Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8252 przypisów.
z umysłu — umyślnie, celowo. [przypis edytorski]
z umysłu — umyślnie, specjalnie. [przypis edytorski]
z umysłu — umyślnie, specjalnie. [przypis edytorski]
z umysłu — umyślnie, z rozmysłem. [przypis edytorski]
z umysłu — ze sposobu pojmowania. [przypis redakcyjny]
Zund, Kattegat i Skagerrak — cieśniny wiodące z Morza Bałtyckiego na Morze Północne. [przypis redakcyjny]
Zundy — dwie cieśniny morskie: Wielki i Mały Sund między Szwecją a Zelandią. [przypis redakcyjny]
z upadnieniem — w razie upadku. [przypis edytorski]
zupak (zwykle lekcew.) — zawodowy podoficer. [przypis edytorski]
zupan a. żupan (daw., gw.) — dawny ubiór, rodzaj kaftana. [przypis edytorski]
zupełną wygranę — dziś B.lp: (…) wygraną. [przypis edytorski]
zupełnemu — pełnemu, jędrnemu (w niektórych komentarzach: doskonałemu). [przypis redakcyjny]
Zupełnie było w niej pusto — za czasów pierwszej świątyni stała tu Arka Przymierza. Talmud (Joma 53 b) mówi, że był tu głaz („ołtarz-głaz”? wyrażenie Wyspiańskiego z Meleagra) שתיה. [przypis tłumacza]
zupełniem — skrócenie od: zupełnie jestem. [przypis edytorski]
zupełniem — skrócone od: zupełnie jestem. [przypis edytorski]
zupełniem spokojny — skrócone: zupełnie jestem spokojny. [przypis edytorski]
zupełny (starop.) — tu: pełny, całkowity. [przypis edytorski]
zupełny (starop.) — tu: pełny. [przypis edytorski]
ZUP — Zakład Ubezpieczeń Powszechnych. [przypis edytorski]
Zuraw — Zurow, miasto na wsch. od Wismar. [przypis redakcyjny]
Zurbarán, Francisco de (1598–1664) — hiszpański malarz epoki baroku; tworzył przede wszystkim obrazy religijne, w pierwszym okresie twórczości często malował ascetycznych świętych z użyciem ostrych kontrastów światłocienia. [przypis edytorski]
zur besonderen Behandlung (niem.) — do specjalnego potraktowania. [przypis edytorski]
Zur hebung des Fremdenverkehrs (niem.) — z badań nad turystyką. [przypis edytorski]
Zur hebung des Fremdenverkehrs — pod tytułem w wydaniu źródłowym podano melodię w zapisie nutowym. Tadeusz Boy-Żeleński pisze: Melodie zamieszczone w tym zbiorku zaczerpnięte są bądź z naszych popularnych, bądź też z paryskich motywów. [przypis edytorski]
Zurlinden, Loubet, Jouaust — osoby zaangażowane w ostateczne rozstrzygnięcie sprawy Dreyfusa; Émile Zurlinden (1837–1929): generał, minister wojny; Émile Loubet (1838–1929): przewodniczący senatu (od 1896), prezydent Francji (1899–1906); Albert Jouaust (1840–1927): oficer artylerii, przewodniczący drugiego sądu wojskowego w sprawie Dreyfusa. [przypis edytorski]
Zur Psychologie des Individuums — tzn. O psychologii jednostki; t. I Chopin und Nietzsche, Berlin 1891, t. II Ola Hansson, Berlin 1892. [przypis edytorski]
Zurück! Halt (niem.) — Z powrotem! Stać! [przypis edytorski]
zurück (niem.) — z powrotem; wracaj (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]
Zurych — największe szwajcarskie miasto i główny ośrodek gospodarczy kraju. [przypis edytorski]
z urzędu — tu: zwyczajowo. [przypis edytorski]
zur Zeit (niem.) — obecnie, tymczasem. [przypis edytorski]
zurzynać (starop.) — pourzynać; urżnąć; uciąć. [przypis redakcyjny]
zurzynała (daw. forma) — ucięła. [przypis redakcyjny]
z uściskiem rękę podaję jej Władysławowi — w kwietniu r. 1872 Wanda wyszła za mąż za Władysława Żeleńskiego (patrz: Przedmowa). [przypis redakcyjny]
z uśmiechy słodkimi — dziś popr.: z uśmiechami słodkimi. [przypis edytorski]
zu schwer (niem.) — za ciężki. [przypis edytorski]
z ust rzeczy świadomych — w domyśle: z ust osób świadomych rzeczy, wiedzących o tych sprawach. [przypis edytorski]
z uszyma puść do domu… — staropolskie przysłowie: „Ze złego targu — z uszyma do domu” o znaczeniu: z awantury (bójki) wyjść możliwie cało. [przypis redakcyjny]
zużytkowywa — zużytkowuje. [przypis edytorski]
Zuzanna (bibl.) — postać z Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]
Zuzanna — postać z biblijnej Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]
zuz (hebr.) lm. zuzzim — żydowska srebrna moneta wybijana w czasie powstania Bar Kochby. Terminem zuz określano również różne srebrne monety o niewielkim nominale zarówno przed, jak i po powstaniu Bar Kochby. W Talmudzie nazwy zuz i denar są używane wymiennie. [przypis edytorski]
zuz — starożytna moneta. [przypis tłumacza]
zwąc — tu: wzywając. [przypis edytorski]
zwątlony — osłabiony. [przypis edytorski]
zwątpiałość — zwątpienie. [przypis edytorski]
zwątpiały (daw.) — osłabiony a. pełen zwątpienia. [przypis edytorski]
zwątpiały — dziś: pełen zwątpienia a. osłabiony. [przypis edytorski]
zwątpiały — osłabiony. [przypis edytorski]
zwątpiona (droga) (starop.) — tu: taka, o której wszyscy zwątpili; której nikt nie uważa za wykonalną. [przypis edytorski]
zwątpiwszy o niem (starop.) — zwątpiwszy o nim; tu: zwątpiwszy, że żyje. [przypis edytorski]
zwątp — tu: zwątpienie. [przypis edytorski]
zwaćbyśmy cię mieli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: mielibyśmy cię zwać. [przypis edytorski]
zwać może leniwe (starop.) — zamiast: można zwać leniwe; [można nazwać leniwymi]. [przypis redakcyjny]
zwać — tu: przyzywać; zowie, zwie: oboczne formy 3 os.lp cz. ter. [przypis edytorski]
zwać — tu: wzywać. [przypis edytorski]
zwada — kłótnia. [przypis edytorski]
zwada — spór, kłótnia. [przypis edytorski]
zwadka (daw.) — spór, kłótnia. [przypis edytorski]
zwadka — kłótnia. [przypis edytorski]
zwadzimy — pokłócimy. [przypis edytorski]
z Wagi — na zodiaku. Od Wagi zaczynają się znaki zodiaku zimowe. [przypis redakcyjny]
zwajca (starop.) — człowiek kłótliwy, skory do zwady; zwadca. [przypis edytorski]
zwajca (starop.) — kłótliwy. [przypis redakcyjny]
z Wałachy — z Wołochami. [przypis edytorski]
zwałaszyć (starop.) — przen.: osłabić. [przypis edytorski]
zwał się cesarzów plemiennik — uważał się za spokrewnionego z cesarzami (zapewne rzymskimi; budowanie sięgających starożytności genealogii było wówczas w modzie). [przypis edytorski]
zwały (daw.) — właśc. wały, fale morskie. [przypis edytorski]
zwalać — tu: pobrudzić. [przypis edytorski]
zwalać winę na karb — wskazywać coś jako przyczynę. [przypis edytorski]
zwala (gw., daw.) — pozwala (zwolić). [przypis autorski]
zwalana — powalana, pobrudzona. [przypis edytorski]
zwalany — zabrudzony. [przypis edytorski]
zwalczym — forma skrócona od: zwalczymy. [przypis edytorski]
zwalenie testamentu — obalenie mocy prawnej testamentu. [przypis redakcyjny]
zwaliska (daw.) — ruiny. [przypis edytorski]
zwalisko (daw.) — tu: ruina. [przypis edytorski]
zwalisko — ruina. [przypis edytorski]
zwan (daw.) — zwany, nazywany. [przypis edytorski]
zwariował — dla rytmu należy czytać na 4 sylaby. [przypis edytorski]
zwariuje (…) z (…) chorób nieprzystojnych — nawiązanie do problemów neurologicznych wywoływanych przez nieleczony syfilis; były one prawdopodobnie powodem obłędu i śmierci adwokata Józefa Goldszmita, ojca autora. [przypis edytorski]
zwarkoczony — spleciony w warkocz. [przypis edytorski]
zwarł się — zaczął walczyć. [przypis edytorski]
zwarły osękami — [tu:] zahaczyły. [przypis redakcyjny]
zwarować — zwędzić; ukraść. [przypis edytorski]
zwarte — ἀσφαλεῖς(N), συναφεῖς (D). [przypis tłumacza]
zwartować (daw.) — przeszukać. [przypis redakcyjny]
zwartszy — dziś: bardziej zwarty. [przypis edytorski]
zwarwszy (starop.) — zamiast: zwarłszy, analogiczna forma do tematów samogłoskowych. [przypis redakcyjny]
zwaryował — dziś popr. pisownia: zwariował. [przypis edytorski]
zwarzyć humor — zepsuć dobry humor. [przypis edytorski]
zwarzyć — (o przymrozku) doprowadzić do zwiędnięcia rośliny. [przypis edytorski]
zwarzyć — uwarzyć, ugotować. [przypis edytorski]
zwarzyć — zmrozić. [przypis edytorski]
zwarzyli — stoczyli, zgotowali. [przypis redakcyjny]
z waszecia go traktować — zwracać się do niego: waszeć, jak do prostego szlachcica. [przypis edytorski]
z waszecia — zaściankowo lub drobnomieszczańsko [przypis redakcyjny]
Zważ, jak często w najbłahszych okolicznościach słaba i krucha natura twoja wystawiona jest na próbę; niemniej jednak te i inne próby są dla twego zbawienia potrzebne… — Thomas à Kempis, O naśladowaniu Chrystusa LVII, cytat swobodny, z opuszczeniami. [przypis edytorski]
zważywszy jego stopień — biorąc pod uwagę jego pozycję w hierarchii społecznej. [przypis edytorski]
Zwę się Dercetas… — Dercetas, który ani nie spojrzał na konającego pana, tu patetycznie rozwodzi się nad swą wiernością. Dopiero zbity z tropu słowami Cezara: „Co mówisz?”, wskazującymi na to, że Cezar wcale nie słuchał, po prostu wypowiada wieść, z którą przyszedł. Po chwili jednak wraca do ułożonych naprzód frazesów. [przypis tłumacza]
