Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 111464 przypisów.

rynsztok — płytki kanał wzdłuż ulicy, którym spływały nieczystości, zanim zbudowano podziemny system kanalizacji. [przypis edytorski]

rynsztunek — całość uzbrojenia i wyposażenia rycerza, żołnierza itp. [przypis edytorski]

rynsztunek — ogół uzbrojenia i oporządzenia rycerza a. żołnierza; ekwipunek wojownika. [przypis edytorski]

rypsowy — wykonany z rypsu, rodzaju prążkowanej tkaniny. [przypis edytorski]

ryps — tkanina o podłużnych lub poprzecznych wypukłych prążkach. [przypis edytorski]

rysaki — a. kłusaki, konie o bardzo szybkim kłusie, używane gł. do wyścigów w zaprzęgu; gł. rasy: orłowskie, amerykańskie i francuskie. [przypis edytorski]

rysak — koń zdolny do szybkiego biegu kłusem, kłusak. [przypis edytorski]

Rysakow, Nikołaj Iwanowicz (1861–1881) — rosyjski rewolucjonista, członek Narodnej Woli; podczas zamachu na Aleksandra II rzucił bombę, która unieruchomiła carski powóz; aresztowany, załamał się podczas śledztwa, przekazując informacje o współuczestnikach, mimo to został stracony. [przypis edytorski]

rysią — daw. kłusem, truchtem (uproszczone od: rześcią). [przypis edytorski]

rysik — dawniej zestaw złożony z rysika i łupkowej, ścieralnej tabliczki służył do nauki pisania i rachowania uczniom początkowych klas w szkołach elementarnych (podstawowych); zeszytów oraz maczanych w atramencie piór używano dopiero w następnych latach nauki. [przypis edytorski]

rysik i tabliczka — dawniej zestaw złożony z rysika i łupkowej, ścieralnej tabliczki służył do nauki pisania i rachowania uczniom początkowych klas w szkołach elementarnych (podstawowych); zeszytów oraz maczanych w atramencie piór używano dopiero w następnych latach nauki. [przypis edytorski]

rys. — tu: rysować. [przypis edytorski]

rysunek „zaczęty” przez księżniczkę wyglądał mniej więcej tak, a „dokończony” przez Rózię tak — Na pierwszym rysunku głowa rycerza z profilu i ramię z mieczem zostały uchwycone dość prymitywnie, z karykaturalnym zachwianiem proporcji, bez światłocienia. Drugi portret ukazuje profil pięknego młodzieńca o romantycznym spojrzeniu i imponujących bokobrodach. Hełm z piórami wycieniowany drobnymi kreskami. Oba rysunki mają u dołu skośny podpis Angelica fecit (łac.: wykonała Angelika). [przypis edytorski]

rysy — dziś popr.: rysami. [przypis edytorski]

Rysy — najwyższy szczyt polskich Tatr i najwyższy szczyt w Polsce (2499 m n.p.m.). [przypis edytorski]

Rysy (słow. Rysy, niem. Meeraugspitze) — należący do Korony Europy masyw górski położony obecnie na granicy polsko-słowackiej, w Tatrach Wysokich, złożony z trzech wierzchołków, z których najwyższy, środkowy liczy sobie 2501 m n.p.m.; średni płn.-zach. wierzchołek, przez który biegnie granica, stanowi najwyżej położony punkt Polski i ma wys. 2499 m n.p.m. [przypis edytorski]

Ryszard Białous ps. „Jerzy” (1914–1992) — harcerz, uczestnik obrony Warszawy w 1939 r., w konspiracji od listopada tegoż roku, uczestnik akcji pod Arsenałem, w powstaniu w stopniu porucznika/kapitana dowódca batalionu „Zośka”, później również dowódca brygady dywersji „Broda 53”, po wojnie na emigracji w Argentynie. [przypis edytorski]

Ryszard — bohaterowie w tym dialogu mają imiona znaczące, pożyczone od tych filozofów, których myśl jest dla nich najbardziej reprezentatywna. Postać Ryszarda odwołuje się do Avenariusa, najważniejszego dla Brzozowskiego przedstawiciela empiriokrytycyzmu. [przypis edytorski]

Ryszard III (1452–1485) — król Anglii od 1483; tytułowy bohater tragedii autorstwa Williama Shakespeare'a (1564–1616), napisanej około 1592 r. [przypis edytorski]

Ryszard III — część pierwszej tetralogii autorstwa Williama Szekspira, napisana ok. 1592, druga po Hamlecie najdłuższa sztuka autora; opisuje losy ostatniego króla Anglii z dynastii Yorków, Ryszarda III. [przypis edytorski]

Ryszard III York (1452–1485) — ostatni król Anglii (od 1483) z dynastii Yorków, zginął pod Bosworth, w przegranej bitwie z wojskami Henryka Tudora. [przypis edytorski]

Ryszard — imię Dick jest zdrobnieniem od imienia Richard. [przypis edytorski]

Ryszard, książę Gloster — w oryg. Richard, Duke of Gloucester. [przypis edytorski]

Ryszard Lwie Serce (1157–1199) — król Anglii (od 1189), jeden z wodzów III krucjaty, zyskał reputację wielkiego dowódcy i wojownika walczącego w imię chrześcijaństwa. [przypis edytorski]

Ryszard Lwie Serce (1157–1199) — król Anglii (od 1189), jeden z wodzów III krucjaty, zyskał reputację wielkiego dowódcy i wojownika walczącego w imię chrześcijaństwa. [przypis edytorski]

Ryszard Ruszkowski (1856–1898) — komediopisarz, współpracował z Adolfem Abrahamowiczem (Oddajcie mi żonę, Florek, Mąż z grzeczności). [przypis edytorski]

Ryszard Wagner w Bayreuth — tekst, powstały w r. 1876, a więc we wczesnym okresie twórczości Nietzschego, pochodzi ze zbioru Rozmyślania nie na czasie. [przypis edytorski]

Ryszard Walewski, właśc. Abram Lewi (1902–1971) — polski lekarz żydowskiego pochodzenia, członek Żydowskiego Związku Wojskowego (reprezentującej prawicowy nurt polityczny organizacji powołanej w 1939 r. przez oficerów i podoficerów rezerwy WP narodowości żydowskiej), uczestnik powstania w getcie warszawskim, po wojnie wyemigrował do Izraela. [przypis edytorski]

Rytard, Jerzy Mieczysław, właśc. Mieczysław Antoni Kozłowski (1899–1970) — pisarz polski, autor utworów o tematyce podhalańskiej; jego powieść Wniebowstąpienie (1923) to rodzaj prozy poetyckiej ze słabo zarysowaną fabułą. [przypis edytorski]

rytownik — specjalista w grawerowaniu. [przypis edytorski]

rywalizator — dziś popr.: rywal. [przypis edytorski]

ryważ (neol., z fr. rivage) — brzeg rzeki. [przypis edytorski]

ryza (gw.) — por. dzisiejsze: rejs, niem. Reise. [przypis edytorski]

ryzalit — wysunięta naprzód część fasady. [przypis edytorski]

ryzyko — w oryg. zapis: risico (nie wiadomo, na jakim języku wzorowany). [przypis edytorski]

rże (forma 3. os. lp od: rżeć) — dziś popr.: rży. [przypis edytorski]

rżenie (pot.) — hałaśliwy, głośny śmiech. [przypis edytorski]

rżnąć sieczkę — ciąć słomę na paszę dla zwierząt. [przypis edytorski]

rżnięta flaszka — butelka z rżniętego szkła. [przypis edytorski]

rżniętka — tu: bicie, kara fizyczna. [przypis edytorski]

rżysko — pole po skoszonym zbożu. [przypis edytorski]

rządca — tu: zarządca budynku. [przypis edytorski]

rząd cywilny — organ zwierzchni administracji cywilnej w Królestwie Polskim, kierowany przez Aleksandra Wielopolskiego; powstał w związku z narastającym oporem społeczeństwa polskiego wobec rosyjskiego systemu policyjnego. [przypis edytorski]

Rząd egipski życzliwie zachowywał się wobec pielgrzymów — w czasach Nowego Państwa, po podboju przez Egipt Palestyny i Syrii, kult bogów z tego rejonu, w tym Astarte, czczonej jako wojowniczka, oraz Baala, kojarzonego z Setem, rozwinął się również wśród Egipcjan. Oddawali im cześć nawet faraonowie. [przypis edytorski]

rząd Moraczewskiego — pierwszy realny rząd niepodległej Polski działający od listopada 1918 do stycznia 1919 roku, zwalczany ostro przez partie prawicowe. [przypis edytorski]

Rząd Narodowy — właśc. Tymczasowy Rząd Narodowy; centralny tajny organ władz powstania styczniowego, działający na ziemiach zaboru rosyjskiego. [przypis edytorski]

rządność (daw.) — umiejętność dobrego gospodarowania. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — gospodarny, dobrze zarzadzajacy. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — porządny, oszczędny, gospodarny. [przypis edytorski]

rządny (daw.) — porządny, uczciwy, należyty. [przypis edytorski]

rządny (starop.) — porządny, zorganizowany. [przypis edytorski]

rządny — tu: gospodarny. [przypis edytorski]

rząd — ogół sprzętu do dosiadania konia wierzchowego i kierowania nim, składający się z uzdy, siodła, czapraka (okrycia pod siodło), popręgu, strzemion itp. [przypis edytorski]

rząd — ozdobna uprząż końska do jazdy wierzchem. [przypis edytorski]

rząd — tu: porządek, ład (związany z umiarkowaniem). [przypis edytorski]

rząd — uprząż końska do jazdy wierzchem. [przypis edytorski]

rządy gminowładne — rządy gmin, rządy demokratyczne. [przypis edytorski]

rządy patriarchalne — tu: rządy oparte na władzy najstarszego z rodu, patriarchy. [przypis edytorski]

rządzca (daw.) — dziś popr. forma: rządca (tj. władca); por. rządzić. [przypis edytorski]

rządzca (daw.) — rządca; tu ogólnie: mający władzę nad czym. [przypis edytorski]

rządził królestwo (starop. forma) — dziś: rządził królestwem. [przypis edytorski]

rząd związkowy — tj. brazylijski rząd federalny (centralny); Brazylia jest republiką federacyjną, czyli państwem związkowym, złożonym ze stanów zachowujących w dużym zakresie wewnętrzną samodzielność. [przypis edytorski]

rzadkie jeszcze wówczas po kościołach organy — pierwsza wzmianka o kościelnych organach w Polsce pochodzi z roku 1340 i dotyczy kościoła św. Jakuba w Toruniu. [przypis edytorski]

rzadkie rdzawe szablice — tj. szable występują nieczęsto w ich uzbrojeniu i są niskiej jakości. [przypis edytorski]

rzadki mnie uczci — sens: niewielu mnie szanuje. [przypis edytorski]

rzadki — niezwykły. [przypis edytorski]

Rzadki talent! — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie kwestię Tępaka: „Jeśli talent jest pazurem, patrzcie, z jakim go chwyta talentem”. [przypis edytorski]

rzadki — tu: niezwykły, niespotykany. [przypis edytorski]

Rzadko taka pogoda na takie żniwo przypada — ten wers pozwala wnioskować, że akcja dzieje się w sierpniu. [przypis edytorski]

rzadko wykształconego — właśc.: o rzadko spotykanym poziomie wykształcenia. [przypis edytorski]

rzęśnieć (neol.) — świecić; por. rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęśniejąc — świecąc; por. rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęśnieje (neol.) — świeci; por.: rzęsisty (blask itp.). [przypis edytorski]

rzęsiście — intensywnie. [przypis edytorski]

rzęsisto stało — pula była wysoka. [przypis edytorski]

rzęsisty — mocny, intensywny (zwykle o opadzie lub o świetle). [przypis edytorski]

rzęsny — dziś raczej: rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęsny — rzęsisty. [przypis edytorski]

rzęsów — dziś popr. forma: D. lm.: rzęs. [przypis edytorski]