Przypisy

Swajstyx, dziś Sveistiks, litew. Svaikstikas (mit. litew.) — bóg gwiazd. [przypis edytorski]

swalgon — kapłan obrzędów weselnych. [przypis edytorski]

swalgon (trad. litew.) — kapłan weselnych obrzędów. [przypis edytorski]

Swammerdam, Jan (1637–1680) — holenderski przyrodnik, badacz budowy anatomicznej i cyklu rozwojowego owadów. [przypis edytorski]

Swammerdam, Jan (1637–1680) — holenderski przyrodnik i lekarz, prekursor badań mikroskopowych. [przypis edytorski]

swar a. swary — kłótnia. [przypis edytorski]

swar (daw.) — kłórnia. [przypis edytorski]

swar (daw.) — rozmowa, dyskusja, kłótnia. [przypis edytorski]

swar — kłótnia. [przypis edytorski]

swarliwość — kłótliwość. [przypis edytorski]

swarliwy (daw.) — kłótliwy. [przypis edytorski]

swarliwy — kłótliwy. [przypis edytorski]

Swarno a. Szwarno (1230 – ok. 1270) — młodszy syn Daniela Halickiego, książę halicki, po śmierci Mendoga wielki książę litewski. [przypis edytorski]

swary — długotrwałe nieporozumienia i kłótnie. [przypis edytorski]

swary — kłótnie. [przypis edytorski]

Swary słowne (…) rodzą zazdrości (…), rodzą swary bluźnierstwa (…), rodzą złe podejrzania i spory ludzi w rozumie skażonych, którzy prawdy zbyli — por. 2 Tm 2, 14–18. [przypis edytorski]

swary — spory, kłótnie. [przypis edytorski]

swarzem (daw. forma 2 os. lm) — swarzymy, kłócimy. [przypis edytorski]

swarzyć (gw.) — gniewać się, krzyczeć. [przypis edytorski]

swarzyć — kłócić się. [przypis edytorski]

swarzyć — kłócić; tu raczej: straszyć czymś. [przypis edytorski]

swarzyć się (daw.) — dyskutować, rozmawiać; kłócić się; naswarzyć się: nagadać się. [przypis edytorski]

swarzyć się (daw.) — dyskutować, rozmawiać; kłócić się. [przypis edytorski]

swarzyć się (daw.) — kłócić się. [przypis edytorski]

swarzyć się — kłócić się. [przypis edytorski]

swarzyć się — spierać się, kłócić. [przypis edytorski]

swarzyć — tu: kłócić się, przeciwstawiać. [przypis edytorski]

swarzyć — tu: krzyczeć. [przypis edytorski]

swastyka — dawniej w różnych kulturach europejskich i azjatyckich występowała jako symbol szczęścia i pomyślności. Pod nazwą „krzyżyk niespodziany”, w swej starożytnej roli talizmanu aż do drugiej wojny światowej przetrwała na Podhalu, gdzie rzeźbiona na elementach domów miała odstraszać złe moce. Na początku XX w. była również popularnym symbolem szczęścia w wielu krajach Europy oraz w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]

swat — osoba kojarząca pary małżeńskie. [przypis edytorski]

swat — pośrednik w zawieraniu małżeństwa, osoba starająca się o rękę kobiety w czyimś imieniu. [przypis edytorski]

swawoląc — bawiąc się. [przypis edytorski]

swawolą — dziś popr. forma B.lp: swawolę. [przypis edytorski]

swawola — daw. brak posłuszeństwa i samowolne działanie. [przypis edytorski]

swawola (daw.) — nieposłuszeństwo. [przypis edytorski]

swawolić — bawić się beztrosko; tu o wianku: toczyć się w podskokach. [przypis edytorski]

swawolić — bawić się, używać życia. [przypis edytorski]

swawolnie — swobodnie. [przypis edytorski]

swawolnik (daw.) — psotnik, figlarz, wesołek. [przypis edytorski]

swawolnik — psotnik. [przypis edytorski]

swawolny (daw.) — niezbyt przyzwoity, nieskromny, niemoralny. [przypis edytorski]

swawolny — niesforny, rozbrykany. [przypis edytorski]

swędrać się — dziś popr.: szwędać się. [przypis edytorski]

swędzić — tu: dymić a. cuchnąć; por. swąd. [przypis edytorski]

Swedenborg (1688–1772) — szwedzki naukowiec i mistyk mający wizje Sądu Ostatecznego. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — filozof i mistyk szwedzki, autor licznych dzieł z zakresu filozofii, teologii i przyrody, które wywarły wpływ na światowy romantyzm i neoromantyzm. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk. [przypis edytorski]

Swedenborg, Emanuel (1688–1772) — szwedzki naukowiec, filozof i mistyk; twórca doktryny związanej z wizjami Sądu Ostatecznego oraz koncepcji płciowego Anioła jako stadium rozwoju duchowego człowieka. [przypis edytorski]

Swedenburg — właść. Emanuel Swedenborg (1688–1772), naukowiec, filozof i mistyk, twórca doktryny związanej z wizjami Sądu Ostatecznego oraz koncepcji płciowego Anioła jako stadium życia duchowego człowieka. [przypis edytorski]

sweetie (ang.) — słodziutka, kochanie, skarb. [przypis edytorski]

swej śmierci pomścił się — zemścił się za swą śmierć. [przypis edytorski]

swem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: swym. [przypis edytorski]

swem — dziś popr.: swym. [przypis edytorski]

swemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: swymi. [przypis edytorski]

swemi — dziś popr. forma N. lm: swymi a. swoimi. [przypis edytorski]

swemi — dziś: swymi. [przypis edytorski]

swemi pismy — daw. forma N. lm; dziś popr.: swymi pismami. [przypis edytorski]

swem sennem — dziś popr. forma N. lp r.n.: swym sennym. [przypis edytorski]

Swentopług — właśc. Świętopełk. [przypis edytorski]

swe posły — dziś popr. forma B. lm: swych posłów. [przypis edytorski]

swe syny — dziś popr. forma B. lm: swoich synów. [przypis edytorski]

Swetoniusz, właśc. Caius Suetonius Tranquillus (ok. 69–po 122 n.e.) — historyk rzymski; znany przede wszystkim jako autor Żywotów cezarów, biografii kolejnych władców rzymskich od Juliusza Cezara (100–44 p.n.e.) do Domicjana (51–96 n.e.). [przypis edytorski]

Swewowie a. Swebowie — związek plemion germańskich (w początkach V w. n.e. obejmujący Kwadów, Markomanów i Alamanów; skład związku bywał jednak zmienny); ludy zamieszkujące tereny położone nad środkowym biegiem Łaby, które w 60 r. p.n.e. przekroczyły Ren i pod wodzą Ariowista dokonały inwazji na obszar Galii, pokonani przez Cezara (58 r. p.n.e.), wycofali się do Kotliny Czeskiej, do państwa Markomanów rządzonego przez Marboda (zajmowało ono obszary od Łaby na zach. po Wisłę i Maruszę na wsch., Morze Bałtyckie na płn. i Dunaj na płd.); Swebowie stanowili stałe zagrożenie dla cesarstwa rzym. między I a IV w. n.e., organizując częste wypady na jego teren z rejonu śr. biegu Dunaju, niejednokrotnie przełamując granice cesarstwa. W okresie wędrówki ludów, w 406 r. wraz z Wandalami i Alanami przekroczyli Ren i zaatakowali Galię; po trzech latach, złupiwszy doszczętnie prowincję, przemieścili się na obszar Płw. Iberyjskiego (409 r. n.e.), gdzie, w jego płn.-zach. części (dziś: region Galicji) utworzyli własne królestwo; w V w. przyjęli chrześcijaństwo (466 r.); w 585 r. zostali podbici przez Wizygotów. [przypis edytorski]

swe wrogi — dziś popr. forma B. lm: swych wrogów. [przypis edytorski]

swey płci dziełom odwykała (starop.) — odzwyczajała się od czynności [przypisanych osobom] swojej płci. [przypis edytorski]

Swieczpauksztynis (mit. litewska) — bożek opiekujący się ptakami. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz, autor wielu utworów satyrycznych. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz, duchowny anglikański; wybitny przedstawiciel i autor jednej z najbardziej znanych książek oświecenia, Podróży Guliwera, fantastyczno-przygodowej powieści i satyry na społeczeństwo angielskie. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz, duchowny anglikański; wybitny przedstawiciel i autor jednej z najbardziej znanych książek oświecenia, Podróży Guliwera, fantastyczno-przygodowej powieści i satyry na społeczeństwo angielskie. [przypis edytorski]

Swift, Jonathan (1667–1745) — irlandzki pisarz. [przypis edytorski]

Swinarski, Artur Maria (1900–1965) — poeta, satyryk, dramatopisarz, grafik; od 1940 do 1952 mieszkał w Krakowie, gdzie w sezonie 1945/46 był kierownikiem literackim nowo otwartego Teatru Lalki, Maski i Aktora „Groteska”. [przypis edytorski]

Swinarski, Artur Maria (1900–1965) — poeta, satyryk, dramatopisarz oraz artysta plastyk. [przypis edytorski]

Swinburne, Algernon Charles (1837–1909) — angielski pisarz, łączący idee prerafaelitów z poglądami romantycznymi, popularyzator twórczości Baudelaire'a, głosiciel poglądów republikańskich. [przypis edytorski]

Swinburne, Algernon Charles (1837–1909) — angielski poeta, dramaturg, powieściopisarz i krytyk. [przypis edytorski]

Swinburne Island — sztuczna wyspa w portowej zatoce miasta Nowy Jork, używana dawniej jako miejsce kwarantanny dla imigrantów. [przypis edytorski]

swirepyj (z ros.) — okrutny. [przypis edytorski]

swironek (daw.) — schowek, magazyn. [przypis edytorski]

switer — dziś popr.: sweter. [przypis edytorski]

S. Witw… — Stefan Witwicki. [przypis edytorski]

swój chudobny dział — sens: to, co się jej należy. [przypis edytorski]

swoboda zdań — tu: swoboda poglądów. [przypis edytorski]

swobodno (daw., gw.) — dziś: swobodnie. [przypis edytorski]

swobodno — dziś popr.: swobodnie. [przypis edytorski]

swobodno (ros.) — wolno. [przypis edytorski]

swobodnym — dziś powiedzielibyśmy: wolnym. [przypis edytorski]

swocyk (gw.) — zdrobn. od: swok (swak), tj. mąż ciotki. [przypis edytorski]

swoić się — oswajać się. [przypis edytorski]

swoich wielkich krewniaków, jeleni — sarny i znacznie od nich większe jelenie to różne gatunki zwierząt, chociaż wiele osób mylnie uważa, że sarna to samica jelenia. [przypis edytorski]

swoię (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]

swoim świecznikiem zapalał drugi, również siedmioramienny — siedmioramienny świecznik (menora) stanowi podstawowy symbol judaizmu. [przypis edytorski]

swoją siostrzenicę Elżbietę — Elżbietę Gabrielę Bawarską (1876–1965), księżniczkę bawarską, od 1900 żonę Alberta, następcy tronu Belgii, który w 1909 został królem Belgów. [przypis edytorski]

swojak — krewny; mieszkaniec tej samej wsi, tych samych okolic. [przypis edytorski]

swoję (daw.) — dziś popr. forma B.lp: swoją. [przypis edytorski]

swoję (daw.) — dziś popr. forma D.lp: swoją. [przypis edytorski]

swoję — daw. forma B. lp, dziś popr.: swoją. [przypis edytorski]

swoję (daw. forma) — dziś: swoją. [przypis edytorski]

swoję — dziś forma B.lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]

swoję — dziś popr. forma B. l. poj.: swoją. [przypis edytorski]

swoję — dziś popr. forma B. lp r.ż.: swoją. [przypis edytorski]