Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
By language: all | Deutsch | polski
5751 footnotes found
w dniu odebrania Przemyśla — twierdza Przemyśl, zdobyta przez Rosjan po kilkumiesięcznym oblężeniu 22 marca 1915, została im odebrana w wyniku ofensywy połączonych wojsk austro-węgierskich i niemieckich 3 czerwca 1915. [przypis edytorski]
w dniu urodzin króla rzymskiego — księcia Reichstadtu, któremu Napoleon nadał tytuł króla Rzymu. [przypis edytorski]
w dniu zarządzeń — chodzi o rozkazy Karola X, takie jak: zniesienie wolności prasy czy rozwiązanie Izby Deputowanych, które stały się bezpośrednim powodem wybuchu rewolucji lipcowej z 27–29 VII 1830 r. [przypis edytorski]
w dół Węgrów — na południe Węgier. [przypis edytorski]
wdówka Cliquot (z fr: veuve Clicquot) — wysokiej jakości szampan; nazwa marki pochodzi od młodo owdowiałej właścicielki firmy. [przypis edytorski]
w dobrem — dziś popr. Msc.: w dobru. [przypis edytorski]
w dołku sparło (gw.) — chodzi o nerwowy skurcz żołądka. [przypis edytorski]
w doli padło — przypadło w udziale jako los. [przypis edytorski]
w dom — dziś popr.: do domu. [przypis edytorski]
w domiech — dziś popr. forma Msc.lm: w domach. [przypis edytorski]
w domie (daw.) — dziś popr. forma N.lm: w domu. [przypis edytorski]
w domie (daw.) — dziś popr. forma: w domu. [przypis edytorski]
w domie — dziś popr. forma Msc.lp: w domu. [przypis edytorski]
w domie — dziś popr. forma: w domu. [przypis edytorski]
w domie — dziś popr. Msc. lp: w domu. [przypis edytorski]
w domu widmo jej włada — wg jednej z wersji opowieści za sprawą bogini Afrodyty w pałacu Menelaosa w Sparcie przebywało widmo Heleny, aby ucieczka prawdziwej Heleny z Parysem pozostała nieodkryta do chwili, gdy kochankowie szczęśliwie dotrą do Troi. [przypis edytorski]
wdowa Cliquot, Moët — gatunki francuskiego szampana. [przypis edytorski]
wdowa po rejencie — patrz: Wielkość i upadek Cezara Birotteau. [przypis edytorski]
w drabinkach — tj. na wozie drabiniastym. [przypis edytorski]
w drewutnie (daw., gw.) — dziś forma N.lp: w drewutni. [przypis edytorski]
w drogęm się zaraz poczęła gotować (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: w drogę poczęłam się zaraz gotować. [przypis edytorski]
W drogę! — pomiędzy rozdziałami Kopanie (Digging for Treasure) a W drogę! (Good Hunting) w wersji angielskiej znajduje się pominięty w tłumaczeniu rozdział Detektywi (Being Detectives). [przypis edytorski]
w drugie święto — w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia. [przypis edytorski]
wdrzewić się (neol.) — czas. utworzony od rzecz. drzewo; synonim: stać się drzewem, wcielić się w drzewo. [przypis edytorski]
w dwóchnasób — dziś: w dwójnasób, dwukrotnie. [przypis edytorski]
w dwóch synach Atreja — synami Atreusa byli Agamemnon, wódz naczelny wyprawy trojańskiej, i Menelaos, któremu Trojanie porwali żonę Helenę. [przypis edytorski]
w dwójnasób zabawić — zająć dwa razy tyle czasu. [przypis edytorski]
w dwudziestu leciech — dziś: w ciągu dwudziestu lat. [przypis edytorski]
wdychiwała zapach perfumy — dziś popr.: wdychała zapach perfum. [przypis edytorski]
w dyrdy (gw.) — galopem, pędem. [przypis edytorski]
w dyrdy (gw.) — pędem, galopem. [przypis edytorski]
w dyrdy (gw.) — prędko, galopem. [przypis edytorski]
Wdy — skrót od: wojewody (D.lp). [przypis edytorski]
wdyszeć, wdyszyć (starop.) — westchnąć, wciągnąć powietrze. [przypis edytorski]
wdziać (daw.) — ubrać. [przypis edytorski]
wdziać, nawdziać — ubrać. [przypis edytorski]
wdziać — założyć, ubrać się (w coś). [przypis edytorski]
wdzięczen — dziś popr.: wdzięczny. [przypis edytorski]
Wdzięczna miłości kochanej szklenice — żartobliwa trawestacja pierwszego wersu Hymnu do miłości Ojczyzny I. Krasickiego. [przypis edytorski]
wdzięcznie (daw.) — pięknie. [przypis edytorski]
wdzięcznie — przyjemnie. [przypis edytorski]
wdzięczny (daw.) — piękny. [przypis edytorski]
wdzięcznymi śpiewy — dziś popr. forma N.lm: wdzięcznymi śpiewami. [przypis edytorski]
wdzięki — dziś popr. forma N. lm: wdziękami. [przypis edytorski]
wdzięki — dziś popr. forma N.lm: wdziękami. [przypis edytorski]
w dzień świętego Marcina — 11 listopada. [przypis edytorski]
w dzierżawy Parnasu — do Delf, leżących na płd.-zach. stokach Parnasu. [przypis edytorski]
w dziesiątku (starop.) — w dziesiątce; wśród dziesięciu. [przypis edytorski]
W dziesiątym roku życia miałem o tym lepszy sąd niż Cezar w trzydziestym — żartobliwe nawiązanie do militarnych dokonań i planów rzymskiego wodza i polityka Gajusza Juliusza Cezara (100–44 p.n.e.), który mając 26 lat objął dowództwo nad oddziałami rzymskimi w zaatakowanej przez króla Pontu Mitrydatesa VI Bitynii i odparł agresję; mając 32 lata jako kwestor prowincji planował zbrojne wystąpienie przeciw Rzymowi, jednak brakowało mu odpowiedniej armii. [przypis edytorski]
w dziesięciu latach — w wieku dziewięciu lat. [przypis edytorski]
wdziewać (daw.) — ubierać. [przypis edytorski]
w „dzikich” domach — „dzikimi” nazywano Żydów, którym okupant odebrał uprawnienia do mieszkania nawet na terenie getta, przeznaczonych do wywózki i ukrywających się; „dzikie domy” to miejsca ich zamieszkania. [przypis edytorski]
węda (daw.) — dziś: wędka. [przypis edytorski]
węda — lina zakończona hakiem służąca do połowów na głębokich wodach; dziś raczej wyłącznie: wędka. [przypis edytorski]
węda — linka zakończona haczykiem z umocowaną na nim przynętą; dziś raczej zdr.: wędka. [przypis edytorski]
wędlarnia — dziś: wędzarnia. [przypis edytorski]
wędoł (gw.) — wądół, wąska, głęboka dolina; dół, jama. [przypis edytorski]
wędrowce (przestarz. M. lm) — dziś: wędrowcy. [przypis edytorski]
wędzidło — tu: wędzisko. [przypis edytorski]
węgar — część otworu drzwiowego a. okiennego, występ wzdłuż pionowych krawędzi otworu, stanowiący oparcie dla ościeżnicy i uszczelnienie połączenia ze ścianą. [przypis edytorski]
węgar — element architektoniczny stanowiący wzmocnienie ościeżnicy w otworze okiennym a. drzwiowym oraz służący uszczelnieniu otworu, wysunięcie ściany wzdłuż pionowej krawędzi. [przypis edytorski]
węgar — pionowa belka konstrukcyjna na krawędzi otworu okiennego a. drzwiowego. [przypis edytorski]
węgar — pionowy element konstrukcyjny w formie słupa drewnianego lub kamiennego, umieszczany po bokach otworu drzwiowego lub okiennego. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce, gdzie mury stykają się pod kątem prostym; narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce, gdzie mury stykają się pod kątem prostym. [przypis edytorski]
węgieł — miejsce zetknięcia dwóch pionowych ścian, róg. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik budynku. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — narożnik, róg. [przypis edytorski]
węgieł — róg, narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — styk pionowych ścian budynku. [przypis edytorski]
węgieł — zewnętrzny róg budynku, narożnik. [przypis edytorski]
węgieł — zewnętrzny róg budynku. [przypis edytorski]
węgielnica — przyrząd geodezyjny i murarski służący do wyznaczania lub sprawdzania kąta prostego; tu w postaci kątownika. [przypis edytorski]
węgiel retortowy — zgrafitowany węgiel, osadzający się w retortach podczas suchej destylacji; ukształtowany przez prasowanie, służy do celów elektrotechnicznych. [przypis edytorski]
węgły — narożniki; podstawy budowli. [przypis edytorski]
węglan wapnia (chem.) — sól kwasu węglowego i wapnia, podstawowy składnik wielu minerałów i niektórych skał; tu zamiast: wapień, skała zbudowana głównie z węglanu wapnia. [przypis edytorski]
węglarza — rzemieślnik wytwarzający węgiel drzewny, smołę i dziegieć. [przypis edytorski]
węgle kamienne — dziś popr.: węgiel kamienny. [przypis edytorski]
Węgrzyn, choć nas prawie już wyssał do szczętu — daw. przysłowie: Węgrzyn wyssał nas (tj. doprowadził do ubóstwa) swoimi winami. [przypis edytorski]
węgrzyn (daw.) — słodkie wino węgierskie. [przypis edytorski]
węgrzyn (daw.) — wino pochodząc z Węgier. [przypis edytorski]
Węgrzyn — dziś popr.: Węgier. [przypis edytorski]
węgrzynek — tu: żołnierz węgierski a. służący ubrany i uzbrojony po węgiersku. [przypis edytorski]
Węgrzynów — gra słów: Węgrzyn, dziś: Węgier; węgrzyn: węgierskie, mocne wino. [przypis edytorski]
węgrzyn — słodkie wino. [przypis edytorski]
węgrzyn — słodkie wino węgierskie. [przypis edytorski]
Węgrzyn — tu: Ludwik Węgierski, siostrzeniec Kazimierza Wielkiego. [przypis edytorski]
węgrzyn — wino węgierskie. [przypis edytorski]
węszej (daw.) — dziś: węższej. [przypis edytorski]
wężowłose (…) skrzydlate Gorgony (mit. gr.) — Gorgony były to trzy siostry-potwory: Steno, Euryale i Meduza, córki bóstw morskich Forkosa i Keto, przedstawiane ze skrzydłami, ostrymi kłami dzika, szponami drapieżnych ptaków oraz wężami zamiast włosów; ich spojrzenie obracało ludzi w kamień. [przypis edytorski]
wężowymi ruchy — dziś: wężowymi ruchami. [przypis edytorski]
węży — dziś: wężowy. [przypis edytorski]
wężym — dziś popr. forma N. lp: wężowym. [przypis edytorski]
węzeł — jednostka prędkości morskiej, wynosząca milę morską (ok. 1,8 km) na godzinę. [przypis edytorski]
węzeł — tu: węzełek, tobołek. [przypis edytorski]
węzgłowie — dziś: wezgłowie. [przypis edytorski]
węzgłowie — dziś: wezgłowie; szczytowa część łóżka. [przypis edytorski]
węzgłowie — wezgłowie; część łoża przeznaczona na złożenie głowy. [przypis edytorski]