Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114240 przypisów.
słuchaj (…) mało (starop.) — posłuchaj trochę. [przypis edytorski]
słuchajże — konstrukcja z partykułą -że, tu: w funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]
słuchajże (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
Słuchała ich tak, jak Haman słucha grzechotek w święto Purim — podczas święta Purim w bóżnicy odczytywana jest publicznie Księga Estery, a kiedy z ust czytającego pada imię Hamana, niegodziwego prześladowcy Żydów, wierni hałasują kołatkami i grzechotkami, żeby je zagłuszyć. [przypis edytorski]
Słuchali go tak, jak Haman słucha grzechotu kołatek i grzechotek — podczas święta Purim w bóżnicy odczytywana jest publicznie Księga Estery, a kiedy z ust czytającego pada imię Hamana, niegodziwego prześladowcy Żydów, wierni hałasują kołatkami i grzechotkami, żeby je zagłuszyć. [przypis edytorski]
słuchaliśta (gw.) — słuchaliście. [przypis edytorski]
słucham cię oczyma — to przykład synestezji, popularnego w okresie Młodej Polski środka stylistycznego, polegającego na przypisywaniu jednemu zmysłowi wrażeń charakterystycznych dla innego zmysłu. [przypis edytorski]
słuchanie — tu: posłuchanie, audiencja. [przypis edytorski]
słuchy (starop.) — tu: odgłosy. [przypis edytorski]
słuchy — uszy. [przypis edytorski]
słuchy — uszy, szczególnie zajęcze. [przypis edytorski]
słuchy — uszy zająca a. królika. [przypis edytorski]
słuchy — uszy zająca. [przypis edytorski]
Słucz — rzeka na Ukrainie, prawy dopływ Horynia; miejsce walk w czasie wojny polsko-bolszewickiej. [przypis edytorski]
sługa a. uniżony sługa — dawny zwrot grzecznościowy na zakończenie listu, skrót od: „jestem pańskim uniżonym sługą”; w czasach pisania tej powieści był już uważany za przestarzały. [przypis edytorski]
sługam (daw.) — dziś: sługom. [przypis edytorski]
sługam (starop. forma) — daw. forma C.lm, dziś: sługom. [przypis edytorski]
sługi — dziś popr. forma M. lm: słudzy. [przypis edytorski]
sługi twoje (daw. forma) — dziś: słudzy twoi. [przypis edytorski]
sługóm — dziś popr. forma C. lm: sługom. [przypis edytorski]
Słupecczak (gw.) — młody Słupecki. [przypis edytorski]
„Słupia” — międzywojenna placówka Straży Celnej na granicy polsko-niemieckiej, położona we wsi Słupia pod Bralinem (w ob. woj. wielkopolskim, w powiecie kępińskim), na drodze do znajdującej się po stronie niemieckiej placówki Kl. Kosel. [przypis edytorski]
słupieję — zamieniam się w słup (por.: osłupieć). [przypis edytorski]
słup — tu: kolumna. [przypis edytorski]
Słupy Heraklesa (łac. Herkulesa) — starożytna grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
Słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
Słupy Heraklesa — starożytna, grecka nazwa Skały Gibraltarskiej oraz góry znajdującej się po drugiej stronie Cieśniny Gibraltarskiej. Wg mitów Herakles na wyprawie po woły Geriona ustawił parę słupów po obu stronach cieśniny zamykającej Morze Śródziemne i wyznaczającej zachodni kraniec znanego świata. [przypis edytorski]
słupy Herkulesa a. słupy Alcydy — heros Herakles (w mit. rzym. Herkules), wnuk Alceusza (Alkajosa, stąd przydomek herosa Alcyd a. Alkides), podczas wyprawy po woły Gerionesa wbił dwa słupy, jeden po stronie europejskiej, Kalpe, drugi w Afryce, Abila, nad cieśniną (zw. Gibraltarską), która miała być jego dziełem. [przypis edytorski]
Słupy Herkulesa — Cieśnina Gibraltarska; w staroż. skały nadbrzeżne na naprzeciwległych wybrzeżach afrykańskim i europejskim w najwęższym miejscu Morza Śródziemnego, łączącym się tu przez cieśninę z Oceanem Atlantyckim; skały te miał wbić w morze mityczny heros Herkules. [przypis edytorski]
słupy [pałacu] — tu raczej: kolumny. [przypis edytorski]
Słupy rozstawne, do słupów młodź goni, zdobywa pieniądz i zbroje — opis rytualnych turniejów, związanych z obrzędami pogrzebowymi w daw. Litwie. [przypis edytorski]
słup z kraja — w trakcie wyścigów konnych zawodnik musiał zawrócić, okrążając wbity w ziemię słup - tak samo jest to opisane w Iliadzie Homera. [przypis edytorski]
słusza — dziś popr. forma 3 os.lp. cz.ter: słucha. [przypis edytorski]
słuszaju (ros. слушаю) — dosł. słucham; używane również jako odpowiedź gotowości i posłuszeństwa wobec przełożonych, np. w zwrocie: Słucham i jestem posłuszny. [przypis edytorski]
słuszajus (ros.) — słucham. [przypis edytorski]
słuszaju's (z ros.) — słucham się (tu: oświadczenie podwładnego o przyjęciu do wiadomości informacji podanej przez przełożonego). [przypis edytorski]
słuszaju (z ros.) — słyszę. [przypis edytorski]
słusza — rusycyzm; popr. forma: słucha. [przypis edytorski]
słusza (starop.) — przystoi, wypada; wszeko słusza starszemu tu: jak przystoi (odpowiadać) osobie starszej. [przypis edytorski]
słuszna — daw. forma oznaczająca: słuszne jest, aby. [przypis edytorski]
słuszna (daw. forma) — w domyśle: (jako) słuszna (to rzecz); dziś raczej: jak słusznie. [przypis edytorski]
słuszna — daw. forma; znaczenie: słuszne jest, aby. [przypis edytorski]
słuszna — jest słusznym; dziś: słusznie. [przypis edytorski]
słuszna (starop. forma) — słuszna [rzecz]; dziś: jest słuszne a. słusznie. [przypis edytorski]
słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; jest słuszne. [przypis edytorski]
słuszna (starop. forma) — słuszna to rzecz; słuszne jest. [przypis edytorski]
słuszna (starop.) — słuszna to rzecz; jest słuszne. [przypis edytorski]
słuszne-ment — żartobliwa stylizacja, dodanie do polskiego słowa fr. formantu przysłówka -ment: słusznie, z pewnością. [przypis edytorski]
słusznieli — czy słusznie (czasownik z partykułą). [przypis edytorski]
słuszniey, moie itp. — zachowano oryginalny zapis joty; por. Wstęp. [przypis edytorski]
słusznie zwiesz się stróżem, po świata obszarze ty czujny wędrowniku — Hermes był posłańcem bogów i opiekunem podróżujących. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — o człowieku: słusznego wzrostu i postury; wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — o człowieku: wysoki, postawny. [przypis edytorski]
słuszny (daw.) — zacny, godny. [przypis edytorski]
słuszny — godny, zacny. [przypis edytorski]
słuszny — tu: słusznego wzrostu i postury; wysoki i postawny, barczysty. [przypis edytorski]
służały (daw.) — długo pozostający w służbie wojskowej; doświadczony. [przypis edytorski]
służały (daw.) — zasłużony; taki, który długo służy. [przypis edytorski]
służały — mający za sobą długą służbę (w domyśle: w wojsku), doświadczony. [przypis edytorski]
służalce — dziś popr. forma lm: służalcy. [przypis edytorski]
służalce, starce — dziś popr. M. lm: służalcy, starcy. [przypis edytorski]
służba Boża — zakonnicy zobowiązani są m. in. do codziennego odmawiania modlitw o określonych porach dnia, co określa się mianem liturgii godzin. [przypis edytorski]
służba (starop.) — tu: zastawa stołowa; naczynia służące podczas posiłku. [przypis edytorski]
służbęm moją tak wyszkolił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: służbę moją tak wyszkoliłem. [przypis edytorski]
służbisty — posłuszny rozkazom. [przypis edytorski]
służby powinien (daw.) — jest zobowiązany do służby. [przypis edytorski]
Służcie Panu Bogu ze wszystkiego serca waszego, a nie puszczajcie się za próżnościami… — 1 Sm 12, 20–21. [przypis edytorski]
służęć — wyraz służę z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
służebnę — dziś forma B.lp: służebną. [przypis edytorski]
służebnica teologii, łac. ancilla theologiae — średniowieczne określenie funkcji filozofii w stosunku teologii, uznające ją za dziedzinę pomocniczą i podporządkowaną. [przypis edytorski]
służebnice — dziś popr. forma D. l. poj.: służebnicy (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
służebnice (starop. forma) — służebnicy. [przypis edytorski]
służebny Bogomodlca — osoba służąca komuś swoją modlitwą do Boga. [przypis edytorski]
służebny — dziś popr. forma D. l. poj.: służącej (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
służka (daw.) — tu: służący, kawaler pozostający na usługi damy. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; stosowane bez względu na płeć osoby. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; stosowane bez względu na płeć osoby. [przypis edytorski]
służka (daw.) — zdr. od sługa; tu: kawaler pozostający na usługi damy. [przypis edytorski]
służyć-em gotowa — dziś: gotowa jestem służyć. [przypis edytorski]
służyć — tu: pomagać. [przypis edytorski]
służyć — tu: pracować. [przypis edytorski]
służy (starop. forma) — daw. forma trybu rozkazującego lp; dziś: służ. [przypis edytorski]
służywa (starop. liczba podwójna) — (niechaj ci) służymy. [przypis edytorski]
słychał (daw.) — słyszał. [przypis edytorski]
słychamy (daw.) — słyszymy. [przypis edytorski]
słychany (starop.) — słyszany; mało słychany: niesłychany, rzadko spotykany. [przypis edytorski]
słyches (slicha) — modlitwa o przebaczenie, którą Żydzi odmawiają od północy do rana przez dziesięć dni, począwszy od uroczystości „Trąbek” do Dnia Sądnego. [przypis edytorski]
słychiwać — forma cz. przesz. czasownika dotycząca czynności powtarzanej; dziś tylko: słyszał (wielokrotnie). [przypis edytorski]
słychiwać — forma cz. przesz.: słyszeć od czasu do czasu. [przypis edytorski]
słynną przepowiednię Lenina — być może chodzi o „przepowiednię” Lenina zawartą w książce Państwo i rewolucja (1917), dotyczącą nieuchronności stopniowego zaniku państwa w procesie rozwoju historycznego: przekształcanie się państwowości kapitalistycznej w socjalistyczną, a następnie socjalistycznej w komunistyczny samorząd powoduje równocześnie obumieranie państwa, zbędnego w komunizmie. [przypis edytorski]
słynnego pojedynkiem — dziś: słynnego z pojedynku. [przypis edytorski]
słynnie dzielny — dziś: słynny z dzielności. [przypis edytorski]
słysta (gw.) — słyszcie. [przypis edytorski]
Słysząc się złym (daw. składnia) — słysząc, że jest zły; słysząc, że mówią o nim, że jest zły a.: słysząc, że mówią o nim źle. [przypis edytorski]
Słyszałam, królu, żeś się zobowiązał/ Twojego domu progu nie przekroczyć — w późn. wyd. tłumaczenie poprawiono: „Słyszałam, królu, żeś się zobowiązał/ Twojego domu bramy nie otwierać”; w oryg. I hear your grace hath sworn out house-keeping: „Słyszałam, że wasza miłość odprzysiągł się gościnności”. Księżniczka wytyka Królowi sprzeciwienie się świętemu nakazowi przyjęcia gości do domu. [przypis edytorski]
słyszał był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, konstrukcja dziś już zanikająca w polszczyźnie, wyrażała czynność wcześniejszą niż działania opisywane w czasie przeszłym. [przypis edytorski]
słysz (daw.) — słuchaj. [przypis edytorski]
słyszeć było (starop.) — było słychać. [przypis edytorski]
słyszeć — dziś popr. forma w zdaniu bezosobowym: słychać. [przypis edytorski]
