Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 1635 przypisów.

U nas inaczej, inaczej! inaczej — tęskna piosenka (dumka) Józefa Bohdana Zaleskiego (1802–1886), przedstawiciela tzw. szkoły ukraińskiej pol. romantyzmu, uczestnika powstania listopadowego, przebywającego od 1831 r. aż do śmierci na emigracji we Francji; dumka wyraża smutek wygnańca i tęsknotę za Ukrainą: „Ludzie nas nudzą i świat cały nudzi; / Cudzo, och, pusto śród świata i ludzi! / Nie ma bo rady dla duszy kozaczej, / U nas inaczej! inaczej! inaczej! / U nas inaczej! Och, Ojczyzna Lasza [tj. polska, Lachów] / Ta wszechsłowiańska królowa i nasza! / Bracia, zginiemy za nią, kiedy skinie, / Ale śnić będziem o swej Ukrainie”. [przypis edytorski]

una siora maschera (wł.) — zamaskowana pani (siora to skrócenie od signora); formułą „buongiorno, siora maschera” (dzień dobry, pani w masce) podczas karnawału tradycyjnie witano zamaskowaną osobę: przebranie z maską ukrywało tożsamość, płeć i klasę społeczną. [przypis edytorski]

Un assassino! un tradittore! una spia! (wł.) — Zdrajca! zabójca! szpieg! [przypis edytorski]

una voce (wł.) — jednym głosem, jednogłośnie. [przypis edytorski]

Un baiocco, bella signora, un baiocco ai poveri bambini (wł.) — Pieniążek, piękna pani, pieniążek dla biednych dzieci. [przypis edytorski]

un bas bleu (fr.) — niebieska pończocha. [przypis edytorski]

unbemerkter Hintergrund (niem.) — niezauważalne tło. [przypis edytorski]

unbemerkter Hintergrund (niem.) — tło zmieszane, niedostrzegalne. [przypis edytorski]

Unbewusste, das (niem.) — podświadomość. [przypis edytorski]

un boitier vert (franc.) — zielone pudełko. [przypis edytorski]

Un bon curé vaut mieux que dix gendarmes (fr.) — dobry ksiądz (proboszcz) wart jest więcej niż dziesięciu żandarmów. [przypis edytorski]

un brigand (fr.) — bandyta, zbój. [przypis edytorski]

un cachet de virginité (fr.) — pieczęć (znak, znak rodowy) dziewictwa. [przypis edytorski]

un certo punto (wł.) — pewnego punktu. [przypis edytorski]

uncja — ang. jednostka objętości lub wagi, ok. 28 cm³ lub 28 g. [przypis edytorski]

uncja — ang. jednostka objętości, ok. 28–29 cm³. [przypis edytorski]

uncja — dawna aptekarka jednostka wagi, równa 30 g. [przypis edytorski]

uncja — jednostka masy lub objętości. [przypis edytorski]

uncja — jednostka masy używana w krajach anglosaskich, ok. 30 g. [przypis edytorski]

uncja — jednostka wagi lub objętości, ok. 30 g; uncyj — dziś popr. forma: uncji. [przypis edytorski]

uncja — jednostka wagi używana w krajach anglosaskich, równa 1/16 funta, tj. ok. 28 gramów. [przypis edytorski]

uncja — jednostka wagi używana w krajach anglosaskich, równa 1/16 funta, tj. ok. 28 gramów. [przypis edytorski]

uncja — jednostka wagi używana w starożytnym Rzymie, a także w krajach anglosaskich, równa ok. 28 gramów. [przypis edytorski]

uncja — jednostka wagi, używana w starożytnym Rzymie, równa 1/12 libry. Waga libry, w zależności od kraju, w którym była stosowana, wahała się od 0,4 do 0,5 kg. [przypis edytorski]

uncja — pozaukładowa jednostka masy, równa ok. 30 g. [przypis edytorski]

un cochon triste (fr.) — smutna świnia. [przypis edytorski]

un coup d’etat (fr.) — zamach stanu. [przypis edytorski]

unctuarium (łac.) — pomieszczenie w łaźni służące do masażu i namaszczania ciała. [przypis edytorski]

und alles für nichts (niem.) — i wszystko na nic. [przypis edytorski]

und die ganze Welt (niem.) — i cały świat. [przypis edytorski]

un demi-aristo (fr.) — skrócone un demi-aristocrate: półarystokrata. [przypis edytorski]

Underwood — marka pierwszej udanej, nowoczesnej maszyny do pisania, wytwarzanej przez amerykańską firmę Underwood Typewriter Company, która do roku 1939 wyprodukowała 5 milionów egzemplarzy tego urządzenia. [przypis edytorski]

Un dessein si funeste, S'il n'est digne d'Atrée, est digne de Thyeste (fr.) — Zamysł tak zgubny, o ile nie jest godny Atreusza, godny jest Thyestesa (Prosper Jolyot de Crébillon, Atrée et Thyeste, akt V, scena 5; słowa Atreusza). [przypis edytorski]

un, deux (fr.) — raz, dwa. [przypis edytorski]

Un, deux, trois, capitaine et roi! (fr.) — dosł.: raz, dwa, trzy, kapitan i król; fragm. dziecięcej rymowanej wyliczanki, używanej do wykluczania kolejnej osoby z dalszej zabawy. [przypis edytorski]

un, deux, trois (fr.) — raz, dwa, trzy. [przypis edytorski]

unde versus (łac.) — stąd wiersz. [przypis edytorski]

Unding (niem.) — coś niedopuszczalnego, nonsens, absurd. [przypis edytorski]

Und mein Liebchen, was willst du noch mehr (niem.) — I, moja kochana, cóż jeszcze chcesz. [przypis edytorski]

Und morgen die ganze Welt… — fragment popularnej piosenki nazistowskiej napisanej przez Hansa Baumanna. Cytowany wers brzmi: „Denn heute da hört uns Deutschland / Und morgen die ganze Welt” (z niem.: „Więc dziś słyszą nas Niemcy, / a jutro cały świat). [przypis edytorski]

Und niemand klagte, wer genas (niem. ) — Nikt, kto wyzdrowiał, nie skarżył się. [przypis edytorski]

Und so auch fürchte ich (niem.) — Toteż tego się obawiam. [przypis edytorski]

Und wenn der Mensch (…) wie ich leide (niem.) — A kiedy człek uciszy się w swej męce, trzeba mi boga, by wyrazić swe cierpienie (J.W. Goethe, Torquato Tasso). [przypis edytorski]

Un état d'esprit vraiment prodigieux (fr.) — naprawdę niesamowity stan umysłu. [przypis edytorski]

une absolue puissance (fr.) — absolutną władzę. [przypis edytorski]

une aventure bien stupide (fr.) — bardzo głupia awantura. [przypis edytorski]

une aventure stupide (fr.) — głupia awantura. [przypis edytorski]

une blennorrhagie, c'est absolument vrai (fr.) — rzeżączkę, to rzecz pewna. [przypis edytorski]

une blennorrhagie (fr.) — popr.: une blennorragie, rzeżączka. [przypis edytorski]

Une bonne blague, hein? (fr.) — Dobry żart, co? [przypis edytorski]

une chanson, quoi (fr.) — taka piosenka, coś takiego. [przypis edytorski]

Une charogne (fr.) — padlina. [przypis edytorski]

une créme du société — śmietanka towarzyska. [przypis edytorski]

une femme charmante (fr.) — urocza kobieta. [przypis edytorski]

Une femme en sait toujours assez… (fr.) — kobieta doszła swych rozumów miary, gdy pozna, co opończa, a co szarawary (Molier, Uczone białogłowy, akt II, scena 7, przemowa Chryzala, tłum. T. Boy-Żeleński). [przypis edytorski]

une fille très gentille (fr.) — bardzo miła panna. [przypis edytorski]

une grande passion (fr.) — wielka pasja, uczucie. [przypis edytorski]

une individualité perfectible (fr.) — osobowość zdolna do doskonalenia się. [przypis edytorski]

une langue bien faite (fr.) — układna mowa, dobrze skonstruowana wypowiedź. [przypis edytorski]

une maison rustique (fr.) — rustykalna chatka, wiejska chatka. [przypis edytorski]

une mignonne (fr.) — pieszczotka. [przypis edytorski]

Une perte cruelle (fr.) — okrutna strata. [przypis edytorski]

Unerhört! (niem.) — Niesłychane! [przypis edytorski]

une scène à faire (fr.) — scena do zrobienia (tu: do obrobienia literackiego). [przypis edytorski]

Une très belle fille (fr.) — Bardzo piękna panna. [przypis edytorski]

Une très belle personne, tres distinguée! (fr.) — Bardzo piękna osoba, bardzo dystyngowana! [przypis edytorski]

une trêve de Dieu (fr., r.ż.) — rozejm Boży. [przypis edytorski]

un gentilhomme (fr.) — dżentelmen. [przypis edytorski]

Ungern von Sternberg, Roman (1886–1921) — baron, oficer rosyjski; w 1917 skierowany przez Rząd Tymczasowy na Syberię; w 1921 ogłosił się chanem Mongolii i wkroczył na terytorium Republiki Dalekiego Wschodu, gdzie poniósł klęskę; wydany Armii Czerwonej i skazany na śmierć, rozstrzelany. [przypis edytorski]

Ung. Hydr. Prec. Albi (med.) — skrócony zapis zwyczajowej łac. nazwy preparatu Unguentum Hydrargyri praecipitati albi, białej maści rtęciowej, antyseptycznej, przeciwzapalnej i przeciwpasożytniczej, dawniej szeroko stosowanej w leczeniu wielu chorób skóry, gł. grzybicy. [przypis edytorski]

un grotesque vaniteux et feroce (fr.) — próżny i okrutny błazen. [przypis edytorski]

un homme charmant (fr.) — uroczy człowiek. [przypis edytorski]

un homme de bois — człowiek drewniany, niewrażliwy na ból.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

Un honnête soldat (…) Quel rebelle! — porządny żołnierz byłby od tego skonał dziesięć razy! Co za buntownik!DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]

unią lubelską, któréj 300-letnia rocznica przypada (…) 11 sierpnia — właśc. unię lubelską uchwalono 28 czerwca 1569 r., 1 lipca nastąpiła wymiana dokumentów i zaprzysiężenie aktu, a 4 lipca król Polski wydał dyplom potwierdzający związek między Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim. [przypis edytorski]

uniaci właśc. unici — bizantyńscy katolicy. [przypis edytorski]

unia lubelska — porozumienie między Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim zawarte 1 lipca 1569 r. na sejmie walnym w Lublinie. W jego wyniku powstało państwo znane jako Rzeczpospolita Obojga Narodów, z jednym monarchą, herbem, sejmem, taką samą walutą, polityką zagraniczną i obronną, ale z odrębnym wojskiem, sądownictwem i oddzielnymi urzędami. [przypis edytorski]

Unia — zbiorcze określenie amerykańskich stanów, które pozostały w składzie Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas domowej wojny secesyjnej (1861–1865), z powodu ich wygranej używane także jakiś czas po wojnie na określenie całego państwa. [przypis edytorski]

unici — katolicy obrządku wschodniego; wyznawcy prawosławia, którzy przyłączyli się do Kościoła katolickiego na podstawie unii brzeskiej (1596) i unii użhorodzkiej (1646), uznając papieża za głowę Kościoła i przyjmując dogmaty katolickie, zachowując jednak wschodnią liturgię; cesarze Rosji uważali unitów za odłączonych siłą i przymusowo ich „nawracali”, wcielając do Cerkwi prawosławnej; w 1875 Aleksander II zlikwidował ostatnią unicką diecezję w Rosji. [przypis edytorski]

Uniechowski, Antoni (1903–1976) — grafik i ilustrator. [przypis edytorski]

uniemożebniać (daw.) — dziś: uniemożliwiać. [przypis edytorski]

uniemożebnia (daw.) — dziś: uniemożliwia. [przypis edytorski]

uniemożebnić (daw.) — uniemożliwić. [przypis edytorski]

unieśliśmy (…) i położyli (daw.) — konstrukcja, w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: unieśliśmy i położyliśmy. [przypis edytorski]

uniewinnić — tu: usprawiedliwić. [przypis edytorski]

Unika chować koni dobrych, bo, nie mając sprawiedliwości, boi się, aby go częściej od innych nie pociągano do drogi — do obowiązków poddanego należało na każde zawołanie udzielanie swojego konia i wozu na podwody dla wojska, do budowania dróg itp.; wybierano do tego oczywiście najlepsze konie. [przypis edytorski]

unikał od sprzeczek — dziś popr.: unikał sprzeczek. [przypis edytorski]