Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7390 przypisów.

das Zusammentreffen der slav. und der arischen Wörter in „Gott” läszt vermuten, dasz die Slaven das Wort von den iranischen Scythen übernommen haben (niem.) — Zbieżność słowiańskiego i aryjskiego slowa ”Bóg” pozwala podejrzewać, że Słowianie przejęli to słowo od irańskich Scytów. [przypis edytorski]

Daszyńska-Golińska, Zofia (1866–1934) — ekonomistka; docentka w Akademii Humboldta w Berlinie w l. 1896–1898; związana z krakowskim „Życiem” do października 1898 (współpracę zakończyło jej oświadczenie opublikowane w nr. 47 z 1898 r.). [przypis edytorski]

Daszyńska-Golińska, Zofia Emilia (1860–1934) — polska ekonomistka, historyczka gospodarki, działaczka społeczna, tłumaczka. Uzyskała stopień doktora filozofii w Zurychu. W latach 1896–98 była docentem Akademii Humboldta w Berlinie. W 1909 została profesorem ekonomii społecznej w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. [przypis edytorski]

Daszyński, Ignacy (1866–1936) — polityk Polskiej Partii Socjalistycznej, premier rządu lubelskiego w roku 1918, wieloletni marszałek Sejmu; tu: nawiązanie do początków jego kariery jako polityka: od 1897 r. w parlamencie wiedeńskim Daszyński był szefem klubu poselskiego Związku Posłów Socjalno-Demokratycznego, a 12 maja 1902 został radnym Krakowa i aktywnie zajmował się sprawami socjalnymi, związanymi z krakowską infrastrukturą, działał w miejskiej komisji przemysłowej, węglowej i kanałów spławowych. [przypis edytorski]

Daszyński, Ignacy (1866–1936) — polityk Polskiej Partii Socjalistycznej, premier rządu lubelskiego w roku 1918, wieloletni marszałek Sejmu. [przypis edytorski]

Daszyński, Ignacy (1866–1936) — polityk socjalistyczny, działacz PPS, marszałek Sejmu. [przypis edytorski]

Daszyński, Ignacy (1866–1936) — polski polityk socjalistyczny, publicysta i pisarz polityczny. [przypis edytorski]

Daszyński, Ignacy (1866–1936) — współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, działacz PPS; poseł do parlamentu wiedeńskiego (1897–1918), premier rządu lubelskiego (1918); od 1919 poseł na sejm II Rzeczypospolitej, marszałek sejmu (1928–1930). [przypis edytorski]

Daszyński, Ignacy (1866–1936) — współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, działacz PPS; w latach 1897–1918 poseł do parlamentu wiedeńskiego, premier rządu lubelskiego w roku 1918; od 1919 r. poseł na sejm II Rzeczypospolitej, marszałek sejmu w l. 1928–1930. [przypis edytorski]

Daszyński, Ignacy (1866–1936) — współzałożyciel Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, marszałek sejmu w latach 1928–1930. [przypis edytorski]

Datan i Abiron (bibl.) — synowie Eliaba, buntujący się przeciw Mojżeszowi, za co pochłonęła ich ziemia. [przypis edytorski]

dataria (z łac. datare: datować) — władza w kurii rzymskiej zajmująca się sprawami łask, rozdzielaniem pomniejszych beneficjów i potwierdzaniem aktów prawnych wydawanych przez stolicę apostolską. [przypis edytorski]

Data ta odpowiada ściśle dacie rozstania się Goethego z Charlottą Buff. [przypis redakcyjny]

Datę pierwszej publikacji poglądów Lamarcka znalazłem w znakomitej historii tych poglądów autorstwa Izydora Geoffroya St. Hilaire (Histoire Naturelle Generale t. II, str. 403, 1859); w dziele tym znajduje się również dokładne streszczenie opinii Buffona w tej kwestii. Rzecz to ciekawa, na ile dziad mój, Erazm Darwin, w swej Zoonomia (t. I, str. 500-510), wydanej w roku 1794, wyprzedził zarówno poglądy, jak i błędy Lamarcka. Według Izydora Geoffroya Goethe był stanowczym zwolennikiem podobnych poglądów, jak to widać z wstępu do dzieła pisanego w latach 1794 i 1795, ale wydanego znacznie później. Goethe wyraźnie wypowiada (por. Goethe als Naturforscher przez dra Karola Medinga, str. 34), że na przyszłość naturalistów obchodzić będzie pytanie np. w jaki sposób bydło nabyło rogi, ale nie w jakim celu je posiada. Mamy tutaj zadziwiający przykład równoczesnego prawie powstawania podobnych poglądów, gdyż Goethe w Niemczech, dr Darwin w Anglii i Geoffroy St. Hilaire (jak zobaczymy to poniżej) we Francji doszli w latach 1794–95 do tych samych wniosków w kwestii pochodzenia gatunków. [przypis autorski]

Date mi un soldo! (wł.) — Dajcie solda (drobną monetę). [przypis edytorski]

datis (łac.) — datków. [przypis edytorski]

Da (…) toczno barinia (ros.) — tak (…) dokładnie, proszę pani. [przypis edytorski]

Dato e Iradier, Eduardo (1856–1921) — hiszpański polityk i prawnik, trzykrotny premier Hiszpanii (1913–1915, 1917 i 1920–1921). [przypis edytorski]

dat pretium servata salus potiorque metallo est (łac.) — wartość nadaje dobro powszechne, nad kruszec droższe. [przypis redakcyjny]

Da treść dwudziestej z mojej pierwszej pieśniBoska komedia składa się z trzech pieśni: pierwszą jest Piekło, drugą Czyściec, a trzecią Raj. [przypis redakcyjny]

D. Attas, Lockean Justification of intellectual property, [w:] A. Gosseries, A. Morciano, A. Strowel [red.], Intellectual and property theories of justice, 2010, s. 30. [przypis autorski]

D. Attas, Lockean Justification…, s. 30. [przypis autorski]

Datum Camberiaci — „Dan w Chamberi”; parodia terminu edyktów królewskich. [przypis tłumacza]

datum est animae liberum arbitrium, quod qui nugatoriis ratiocinationibus labefactare conantur, usque adeo coeci sunt, ut caet — daną jest duszy wolna wola, a ci, którzy się starają ją obalić za pomocą napuszystych wniosków, są do tego stopnia ślepi, że (…). [przypis tłumacza]

datum (łac.) — dany (w znaczeniu: napisany). [przypis edytorski]

Dat.[um] (skrót łac. od:datum) — dano (domyślnie: list posłańcowi). [przypis redakcyjny]

datum z Myślimic — dane z Myślenic; tzn. pisane z Myślenic. [przypis edytorski]

datura — bieluń, rodzaj roślin z Ameryki, używanych przez Indian do wywoływania halucynacji. [przypis edytorski]

datury — krzewy bardzo wysokie, rosnące w rowach, w Ameryce. [przypis autorski]

Daudet, Alphonse (1840–1897) — czołowy francuski pisarz i publicysta. [przypis edytorski]

Daudet, Alphonse (1840–1897) — czołowy fr. pisarz i publicysta; wchodził w skład Akademii Goncourtów od jej założenia. [przypis edytorski]

Daudet, Alphonse (1840–1897) — francuski pisarz; autor książek poświęconych m.in. Prowansji, z której pochodził: np. Tartarin z Taraskonu (1872). [przypis edytorski]

Daudet, Léon (1867–1942) — francuski literat, publicysta; monarchista i antysemita, razem z Charles'em Maurras utworzył nacjonalistyczną „Action Française”, popierał faszyzm Mussoliniego i Franco. [przypis edytorski]

Daudet, Leon (1867–1942) — literat, publicysta; monarchista i antysemita, razem z Charles'em Maurras utworzył nacjonalistyczną „Action Française”. [przypis edytorski]

Daudet, Leon (1867–1942) — pisarz francuski. [przypis edytorski]

Daug, właśc. Daugi a. Dougi, litew. Daugai — miasto położone ok. 80 km na płd. zachód od Wilna. [przypis edytorski]

Daulis — miasto greckie w Fokidzie, ob. Daulia. [przypis edytorski]

Daumier, Honoré (1808–1879) — grafik i malarz francuski, przedstawiciel realizmu. [przypis edytorski]

Daunia — region w Apulii, w płn. Włoszech. [przypis edytorski]

Daunowie — przedhistoryczny naród, mieszkający w późniejszej Apulii, w płd. Italii. [przypis redakcyjny]

Daunus (mit. rzym.) — jeden z królów Apulii. [przypis edytorski]

Daunus — wg Eneidy Wergiliusza król Apulii, ojciec Turnusa. [przypis edytorski]

Dauthendey, Max (1867–1917) — niemiecki nowelista, dramaturg i poeta. [przypis edytorski]

Dautmergen — miejscowość i gmina w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia. W 1944 r. założono tutaj obóz koncentracyjny, którego więźniem był m.in. Tadeusz Borowski. [przypis edytorski]

dau — tradycyjny arabski statek żaglowy, z jednym lub kilkoma żaglami, używany u wybrzeży Półwyspu Arabskiego, Indii i wschodniej Afryki. [przypis edytorski]

D'autres l'ont possédé, je le sais… (fr.) — Wiem, że inni ją posiedli… Tak, pierwszy zaznał tej winorośli o owocach złoconych promieniami słońca Orientu! Drugi kąpał się w jej spokojnym nurcie! Trzeci upił się kroplą nocy pełnej smutnych gwiazd!… Cóż mnie oni obchodzą! Ja jeden naprawdę wiem, co mi dała… (tłum. Szymon Kowalski) [przypis edytorski]

d'autres morceaux, encore plus beaux (fr.) — inne utwory, jeszcze piękniejsze. [przypis edytorski]

D'Avenel, Georges (1855–1939) — francuski historyk i ekonomista. [przypis edytorski]

Davenport, Fanny (1850–1898) — aktorka teatralna, pochodzenia angielsko-amerykańskiego; największą sławę przyniosły jej występy z własnym zespołem. [przypis edytorski]

Da vicino, da vicino! Sto per la notte eon alcune amiche mia (wł.) — Z bliska, z bliska! Zostaję na noc z kilkoma przyjaciółmi. [przypis edytorski]

David d'Angers, Jean Pierre (1788–1856) — rzeźbiarz fr., znakomity portrecista; wykonał m.in. znany z licznych reprodukcji medalion z podobizną Mickiewicza. [przypis redakcyjny]

David, Jaques-Louis (1748–1825) — francuski malarz, główny reprezentant klasycyzmu. [przypis edytorski]

David Strauss (1808–1874) — pisarz i filozof niem., prof. teologii, uczeń Hegla i Schleiermachera, wykładowca filozofii; autor Das Leben Jesu. Kritisch bearbeitet („Życie Jezusa. Opracowanie krytyczne”; 1835), książki uzasadniającej traktowanie chrześcijańskich opowieści ewangelicznych jako mitologii powstałej w I i II w. n.e., przy jednoczesnej afirmacji wartości chrześcijaństwa w zakresie moralności. [przypis edytorski]

David Teniers — to imię i nazwisko nosiło czterech malarzy flamandzkich, z których najbardziej znany jest David Teniers II (1610–1690), zięć Jana Breughla starszego. [przypis edytorski]

Davies, Charles Maurice (1828–1910) — duchowny anglikański, pisarz i spirytysta. [przypis edytorski]

Da Vinci, Leonardo (1452–1519) — wł. malarz, a także architekt, filozof, poeta i wynalazca; najwybitniejszy przedstawiciel renesansu. [przypis edytorski]

Davioud, Gabriel (1823–1881) — francuski architekt, projektant wielu paryskich budynków użyteczności publicznej. [przypis edytorski]

Davos — miasto i gmina uzdrowiskowa w płd.-wsch. Szwajcarii. [przypis edytorski]

Davout, Louis Nicolas (1770–1823) — wybitny generał napoleoński. [przypis edytorski]

davvero (wł.) — naprawdę. [przypis edytorski]

Davy, Georges (1883–1976) — socjolog francuski, uczeń Émile'a Durkheima, opracował i wydał jego pisma (Émile Durkheim: choix de textes avec étude du système sociologique, 1911); wraz z Marcelem Maussem i Paulem Huvelin był pionierem studiów antropologicznych nad źródłami idei kontraktu. [przypis edytorski]

dawać baczenie (daw.) — uważać. [przypis edytorski]

dawać baczenie (gw.) — uważać, pilnować. [przypis edytorski]

dawać baczenie — uważać, obserwować, opiekować się. [przypis edytorski]

dawać carte blanche — dawać wolną rękę. [przypis edytorski]

dawać karm (daw.) — tu: karmić, upewniać. [przypis edytorski]

dawać linią łapy — bić linijką w dłonie, kara stosowana dawniej w szkole. [przypis edytorski]

dawać nurka — wyrażenie myśliwskie: ustępować, cofać się przed niebezpieczeństwem; tu: spuszczać z tonu. [przypis redakcyjny]

dawać pozór (daw.) — dziś: uważać, być ostrożnym, pilnować. [przypis edytorski]

dawać pozór (daw.) — uważać na coś, pilnować czegoś. [przypis edytorski]

dawać pozór — uważać, pilnować. [przypis edytorski]

dawać pozór — zwracać uwagę, pilnować. [przypis edytorski]

dawać sprawę (starop.) — zdawać sprawę; relacjonować. [przypis edytorski]

dawać wdzięk — dodawać uroku. [przypis redakcyjny]

dawa (daw.) — daw. forma 3 os. lp cz.ter.; dziś: daje. [przypis edytorski]

dawa — daw. forma 3.os.lp; dziś: daje. [przypis edytorski]

dawa — dziś forma 3. os.lp raczej: daje. [przypis edytorski]

dawa — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: daje. [przypis edytorski]

dawając żartowi (starop.) — [mówiąc tak] na żart, żartem. [przypis redakcyjny]

dawają (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lm: dają. [przypis edytorski]

dawaj pana (erum exhibeas) — w znaczeniu „zawołaj go tu zaraz”. [przypis tłumacza]

dawał mu serce — serce dzwonu; ciężar zawieszony w środku dzwonu; wprawiony w ruch uderza o ściany dzwonu, wydobywając zeń dźwięk. [przypis edytorski]

dawam — dziś: daję. [przypis edytorski]

dawam — dziś popr.: daję. [przypis edytorski]

dawa (starop. forma) — daje; się znać dawa: daje się poznać. [przypis edytorski]

Dawca — (dóbr) tu: Bóg. [przypis edytorski]

Dawes, Charles Gates (1865–1951) — amerykański polityk i finansista; laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1925), przyznanej za pracę nad planem Dawesa, regulującym problem spłaty niemieckich reparacji po I wojnie światowej; wiceprezydent USA u boku prezydenta Calvina Coolidge'a (1925–1929). [przypis edytorski]

dawić (daw.) — dławić, dusić. [przypis edytorski]