Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10238 przypisów.
W tej wojnie, Hipolicie, coś ją miał (…) Piętnaście galer wziąwszy oraz Wenetowi — ma na myśli zwycięstwo kardynała Hipolita d'Este nad Wenecjanami, którym odebrał liczne galery. [przypis redakcyjny]
w tej zmroczy — od zmrocze: mroczne miejsce, mrok; w tym mrocznym miejscu. [przypis edytorski]
w temci (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci; wtem (zniżyła się). [przypis edytorski]
wtemem jechała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wtem jechałam; tj. tu: w tym (usposobieniu) jechałam. [przypis edytorski]
w temem obaczył (starop. forma) — wtem obaczyłem; nagle zobaczyłem. [przypis edytorski]
wtem jem rozkazał miejsce czynić wodzie (starop.) — wtedy rozkazał wodzie, aby im uczyniła miejsce. [przypis edytorski]
Wtem nam się góra pokazała w dali — Według wykładu jednych komentatorów Dante przez tę górę chciał wyrazić czyściec; według drugich: chciał przez tę górę wyrazić fantastyczną wyspę Atlantis w Oceanie Atlantyckim. Może pragnął przestrzegać przed zbyt śmiałymi wyprawami morskimi. A może chciał wyrazić tę prawdę, że pragnienie wiedzy dążące poza granice umysłowi ludzkiemu zakreślone, gotuje zgubę człowiekowi. [przypis redakcyjny]
w tem razie (starop.) — w tym razie; w tym przypadku. [przypis edytorski]
wtem spostrzegli — w oryginale niem. waren aber gewaltig erschrocken, tj.: wtem przerażeni spostrzegli. [przypis edytorski]
Wtem stanął starzec szlachetny (…) — Tym starcem szlachetnym jest Katon, strażnik czyśćcowy. [przypis redakcyjny]
w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem; nagle, naraz. [przypis edytorski]
w tem (starop. forma) — dziś popr.: wtem. [przypis edytorski]
w tem (starop. forma ort.) — wtem; naraz, nagle. [przypis edytorski]
w tem (starop. forma) — wtem, naraz, nagle. [przypis edytorski]
w tem (starop. forma) — wtem; tymczasem, w tym czasie, wtedy. [przypis edytorski]
wtem (starop.) — tu: tymczasem. [przypis edytorski]
wtem (starop.) — w tym czasie. [przypis edytorski]
Wtem wąż, i za to odtąd wężów lubię — Poeta polubił węże, odkąd widział, jak jeden z nich ducha bluźniącego Bogu ukarał. [przypis redakcyjny]
wtem znowu odzyskał przytomność — w oryg. niem. da kam er wieder zu sich: wtedy znów uspokoił się (doszedł do siebie). [przypis edytorski]
Wtenczas dan Pelejowi upominek drogi, Gdy cię w łoże śmiertelne wprowadzały bogi (mit. gr.) — małżeństwo Tetydy i Peleusa, rodziców Achillesa, było zaaranżowane przez Zeusa. Na wesele zostali zaproszeni też pozostali bogowie. [przypis edytorski]
wtenczas działa, kto pił wód tych dwoje — Ci tylko przypomnieniem swoich dobrych uczynków rzeczywiście mogą być orzeźwieni, którym przypomnienie złych wad i skłonności już nie będzie dogryzać. [przypis redakcyjny]
wtenczas — dziś popr.: wtedy. [przypis redakcyjny]
w tenczasem (…) ślubował (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wtenczas ślubowałem; wtedy ślubowałem. [przypis edytorski]
wtenczas jeszcze, kiedy nań ostrym zarabiano żelazem — tj. w czasie, kiedy wojsko ruszono z leż zimowych przeciw Moskwie. [przypis redakcyjny]
w tenczas (starop.) — dziś: wtenczas; wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]
w ten czas (starop. forma) — wtenczas, wówczas; wtedy. [przypis edytorski]
w ten czas (starop. forma) — wtenczas, wówczas; w tym czasie, wtedy. [przypis edytorski]
w ten czas (starop.) — w tym czasie; wówczas. [przypis edytorski]
Wtenczas ujrzałem cały otwór jamy — W siódmym oddziale kręgu ósmego karani są złodzieje, widzimy ich pod postacią wężów i gadów, to pod postacią człowieka, za lada dotknięciem przemieniają swoje postaci, jeden w drugiego kształty przechodzi, a każdy broni się od przyobleczenia się w kształty nieswojskie; nawzajem radzi sobie szkodzą i wzajem się nienawidzą. W tej i następnej pieśni poeta zadziwia czytelnika bogactwem swojej fantazji, która po głębszej rozwadze nie wyda się wszakże tylko próżną grą wyobraźni, ale najlogiczniej zastosowaną do charakteru występku, jaki się tu karze. Wiadomo jest, że choć złodzieje łączą się z sobą w złym zamiarze, udzielają sobie nawzajem swych wiadomości i praktyk i tak niejako przemieniają się jeden w drugiego, przecie lada większa korzyść waśni ich, w razie potrzeb jeden drugiego nie szczędzi i na ofiarę poświęca. Że potępieni są wzajemnym narzędziem swojej kary w piekle, nic w tym dziwnego; zdarza się to między złymi ludźmi i na ziemi. [przypis redakcyjny]
W ten czas urodzi się mąż serdeczny i śmiały — Hipolit Esteński ur. w r. 1479 („a pisać do piąciuset lat dwadzieścia będą” 4, 8), któremu poeta poświęca strofy 5–8. [przypis redakcyjny]
wtenczas — wtedy, zaimek odnoszący się do pewnego czasu w przeszłości lub przyszłości. [przypis edytorski]
w ten sposób dochodzi do zawieszenia broni — Tebanie uznają się więc za pokonanych; Koroneja zmyła plamę porażki pod Haliartos. Po raz nie wiadomo który dowiedli Spartanie swej wyższości bojowej nad resztą Greków. Gdyby nie klęska pod Knidos, ta bitwa skończyłaby wojnę zwycięstwem Sparty. Tymczasem wojna wlecze się jeszcze lat siedem. Jedynym skutkiem Koronei było, że nie ważono się stawać Spartanom w otwartym polu. [przypis tłumacza]
W ten sposób głosowano w Rzymie. [przypis redakcyjny]
W ten sposób Grecy rozumieli to słowo „tyran”: dawali je zarówno dobrym, jak złym książętom, których władza nie była legalna — „Omnes enim et habentur et dicuntur tyranni, qui potestate utuntur perpetua in ea civitate, quae libertate usa est” (Korneliusz Nepos, Żywot Miltiadesa VIII) [łac.: Uważa się i nazywa tyranami tych wszystkich, którzy sprawują dożywotnią władzę w państwie niegdyś wolnym; przyp. tłum.]. Wprawdzie Arystoteles (Etyka nikomachejska, ks. VIII, rozdz. X) odróżnia tyrana od króla przez to, że pierwszy rządzi dla swojej własnej korzyści, drugi zaś jedynie dla korzyści poddanych, lecz — pomijając już, że na ogół wszyscy autorzy greccy używali słowa tyran w innym znaczeniu, jak to widać przede wszystkim z Hierona Ksenofonta — wynikałoby z rozróżnienia Arystotelesa, że od początku świata nie było jeszcze ani jednego króla. [Hieron: dialog Ksenofonta, w którym tyran syrakuzański Hieron rozprawia z poetą Simonidesem o położeniu tyranów i o sposobach zaskarbienia sobie przez nich miłości poddanych; przyp. tłum.]. [przypis autorski]
W ten sposób mali despoci sprowadzają do zera znaczenie opinii — Tr. J. F. M. 31 [Zapis ten może mieć dwojakie znaczenie: Trieste, janvier, février, mars 1831 (Triest, styczeń, luty, marzec 1831 r.) albo Troubles, janvier, février, mars 1831 (Rozruchy w Modenie, styczeń, luty, marzec 1831 r.); Red.]. [przypis autorski]
w ten sposób mistyk prawdziwy nigdy nie argumentuje — „Mistyka nie ma nic wspólnego z okultyzmem ani wszelakim ezoteryzmem, podobnie jak religia nie ma nic wspólnego ze spirytyzmem: są to sprawy absolutnie różnego pokroju, jedne mieszczą się na płaszczyźnie empirycznej, na której zamierza się odkryć dane dostępne zmysłom według kierunku naszych dotychczasowych doświadczeń, drugie na płaszczyźnie świata niedostępnego ciekawości i zmysłowemu eksperymentatorstwu, do której można dotrzeć jedynie wewnętrznym nawróceniem i przetworzeniem duchowym naszej istoty moralnej; tak, że nie oczekując tutaj tzw. obiektywnych, na podobieństwo wtajemniczenia, stwierdzeń, rzec trzeba, że mistyk przestałby wierzyć w mistykę, gdyby się ją pragnęło sprowadzić do dowodów czy danych rzeczywistych w pierwszym rodzaju”. (M. Blondel, Le probleme de la mystique, w książce zbiorowej Qu'est-ce que la mystique?, Paris 1929, „Cahiers de la Nouvelle Journée”, nr 2, s. 8–9). [przypis autorski]
# — w ten sposób oznaczone są miejsca, w których rękopis lub maszynopis był nieczytelny. [przypis edytorski]
### — w ten sposób oznaczone są miejsca, w których rękopis lub maszynopis był nieczytelny. [przypis edytorski]
[…] — w ten sposób oznaczone są miejsca, w których rękopis lub maszynopis był nieczytelny. Wyrazy ujęte w nawiasy kwadratowe to domyślne lub możliwe warianty odczytania słowa, zasugerowane przez Bożenę Keff, redaktorkę wydania źródłowego: Tango łez śpiewajcie Muzy. Poetyckie dokumenty Holokaustu (Warszawa 2012). [przypis edytorski]
[…] — w ten sposób oznaczone są miejsca, w których rękopis lub maszynopis był nieczytelny (za Bożeną Keff, redaktorką wydania źródłowego: Tango łez śpiewajcie Muzy. Poetyckie dokumenty Holokaustu, Wydawnictwo ŻIH, Warszawa 2012). [przypis edytorski]
w ten sposób pierwotnie czysta nauka jęła się paczyć i wykoślawiać — [Przybyszewski], Moi współcześni, s. 246. [przypis autorski]
W ten sposób przekonamy się, że jesteście bogami. Róbcie dobre albo złe (…) — Por. fragm. 628. [przypis tłumacza]
W ten sposób ujarzmione namiętności jego są cnotami: sknerstwo, zazdrość, gniew (…) — Wj 20, 5. [przypis tłumacza]
W ten sposób właśnie Werter pozbawił się potem życia. [przypis redakcyjny]
W ten sposób wyjaśnia się też władza absolutna płciowości męskiej nad kobietą — Por. rozdz. XI, zakończenie. Wyjaśnia się w ten sposób również, dlaczego kobiety wyżej stojące są biseksualne tj. nie muszą wyłącznie stać pod władzą fallusa. W miłości lesbijskiej atoli zdaje się odgrywać pokaźną rolę histeria. [przypis autorski]
w Teodektesa „ Tydeusie” (…) takież rozpoznanie jest w „Finidach” — Ani Tydeus, ani Finidy nie są nam znane. [przypis tłumacza]
w te pędy (gw.) — szybko, biegiem. [przypis edytorski]
wterebić (daw., reg.) — wprawić. [przypis redakcyjny]
w tey dobie (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
w tiarze — czyt.: w tyjarze (daw., ze wzgl. na rytm wiersza). [przypis edytorski]
wtóra pożoga świątyni — świątyni = dodatek tłum. [przypis tłumacza]
wtór (daw.) — akompaniament. [przypis edytorski]
wtóry bóg — Kronos, ojciec Zeusa, przez syna pozbawiony władzy. [przypis redakcyjny]
wtóry (daw.) — drugi. [przypis edytorski]
wtóry (daw.) — drugi. [przypis redakcyjny]
wtóry — drugi. [przypis edytorski]
wtóry — powtórny, drugi. [przypis edytorski]
wtóry (starop.) — drugi. [przypis edytorski]
wtórząc — tu: powtarzając. [przypis edytorski]
wtórzyć (daw.) — tu: powtarzać. [przypis edytorski]
wtórzyć (daw.) — wtórować. [przypis edytorski]
wtórzyć (daw.) — wtórować; towarzyszyć głosem. [przypis edytorski]
wtórzyć — tu: powtarzać. [przypis edytorski]
wtórzyć — wtórować; towarzyszyć głosem. [przypis edytorski]
wtórzyć — wtórować, towarzyszyć własnym głosem czyjemuś. [przypis edytorski]
W tobie jest więcej flegmy, a we mnie sama cholera — nawiązanie do starożytnej teorii humorów, spisanej przez Hipokratesa, według której zdrowie człowieka zależy od równowagi w organizmie czterech humorów: krwi, śluzu (flegmy), żółtej i czarnej żółci (melancholii); u choleryka przeważa żółta żółć. [przypis redakcyjny]
W tobiem ja, Panie, położył nadzieję — Aniołowie, ażeby ośmielić głębokim wstydem upokorzonego poetę, śpiewają ten wiersz z Psalmu 31; wiersz pełen pociechy i duchowej prawdy, jaką on działa na upokorzonego grzesznika, którego skrucha we łzach się rozpływa. [przypis redakcyjny]
w tobie się li (…) święci — konstrukcja z partykułą li, tu: wzmacniającą znaczenie zaimka osobowego; inaczej: „w tobie tylko się święci”, „w tobie właśnie (…)” itp. [przypis edytorski]
w toku — tu: podczas tokowania, tj. godów ptasich. [przypis edytorski]
wtomiast — zamiast tego. [przypis edytorski]
w to patrzaj — patrz na to. [przypis redakcyjny]
w totka — tu: w zakładach na wyścigach konnych. [przypis edytorski]
w towarzystwie dwóch małych Kardynangów — Aluzja do „nepotów” papieskich, którzy zostawali kardynałami czasem w wieku piętnastu lub szesnastu lat. [przypis tłumacza]
wtrącalski (daw. pot.) — ktoś, kto się wtrąca w nieswoje sprawy. [przypis edytorski]
w trackie kraje — Tracja, kraina nad brzegami Mórz Egejskiego i Czarnego, położona na wschód od Macedonii. [przypis edytorski]
W traktacie w Bretigny Edward trzeci (…) ku Anglii — Froissart, I, 213. [przypis tłumacza]
w traurie (z ros.) — w żałobie [przypis autorski]
wtrawia — wprawia, ćwiczy; termin z języka myśliwskiego. [przypis redakcyjny]
W tretich (ros.) — po trzecie. [przypis edytorski]
wtretowany — wtłoczony. [przypis redakcyjny]
w Troi (…) posąg Pallady — W Troi miał znajdować się posąg Pallas Ateny, bogini mądrości, pokoju, ale i wojny sprawiedliwej, opiekunki miast. Posąg ten, zwany Palladium wg legendy chronił miasto przed klęską. [przypis edytorski]
w troje — tu: na trzy części. [przypis edytorski]
w tropy (daw.) — z bliska. [przypis edytorski]
w trunie — w trumnie. [przypis edytorski]
w trupiech uleży (daw.) — od w trupiech uledz (daw. ortografia, dziś: ulec): paść trupem, umrzeć. [przypis edytorski]
w Tryce — Trikka miasto w górnej Tesalii. [przypis tłumacza]
w try miga — błyskawicznie. [przypis edytorski]
w trymiga (pot.) — błyskawicznie. [przypis edytorski]
w try miga — w mgnieniu oka. [przypis edytorski]
w trząski (daw.) — truchtem. [przypis redakcyjny]
w trzaski — w drzazgi; całkowicie. [przypis edytorski]
w trzecim miesiącu oblężenia — τρίτῳ γὰρ μηνὶ τῆς πολιορκίας, ponieważ w Starożytnościach XIV, IV, 3 jest tylko περὶ τρίτον μῆνα bez πολιορκίας, a w Starożytnościach XIV, XVI, 4, w opisie zdobycia Jerozolimy przez Heroda jest powiedziane: ὥσπερ… ἐπί Πομπείου… αὐτῇ ἡμέρᾳ , przeto istnieje przypuszczenie, że mowa tu o trzecim miesiącu nie oblężenia, lecz roku, więc licząc od kwietnia (Nizan) trzeci Sywan (czerwiec) p. Graetz, G. d. J. 162, uwaga. [przypis tłumacza]
W trzydzieści siedem lat po zbrodni bezecnego Papiriusa podobna zbrodnia sprawiła, że lud schronił się na mons Janiculus i że prawo stworzone dla ochrony dłużników nabrało nowej siły — zbrodnia Plautiusa, który chciał nadużyć wstydu Weturiusa (Waleriusz Maksimus, księga VI, art. IX). Nie należy utożsamiać tych dwóch wydarzeń; odbyły się w różnym czasie z udziałem innych osób. [przypis autorski]
w trzy kopie — w sile trzech pocztów rycerskich. [przypis edytorski]
w Turcykach zbliża się do Filipik — naprawdę wpływ szedł raczej przez Filipiki Cycerona, jak np. w Turcykach Krzysztofa Warszewickiego; inicjatywa do naśladowania tego rodzaju inwektywy i zagrzewki wojennej przyszła z zagranicy, w okresie powstawania obfitej, zwłaszcza w Niemczech, Türkenlitteratur. [przypis tłumacza]
w Turczech — dziś popr.: w Turcji. [przypis edytorski]
w Turczech — dziś: w Turcji. [przypis edytorski]
w Turczech — dziś: w Turcji. [przypis redakcyjny]
w Turczech (starop. forma) — w Turcji. [przypis edytorski]
W turnieiu króla Reneusa… — René, książę Prowansji i król Sycylii. [przypis tłumacza]
