Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10994 przypisów.

kamea — szlachetny a. półszlachetny kamień ozdobiony wypukłą płaskorzeźbą. [przypis edytorski]

kamea (z wł.) — ozdoba z kamienia szlachetnego lub półszlachetnego z płaskorzeźbą, często portretową. [przypis edytorski]

kamea (z wł.) — ozdoba z kamienia szlachetnego lub półszlachetnego z płaskorzeźbą. [przypis edytorski]

kameduła — członek zakonu o bardzo surowej regule, zobowiązany do życia pustelniczego i trwania w milczeniu; kameduli zbierają się tylko na modlitwy. [przypis edytorski]

kameduła — członek zakonu o bardzo surowej regule, zobowiązany do życia pustelniczego i trwania w milczeniu. [przypis edytorski]

kameduł — członek zakonu o surowej regule, zobowiązany do umartwień i długotrwałego milczenia. [przypis redakcyjny]

kameduli — [nazwa] od miejscowości Camaldoli we Włoszech: zakonnicy zmienionej reguły św. Benedykta. [przypis redakcyjny]

kameduli — zgromadzenie zakonne utworzone ok. 1012 przez św. Romualda z Camaldoli. [przypis edytorski]

Kameldoł — Camaldoli w Apeninach, słynny klasztor, kolebka kamedułów. [przypis redakcyjny]

kamelia — krzew o dużych, białych lub różowych kwiatach. [przypis edytorski]

kamelia — krzew o dużych, białych lub różowych kwiatach; też: kwiat tej rośliny [przypis edytorski]

kamelia — kurtyzana; por. powieść i sztuka Aleksandra Dumas (syna) pt. Dama kameliowa. [przypis edytorski]

kamelia — kwiat o białych, różowych lub krwistoczerwonych płatkach, symbol m.in. wiecznej miłości. [przypis edytorski]

kamelia — pochodzący ze wsch. Azji krzew o dużych, białych lub różowych kwiatach; też: kwiat tej rośliny. [przypis edytorski]

Kameliard — zapisywane jako: Cameliard, Carmalide, Tamalide itp., kraina z legend arturiańskich: królestwo młodej księżniczki Ginewry , rządzone przez jej ojca, króla Leodegransa. [przypis edytorski]

kamelizować a. kameryzować — wysadzać drogimi kamieniami. [przypis redakcyjny]

kamelizowaną — wyd. lwow[skie] ma: kameryzowaną. [przypis redakcyjny]

kamelorowy a. kamelarowy (niem. Kameelhaar) — z wełny wielbłądziej. [przypis redakcyjny]

kamelorowy (daw.) — zrobiony z kameloru; kamelor (z niem. Kamelhaar: wełna wielbłądzia): grube nici wełniane. [przypis edytorski]

Kamena (mit. rzym.) — nimfa źródła, obdarzona darem wieszczym, odpowiednik Muzy z mit. gr. [przypis edytorski]

Kameny (mit. rzym.) — nimfy źródeł, później utożsamione z muzami. [przypis edytorski]

kameowy — taki jak na kamei, ozdobie z kamienia szlachetnego lub półszlachetnego z wypukłą płaskorzeźbą, często przedstawiającą profil jakiejś osoby. [przypis edytorski]

kamera (daw.) — pokój, pomieszczenie. [przypis edytorski]

kamera (daw.) — zamknięte pomieszczenie. [przypis edytorski]

kameradschaft (z niem.) — koleżeństwo. [przypis edytorski]

Kamerale — Verwaltungs- und Wirtschaftslehre. [przypis edytorski]

kameralista — zwolennik kameralizmu w ekonomii, doktryny rozwiniętej w XVII–XVIII w. w Niemczech i Austrii, uznającej za nadrzędny cel polityki gospodarczej państwa pełne wykorzystanie zasobów ludzkich i zdolności produkcyjnych w celu zwiększenia dochodów władcy. [przypis edytorski]

kamera — tu: pomieszczenie. [przypis edytorski]

kamerdynery — dziś popr.: kamerdynerzy. [przypis edytorski]

kamerdyn — popr.: kamerdyner, osobisty służący pokojowy pana. [przypis edytorski]

kamerher (z niem. Kammerherr) — szambelan dworu. [przypis edytorski]

kamerher (z niem.) — szambelan dworu. [przypis edytorski]

kamerjunkier (z niem.) — niższy urzędnik dworski w Rosji carskiej. [przypis edytorski]

kamerpaź (z niem.) — paź nadworny, pełniący służbę przy boku monarchy. [przypis edytorski]

kamerton — urządzenie wydające dźwięk o stałej wysokości, używane do strojenia instrumentów. [przypis edytorski]

kamerton (z niem.) — urządzenie wydające wzorcowy ton, do którego dostraja się instrumenty muzyczne. [przypis edytorski]

kameryzowaną — wysadzaną drogimi kamieniami. [przypis redakcyjny]

kameryzowany — wysadzany drogimi kamieniami. [przypis edytorski]

Kamet — szczyt w Himalajach, położony w stanie Uttarakhand w Indiach, blisko granicy z Chinami; także: potężny lodowiec zstępujący z tego szczytu. [przypis edytorski]

kamfinowy ogarek — ogarek olejowy; kamfina (daw.): olejek terpentynowy zmieszany z alkoholem. [przypis edytorski]

kamfora — substancja o charakterystycznym, ostrym zapachu, stosowana zewnętrznie jako lek rozgrzewający i przeciwbólowy; w temperaturze pokojowej zmienia się w gaz, stąd wyrażenie „znikać jak kamfora”. [przypis edytorski]

kamfora — substancja o charakterystyczny, ostrym zapachu, stosowana zewnętrznie jako lek rozgrzewający i przeciwbólowy. [przypis edytorski]

kamgarnowy — wykonany z kamgarnu: wełnianej przędzy dobrego gatunku; gładka tkanina z wełny czesankowej. [przypis edytorski]

kamgarn — tkanina z wełny czesankowej, dosyć gruba i mocna; używana dawniej na galowe i wyjściowe mundury wojskowe i policyjne, rzadziej na ubrania cywilne. [przypis edytorski]

kamica nerkowa (moczowa) — choroba polegająca na powstawaniu złogów (tzw. „kamieni”) w nerkach lub drogach moczowych na skutek wytrącania się związków chemicznych obecnych w moczu. [przypis edytorski]

Kamicione de Pazzi — zabił Ubertina, swojego krewnego. [przypis redakcyjny]

kamiéńmi — dziś popr. forma N. lm: kamieniami. [przypis edytorski]

kamień boloński — spat, odmiana baru, czyli barytu, znajdująca się blisko Bolonii w górze Paterno. Odmiana ta sproszkowana, ogrzana, a następnie wystawiona na działanie promieni słonecznych, ma własność fosforyzowania, czyli świecenia w ciemności. [przypis redakcyjny]

Kamieńca — w książce czytamy „kamienia”, co jest najpewniej błędem, pochodzącym ze złego odczytu rękopisu, bo zamek nazywano zawsze Kamieńcem. [przypis redakcyjny]

kamieńc (daw. forma) — 2. przypadek [tj. D.] lm.; kamienic. [przypis redakcyjny]

kamień ciosowy — ociosany, prostopadłościenny blok kamienny. [przypis edytorski]

kamień — daw. jednostka masy, około 12 kg. [przypis edytorski]

kamień — dawna jednostka wagi, nazwa pochodzi od kamieni będących częścią żaren. [przypis edytorski]

kamień filozoficzny — domniemany środek, który według alchemików średniowiecznych miał posiadać cudowne własności przemiany metali nieszlachetnych w szlachetne. Próby uzyskania kamienia filozoficznego były oczywiście bezskuteczne, przyczyniły się jednak do stworzenia podstaw naukowych chemii. [przypis redakcyjny]

kamień filozoficzny — legendarna substancja, zdolna do zmieniania metali nieszlachetnych w złoto. [przypis edytorski]

Kamień — gród w pobliżu Opola. [przypis edytorski]

Kamień — jest kilkanaście wsi tej nazwy w różnych okolicach Polski; może chodzi o Kamień pod Miechowem, w niedalekim sąsiedztwie, i dlatego nie ma bliższego określenia. [przypis redakcyjny]

kamieńmi — dziś popr. forma: kamieniami. [przypis edytorski]

Kamień na kamieniu — Mk 13, 2. [przypis tłumacza]

kamień srebra — talent, staroż. jednostka wagi i wartości (wg wagi kruszcu), używana w Mezopotamii, przyjęta na Bliskim Wschodzie, następnie przez Greków i Rzymian; w staroż. Izraelu talent (hebr. kikkar) to ok. 35 kg. [przypis edytorski]

kamień węgielny — w tradycyjnej architekturze drewnianej: kamień, na którym opiera się węgieł (bądź: węgło), czyli narożnik ściany; przen.: pierwszy kamień, uroczyście kładziony podczas budowy. [przypis edytorski]

kamień z Rosetty — kamień z inskrypcjami po grecku i egipsku z roku 196 p.n.e., dotyczącymi faraona Polomeusza V, który pozwolił na odczytanie hieroglifów egipskich przez Jean-François Champolliona (1822). [przypis edytorski]

Kamienica a. Kamienica Nawojowska — rzeka, prawy dopływ Dunajca. [przypis edytorski]

kamienica Pod Murzynami a. Pod Etiopami — zabytkowa kamienica przy ul. Floriańskiej 1 w Krakowie, u wylotu tej ulicy na Rynek Główny, przy płn. narożniku placu Mariackiego; jej nazwa pochodzi od XVI-wiecznej płaskorzeźby przedstawiającej dwóch czarnoskórych Afrykańczyków, stanowiącej godło mieszczącej się tam wówczas apteki o nazwie „Ad Aethiopes”. Starożytni Grecy i Rzymianie nazw: Etiopia, Etiopowie używali na określenie wszystkich terenów i ludów na południe od Egiptu, określenie „Etiop” w znaczeniu „czarny człowiek” funkcjonowało w Europie również w późniejszych stuleciach. [przypis edytorski]

Kamienica — wieś w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim. [przypis edytorski]

kamienicy pod Krzysztofory — istnieje dotąd pod tą samą nazwą kamienica narożna w rynku od ulicy Szczepańskiej. [przypis redakcyjny]

Kamieniec, daw. Kamieniec Litewski, (brus. Камянец) — miasto w dzisiejszej zachodniej Białorusi. [przypis edytorski]

Kamieniecki, Ludwik (1758–1816) — polski wojskowy; uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 i powstania kościuszkowskiego; od 1794 generał; bliski współpracownik i towarzysz walk ks. Józefa Poniatowskiego; mąż Marianny z Czerskich, po pierwszym mężu: Trębickiej. [przypis edytorski]

Kamieniec Podolski (…) taki warowny, że go siła ludzka nie dobędzie — w 1672 r. twierdzę zdobył sułtan turecki Mehmed IV dowodzący ponad stutysięczną armią, co zostało opisane przez Henryka Sienkiewicza w Panu Wołodyjowskim. Podczas 27-letniej okupacji Turcy dobudowali do katedry kamienieckiej minaret, który stoi tam do dziś. [przypis edytorski]

Kamieniec Podolski — twierdza nad Smotryczem, poddała się 29 sierpnia. [przypis redakcyjny]

Kamieniec — w oryginale: Ilsenstein (ściana góry Brocken). [przypis edytorski]

kamienie czernili. Tedy nie można już było widzieć ich z daleka — znakomita obserwacja. Dlatego też Mickiewicz w powietrzu nie widział czarnych kończyn skrzydeł bocianich, gdy pisał: „(bocian) rozwinął białe skrzydła, wczesny sztandar wiosny”. [przypis tłumacza]

kamienie indyjskie — w XVIII w. jedynym dostawcą najcenniejszych drogich kamieni były Indie Wschodnie; Ameryka płd. i Syberia dostarczały tylko mniej cenionych. [przypis redakcyjny]

kamienie milowe tej drogi — autor wymienił tu miasta, w których po roku 1919 odbywały się negocjacje poświęcone spłatom reparacji przez Niemcy. [przypis edytorski]

kamienie młyńskie — młyn ręczny składał się z dwóch kamieni: dolny był nieruchomy, górny obracano korbą, wprawioną w ruch ręką człowieka, lub za pomocą zaprzęgniętego do niej osła. O takich górnych kamieniach tu mowa. [przypis tłumacza]

Kamienie mogą stać się dziećmi Abrahama — Mt 3, 9. [przypis tłumacza]

kamieniem rzucał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: kamienie rzucałem. [przypis edytorski]

kamienie — tu: pionki do warcab. [przypis edytorski]

Kamieniew, Lew Borysowicz, pierwotnie Lew Rozenfeld (1883–1936) — rosyjski rewolucjonista i polityk, należał do kierownictwa partii bolszewickiej; pierwszy Przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego RFSRR. [przypis edytorski]

Kamieniew, Lew, właśc. Rosenfeld (1883–1936) — czołowy działacz ruchu bolszewickiego, współpracownik Lenina. Za czasów stalinowskich odsunięty od stanowisk, po procesie w 1936 r. skazany i stracony. [przypis edytorski]

kamienie, za pomocą których Deukalion i Pyrra odbudowali rodzaj ludzki zniweczony poetyckim potopem — [por.] Metamorfozy Owidiusza. [przypis tłumacza]

kamienie zawarte — zamknięte (jak w skarbcu) kamienie. [przypis edytorski]

kamieniu, który Eurypides magnetytem nazwał, a szerokie koła zwą go heraklejskim — w dramacie Eurypidesa Ojneus, z którego zachowały się tylko cytaty fragmenty, w tym zawierający porównanie do magnētis líthos (kamienia magnezyjskiego), który „przyciąga i odpycha”; określenie pochodzi od nazwy starożytnego greckiego miasta Magnezja (ob. Manisa) w Lidii, hist. krainie w zach. Azji Mniejszej; w pobliżu leżało miasto Heraklea, gdzie znajdowały się złoża magnetytu, rudy żelaza o naturalnych własnościach magnetycznych. [przypis edytorski]

Kamienna była ława — wiersz powstał w Korabnikach pod Krakowem na przełomie 1888–1889 r. [przypis edytorski]

Kamienna paszcza — Donosiciele wrzucali tam karteczkę. [przypis autorski]

Kamil — Camillo Paleotti z Bolonii, dworzanin kardynała Bibieny. [przypis redakcyjny]

Kamilla, Bernę, Sangę, więc i Antoniego / Flaminiusza z Julem — w oryg. Giulio Camillo, z czego tłumacz przez nieuwagę zrobił dwie osoby. [przypis redakcyjny]

Kamilla (fr. Camille) — imię bohaterki Elegii fr. poety Chéniera, pod którym wychwalał swoją piękną przyjaciółkę Michelle de Bonneuil. [przypis edytorski]

Kamilla — rycerka w Eneidzie Wergilego. [przypis redakcyjny]