Przypisy

substytuować (łac.) — przenieść pełnomocnictwo na inną osobę. [przypis edytorski]

substytut (praw.) — zastępca; w oryginale: chargé des affaires. [przypis edytorski]

subtelność — tu: przebiegłość. [przypis edytorski]

subtelność — tu: wyrafinowanie, przemyślność, przebiegłość, chytrość. [przypis edytorski]

subtelny Szkot — Jan Duns Szkot (1266–1308), logik, filozof i teolog, nazywany doktorem najsubtelniejszym (łac. doctor subtilissimus). [przypis edytorski]

subtelny — tu: wymyślny; wykonany według wyrafinowanego (przemyślnego) planu. [przypis edytorski]

Sub Tuum praesidium (łac.) — Pod Twoją obronę; daw. pieśń kościelna. [przypis edytorski]

Subura — dzielnica Rzymu. [przypis edytorski]

Suburra (wł.), Subura (łac.) — zatłoczona dzielnica staroż. Rzymu zamieszkała przez biedotę, znana jako dzielnica rozpusty; położona pomiędzy płd. krańcem Wiminału a zach. stokami Eskwilinu. [przypis edytorski]

Subutaj a. Subedej-bagaatur (ok. 1175–1248) — doradca Batu-chana podczas pierwszej inwazji mongolskiej na Europę, prawdopodobnie był także faktycznym wodzem tej wyprawy. [przypis edytorski]

subway — daw. nazwa przejścia podziemnego a. metra. [przypis edytorski]

suć (daw.) — obsypywać. [przypis edytorski]

suć (daw.) — sypać. [przypis edytorski]

suć się (daw.) — sypać się. [przypis edytorski]

suć (starop.) — usypywać. [przypis edytorski]

succes d'estime (fr.) — dosł.: sukces z poszanowania; uznanie, jakie utwór zawdzięcza tylko nazwisku i wcześniejszej sławie autora. [przypis edytorski]

Suchard, Philippe (1797–1884) — szwajcarski przemysłowiec, producent czekolady. [przypis edytorski]

sucharze — suche badyle. [przypis edytorski]

sucherlawy — dziś raczej: chuderlawy. [przypis edytorski]

Suchodolski, Bohdan (1903–1992) — polski filozof i historyk kultury. [przypis edytorski]

Suchorzewski, Tadeusz (1779-1852) — polski oficer; brał udział w wojnie z Austrią w 1809 jako szef szwadronu, w kampanii moskiewskiej 1812 pułkownik i dowódca pułku; generał brygady armii Królestwa Polskiego i generał brygady powstania listopadowego. [przypis edytorski]

suchotnica — kobieta chorująca na suchoty (tj. ostatnie stadium gruźlicy). [przypis edytorski]

suchotniczy — cechujący gruźlika. [przypis edytorski]

suchotniczy — charakterystyczny dla suchotnika, tj. chorego na gruźlicę. [przypis edytorski]

suchotniczy — tu: wyglądający jak organizm zniszczony przez suchoty, tj. ostatnią fazę gruźlicy, prowadzącą do śmierci. [przypis edytorski]

suchotniczy — tu: wyglądający jak zniszczony przez suchoty, tj. ostatnią fazę gruźlicy, prowadzącą do śmierci. [przypis edytorski]

suchotnik (daw.) — człowiek chorujący na suchoty, tj. gruźlicę płuc, która w szybkim czasie doprowadzała do ciężkiego wyniszczenia i śmierci; prątka gruźlicy, wywołującego tę chorobę, odkryto w 1882, pierwszą szczepionkę na gruźlicę opracowano w 1921. [przypis edytorski]

suchotnik (daw.) — gruźlik. [przypis edytorski]

suchotnik — gruźlik. [przypis edytorski]

suchotnik — osoba cierpiąca na gruźlicę płuc. [przypis edytorski]

suchoty (daw.) — gruźlica, niebezpieczna choroba płuc, dawniej często śmiertelna. [przypis edytorski]

suchoty (daw.) — gruźlica płuc. [przypis edytorski]

suchoty (daw.) — gruźlica. [przypis edytorski]

suchoty — śmiertelna choroba płuc; najcięższa postać gruźlicy. [przypis edytorski]

suchoty — tu: ścisły post. [przypis edytorski]

Suchy Żleb — jeden ze żlebów opadających do Doliny Kondratowej z Giewontu. [przypis edytorski]

suciej — bardziej obficie. [przypis edytorski]

sucysko (gw.) — suczysko (forma augmentatywna od: suka). [przypis edytorski]

sudana (daw.) — smukła, zgrabna. [przypis edytorski]

sudanny — kształtny, zgrabny. [przypis edytorski]

Sudan — tu: kraina geograficzna i historyczna w Afryce, rozciągająca się na sawannach pomiędzy Sahelem, na południe od Sahary, a obszarem wilgotnych lasów równikowych, od Wyżyny Abisyńskiej aż po Ocean Atlantycki. [przypis edytorski]

Suda — uroczysty poczęstunek z okazji bar-micwy. [przypis edytorski]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — dramaturg niemiecki. [przypis edytorski]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — niem. dramaturg i prozaik; utworami scenicznymi (Honor, Gniazdo rodzinne) zdobył wielką popularność i zasłynął jako czołowy autor naturalistyczny. [przypis edytorski]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — niemiecki dramaturg i powieściopisarz; jego sztuki łączyły naturalizm z cechami francuskiego dramatu mieszczańskiego. [przypis edytorski]

Sudermann, Hermann (1857–1928) — pisarz niemiecki, rodem z Prus Wschodnich; debiutował 27 XI 1889 r. w teatrze Lessinga dramatem Die Ehre („Honor”); autor powieści obyczajowo-ziemiańskich (Frau Sorge, 1857). [przypis edytorski]

Sudety — łańcuch górski na obszarze Polski, Czech i Niemiec. [przypis edytorski]

sudno (daw.) — łódź, statek. [przypis edytorski]

sudny — N.lm. winien brzmieć sudnami, tj. okrętami. [przypis edytorski]

Südekum, Albert (1871–1944) — niemiecki dziennikarz i polityk socjaldemokratyczny, od 1900 członek Reichstagu, jeden z najaktywniejszych parlamentarzystów SPD. [przypis edytorski]

Südtirol — Południowy Tyrol. W tym regionie, należącym od 1919 roku do Włoch, mieszkała znaczna liczba ludności niemieckojęzycznej, która protestowała przeciw przymusowej italianizacji. [przypis edytorski]

Sündermann, Ludwig (1869–1936) — austro-węgierski szef sztabu generalnego w trakcie I wojny światowej. [przypis edytorski]

sündige gut aber glaube besser (niem.) — grzesz dobrze, ale wierz lepiej. [przypis edytorski]

Sue — bohaterka Judy nieznanego Hardy'ego. [przypis edytorski]

Sue Ryder (1923–2000) — brytyjska działaczka charytatywna, w czasie II wojny światowej służyła w polskiej sekcji Kierownictwa Operacji Specjalnych. [przypis edytorski]

Suez — miasto położone w Egipcie niedaleko od Kanału Sueskiego. [przypis edytorski]

sufi — wyznawca sufizmu, mistycyzmu islamskiego. [przypis edytorski]

sufler — osoba podpowiadająca aktorom tekst roli podczas przedstawień, ukryta zwykle w budce na przodzie sceny lub za kulisami. [przypis edytorski]

sufler — osoba podpowiadająca aktorom tekst w trakcie spektaklu. [przypis edytorski]

sufragan — biskup pomocniczy. [przypis edytorski]

sufragan (z łac.) — biskup pomocniczy, podlegający biskupowi. [przypis edytorski]

sufragium (łac. suffragium) — głos w wyborach. [przypis edytorski]

sufrażetki a. sufrażystki — radykalne aktywistki na rzecz praw wyborczych dla kobiet działające w Wielkiej Brytanii na pocz. XX w.; stosowały ostre formy protestu, a nawet przemoc. [przypis edytorski]

sufrażetki a. sufrażystki (z łac. suffragium: głos wyborczy) — radykalne aktywistki na rzecz praw wyborczych dla kobiet działające w Wielkiej Brytanii na pocz. XX w.; stosowały ostre formy protestu, a nawet przemoc. [przypis edytorski]

sufrażystka — kobieta walcząca o prawa wyborcze kobiet pod koniec XIX i na początku XX w. [przypis edytorski]

su (fr. sou) — drobna moneta francuska, używana do 1795. [przypis edytorski]

su (fr. sou) — drobna moneta, używana we Francji do 1795 r.; słowo przetrwało w języku fr. do dziś jako pot. określenie pieniędzy. [przypis edytorski]

sugestioner — tu: hipnotyzer. [przypis edytorski]

sugestionować — dziś: sugerować. [przypis edytorski]

sugestionować — dziś: sugerować; zasugestionować czyjeś obawy: wpłynąć na czyjeś obawy, używając sugestii. [przypis edytorski]

sugestionujący — dziś: sugestywny. [przypis edytorski]

sugestyjny — dziś popr.: sugestywny. [przypis edytorski]

suggestionis falsi (łac.) — sugerowania nieprawdy. [przypis edytorski]

suggestion mentale (fr.) — sugestia psychiczna (oddziałująca na umysł). [przypis edytorski]

sui generis (łac.) — swego rodzaju. [przypis edytorski]

suis fière de mon choix (fr.) — jestem dumna z mojego wyboru. [przypis edytorski]

suit of clothes (ang.) — garnitur. [przypis edytorski]

Suivez moi, s'il vous plait (fr.) — Proszę za mną. [przypis edytorski]

suivi (fr.) — śledzony; suivis (fr.) — śledzeni. [przypis edytorski]

suiwantka (neol.) — z fr. suivante: dama do towarzystwa. [przypis edytorski]

suk arabski — targowisko. [przypis edytorski]

suka — tu: peleryna u sukmany. [przypis edytorski]

sukcesją — dziś popr. forma B. lp: sukcesję. [przypis edytorski]

sukcesja (daw.) — spadek. [przypis edytorski]

sukcesja — dziedziczenie, przejęcie po kimś stanowiska i praw, np. dziedziczność tronu; spadek, spuścizna. [przypis edytorski]

sukcesja — dziedziczenie, tu: dziedziczność tronu. [przypis edytorski]

sukcesja — następstwo prawne, w wyniku którego zbywca przenosi swoje prawa na nabywcę np. spadek, spuścizna. [przypis edytorski]

sukcesja — następstwo prawne, w wyniku którego zbywca przenosi swoje prawa na nabywcę np. spadek, spuścizna; tu forma zdr.: sukcesyjka; [przypis edytorski]

sukcesja — spadek. [przypis edytorski]

sukcesja — spadek, spuścizna. [przypis edytorski]

sukcesjonalny — dziedziczny. [przypis edytorski]

sukces — powodzenie. [przypis edytorski]

sukień — dziś popr.: sukien. [przypis edytorski]

sukiencyja (gw.) — sukcesja, dziedzictwo. [przypis edytorski]

sukienka (daw.) — szata. [przypis edytorski]

sukienka (daw.) — tu: ubranie. [przypis edytorski]

sukienka — tu ogólnie: szata, strój. [przypis edytorski]

sukienka — tu: szaty. [przypis edytorski]

sukienka — tu: ubranie. [przypis edytorski]

sukienka — w gwarze łowieckiej: sierść zwierzyny płowej, w tym saren. [przypis edytorski]