Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 12916 przypisów.

pozawierany (daw.) — pozamykany. [przypis edytorski]

pozbadnąć (daw., reg.) — opanować kogoś, uczynić kogoś uległym. [przypis edytorski]

pozbaść (daw.) — uczynić kogoś uległym. [przypis edytorski]

pozdny (starop.) — późny. [przypis edytorski]

pozdrów jego tytułem Makbeta — tj. pozdrów Makbeta, tytułując go tanem Kawdoru (którym zostaje mianowany przez niniejsze stwierdzenie przez króla Dunkana). [przypis edytorski]

pozdrowion (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; dziś: pozdrowiony. [przypis edytorski]

po zeszciu (starop. forma) — po zejściu; po zajściu (słońca), po zachodzie (słońca). [przypis edytorski]

po zewnątrz — dziś: na zewnątrz. [przypis edytorski]

pozgonny (neol. od wyrażenia przyimkowego po zgonie) — pośmiertny, znajdujący się w zaświatach. [przypis edytorski]

pozierać (daw., gw.) — patrzeć, spoglądać. [przypis edytorski]

pozierać (daw., gw.) — spoglądać. [przypis edytorski]

pozierać (daw.) — patrzyć. [przypis edytorski]

pozierać (daw.) — rzucać okiem, patrzeć od czasu do czasu. [przypis edytorski]

pozierać (daw.) — spoglądać, patrzeć. [przypis edytorski]

pozierać (daw.) — spoglądać. [przypis edytorski]

pozierać — dziś: spoglądać, spozierać. [przypis edytorski]

pozierać — dziś: spozierać, patrzeć. [przypis edytorski]

poziomo (przen.) — przyziemnie, pospolicie. [przypis edytorski]

poziomość (tu daw.) — przyziemność, małostkowość, bezideowość, brak wyższych aspiracji. [przypis edytorski]

poziomy (daw.) — niski. [przypis edytorski]

poziomy (daw.) — niski, przyziemny, pospolity. [przypis edytorski]

poziomy (daw.) — tu: błahy. [przypis edytorski]

poziomy — tu: niski, zwyczajny. [przypis edytorski]

poziomy — tu: przyziemny, prostacki. [przypis edytorski]

poziomy — tu: przyziemny. [przypis edytorski]

poziomy — tu: przyziemny (w przeciwieństwie do wzniosłego). [przypis edytorski]

Poziraa (gw) — spoglądała. Uproszczenie wymowy cząstki -ała. [przypis edytorski]

poziwo (gw.) — poziewa. [przypis edytorski]

pozłótka — dziś raczej: pozłotka; cienka warstwa złota, którą powleczono inny materiał. [przypis edytorski]

pozłocić świętego Michała — walczący ze smokiem archanioł Michał często występował na szyldach niemieckich aptek. [przypis edytorski]

pozłocina (neol. od czas. pozłocić) — coś złocistego, złocisty blask. [przypis edytorski]

po zmuszeniu go stawić się — dziś: po zmuszeniu go do stawienia się. [przypis edytorski]

poznać (daw.) — dziś: dowiedzieć się. [przypis edytorski]

poznajeszli — czy nie poznajesz. [przypis edytorski]

poznajeszże — daw. forma z partykułą -że; inaczej: czy poznajesz. [przypis edytorski]

poznaj siebie — tu: zdaj sobie sprawę ze swego położenia i możliwości. [przypis edytorski]

Poznałem był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą niż opisana zwykłym czasem przeszłym lub niezrealizowaną możliwość. [przypis edytorski]

Poznałem go czternastoletnim chłopcem — poznałem go jako czternastoletniego chłopca. [przypis edytorski]

poznałem go — forma grzecznościowa: poznałem pana. [przypis edytorski]

Poznańczyk — aluzja do Karola Libelta, autora krytycznego artykułu o dramacie Słowackiego Mazepa. [przypis edytorski]

Poznań — miasto na prawach powiatu w zach. Polsce, stolica województwa wielkopolskiego. [przypis edytorski]

Poznań ostoją myśli polskiej — zbiór rozważań Stanisława Przybyszewskiego, wyd. Poznań 1917 r. [przypis edytorski]

poznawa (starop. forma) — poznaje; rozpoznaje. [przypis edytorski]

pozór (daw.) — tu: pretekst. [przypis edytorski]

pozór (daw.) — wygląd; postawa ciała. [przypis edytorski]

pozór (daw.) — wygląd; straszny pozorem: straszny z wyglądu. [przypis edytorski]

pozór (daw.) — zewnętrzna świetność. [przypis edytorski]

pozór — tu: uwaga, baczenie. [przypis edytorski]

pozór — zewnętrzny wygląd, często nieodpowiadający stanowi faktycznemu. [przypis edytorski]

pozorną — tłumacz zaproponował zamiennie określenie: ułudną. [przypis edytorski]

pozostała letnią — dziś popr. forma: (…) letnia. [przypis edytorski]

pozostał ciemnym i milczącym — dziś: pozostał ciemny i milczący. [przypis edytorski]

pozostał niedościgłym — dziś raczej: pozostał niedościgły. [przypis edytorski]

pozostało pustym — dziś: pozostało puste. [przypis edytorski]

pozostańmyż (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: pozostańmy koniecznie, pozostańmy przecież itp. [przypis edytorski]

Pozostań niewinna (…) przyklaśniesz — fragm. tekstu dramatu Makbet Shakespeare'a w tłum. Krystyny Berwińskiej (wyd. Warszawa 1959). [przypis edytorski]

pozostawcie mnie co mojego — pozostawcie mnie to, co do mnie należy. [przypis edytorski]

pozową — dziś forma 3.os.lm: pozwą, przyzwą. [przypis edytorski]

pozować na Alcesta, postępując jak Filint — Alcest i Filint to postacie z Mizantropa Moliera. [przypis edytorski]

pozować na Katona — starać się zachować honor, pozostać niezłomnym, na wzór Katona Starszego (234–149 p.n.e.), rzymskiego wojskowego i polityka, nieprzejednanego orędownika wojny z Kartaginą i ograniczania wpływów greckich, nieufnego wobec nie-Rzymian, piewcy cnót obywatelskich i republiki. [przypis edytorski]

pozowie (starop.) — pozwie do sądu. [przypis edytorski]

Po zrzuceniu jarzma Genui — od XIII w. Korsyka należała do Republiki Genui. Od 1729 na wyspie rozpoczęły się walki o niepodległość, w listopadzie 1755 proklamowana została Republika Korsykańska, uchwalono pierwszą na świecie konstytucję (1755), napisaną w języku włoskim. W traktacie wersalskim zawartym 15 maja 1768 Genua w zamian za darowanie długów zrzekła się pretensji do wyspy na rzecz Francji, która w tym samym roku wysłała na nią swoje oddziały. Walki trwały do 1769 i skończyły się zwycięstwem Francuzów, w 1770 Korsyka stała się prowincją Francji. [przypis edytorski]

po zucheleczku — po kawałeczku. [przypis edytorski]

pozwala (…) ochrzcić swego syna (…) — patrz zwrotka pieśni XXIII: „Uzyskała Krymhilda (…) radowano”. [przypis edytorski]

pozwoleństwo (daw.) — pozwolenie. [przypis edytorski]

pozwolony na co (starop.) — do jakiego użycia pozwolono ci go (gniew) mieć (żywić w sobie). [przypis edytorski]

pozwolony (starop. forma) — tu: ten, którego pozwolono [wódz pozwolił] wziąć ze sobą. [przypis edytorski]

po zwrocie w drugą stronę słońca — tj. po przesileniu letnim (ok. 20–21 czerwca), gdy słońce w południe osiąga najwyższą w ciągu roku pozycję na niebie, a dzień jest najdłuższy w roku; „zwrot w drugą stronę”, gdyż przed przesileniem każdego dnia słońce w południe wznosi się coraz wyżej, a dnie stają się coraz dłuższe w stosunku do nocy, zaś po przesileniu słońce góruje coraz niżej, a dnie stają się krótsze; 50 dni po przesileniu wypada na przełomie lipca i sierpnia. [przypis edytorski]

po zwyczaju — według zwyczaju, zgodnie z tradycją. [przypis edytorski]

pozwy — dziś popr. forma N.lm: pozwami. [przypis edytorski]

pozycja — tu: położenie, sytuacja. [przypis edytorski]

pozytywa (daw.) — urządzenie mechaniczne, odtwarzające muzykę zapisaną na specjalnych dziurkowanych kartach, które sterują piszczałkami. [przypis edytorski]

pozytywek — katarynka. [przypis edytorski]

pozytywizm, determinizm — charakterystyczne dla 2 poł. XIX w. kierunki myślenia, uznające za jedyny przedmiot badania naukowego realne, konkretne fakty oraz zasadę przyczynowego związku rzeczy za podstawowe prawo rozwoju naturalnego i społecznego. [przypis edytorski]

pozytywizm (filoz.) — kierunek filozoficzny głoszący, że jedyną pewną wiedzą jest wiedza naukowa, zdobywana tylko dzięki pozytywnej weryfikacji teorii za pomocą empirycznej metody naukowej; jeden z głównych nurtów filozofii w XIX i XX w. [przypis edytorski]