Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4302 przypisów.

obżałowany — tu: oskarżony; ten, na którego się żalą. [przypis edytorski]

obzierać — oglądać. [przypis edytorski]

obzierać się (daw.) — oglądać się za siebie. [przypis edytorski]

obzierać się (daw.) — zwracać uwagą na coś. [przypis edytorski]

obzierać się — oglądać się za siebie. [przypis edytorski]

obzierać się — spoglądać, rozglądać się. [przypis edytorski]

obzieranie się — oglądanie się; rozglądanie się. [przypis edytorski]

obzywać się — dziś popr.: odzywać się. [przypis edytorski]

oćma a. ćma (daw.) — ciemność, mrok. [przypis edytorski]

oćma (daw.) — ciemność, mrok. [przypis edytorski]

ocałowywać — dziś: obcałowywać. [przypis edytorski]

Ocalenie Wenecji — najbardziej znany dramat angielskiego pisarza Thomasa Otwaya (1652–1685), opowiadający o przyjaźni Wenecjanina Jaffiera i najemnego żołnierza Piotra, uczestników spisku przeciwko senatowi weneckiemu; aby zdobyć zaufanie bezwzględnego przywódcy spiskowców, Jaffier pozostawia pod jego opieką własną żonę jako zakładniczkę, narażając ją na gwałt; kiedy po ujawnieniu spisku pojmany Piotr ma zostać powieszony, Jaffier, aby oszczędzić mu hańbiącej śmierci, przebija go i popełnia samobójstwo. [przypis edytorski]

ocap — nadproże, belka nad drzwiami lub oknem. [przypis edytorski]

Occhi perche piangete (wł.) — oczy, dlaczego płaczecie? [przypis edytorski]

Ocean a. Okeanos (mit. gr.) — największy z tytanów, personifikacja morza. [przypis edytorski]

Ocean (gr. Okeanos) i Tetyda (mit. gr.) — najstarsze bóstwa morskie, brat i siostra, a zarazem małżeństwo; rodzice licznych synów (bogów rzek i strumieni) i córek (okeanid, nimf morskich). [przypis edytorski]

Ocean, gr. Okeanos — w poglądach staroż. Greków: morze zewnętrzne, rozległe wody otaczające znany świat. [przypis edytorski]

oceanidy a. okeanidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Okeanosa i Tetydy. [przypis edytorski]

Oceanidy (mit. gr.) — nimfy morskie. [przypis edytorski]

Oceanidy — w górach raczej: Oready, nimfy górskie. [przypis edytorski]

Ocean — wg wyobrażeń staroż. Greków święta rzeka opływająca dookoła całą ziemię. [przypis edytorski]

Ocean Wielki — Ocean Spokojny. [przypis edytorski]

ocechować — oznakować (w tym wypadku chodzi o zaznaczenie drzew do wycięcia). [przypis edytorski]

oce — dziś popr. forma B.lm: oczy. [przypis edytorski]

ocelle mi (łac.) — oczko moje, zwrot pieszczotliwy. [przypis edytorski]

ocelota (Felis pardalis) — w ob. klasyfikacji: Leopardus pardalis, drapieżny ssak z podrodziny kotów. [przypis edytorski]

ocembrować — umocnić, obudowując cegłami lub betonem, ściany studni, zbiornika wodnego, brzegi rzeki itp. [przypis edytorski]

ocembrowany — umocniony, obudowany cegłami lub betonem. [przypis edytorski]

ocenia (daw.) — tu w znaczeniu: ocenia dodatnio; docenia. [przypis edytorski]

oceniał w zupełności — doceniał w zupełności. [przypis edytorski]

ocenić — dziś raczej: docenić. [przypis edytorski]

oceniona (…) została i jego dobra wola — tu: doceniona. [przypis edytorski]

ocet siedmiu złodziei — ocet winny, w którym przez 12 dni moczono zioła: m.in. rutę, piołun, rozmaryn i szałwię. Stosowano go profilaktycznie przeciwko zarażeniu się dżumą, a także podawano skazańcom przed egzekucją. [przypis edytorski]

Ochansk — miasto w Rosji, w Kraju Permskim, ok. 70 km na płd.-zach. od Permu. [przypis edytorski]

ochapiać się (daw.) — przypominać się, wydawać się. [przypis edytorski]

ochapia mi się (daw.) — przypomina mi się [przypis edytorski]

Och, cała ziemia ta nasza cmentarna… — Kornel Ujejski, W cześć umarłym, z tomu Skargi Jeremiego. [przypis edytorski]

Och, dobiorę ci się jeszcze do samego wnętrza — w oryginale: Oh, but I will wring your heart yet, znaczące powtórzenie słowa z tytułu The heart of darkness. [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — czystość, porządek. [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — czystość, schludność. [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — porządek, czystość. [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — porządek, dbałość; ubiór. [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — strój (ubiór i ozdoby). [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — tu: majątek, mienie ruchome. [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — tu: schludność, czystość. [przypis edytorski]

ochędóstwo (daw.) — tu: schludność; por. ochędożny: porządny, czysty, schludny; starop. słowo ochędóstwo oznaczało jednak zwykle: strój (ubiór i ozdoby). [przypis edytorski]

ochędóstwo nosa (daw.) — czyszczenie nosa, dmuchanie nosa. [przypis edytorski]

ochędóstwo — porządek, schludność. [przypis edytorski]

ochędóstwo (staropl.) — schludność, porządek, dbałość. [przypis edytorski]

ochędóstwo (starop.) — porządek. [przypis edytorski]

ochędóstwo (starop.) — porządek; strój. [przypis edytorski]

ochędóstwo (starop.) — tu: majątek, własność, ruchomości. [przypis edytorski]

ochędożnie (daw.) — porządnie, z dbałością. [przypis edytorski]

ochędożnie (przestarz.) — porządnie. [przypis edytorski]

ochędożny (daw.) — czysty, zadbany, schludny. [przypis edytorski]

ochędożny (daw., gw.) — schludny, zadbany. [przypis edytorski]

ochędożny (daw.) — porządny, czysty. [przypis edytorski]

ochędożny (daw.) — porządny, schludny. [przypis edytorski]

ochędożny (daw.) — porządny, umiejący utrzymać porządek. [przypis edytorski]

ochędożony (daw.) — oczyszczony. [przypis edytorski]

ochędożony (starop.) — uporządkowany. [przypis edytorski]

ochędożyć się (daw.) — doprowadzić się do porządku. [przypis edytorski]

ochędożyć — tu: odnowić, wyczyścić. [przypis edytorski]

ochędożyć — wyczyścić, doprowadzić do porządku. [przypis edytorski]

ochełznąć — okiełznać, poskromić. [przypis edytorski]

„Ochi, perchè piangete” — (ital.) Augen, warum weint ihr. [przypis edytorski]

Och (…) kapitalne — w wyd. popr. (PIW, Warszawa 1965) tłumaczenie uzupełnione w tym miejscu o następujące zdanie: „Albo: »Ach! Jest tam jedno miejsce, gdzie mowa o pułku, który przechodzi przez miasto. Wspaniałe!«”. [przypis edytorski]

ochłodnął (daw. forma) — dziś: ochłódł. [przypis edytorski]

o chłopcach — autor często ma na myśli wszystkie dzieci, trzeba przyznać jednak, że wiele przykładów przez niego przytaczanych jest bliższych życiu dwudziestowiecznych chłopców niż dziewczynek. Wynika to z tradycji dawnych wieków: od starożytności pedagogika zajmowała się głównie wychowaniem chłopców, uważając dziewczynki za mniej ważne. Weźmy też pod uwagę, że autor sam był kiedyś chłopcem i przeżycia chłopięce pamiętał z własnego doświadczenia, a różnice w podejściu do chłopców i dziewczynek, w wymaganiach wobec dzieci różnej płci, w ich sytuacji, były wtedy większe niż dzisiaj. Autor porusza ten temat w rozdziale Chłopcy — dziewczynki. [przypis edytorski]

ochlapnięcie — tu: oklapnięcie. [przypis edytorski]

ochlokracja — rządy tłumu, motłochu. [przypis edytorski]

ochlokracja (z gr.) — rządy tłumu; wynaturzona forma demokracji bezpośredniej, w której nie obowiązują zasady prawne ani nie występują struktury organizacyjne, zaś władzę sprawuje kierujący się zmiennymi emocjami tłum, ustawicznie ulegający wpływom demagogów. [przypis edytorski]

ochlos (gr. ὄχλος) — tłum, motłoch. [przypis edytorski]

ochmistrz (daw.) — urzędnik zarządzający dworem panującego lub magnata; opiekun dzieci na takim dworze. [przypis edytorski]

ochmistrz (daw.) — urzędnik zarządzający dworem panującego lub magnata; opiekun dzieci na takim dworze. [przypis edytorski]

ochmistrz — tu: opiekun dzieci na dworze króla lub księcia. [przypis edytorski]

ochmistrz — urzędnik bezpośrednio zarządzający służbą dworską, także opiekun i wychowawca dzieci na dworze. [przypis edytorski]

ochmistrzyni (daw.) — kobieta mająca nadzór nad żeńską służbą na dworze królewskim lub magnackim; kobieta zarządzająca gospodarstwem w dużym majątku. [przypis edytorski]

ochmistrzyni (daw.) — nauczycielka i wychowawczyni domowa. [przypis edytorski]