Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8699 przypisów.
Molinari — postać fikcyjna. Wrażenie, jakie wywiera jego gra na bohaterach Lalki, przypomina nawet w szczegółach echa występów warszawskich znakomitego hiszpańskiego skrzypka i kompozytora Pablo Sarassate (1844–1908), które odbyły się z końcem marca i w początkach kwietnia 1879 r. [przypis redakcyjny]
molinas — suteptas moliu, moliuotas. [przypis edytorski]
Molina, Tirso de właśc. Gabriel Téllez (1579–1648) — dramaturg i poeta hiszp., jeden z najważniejszych (obok Lope de Vegi i Calderona) twórców hiszpańskiego Złotego Wieku, autor pierwszej udramatyzowanej wersji historii o Don Juanie (Zwodziciel z Sewilli i kamienny gość 1630, oryg. El burlador de Sevilla y convidado de piedra); członek zakonu mercedarian od ok. 1600 r., pisał gł. komedie: intrygi, charakteru i religijne. [przypis edytorski]
moliniści — molinistami zwano pierwotnie tylko tych jezuitów, którzy podzielali naukę o łasce (patrz List II) Moliny. Ponieważ jednak, w sporze przeciw jansenistom cały zakon opowiedział się przy nauce Moliny, nazywano ogólnie molinistami jezuitów jako przeciwników jansenistów. [przypis tłumacza]
molinizm — koncepcja teologiczna jezuity D. L. Moliny, dotycząca Bożej łaski i wolnej woli. [przypis edytorski]
molinizm — koncepcja teologiczna jezuity D. L. Moliny, dotycząca Bożej łaski i wolnej woli. [przypis edytorski]
molinizm — teoria hiszpańskiego jezuity, Ludwika Moliny (1535–1600) na temat wolnej woli i łaski, propagowana przez fr. jezuitów, w opozycji do jansenizmu. [przypis edytorski]
moliri (łac.) — wyrządzić. [przypis redakcyjny]
mollakowie — mahometańscy kapłani, którzy zwołują wiernych do modlitwy. [przypis tłumacza]
Moll, Albert (1862–1939) — niemiecki lekarz psychiatra i seksuolog, jeden z twórców seksuologii. [przypis edytorski]
molle cor (łac.) — miękkie serce; określenie z Owidiusza, Listy znad Morza Czarnego (Epistulae ex Ponto) ks. I, III 32. [przypis edytorski]
Molliter (…) laborem — Horatius, Satirae II, 2, 12. [przypis tłumacza]
mollities (łac.) — miękkość. [przypis redakcyjny]
Moll, Otto (1915–1946) — szef krematoriów w Auschwitz-Birkenau, zbrodniarz nazistowski. [przypis edytorski]
mollusk (ang.) — mięczak. [przypis tłumacza]
molluski (fr. mollusques, z łac. molluscus: miękki) — mięczaki, typ zwierząt, do którego należą m.in. ślimaki, małże, ośmiornice; mięczaki morskie wykopywane jako skamieniałości przewodnie (amonity, belemnity) służą do określania wieku skał. [przypis edytorski]
Moloch a. Molech — chtoniczne bóstwo fenickie i kananejskie, jeden z demonów. [przypis edytorski]
Moloch (bibl.) — pogański bóg bogactwa. [przypis edytorski]
Moloch — bóstwo fenickie i kananejskie, któremu miano składać ofiary z ludzi, według średniowiecznej demonologii jeden z demonów. [przypis edytorski]
Moloch — fenicki bądź asyryjski (nie ammonicki) bóg, któremu składano ofiary z ludzi. [przypis edytorski]
Moloch — fenickie i kananejskie bóstwo ciemności, śmierci, ziemi i płodności. [przypis edytorski]
Moloch (mit. semicka) — bóg Fenicjan i Kananejczyków, któremu wg Biblii miano składać ofiary z dzieci; przen.: coś bezlitosnego, złego, pochłaniającego niewinne ofiary. [przypis edytorski]
Moloch (mit. semicka) — bóg Fenicjan i Kananejczyków, któremu wg Biblii miano składać ofiary z dzieci; przen.: coś bezlitosnego, złego, pochłaniającego niewinne ofiary. [przypis edytorski]
moloch (mit. semicka) — bóstwo ognia; przen.: coś bezlitosnego, złego, pochłaniającego niewinne ofiary. [przypis edytorski]
Moloch, Saturn i Kronos (mit.) — Moloch: bóg kananejski, któremu wg Biblii składano ofiary z dzieci; Saturn: staroitalski bóg rolnictwa i zasiewów, później utożsamiony z greckim Kronosem; Kronos: grecki bóg rolnictwa, dawny władca bogów, który pożerał własne dzieci, żeby nie odebrały mu władzy, jak głosiła klątwa. [przypis edytorski]
Moloch — wg mit. semickiej bóg ognia. [przypis edytorski]
molo eventu (łac.) — ze złym skutkiem. [przypis redakcyjny]
molos — rasa dużych, silnych psów. [przypis edytorski]
molowa tonacja (muz.) — tonacja w skali molowej, smutnej. [przypis edytorski]
Moltke Helmut (1800–1891) — pruski feldmarszałek i szef sztabu, opracował plany zwycięskich wojen z Danią, Austrią i Francją. [przypis redakcyjny]
Moltke, Helmuth Karl Bernhard von (1800–1891) — pruski generał i feldmarszałek, reformator armii pruskiej, a potem Armii Cesarstwa Niemieckiego. [przypis edytorski]
Moltke, Helmuth Karl Bernhard von (1800–1891) — pruski generał i feldmarszałek, reformator armii pruskiej uznawany za twórcę nowoczesnej operacji wojskowej. [przypis edytorski]
molto agitato (muz., wł.) — bardzo gwałtownie, niespokojnie. [przypis edytorski]
molto gracje (zniekszt. wł. molto grazie) — bardzo dziękuję. [przypis edytorski]
molto (wł.) — dużo. [przypis redakcyjny]
Moluki a. Maluku — Wyspy Korzenne; grupa wysp we wschodniej części Archipelagu Malajskiego, wchodząca w skład Indonezji. [przypis redakcyjny]
Moluki — Wyspy Korzenne; grupa wysp we wschodniej części Archipelagu Malajskiego, wchodząca w skład Indonezji. [przypis edytorski]
moluski (fr. mollusques, z łac. molluscus: miękki) — mięczaki, typ zwierząt, do którego należą m.in. ślimaki, małże, ośmiornice. [przypis edytorski]
Molwitz — Małujowice, miejsce bitwy z 10 kwietnia 1741 r. wojskami austriackimi a pruskimi; dowództwo tych ostatnich z rąk króla Prus Fryderyka II przejął w pewnym momencie feldmarszałek von Schwerin. [przypis edytorski]
Molza — Molza Francesco z Modeny, poeta liryczny, pisał po łacinie i po włosku (ur. 1489, zm. 1544). [przypis redakcyjny]
Molza stary — Molza Francesco z Modeny, poeta liryczny, pisał po łacinie i po włosku; tłumacz dał mu przydomek „stary”, nie bacząc, że w roku wydania (1516) Orlanda miał Molza dopiero lat 27 (ur. 1489, um. 1544). [przypis redakcyjny]
Mombasa — najstarsze i drugie co do wielkości miasto w Kenii, położone na wybrzeżu Oceanu Indyjskiego; z uwagi na swoje położenie była w XIX w. wielokrotnie punktem wyjścia lub miejscem docelowym wypraw badających środkową część Afryki Wschodniej. [przypis edytorski]
Mombert, Alfred (1872–1942) — poeta niemiecki; autor mistycznych poematów wizyjnych. Przybyszewski napisał o nim po raz pierwszy w r. 1896 w „Die Zeit Vien” artykuł pt. Der Glükende, który później z niewielkimi zmianami wszedł do obu wydań Na drogach duszy oraz był drukowany w „Życiu” krakowskim nr 42–44 z 1898 r. [przypis edytorski]
Mombert, Alfred (1872–1942) — poeta niem.; z wykształcenia prawnik; autor tomów: Der Sonnengeist (1905), Aeon, der Weltgesuchte (1907), Aeon vor Syrakus (1911), Der Himmlische Zecher (1909), Der Held der Erde (1919), Aeon Zwischen den Frauen (1920). [przypis edytorski]
mom ci sepnonć (gw.) — mam ci szepnąć. [przypis edytorski]
momenta (daw.) — dziś popr. forma M., B. lm: momenty. [przypis edytorski]
momenta (daw.) — dziś popr. M. lm: momenty; rachować momenta: liczyć chwile, przeliczać czas. [przypis edytorski]
momenta — dziś D.lm: momenty. [przypis edytorski]
momentalny — chwilowy, krótki. [przypis redakcyjny]
momentem przygotowawczym (…) była filozofia Nietzschego, wyrażająca patos wyzwolenia się „spod władzy wszelkich niestworzonych przez samo ja świadome określeń — S. Brzozowski, Idee, s. 322; podobnie s. 330, 370. [przypis autorski]
momentum (łac. fiz.) — pęd; w fizyce klasycznej: iloczyn masy i prędkości ciała. [przypis edytorski]
moment, w którym życie nasze ukazuje się przed nami swobodnie i obnażone z ideologicznych przesłon, jest momentem krytycznym — S. Brzozowski, Idee, s. 256. [przypis autorski]
mom (gw.) — mam. [przypis edytorski]
Mommsen, Theodor (1817–1903) — niemiecki historyk, poeta oraz prawnik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1902. [przypis edytorski]
Mommsen, Theodor (1817–1903) — niemiecki historyk, poeta oraz prawnik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1902. [przypis edytorski]
Momos (mit. gr.) — bóg będący uosobieniem krytyki, satyry i szyderstwa; z powodu ciągłego krytykowania i wyśmiewania innych bogów wygnany z Olimpu. [przypis edytorski]
Momus (mit. gr.) — bóg satyry, sarkazmu i krytyki. [przypis edytorski]
Momus (mit. gr. i rz.) — bóg kpin, drwin i niezasłużonej krytyki, wg niektórych przekazów wygnany z Olimpu. [przypis edytorski]
Mon âme seulette a mal au coeur d'un dense ennui (fr.) — moja samotna dusza boli mnie od zgęszczonej nudy. [przypis edytorski]
Monachium — miasto powiatowe w płd.Niemczech, stolica kraju związkowego Bawaria. [przypis edytorski]
Monachium — miasto w południowych Niemczech, stolica kraju związkowego Bawaria. [przypis edytorski]
Monachium — układ monachijski, zawarty pod koniec września 1938, na mocy którego hitlerowskie Niemcy uzyskały część terytorium Czechosłowacji. [przypis edytorski]
Monachium — w Monachium mieściła się słynna Akademia malarska, znana z tradycjonalizmu. [przypis edytorski]
Monachus (…) triginta (łac.) — W klasztorze mnich nie wart jest dwóch jajek, ale kiedy zeń wyjdzie, wart jest więcej niż trzydzieści. [przypis tłumacza]
monada (gr.) — podstawowa substancja duchowa, z definicji niezależna od wpływów otaczającej rzeczywistości (pojęcie z filozofii G. W. Leibnitza). [przypis edytorski]
monada (gr.) — w filozofii Leibniza: podstawowy byt duchowy, z definicji niezależny od wpływów otaczającej rzeczywistości; biol.: organizm jednokomórkowy z jedną lub kilkoma wiciami. [przypis edytorski]
monada (hist. biol.) — dawna nazwa organizmów jednokomórkowych. [przypis edytorski]
monada — w filozofii Leibniza: podstawowy byt duchowy, z definicji niezależny od wpływów otaczającej rzeczywistości; monady są uszeregowane w hierarchię od najmniej doskonałych (pozbawionych samowiedzy) do monady doskonałej, jaką jest Bóg. [przypis edytorski]
monada — w pewnych systemach filozoficznych jest substancją prostą, podstawową jednostką, bytem duchowym niemającym charakteru czasowego. [przypis edytorski]
monadologia — Monadologia, książka Leibniza z 1714 roku, przedstawiająca podstawy jego systemu ontologicznego. [przypis edytorski]
monadolog — wyznawca monadologii, czyli jakiejś odmiany teorii monad wyłożonej przez G. W. Leibniza; monady wg Leibniza to indywidualne, niepodzielne składniki bytu, „punkty metafizyczne”, z których każdy jest samodzielnym kosmosem, zwierającym całą prawdę o sobie i mającym zdolność przetwarzania się. Monady są uszeregowane w hierarchię od najmniej doskonałych (pozbawionych samowiedzy) do monady doskonałej, jaką jest Bóg, który cały system monad uregulował na wzór mechanizmów zegarowych. Tak harmonijnie działający świat miał być najlepszym z możliwych; przy całej mechanice i hierarchii miała w nim panować wolność. [przypis edytorski]
mon adorée maman (fr.) — uwielbiana mamo. [przypis redakcyjny]
monady (hist. biol.) — dawne określenie organizmów jednokomórkowych. [przypis edytorski]
monady i praistniejąca harmonia — koncepcje i terminy z filozofii Gottfrieda Wilhelma Leibniza (1646–1716). [przypis edytorski]
Monaghan — hrabstwo w Irlandii. [przypis edytorski]
Monako — maleńkie księstwo nad Morzem Śródziemnym. W jego największym mieście, Monte Carlo, znajduje się słynne kasyno gry. [przypis redakcyjny]
Monaldeschi — ród możnowładców z Orvieto w środkowej części Włoch, wpływowi przeciwnicy polityczni papiestwa w XIII–XV w. [przypis edytorski]
mon ami (fr.) — mój przyjaciel. [przypis edytorski]
mon ami (fr.) — mój przyjacielu. [przypis edytorski]
Mon ami, vous la retrouverez dans un demi-monde meilleur (fr.) — Drogi panie, odnajdzie ją pan na lepszym półświatku. [przypis edytorski]
mon amour (fr.) — moja miłości, moje kochanie. [przypis edytorski]
mon ange! (fr.) — mój aniele! [przypis edytorski]
Mon ange! (fr.) — Mój aniele! [przypis edytorski]
mon ange, j'ètais contraire (fr.) — aniołku, byłam przeciwna. [przypis edytorski]
Monarcha, który tak długo panował, przestał istnieć — Ludwik XIV zmarł 1 września 1715 r. [przypis redakcyjny]
monarcha rzek — Pad. [przypis redakcyjny]
monarcha — władca panujący - cesarz, król. [przypis edytorski]
Monarchia absolutna za Ludwika XV (…) zdołała (…) wprowadzić w modę niegodziwość i zbrodnię — trzeba było słyszeć sympatycznego generała Laclos w Neapolu, w r. 1802. Kto nie miał tego szczęścia, niech zajrzy do Życia prywatnego marszałka de Richelieu, trzy tomy bardzo zajmujące. [przypis autorski]
monarchia lipcowa (1830–1848) — monarchia konstytucyjna we Francji za panowania króla Ludwika Filipa I, okres od obalenia Karola X przez rewolucję lipcową i ogłoszenia Ludwika Filipa królem Francuzów do rewolucji lutowej, która wprowadziła ustrój republikański. [przypis edytorski]
monarchia — monarchia bez konstytucji, bez parlamentu. [przypis autorski]
monarchiej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: monarchii. [przypis edytorski]
monarchów dwu — króla brytańskiego, Otona, i cesarza Karła. [przypis redakcyjny]
Monarchowie Azji wydają edykty niemal tylko po to, aby uwolnić, co roku, od podatków jakąś prowincję — Taki jest obyczaj cesarzów chińskich. [przypis autorski]
Monarcho (zm. 1580) — Włoch przebywający na dworze Elżbiety I, przezwany tak z powodu swojej manii wielkości i uważany za obłąkanego. [przypis edytorski]
monarchy, który równie w pokoju, jak na wojnie, zawsze umiał być wielkim — Fryderyk II Wielki (1712–1786), z domu Hohenzollernów, król Prus w l. 1740–1786. [przypis edytorski]
monarda dwoista a. pysznogłówka szkarłatna, Monarda didyma (biol.) — roślina z rodziny jasnotowatych, z której liści sporządza się napój o cierpkim cytrynowym aromacie. [przypis edytorski]
monas — šmėkla, vaiduoklis. [przypis edytorski]
monaster — klasztor. [przypis edytorski]
monaster — klasztor. [przypis redakcyjny]
monasterów — samotni, klasztorów. [przypis redakcyjny]
