Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8519 przypisów.

muchacho (hiszp.) — chłopak; młodzieniec. [przypis edytorski]

muchacho (hiszp.) — chłopak, młodzieniec. [przypis edytorski]

mucha (daw.) — sztuczny pieprzyk a. brodawka. [przypis edytorski]

mucha hiszpańska — afrodyzjak. [przypis edytorski]

muchajer (z tur.) — tkanina z wełny. [przypis edytorski]

Muchanow, Pawieł Aleksandrowicz (1798–1871) — rosyjski wojskowy, urzędnik carski w Warszawie, dyrektor Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych. [przypis edytorski]

mucha poniesie to, co pan Korczyński w wyższej instancji wygra! (daw.) — tu: wygra bardzo mało. [przypis edytorski]

Muchawka — rzeczka przepływająca pod Siedlcami. [przypis redakcyjny]

mucha wodna — tu zapewne: nartnik, plesica a. poślizg, jeden z rodzajów pluskwiaków żyjących na powierzchni wód stojących. [przypis edytorski]

muchołówkiterpsichone viridis. [przypis autorski]

muchry (starop.) — frędzle. [przypis edytorski]

Mucianus z resztą starszyzny żądał od niego, aby władzę najwyższą chwycił w swoje ręce — „Ja wzywam cię do berła, Wespazjanie”, Tacyt, Dzieje II, 76. [przypis tłumacza]

Mucjusz Scevola właśc. Gaius Mucius Cordus — legendarny bohater rzymski, który został wysłany, by zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy jednak został schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień, by dowieść, że nie straszne mu tortury ani śmierć; takie męstwo przekonało Porsennę, by puścić wolno zamachowca; nosił on odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut. [przypis edytorski]

Mucjusz Scewola — właśc. Gaius Mucius Cordus; legendarny bohater rzymski, który został wysłany, by zamordować króla etruskiego Porsennę oblegającego ze swą armią Rzym w 508 p.n.e.; gdy został jednak schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień, by dowieść, że nie straszne mu tortury ani śmierć; takie męstwo przekonało Porsennę, by puścić wolno zamachowca; nosił on odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut. [przypis edytorski]

Muckermann, Friedrich (1883–1946) — niemiecki ksiądz, publicysta, zaciekły przeciwnik nazizmu. [przypis edytorski]

mudrahel (ukr.) — mądrala, spryciarz. [przypis edytorski]

mudry po rozkazu (ros.) — mądry według rozkazu. [przypis edytorski]

Müller, Aleksander (1862–1923) – ostatni rosyjski prezydent Warszawy (1909–1915). [przypis edytorski]

Müller, Hermann (1876–1931) — niemiecki polityk socjaldemokratyczny, minister spraw zagranicznych Republiki Weimarskiej (1919–1920) i kanclerz Rzeszy (1920, 1928–1930); po 1920 kandydował do Reichstagu z okręgu wyborczego Frankonia i zmienił nazwisko na Müller-Franken, aby odróżnić się od innych osób o popularnym w Niemczech nazwisku Müller. [przypis edytorski]

Müller, Johannes Peter (1801–1858) — niemiecki przyrodnik, fizjolog, anatom i zoolog. [przypis edytorski]

Müller, Max (1823–1900) — niemiecki filolog, znawca języków orientalnych. [przypis edytorski]

Müllöcker a. Millöcker, Karl Joseph (1842–1899) — austr. kompozytor, autor operetek, m.in. Der Bettelstudent (Student żebrak, 1882), Gräfin Dubarry (1879), Gasparone (1884) i in. [przypis edytorski]

Münchausiada — właśc. münchhauseniada, termin ukuty na podstawie tytułu powieści Rudolfa Ericha Raspe — Niezwykłe przygody Barona Münchhausena (1785) na określenie nieprawdopodobnych i fantastycznych historii. [przypis edytorski]

Münsterberg, Hugo (1863–1916) — niemiecki filozof, neokantysta, przedstawiciel szkoły badeńskiej. Zajmował się zastosowaniem psychologii w różnego typu dziedzinach, od socjologii przez prawo, biznes i medycynę. [przypis edytorski]

Münsterberg, Hugo (1863–1916) — niemiecko-amerykański filozof i psycholog, założyciel psychotechniki [przypis edytorski]

Münster, Sebastian (1488–1552) — niemiecki geograf, kartograf, hebraista; autor m.in. popularnego, mającego wiele wydań i tłumaczeń, ilustrowanego opisu świata pt. Cosmographia universalis (1544). [przypis edytorski]

Mütze ab (niem.) — czapka z głowy (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]

Muero, porque no muero — fragment Tęsknoty za życiem wiecznym św. Teresy z Ávili. [przypis edytorski]

mues (gw. środ.; z jid.) — pieniądze. [przypis edytorski]

muezin a. muezzin — muzułmanin wzywający z minaretu wiernych do modlitwy. [przypis edytorski]

muezin (z tur.) — muzułmanin wzywający do modlitwy. [przypis edytorski]

muezzin — muzułmanin wzywający z minaretu wiernych do modlitwy. [przypis edytorski]

mufka — futro, zszyte w rulon, które chroni dłonie przed zimnem. [przypis edytorski]

mufka — futrzany rulon do ogrzewania rąk. [przypis edytorski]

mufka — kawałek futra zszytego w kształt walca z dwoma otworami na dłonie po bokach, służący niegdyś kobietom do ochrony rąk przed zimnem. [przypis edytorski]

mufka — kawałek futra zszytego w kształt walca z dwoma otworami po bokach, służący niegdyś do ochrony dłoni przed zimnem. [przypis edytorski]

muflon śródziemnomorski (biol.) — podgatunek dzikiej owcy, żyjący pierwotnie w górach Sardynii i Korsyki, ob. w większości krajów Europy; przodek owcy domowej. [przypis edytorski]

muflon śródziemnomorski, Ovis aries musimon (biol.) — podgatunek dzikiej owcy, żyjący pierwotnie w górach Sardynii i Korsyki, ob. w większości krajów Europy; przodek owcy domowej. Jako określenie ogólne słowo muflon może oznaczać, szczególnie w jęz. francuskim, rozmaite gatunki dzikich owiec i in. zwierząt podrodziny koziorożców. [przypis edytorski]

muftego przestrogi — II, 83 i dalej. [przypis redakcyjny]

mufti — muzułmański znawca prawa i teolog. [przypis edytorski]

mufti — muzułmański znawca prawa religijnego, wydający oficjalne orzeczenia w budzących wątpliwości sprawach prywatnych i państwowych. [przypis edytorski]

Mufti — najwyższy duchowny i sędzia (szejk-ul-islam)/ turecki. [przypis redakcyjny]

mufti — najwyższy kapłan muzułmański. [przypis edytorski]

mufti — prawnik i teolog muzułmański udzielający konsultacji i wydający opinie w sprawach zgodności z prawem islamu; wielki mufti był najwyższym urzędem duchownym i prawnym w państwie osmańskim (w czasach autora większość Bliskiego Wschodu, łącznie z zachodnim wybrzeżem Płw. Arabskiego należała do Imperium Osmańskiego). [przypis edytorski]

mufti tego kraju (…) wielki wścibski i równie wielki nieuk — teatyn Jean-François Boyer (1675–1755), [biskup i członek Akademii; red. WL], który prześladował Listy filozoficzne Woltera za twierdzenie, iż własności duszy człowieka rozwijają się równocześnie z jego organami, tak samo jak właściwości duszy zwierząt. [przypis tłumacza]

Mufty — patrz pieśń II, w. 83–232. [przypis redakcyjny]

mugil — inaczej cefal; ryba morska. [przypis edytorski]

Mugitus (…) arena — Vergilius, Aeneida XII, 103. [przypis tłumacza]

Muhammad Ali (ok.1769–1849) — namiestnik sułtana ottomańskiego, władca i reformator Egiptu, dążący do jego całkowitego uniezależnienia od imperium ottomańskiego; twórca nowoczesnego państwa egipskiego, założyciel dynastii panującej w Egipcie do 1952. [przypis edytorski]

Muhammad Ali (ok.1769–1849) — namiestnik sułtana ottomańskiego, władca i reformator Egiptu, twórca nowoczesnego państwa egipskiego, założyciel dynastii panującej w Egipcie do 1952. [przypis edytorski]

Muhammad Ali (ok.1769–1849) — namiestnik sułtana ottomańskiego, władca i reformator Egiptu, twórca nowoczesnego państwa egipskiego, założyciel dynastii panującej w Egipcie do 1952; zlikwidował wewnętrzną opozycję, mordując mameluków (feudalną gwardię). [przypis edytorski]

muhammedanizm — dziś popr.: mahometanizm. [przypis edytorski]

muito bem (port.) — bardzo dobrze. [przypis edytorski]

muksun, łac. Coregonus muksun — gatunek ryby z rodziny łososiowatych. [przypis edytorski]

mukti — zbawienie [w tradycjach hinduistycznych: wyzwolenie od cyklicznych, ponownych wcieleń na Ziemi i doświadczanego cierpienia materialnej egzystencji; red. WL]. [przypis autorski]

muł Etyjopów — muł Nilu [gdyż źródła Nilu znajdują się w Etiopii]. [przypis redakcyjny]

mułła — duchowny islamski. [przypis edytorski]

mułła — nauczyciel, znawca prawa islamskiego. [przypis redakcyjny]

muły i konie kanuzyjskie — pochodzące z Canusium, miasta w Apulji. [przypis redakcyjny]

muł (z wł. mulo) — [tu:] wielka ryba morska. [przypis redakcyjny]

mularczyk (daw.) — czeladnik murarski. [przypis edytorski]

mularka (daw.) — kobieta zajmująca się murarstwem (zwykle należąca do nizin społecznych) albo żona murarza. [przypis edytorski]

mularka — murarka, murarstwo. [przypis edytorski]

mularski (daw.) — dziś: murarski. [przypis edytorski]

mularski (daw.) — murarski; architekt mularski: budowniczy. [przypis edytorski]

mularstwo (daw.) — dziś: murarstwo. [przypis edytorski]

mularz (daw.) — dziś: murarz. [przypis edytorski]

mularz (daw.) — górnik albo poganiacz mułów. [przypis edytorski]

mularz (daw.) — murarz, robotnik budowlany. [przypis edytorski]

mularzów, cieślów — dziś: murarzy, cieśli. [przypis edytorski]

Mulat — potomek białego mężczyzny i Murzynki lub białej kobiety i Murzyna. [przypis edytorski]

Mulciber in Troiam, pro Troia stabat Apollo — Ovidius, Tristia, I. [przypis tłumacza]

Mulcyber — nazwisko łacińskie Hefesta [Hefajstosa; red. WL], czyli Wulkana. [przypis redakcyjny]

Mulcyber — przydomek Wulkana zamiast samegoż Wulkana. [przypis redakcyjny]

mule-jenny (ang.) — przędzarka mulejowa, wykorzystująca jako napęd koło wodne, wynaleziona w 1779 w Anglii przez Samuela Cromptona. [przypis edytorski]

muleta — czerwona chusta matadora. [przypis autorski]

mule — zwyczajowa nazwa jadalnych małży (omułków). [przypis edytorski]

Mulga — może Molochat w Algierze. [przypis redakcyjny]

Mulier insidiosa est! (łac.) — kobieta jest przebiegła! [przypis edytorski]

mulier (łac.) — kobieta; tu B. lp mulierem: kobietę. [przypis edytorski]

Mulier (…) olet (łac.) — „Dziewka pachnie najlepiej, gdy niczym nie pachnie” (Plautus, Mostellaria, I, 3, 116; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Mulier Samaritana (łac.) — kobieta z Samarii, postać z Ewangelii, która podała Chrystusowi wodę ze studni. [przypis edytorski]

Mulier taceat de muliere (łac.) — Niech kobiety milczą o kobietach (cytat z książki F. Nietzschego Poza dobrem i złem, wzorowany na biblijnym nakazie: Niech kobiety milczą w kościele). [przypis edytorski]

Muller, Hermann Joseph (1890–1967) — genetyk amerykański, badał fizjologiczne i genetyczne skutki promieniowania; w 1926 odkrył, że promieniowanie rentgenowskie wywołuje mutacje genetyczne, za co otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny (1946). [przypis edytorski]