojąć. [przypis edytorski]
wymiarkować (gw.) — zrozumieć. [przypis edytorski]
wymiarkować — tu: wywnioskować. [przypis edytorski]
wymiarkować — zrozumieć. [przypis edytorski]
wymienia złotem / Uroszony rolniczym owoc ziemi potem — wymienia na złoto owoc ziemi uroszony potem [tj. okupiony trudem] rolniczym. [przypis edytorski]
[Wymienione w dedykacji osoby stanowią cały ówczesny episkopat polski; red. WL.]
Zgodnie się objaśniają ze źródeł znajomych imiona czterech tych biskupów:
Szymon, od lat może 10 biskup płocki, w dacie domyślnej pisania Kroniki, który 21 lat na urzędzie swym przetrwał, licząc od roku 1108 do 1129, według Łubieńskiego;
Paweł, biskup kruszwicki (u Damalewicza zwany Paulinem), który po 12 latach pasterskiego urzędowania, dokonywał życia niedługo;
Maur, biskup krakowski (i to świadek w drażliwej kwestii o winę lub niewinność drugiego z kolei wstecznej poprzednika Stanisława, pomiędzy laty 1109–1118);
Żyrosław, od roku 1100 biskup wrocławski.
[przypis tłumacza]
wymierzyć kogo (starop.) — dziś: wymierzyć w kogo (drzewem, tj. kopią). [przypis edytorski]
wymiszkowany — wykastrowany. [przypis edytorski]
wymizerować się — dziś popr. forma: wymizernieć. [przypis edytorski]
wymówić (daw.) — zastrzec sobie w umowie. [przypis edytorski]
wymówić — tu: umówić się, wyznaczyć sobie cel. [przypis edytorski]
wymówić — tu: umówić się, zastrzec. [przypis edytorski]
wymówić — tu: zastrzec sobie, umawiając się. [przypis edytorski]
wymówiwszy sobie — wyprosiwszy sobie, uzyskawszy na mocy pertraktacji. [przypis edytorski]
wymówka, jaką Dicearch czyni samemu Platonowi — Cyceron, Rozmowy tuskulańskie, IV, 33 i 34. [przypis tłumacza]
wymówny nauczyciel Cezara wyrzekł już, że i niewolnik jest człowiekiem (…) ani miłość okazana upadla — Listy Seneki [Seneka, Listy Moralne do Lucyliusza 47; autor, Lucjusz Anneusz Seneka (Młodszy), był wychowawcą cesarza Nerona i jednym z głównych doradców w pierwszych latach jego panowania]. [przypis autorski]
wymoczek (biol.) —- dziś: orzęsek, typ pierwotniaków zaliczanych do królestwa protistów. [przypis edytorski]
wymoczek (biol.) — dziś: orzęsek, typ pierwotniaków zaliczanych do królestwa protistów (rozmaitych organizmów różnych od zwierząt, roślin i grzybów); najbardziej znanymi przedstawicielami są pantofelek i wirczyk. [przypis edytorski]
wymoderować się — uszykować się. [przypis redakcyjny]
wymonderować się — oporządzić się, stanąć w gotowości bojowej. [przypis redakcyjny]
wymowa — tu: krasomówstwo, umiejętność przemawiania. [przypis redakcyjny]
wymowa — tu: retoryka. [przypis edytorski]
wymownie i z zapałem — w oryginale niem. mit überschwenglicher Begeisterung: z bezgranicznym zapałem. [przypis edytorski]
wymowny herb Filipa Tricouillard — można domyślać się, że obraz na tarczy był związany z nazwiskiem (przezwiskiem) właściciela: Tricouillard oznacza mężczyznę o trzech jądrach (od fr. la couille: jądro). [przypis edytorski]
wymowny* — od wyrazu: wymowa oznaczającego retorykę, oratorstwo; Cicero znany był jako znakomity mówca. [przypis redakcyjny]
wymowny — tu: gadatliwy, lubiący dużo mówić. [przypis edytorski]
wymunderować się — pozbierać się. [przypis redakcyjny]
wymunderować się — pozbierać się; zabrać wszystkie swoje rzeczy. [przypis redakcyjny]
wymyśleć — dziś popr. wymyślić. [przypis edytorski]
wymyśleć — popr.: wymyślić. [przypis edytorski]
Wy myślicie, że to nasze, a ja powiadam, że to ich — „Nasze” — jerozolimskie, „ich” — babilońskie [przypis tłumacza]
wymysł owego starożytnego malarza, który w ofierze Ifigenii, mając wyobrazić żałobę (…) — Pliniusz, Historia naturalna, XXXV, 73; Cyceron, Mówca, 20, 78. [przypis edytorski]
wyńdzie a. wynidzie (starop. forma) — dziś 3.os. lp cz.przysz: wyjdzie. [przypis edytorski]
wyńdziecie (starop. forma) — wyjdziecie. [przypis edytorski]
wyńdzie (gw.) – wyjdzie. [przypis edytorski]
wyńdzie (starop. forma) — dziś 3.os.lp cz. przysz.: wyjdzie. [przypis edytorski]
wyńdzie (starop. forma) — wyjdzie. [przypis edytorski]
wyńdzie (starop. forma) — wyjdzie; tu: przejrzeje. [przypis edytorski]
wynachodzić (daw.) — wynajdować. [przypis edytorski]
wynachodzić (daw.) — wynajdywać, wyszukiwać. [przypis edytorski]
wynaglony — tu: zorganizowany w pośpiechu. [przypis edytorski]
wynagroda — dziś popr.: nagroda a. wynagrodzenie. [przypis edytorski]
Wynagrodzić rodzice — dziś popr. forma B. lm: wynagrodzić rodziców. [przypis edytorski]
wynajdzi (starop.; daw. forma W. lp) — wynajdź. [przypis redakcyjny]
Wy — Najpierw w Rzymie wprowadzony był zwyczaj do pojedynczej osoby w znak uszanowania przemawiać: Wy. Landino zapewnia, że już za jego czasów ta forma mowy wyszła z użycia. Tym „Wy” pozdrawia teraz poeta swojego prapradziada w dowód głębokiego uszanowania. Ale Beatrycze, która, najprawdopodobniej, że o świeckich rzeczach toczy się rozmowa, dlatego stoi na stronie, uśmiechem zwraca uwagę poety, że tu użycie tego „Wy” jest niestosowne: jak w romansie rycerskim wspomnianym w znanym z Piekła ustępie Franczeski z Rimini, służebnica przy pierwszym pocałowaniu kochanka przez Ginewrę, kaszlem swoją panią ostrzegła. [przypis redakcyjny]
wynalazca in spe (łac.) — przyszły wynalazca. [przypis redakcyjny]
Wynalazek Cecyny dla przesyłania nowin rodzinie (…) — Pliniusz, Historia naturalna, X, 24. [przypis tłumacza]
wynalazek Fenicjan — alfabet. [przypis edytorski]
wynalazek nowego utrzyjzadka — Bystrość uczonych komentatorów miała w tym rozdziale szerokie pole do dociekań. Jeden z nich twierdzi, iż autor ma tu na myśli samowolę Franciszka I i obchodzenie się jego z różnymi przywilejami, z których czynił użytek, jak wskazano w tytule rozdziału; drugi dopatruje się w tym aluzji do licznych kochanek króla! [przypis tłumacza]
Wynaleźć taką formę stowarzyszenia, która by broniła i chroniła osobę i dobra każdego stowarzyszonego za pomocą całej wspólnej siły, a w której to formie każdy, jednocząc się ze wszystkimi, słuchałby jednak samego siebie i był tak samo wolny jak przedtem — sformułowanie zasadniczego problemu Umowy społecznej: W jaki sposób pogodzić w organizacji społecznej wzajemne zjednoczenie wszystkich z wolnością jednostek. — Definicja wolności na podstawie tego ustępu brzmi: „Wolność polega na słuchaniu samego siebie”. [przypis tłumacza]
wynaleźć — tu: znaleźć. [przypis edytorski]
wynaleź (daw.) — znajdź; wynajdź. [przypis edytorski]
Wynaleźli weksel; tym sposobem handel mógł urągać gwałtowi i utrzymywać się wszędzie, ile że najbogatszy kupiec miał jedynie niewidoczne dobra, które mógł posłać wszędzie, nie zostawiając nigdzie ich śladu — Wiadomo, że za Filipa Augusta i za Filipa Długiego Żydzi, wygnani z Francji, schronili się do Lombardii i że tam dawali cudzoziemskim kupcom i podróżnym tajemne przekazy na tych, którym powierzyli swoje walory we Francji, i że te przekazy znajdowały pokrycie. [przypis autorski]
wynękany — wymęczony. [przypis edytorski]
wynidź (daw. forma) — dziś: wyjdź. [przypis edytorski]
wynidź (daw.) — wyjdź. [przypis edytorski]
wynidzie (starop. forma) — dziś 3.os. lp cz.przysz.: wyjdzie. [przypis edytorski]
wynieść się samemu — stoicy dopuszczali w pewnych razach samobójstwo. Natomiast Sokrates i inni filozofowie nauczali, że Bóg postawił nas niby żołnierzy na posterunku, którego nie wolno nam opuścić, póki On nas nie odwoła. [przypis tłumacza]
wynieść — tu: podnieść. [przypis redakcyjny]
Wynieście te stoły — stoły składały się z blatu opieranego na krzyżakach, w razie potrzeby stawiano je na bok, aby nie zabierały miejsca, i tak jest w oryginale. [przypis redakcyjny]
wyniesą (gw.) — wyniosą. [przypis edytorski]
wyniesion — dziś: wyniesiony. [przypis edytorski]
wyniesła (gw.) — wyniosła. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wyniesło (gw.) — wyniosło. [przypis edytorski]
wyniesło (gw.) — wyniosło, wzniosło. [przypis edytorski]
wynijdź (daw. forma) — dziś: wyjdź. [przypis edytorski]
wynijdź (daw.) — wyjdź. [przypis edytorski]
