Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 11052 przypisów.

świętalny — dziś: świąteczny. [przypis edytorski]

Święta miłości kochanej ojczyzny — początkowy wers „Hymnu do miłości Ojczyzny” Ignacego Krasickiego; utwór powstał w 1774 r. jako hymn Szkoły Rycerskiej, jednak w okresie rozbiorów Polski należał do najpopularniejszych wierszy patriotycznych i nieformalnie pełnił rolę hymnu narodowego. [przypis edytorski]

święta Petronela — wł. męczennica, patronka Rzymu i podróżnych, wzywana także w przypadku gorączki. [przypis edytorski]

święta rodzina (niem. die heilige Familie) — przezwisko nadane przez przeciwników lewicowej rodzinie Kautskich: Karlowi Kautskiemu (1854–1938), jego żonie Luise (1864–1944) oraz synowi Benediktowi (1894–1960), nawiązujące do tytułu pracy Karola Marksa i Fryderyka Engelsa pt. Święta rodzina czyli krytyka krytycznej krytyki, krytykującej filozofię lewicy heglowskiej, której propagatorami byli bracia Brunon i Edgar Bauerowie. [przypis edytorski]

Święta — rzeka na terytorium Litwy, prawy dopływ Wilii. [przypis edytorski]

Święta Szałasów a. Sukkot — żydowskie święto religijne upamiętniające czas wędrówki po pustyni, ale równocześnie radość wyzwolenia się z niewoli egipskiej i wejścia do Ziemi Obiecanej. Święto odbywa się po żniwach i jest równocześnie dziękczynieniem za zbiory. Sukot trwa siedem dni, ósmego dnia odbywa się Simchat Tora, radosna, w swoim charakterze, procesja z Torą. [przypis edytorski]

Święta Trąbek — Rosz ha-Szana, święta żydowskiego Nowego Roku, przypadają na wrzesień/październik. [przypis edytorski]

Święta Wdowa, Wielka Wdowa — tak w okresie rewolucji nazywano gilotynę, a wcześniej szubienicę. [przypis edytorski]

Święta Zofia — mowa o bazylice Hagia Sophia, tj. świątyni Mądrości Bożej, zbudowanej w VI w. n.e., a w 1453 przekształconej na meczet. [przypis edytorski]

świętém — dziś popr. forma Msc. lp r.n.: świętym. [przypis edytorski]

świętego Jana — w kalendarzu: 24 czerwca. [przypis edytorski]

święte honory — w późn. wyd. poprawiono tłumaczenie w tym miejscu zmieniając to wyrażenie na: „nakazy religii”. [przypis edytorski]

Święte Imperium — Święte Cesarstwo Rzymskie, utworzone w średniowieczu, nawiązujące do uniwersalistycznych tradycji cesarstwa rzymskiego, obejmujące Europę zachodnią, środkową i południową; od koronacji ​​Ottona I na cesarza w 962 do XII w. było najpotężniejszą monarchią w Europie; rozwiązane w 1806 podczas wojen napoleońskich. [przypis edytorski]

święte jezioro w AwernieAvernus, okrągłe jezioro wulkaniczne na wsch. od Kume (dziś Averno pod Neapolem we Włoszech), w starożytności uważane za wejście do Hadesu, podziemnego świata zmarłych; nazwa pochodząca od gr. aornos, znaczyła tyle co: „bez ptaków” (wierzono, że zabójczymi wyziewami jezioro odstrasza ptaki). [przypis edytorski]

świętemi (daw.) — forma N.lm, dziś popr.: świętymi. [przypis edytorski]

święte mnichy — dziś popr. forma: święci mnisi. [przypis edytorski]

Święte Officium — inna nazwa Inkwizycji (zapis polsko-łaciński). [przypis edytorski]

Święte Officium (zapis polsko-łaciński, pol. Święte Oficjum) — tu: Tribunal del Santo Oficio de la Inquisición, hiszpańska inkwizycja, instytucja kościelna powołana do strzeżenia katolickiej prawowierności mieszkańców Hiszpanii i jej kolonii; ustanowiona w 1478, zniesiona w 1808 po zajęciu Madrytu przez wojska napoleońskie oraz w 1813 przez opozycyjne wobec Francuzów kortezy w Kadyksie; przywrócona w 1814 przez króla Ferdynanda VII Burbona, zniesiona ostatecznie w 1834 przez Marię Cristinę de Borbón, liberalną regentkę Izabeli II. [przypis edytorski]

Święte Oficjum — tu: Tribunal del Santo Oficio de la Inquisición, hiszpańska inkwizycja, instytucja kościelna powołana do strzeżenia katolickiej prawowierności mieszkańców Hiszpanii i jej kolonii. [przypis edytorski]

święte pisma skreślone egipskimi zgłoskami na płytach z kutego złota, które przekazane zostały świętemu Josephowi Smithowi w Palmyrze… — we wrześniu 1823 Josephowi Smithowi (1805–1844), mieszkającemu w wiosce Palmyra w stanie Nowy Jork, miał ukazać się starożytny prorok-kronikarz Moroni, zwany też aniołem Moroni, który nakazał mu odkopać na pobliskim wzgórzu złote płyty z wyrytymi na nich inskrypcjami w języku reformowanym egipskim. W 1827 Moroni pozwolił zabrać złote płyty Smithowi, który pod wpływem boskiego natchnienia przetłumaczył je na język angielski, zwrócił płyty aniołowi i w 1830 opublikował ich tekst jako Księgę Mormona. Stała się ona, obok Biblii, podstawową świętą księgą wspólnoty religijnej założonej przez Smitha. Po wypędzeniu wspólnoty ze stanu Missouri w 1839 przeniosła się ona do Nauvoo w stanie Illinois, gdzie w 1844 Smith został zabity w zamieszkach. Po jego śmierci członkowie wspólnoty opuścili Nauvoo i wyruszyli na zachód kontynentu. [przypis edytorski]

święte więzienia — klasztory. [przypis edytorski]

święte wzgórza Dodony — Dodona, miejscowość w Epirze, u podnóża góry Tomaros, słynęła z najstarszej w staroż. Grecji wyroczni poświęconej Zeusowi, gdzie wróżono z szumu liści drzew w świętym gaju dębowym. [przypis edytorski]

świętobliwy (starop.) — dziś: świątobliwy. [przypis edytorski]

świętobliwy (starop. forma) — dziś popr.: świątobliwy. [przypis edytorski]

Świętobor, pewnym stopniem pokrewieństwa z nim złączony — być może przez jedną z córek Bolesława Chrobrego wydaną za jakiegoś księcia pomorskiego. [przypis edytorski]

Świętochowski, Aleksander (1849–1938) — pisarz, publicysta, działacz społeczny. [przypis edytorski]

Świętochowski, Aleksander (1849–1938) — polski pisarz, publicysta, filozof, historyk i działacz społeczny czołowy przedstawiciel pozytywizmu warszawskiego; założył tygodnik „Prawda”; prowadził działalność społeczno-oświatową, propagując idee postępu, powszechnej oświaty, równouprawnienia kobiet i Żydów. [przypis edytorski]

Świętochowski, Aleksander (1849–1938) — polski pisarz, publicysta, filozof, historyk i działacz społeczny. [przypis edytorski]

Świętochowski, Aleksander (1849–1938) — publicysta, literat, filozof, historyk, działacz społeczny doby pozytywizmu (czołowy przedstawiciel pozytywizmu warszawskiego, autor m.in. tekstów programowych manifest My i wy (1871) i Praca u podstaw (1873)); publikował pod wieloma pseudonimami (m.in. Władysław Okoński, Poseł Prawdy, O.Remus, Oremus, Liber, Gezyasz, Nauczyciel); założył tygodnik „Prawda”; prowadził działalność społeczno-oświatową, propagując idee postępu, powszechnej oświaty, równouprawnienia kobiet i Żydów. [przypis edytorski]

Świętochowski, Aleksander (1849–1938) — publicysta, literat, filozof, historyk, działacz społeczny doby pozytywizmu (czołowy przedstawiciel pozytywizmu warszawskiego, autor m.in. tekstów programowych manifest My i wy, 1871 i Praca u podstaw, 1873); publikował pod wieloma pseudonimami (m.in. Władysław Okoński, Poseł Prawdy, O.Remus, Oremus, Liber, Gezyasz, Nauczyciel); założył tygodnik „Prawda”; prowadził działalność społeczno-oświatową, propagując idee postępu, powszechnej oświaty, równouprawnienia kobiet i Żydów. [przypis edytorski]

Świętochowski, Aleksander (1849–1938) — publicysta, literat, filozof, historyk, działacz społeczny doby pozytywizmu. Założyciel tygodnika „Prawda”, prowadził działalność społeczno-oświatową. [przypis edytorski]

święto-Jański — dziś: świętojański; związany z uroczystościami poprzedzającymi dzień świętego Jana (z 23 na 24 czerwca); kościelne święto ustanowiono w terminie zbliżonym do tradycyjnego pogańskiego święta słowiańskiego, nocy Kupały, obchodzonego w najkrótszą noc w roku (ok. 21–22 czerwca), związanego z letnim przesileniem Słońca. [przypis edytorski]

Świętojańskiej — u Słowackiego zapis: Święto-Jańskiej. [przypis edytorski]

świętojanka (gw.) — świetlik, robaczek świętojański. [przypis edytorski]

święto Jerzego 24 kwietnia — w całej chrześcijańskiej Europie poza Polską (do której należą dziś po części obszary, o których tu mowa) wspomnienie św. Jerzego przypada 23 kwietnia. [przypis edytorski]

świętokradźce — dziś popr.: świętokradcy. [przypis edytorski]

święto Kuczek —święto żydowskie, obchodzone dla upamiętnia mieszkania w namiotach podczas wędrówki do Ziemi Obiecanej, po wygnaniu z Egiptu. Zwane też świetem Namiotów, lub Sukkot (suka w języku hebrajskim oznacza: namiot, szałas, kuczka). [przypis edytorski]

świętokupstwo — symonia, sprzedaż godności i sakramentów kościelnych; tu mowa o sprzedaży relikwii. [przypis edytorski]

Świętopełk (…) do jednej z Bolesławem tarczy albo szczytu się przyłączył — w oryg. łac. (qui se cum Bolezlawo unum scutum conjunxerat; w innych miejscach kronikarz na określenie tarczy używa określenie clipeus; w średniowieczu scutum oznaczało również najmniejszą jednostkę wojskową, złożoną z rycerza oraz jego pocztowych i giermków. [przypis edytorski]

Świętopełk — książę morawski, później książę czeski w l. 1107–1109. [przypis edytorski]

Święto Pesach — Pascha, Wielkanoc, Święto Wolności upamiętniające wyjście Żydów z Egiptu; święto to trwa osiem dni, z których cztery są dniami powszednimi. [przypis edytorski]

świętopietrze — danina na rzecz papieża obowiązująca wszystkich wiernych kościoła katolickiego. [przypis edytorski]

świętopietrze — danina na rzecz papieża obowiązująca wszystkich wiernych Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]

Święto Przaśników, które Żydzi nazywają Paschą — najważniejsze i najstarsze święto żydowskie, obchodzone na pamiątkę wyzwolenia Izraelitów z niewoli egipskiej; jedno z trzech świąt, podczas których w starożytności pielgrzymowano do Świątyni w Jerozolimie. [przypis edytorski]

Święto Szałasów — także: Sukkot, Kuczki; w judaizmie radosne święto przypadające wczesną jesienią (we wrześniu), rozpoczynające się pięć dni po święcie Jom Kippur (Dzień Sądu), dwa tygodnie po rozpoczęciu roku (święto Rosz Haszana); stanowi upamiętnienie opisanej w Księdze Wyjścia wędrówki ludu wybranego z Egiptu do Ziemi Obiecanej, kiedy to Żydzi zmuszeni byli prowadzić koczowniczy tryb życia, dlatego też do tradycyjnych obchodów święta należy budowanie prowizorycznych szałasów (stąd nazwa: sukka: szałas, kuczka) i przenoszenie się tam całymi rodzinami na czas świąteczny. [przypis edytorski]

Świętoszek — sztuka została wystawiona po raz pierwszy w 1664 roku; Boy był widzem przedstawienia z 30 marca 1919 roku w Teatrze im. Słowackiego. [przypis edytorski]

święto Trzech Króli — w religii katolickiej święto przypadające 6 stycznia. Postacie trzech króli występują w Biblii (Mt 2:1-12), są to mędrcy, czyli magowie ze Wschodu, uczeni książęta-kapłani, którzy przybyli do Betlejem, idąc za gwiazdą oraz kierując się przepowiednią mówiącą o narodzinach króla żydowskiego. Późniejsza tradycja głosi, że było ich trzech i nadaje im imiona: Kacper, Melchior i Baltazar. Nowo narodzonemu Jezusowi złożyć mieli znaczące dary: pierwszy ofiarował kadzidło, symbol boskości, drugi złoto, symbol władzy królewskiej, trzeci mirrę, symbol męczeńskiej śmierci. [przypis edytorski]

Święto Wiosny — w Anglii tradycyjnie, od czasów pogańskich obchodzone w ostatni poniedziałek maja; obchody wiążą się z maskaradowymi paradami. [przypis edytorski]

święto w Sobotę — Wielka Sobota wielkanocna. [przypis edytorski]

Święto zwycięstwa — w zbiorze wierszy Kołysanka jodłowa przed wierszem Święto zwycięstwa występuje wiersz * * * [Włosy siwe w młodości gdy obsypią głowę…]. Nie publikujemy go jednak w bibliotece Wolne Lektury, ponieważ jest on przekładem z Jeana Cocteau, który zmarł w 1963 roku, zatem jego twórczość nie jest w domenie publicznej; Red. WL. [przypis edytorski]

święty Antoni a. Antoni Padewski (1191–1231) — portugalski teolog, franciszkanin i święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]

Święty Augustyn podaje, iż za prokonsulatu Septimusa Acyndyna… — Augustyn opowiada tę historię w dziele O kazaniu Pana na górze (De sermone domini in monte, ks. I, 16, 50); Wolter na jej podstawie napisał powiastkę pt. Cosi-Sancta, czyli małe zło za wielkie dobro, nowela afrykańska, wyd. w 1746. [przypis edytorski]

święty Bartłomiej — jeden z apostołów Jezusa; zgodnie z legendą został przed zamęczeniem żywcem obdarty ze skóry, toteż w ikonografii przedstawiany jest jako mężczyzna z widoczną tkanką mięśniową, w jednej ręce trzymający nóż, a w drugiej skórę. [przypis edytorski]

Święty Bazyli a. Bazyli Wielki, a. Bazyli z Cezarei (ok. 329/330–379) — pisarz wczesnochrześcijański, święty prawosławny i katolicki. [przypis edytorski]

Święty Boże a. Trisagion — hymn pochwalny na cześć Trójcy Świętej. [przypis edytorski]

Święty Boże (…) — początek tzw. suplikacji, polskiej pieśni kościelnej, śpiewanej w czasie nieszporów [przypis edytorski]

święty Centurion — św. Florian, sprawujący funkcję centuriona (oficera) w armii rzymskiej. [przypis edytorski]

Święty Dionizy — święty katolicki, męczennik, patron Francji, wspominany 9 października. [przypis edytorski]

święty Dominik z Silos ( 1000–1072) — hiszp. mnich benedyktyński, reformator zakonu, święty Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]

święty Dunstan a. Dunstan z Canterbury (909–988) — arcybiskup Canterbury (960-988), święty kościoła katolickiego, patron kowali, złotników, ślusarzy oraz muzyków. Gotycki kościół św. Dunstana został wybudowany w 1100 r. przy Fleet Street w londyńskim City, w znacznym stopniu zniszczył go następnie wielki pożar w 1666 r., a po odrestaurowaniu dobudowano doń wysoką na 125 m wieżę w stylu gotyckim wg projektu Christophera Wrena, architekta zajmującego się odbudową Londynu. Po ponownym zniszczeniu w czasie nalotów w okresie II wojny światowej zdecydowano nie odbudowywać kościoła św. Dunstana; dziś jego ruiny znajdują się w specjalnie zaprojektowanym ogrodzie miejskim. [przypis edytorski]

święty Graal — według śrdw. legendy o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu to poszukiwane przez nich naczynie, z którego pił Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy. [przypis edytorski]

święty Hiob — bohater biblijnej Księgi Hioba jest czczony jako święty Kościoła katolickiego; jednym z jego licznych nieszczęść było zachorowanie na trąd. [przypis edytorski]

święty Hubert — opiekun myślistwa. [przypis edytorski]

święty imiennik — święty Hieronim ze Strydonu (ok. 347–420), chrześcijański apologeta i teolog, jeden z Doktorów Kościoła; jego przekład Biblii na łacinę, znany jako Wulgata, stał się podstawowym tekstem Biblii w Kościele zachodnim, a od 1545 oficjalnym tekstem Biblii w Kościele rzymskokatolickim; Hieronim słynął z gorliwego praktykowania i propagowania ascetycznego trybu życia. [przypis edytorski]

święty Jerzy — 23 kwietnia. [przypis edytorski]

święty Julian — zw. Gościnnym, patron miasta Macerata; opowieści mówią, że zabił on w gniewie własnych rodziców, którzy spali w jego łożu małżeńskim, ponieważ pomyślał, że jego żona go zdradza; w ramach pokuty swe życie poświęcił pielęgnacji pielgrzymów i trędowatych. [przypis edytorski]

Święty Kaźmierz — św. Kazimierz, główny patron Litwy i młodzieży litewskiej, historyczny patron Polski, jego święto liturgiczne przypada 4 marca. [przypis edytorski]

Święty Krzyż — tu: działające w l. 1918–1939 Więzienie Ciężkie na Świętym Krzyżu (Łysej Górze, szczycie o wys. 594 m n.p.m. w Górach Świętokrzyskich), wcześniej funkcjonujący w budynkach skasowanego klasztoru benedyktynów w l. 1852–1865 zakład poprawczy dla księży (Instytut Księży Demerytów a. Instytut Księży Zdrożnych), następnie w l. 1886–1914 więzienie carskie (ze wzgl. na warunki atmosferyczne najsurowszy zakład karny w Polsce, zw. „Polskim Sachalinem”). Więzienie w II Rzeczpospolitej przeznaczone dla pospolitych przestępców z wieloletnimi wyrokami i dożywociem oraz więźniów politycznych: komunistów, podejrzanych o szpiegostwo, a także członków Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów; wyroki odbywali tu m.in. Sergiusz Piasecki (w więzieniu na Świętym Krzyżu napisał powieść Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy) i przywódca OUN Stepan Bandera. [przypis edytorski]

Święty Krzyż — tu: kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża przy ulicy Krakowskie Przedmieście w Warszawie. [przypis edytorski]

Święty Krzyż — tu: kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża w Warszawie, usytuowany nieopodal skrzyżowania ulicy Krakowskie Przedmieście i Świętokrzyskiej. [przypis edytorski]

święty Makary — istnieje kilku świętych o tym imieniu, najbardziej znany jest Makary Wielki, zwany też Starszym lub Egipskim (ok. 300–ok. 390). Pasterz, od młodości czuł powołanie do życia pustelniczego, ale rodzice zmusili go do ożenku. Po śmierci żony i rodziców, w wieku 30 lat został mnichem i osiadł w pustelni Skete (dziś: Wadi al-Natrun w Egipcie). Tam zasłynął z surowego trybu życia, licznych umartwień i postów, a także z wymownych i pięknych kazań. Żyjąc w poście i modlitwie otrzymał dar proroczy oraz zdolność czynienia cudów. Pozostawił po sobie wiele homilii oraz liczne grono naśladowców, a jego pustelnia stała się ośrodkiem życia kontemplacyjnego na następne stulecia. W ikonografii przedstawia się go jako siwobrodego zakonnika na tle jaskini, często z trupią czaszką, symbolem przemijania, znikomości i śmierci, lub ze zwojem. [przypis edytorski]

święty Marcin — tj. 11 listopada, w kalendarzu chrześcijańskim dzień poświęcony św. Marcinowi z Tours. [przypis edytorski]

święty Marcin — w kalendarzu: 11 listopada. [przypis edytorski]

Święty Marek (rel.) — autor Ewangelii, kuzyn św. Barnaby, towarzysz św. Pawła, a później św. Piotra, apostoł z grona siedemdziesięciu dwóch. [przypis edytorski]

świętymi kary (daw.) — świętymi karami. [przypis edytorski]

święty Mikołaj — patron chroniący od wilków. [przypis edytorski]

Święty Mur — tu: Ściana Płaczu a. Mur Zachodni, pozostałość murów otaczających świątynię jerozolimską, zburzoną w starożytności przez Rzymian; najświętsze miejsce judaizmu, cel pielgrzymek. [przypis edytorski]

święty Neilos — Nil, tu: jako bóstwo w mit. egipskiej. [przypis edytorski]

święty okręg Apollina Pytyjskiego — w Atenach okręg Apollina Pytyjskiego (czyli zabójcy ogromnego węża Pytona), zwany Pythion, znajdował się na południe od Olimpiejonu, za murami miejskimi na prawym brzegu rz. Ilissos; stał tam opatrzony inskrypcją dedykacyjną ołtarz, zbudowany w 522/521 p.n.e. przez Pizystrata. [przypis edytorski]

święty okręt — jeden trzech z ateńskich okrętów państwowych używanych jako statki procesyjne, do przewożenia delegacji religijnych na uroczystości, a także do przewozu posłów, do zadań kurierskich itp. Wg źródeł antycznych statkiem zagarniętym pod Maratonem był Paralos. [przypis edytorski]

święty Paweł a. Paweł, a. Paweł Apostoł (ur. ok. 5/10–ok. 64/67) — święty chrześcijański, męczennik za wiarę. [przypis edytorski]

święty Paweł a. Paweł z Tarsu (ok. 5/10–ok. 64/67) — Żyd z Tarsu, apostoł, święty chrześcijański i męczennik. [przypis edytorski]

święty Paweł pisze, iż wszeteczniki, pijanice, i inne swowolniki srodze będzie Pan sądził na sądzie swoim — 1 Kor 6, 9–10. [przypis edytorski]

święty Piotr a. Piotr Apostoł, a. Szymon Piotr (zm. 64/67) — jeden z dwunastu apostołów, pierwszy biskup Rzymu. [przypis edytorski]

święty Piotr a. Piotr Apostoł (zm. 64/67) — apostoł, pierwszy biskup Rzymu, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego. [przypis edytorski]

święty Piotr owej pamiętnej nocy (…) nie byłby się zaparł Jezusa, nim drugi kur zapiał — Mk 14, 66–72; Mt 26, 69–74; Łk 22, 54–60; J 18, 15–26. [przypis edytorski]

święty Sebastian (zm. ok. 288/304) — rzymski męczennik chrześcijański, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego; zginął przeszyty strzałami. [przypis edytorski]

Święty Stefan — Stefan I Święty, z dyn. Arpadów, ur. ok. 975, zm. 15 VIII 1038, książę Węgier od 997, król od 1001. [przypis edytorski]

Święty Synod, właśc. Świątobliwy Synod Rządzący — kolegialna instytucja zwierzchnia Kościoła prawosławnego w Rosji, istniejąca w czasach Imperium Rosyjskiego zamiast urzędu patriarchy, mająca na celu uzależnienie władz kościelnych od władzy państwowej; z ramienia cara funkcję kontrolną nad Synodem sprawował urzędnik bez święceń, w randze oberprokuratora. [przypis edytorski]

Święty Szczepan — tu: budynek Klubu Św. Szczepana, w gminie Westminster, w Londynie; wzniesiony w 1874, istniejący do 1994 w miejscu obecnego Portcullis House. [przypis edytorski]

Święty Wojciech — jeden z trzech głównych katolickich patronów Polski, jego święto liturgiczne przypada 23 kwietnia. [przypis edytorski]

święty Wojciech (…) kiedy nastanie — 23 kwietnia. [przypis edytorski]

świecące próchno — chodzi tu prawdopodobnie o zjawisko tzw. bioluminescencji czyli emitowania światła przez organizmy żywe, w przypadku spróchniałego drzewa chodzi prawdopodobnie o żyjące na nim grzyby (np. opieńka miodowa) lub jakiś rodzaj bakterii. [przypis edytorski]

świeca — tu: daw. jednostka natężenia światła. [przypis edytorski]

świeccy senatorowie — w senacie Rzeczypospolitej zasiadali wysocy dostojnicy kościelni oraz senatorowie świeccy. [przypis edytorski]

świece hawdali — także: hawdalowe świece, używane w ceremonii hawdali. [przypis edytorski]