Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 114506 przypisów.

przy (…) naszych pięciu księżycach — w czasach Woltera znano tylko pięć największych księżyców Saturna. Obecnie oprócz siedmiu głównych znamy ponad pięćdziesiąt pomniejszych naturalnych satelitów tej planety. [przypis edytorski]

przy niej Julia czarną Etiopką — w czasach Szekspira za piękne uważano tylko blondynki o jasnej skórze; śniada, ciemna cera uchodziła za brzydką. [przypis edytorski]

przyniesło (daw., gw.) — przyniosło. [przypis edytorski]

przyniewolony — dziś: zniewolony. [przypis edytorski]

przy nim mocno stoi, wiatrów i wody bać się nie będzie, póki taką ma osadę — Mt 7, 25. [przypis edytorski]

przyniósł był (daw. forma) — czas zaprzeszły; inaczej: przyniósł wcześniej, uprzednio przyniósł. [przypis edytorski]

przyniosąć — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]

przyniosła z triumfem całą kopalnię srebra — międzywojenne monety o nominałach 2, 5 i 10 złotych były wybijane ze srebra; jednozłotowe bito ze srebra, później z niklu. [przypis edytorski]

przynomni (gw.) — przynajmniej. [przypis edytorski]

Przynoszęć — Przynoszę ci. [przypis edytorski]

przynukać (daw.) — namawiać, skłaniać. [przypis edytorski]

przynuka (daw, gw.) — zachęta. [przypis edytorski]

przynuka (daw., reg.) — zachęta. [przypis edytorski]

przynuka (ros.) — zachęta. [przypis edytorski]

przynuka (z białorus.) — usilne zachęcanie, zmuszanie kogoś do czegoś (najczęściej do jedzenia lub picia w imię gościnności pojmowanej w kategoriach przemocy); przymus. [przypis edytorski]

przynuka (z ros.) — zachęta. [przypis edytorski]

przynuka (z ukr.) — przymus, usilne namawianie. [przypis edytorski]

przyobleczenie (daw.) — ubranie. [przypis edytorski]

przyobleczoną w słońce i gwiazdy — por. Ap 12, 1. [przypis edytorski]

przyoblekać (przestarz.) — ubierać. [przypis edytorski]

przyochędożyć — wyczyścić, uporządkować, doprowadzić do ładu; por. starop. ochędożny: czysty, porządny, zadbany. [przypis edytorski]

przyoczyć (reg.) — rzucić urok złym spojrzeniem. [przypis edytorski]

przy odgłosie lutni i rozlicznej muzyki, a zagłuszającym trąb wrzasku i łoskocie bębnów — w oryg. łac.: Cum simfonia musicorum, tympanis et citaris modulancium, precinente. [przypis edytorski]

Przy odwadze (…) hasłem naszym — inna wersja tego fragmentu brzmi: „Z naszym wodzem niebezpieczeństw żadnych się nie straszym,/ Wolność, jedność, ufność, zgoda będą hasłem naszym”. [przypis edytorski]

przyodziewa (daw., gw.) — przyodziewek; odzież. [przypis edytorski]

przyodziewa (gw.) — ubranie, odzienie. [przypis edytorski]

przyodziew a. przyodziewek — odzież, ubranie; szata. [przypis edytorski]

przyodziewa — ubranie, odzież. [przypis edytorski]

przyodziew — ubranie, przyodziewek. [przypis edytorski]

przyodziwa (gw.) — ubranie, przyodziewek. [przypis edytorski]

przypadać (daw.) — pasować. [przypis edytorski]

przypadać — tu: pasować. [przypis edytorski]

przypadek Moberly-Jourdain — w 1911 r. Charlotte Anne Moberly i Eleanor Jourdain opublikowały pod zmienionymi nazwiskami książkę opisującą ich wizytę w wersalskim Pałacu Trianon z sierpnia 1901 r., podczas której rzekomo cofnęły się w czasie i widziały duchy. [przypis edytorski]

Przypadek — w pierwodruku („Nowa Reforma” 1926, nr 206–210) tytuł brzmiał: Przypadek. Nowela. [przypis edytorski]

przypadki (starop.) — czyny, postępki, zdarzenia, sprawy. [przypis edytorski]

przypadły (daw.) — zdarzający się często; przypadłe przygody: pospolite zdarzenia. [przypis edytorski]

przypaść do czegoś — szybko przemieścić się w stronę czegoś. [przypis edytorski]

przypaść na coś (daw.) — zgodzić się na coś. [przypis edytorski]

przypaść na coś (daw.) — zgodzić się. [przypis edytorski]

przypatrować (gw.) — przypatrywać. [przypis edytorski]

przypatrować się (gw.) — dziś popr.: przypatrywać się. [przypis edytorski]

przypatrowała — dziś: przypatrywała. [przypis edytorski]

przypatrował się (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lp cz.przesz.: przypatrywał się. [przypis edytorski]

przypatrywali się Przylądkowi Jazona (…) ujściom rzek, naprzód Termodontu, potem Iris, następnie ujściu rzeki Halys i w końcu rzeki Partenios — fragment wyraźnie błędny, zwykle uznawany za późniejszą interpolację, gdyż Grecy płynęli z Synopy na zachód, do Heraklei, a na tym odcinku wybrzeża znajduje się tylko ujście rzeki Partenios (ob. Bartın); Przylądek Jazona oraz ujścia rzek Termodon (ob. Terme), Iris (ob. Yeşilırmak) i Halys (ob. Kızılırmak) leżą na wschód od Synopy: Grecy mijali je, kiedy płynęli z Kotyory do Synopy. [przypis edytorski]

przypatrzże się — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

przypełzywał — dziś popr.: przypełzał. [przypis edytorski]

przypić się do czegoś (daw.) — wpić się w coś, przyczepić się do czegoś, wbić w coś zęby (lub pazury, palce). [przypis edytorski]

przypić się — przyczepić się. [przypis edytorski]

przypieca (gw.) — przypiecek, rodzaj ławy wokół pieca w wiejskim domu, używanej do siedzenia i spania. [przypis edytorski]

przypiecek (daw.) — rodzaj ławy wokół pieca w wiejskim domu, używanej do siedzenia i spania. [przypis edytorski]

przypiecek — w starych domach siedzisko wokół pieca. [przypis edytorski]

Przypiena (gw.) — przypięła, umocowała w studni. [przypis edytorski]

przypierać — tu: przylegać, dochodzić. [przypis edytorski]

przypijać — dziś: przepijać. [przypis edytorski]

przypilić (daw.) — skłaniać do pośpiechu. [przypis edytorski]

Przypiski Kanta (…) oznaczyłem (…) literą K. (…) szereg własnych objaśnień (…) literami P. T. — w opracowaniu WL przypisy autorskie oraz przypisy tłumacza zostały oznaczone według standardów redakcyjnych przyjętych dla wszystkich pozostałych publikacji. [przypis edytorski]

przypisować (starop. forma) — dziś popr.: przypisywać. [przypis edytorski]

przypodobnić — tu: dopasować. [przypis edytorski]

przypołudnikowate — rodzina sukulentów liściowych, rosnących w strefie tropikalnej i subtropikalnej w miejscach suchych i silnie nasłonecznionych, często zasolonych, na pustyniach i wybrzeżach morskich. [przypis edytorski]

przypominać (daw. reg.) — dziś popr.: przypominać sobie. [przypis edytorski]

przypominać sobie tych chwil błogosławionych — dziś popr. z B.: (…) te chwile błogosławione. [przypis edytorski]

przypominająca Wirgilego w „Boskiej komedii” — w poemacie Dantego Boska komedia jego przewodnikiem po piekle i czyśćcu jest rzymski poeta Wergiliusz. [przypis edytorski]

przypominającego nie tylko imieniem (…) swojego sławnego przodka, założyciela wielkości perskiej — Cyrusa II Wielkiego (ok. 590–529 p.n.e.), króla perskiego z dynastii Achemenidów, który zjednoczył perskie terytoria plemienne i podbił niemal wszystkie kraje Bliskiego Wschodu (z wyjątkiem Egiptu) oraz południowo-zachodniej i środkowej Azji, tworząc ogromne imperium. [przypis edytorski]

przypomnąć — dziś popr.: przypomnieć. [przypis edytorski]

przypomnąć — forma zarchaizowana; dziś popr.: przypomnieć. [przypis edytorski]

Przypomniała babka dziewic wieczór — przysł. litewskie. [przypis edytorski]

przypomniałem sobie sposób pewnej księżniczki, która usłyszawszy skargi, iż chłopi nie mają chleba, odpowiedziała: „Czemuż nie jedzą biszkoptów?” — w oryg. „Qu'ils mangent de la brioche” (Niech jedzą ciastka), odpowiedź często przypisywana Marii Antoninie (1755–1793), żonie Ludwika XVI, ostatniej królowej Francji przed Wielką Rewolucją Francuską. Rousseau przytacza je, gdy Maria Antonina miała zaledwie 10 lat i będąc arcyksiężniczką austriacką, nie przebywała jeszcze nawet we Francji. [przypis edytorski]

przypomnię (daw. forma) — dziś popr.: przypomnę. [przypis edytorski]

przypomnieć — dziś popr.: przypomnieć sobie. [przypis edytorski]

przypomnieć — dziś popr.: przypomnieć sobie. [przypis edytorski]

przypomnieć — tu w znaczeniu daw. przepomnieć: zapomnieć, pominąć przez zapomnienie. [przypis edytorski]

Przypomnij późny wnuku… Ideał sięgnął bruku — odniesienie do fragmentu wiersza Cypriana Kamila Norwida Fortepian Chopina. [przypis edytorski]

przypora — rozszerzający się ku dołowi mur odchodzący na zewnątrz od ściany budowli, mający za zadanie wzmacniać ścianę. [przypis edytorski]

przyporządzać — dziś popr.: przyrządzać. [przypis edytorski]

przypowieść (daw.) — przysłowie. [przypis edytorski]

przypowieść o Heraklesie na rozstajnych drogach — przypowieść etyczna o młodym Heraklesie, któremu na rozstaju dróg ukazały się dwie kobiety, Nieprawość i Cnota, nakłaniające do wyboru jednej z dwóch dróg życia i przedstawiające swoje argumenty: za życiem łatwym i przyjemnym oraz za pełnym trudów, ale chwalebnym; przypowieść tę znamy ze Wspomnień o Sokratesie (II 1, 21–34) Ksenofonta, który stwierdza, że pochodzi ona z rozprawy Prodikosa. [przypis edytorski]

przypowieść (…) sobie kupi — zyska przysłowie na swój temat. [przypis edytorski]

Przypowieści Salomona — chodzi o przypowieści znajdujące się w biblijnej Księdze Przysłów. W przywoływanej przypowieści słowo zazdrość często jest tłumaczone jako namiętność (Prz 14,30). [przypis edytorski]

przyprawa (starop.) — strój. [przypis edytorski]

przyprawa (starop.) — tu: współudział, współpraca. [przypis edytorski]

przyprawne — dziś popr.: przyprawione. [przypis edytorski]