Przypisy

ordynat (daw.) — właściciel ordynacji: wielkiego, niepodzielnego rodowego majątku ziemskiego, przechodzącego z ojca na syna. [przypis edytorski]

ordynek (daw.) — szyk, porządek. [przypis edytorski]

ordynek (daw.) — tu: porządek. [przypis edytorski]

ordynek (daw.) — ustalony porządek. [przypis edytorski]

ordynować (daw.) — przepisywać lekarstwa, udzielać porad lekarskich, przyjmować pacjentów. [przypis edytorski]

orężnie (daw.) — zbrojnie. [przypis edytorski]

orężny (daw.) — uzbrojony. [przypis edytorski]

Orfeus (daw., z łac. Orpheus) — dziś popr.: Orfeusz, niezrównany tracki śpiewak i poeta, jego muzyka miała poruszać nawet dzikie zwierzęta i uspokajać wzburzone morze. [przypis edytorski]

orfika (daw.) — dziś: orfizm, staroż. grecki nurt religijny o charakterze mistycznym, wywodzący swoje początki od mitycznego poety Orfeusza; charakteryzował się m.in. wiarą w istnienie boskiej i nieśmiertelnej duszy ludzkiej, uwięzionej w ciele, oraz we wcielanie się duszy po śmierci w inne ciała (wędrówka dusz). [przypis edytorski]

orfika (daw.) — orfizm. [przypis edytorski]

orkanny (neol., daw.) — huraganowy; właściwy orkanowi, tj. porywistej wichurze. [przypis edytorski]

ornamenta (daw.) — ornamenty, ozdoby. [przypis edytorski]

orta (daw.) — drobna moneta, bita w wielu europejskich krajach. [przypis edytorski]

orzydle (daw.) — część koszuli pod szyją, przód kołnierza. [przypis edytorski]

ośm (daw.) — dziś: osiem. [przypis edytorski]

ośm (daw.) — osiem. [przypis edytorski]

ośmdziesięcioletni (daw.) — dziś: osiemdziesięcioletni. [przypis edytorski]

ośmdziesięciu (daw.) — dziś: osiemdziesięciu. [przypis edytorski]

ośmkroć sto (daw.) — osiemset. [przypis edytorski]

ośmnaście (daw.) — dziś: osiemnaście. [przypis edytorski]

ośmnastoletni (daw.) — dziś: osiemnastoletni. [przypis edytorski]

ośmnastu (daw.) — dziś: osiemnastu. [przypis edytorski]

oświtnąć (daw.) — zaświtać, rozwidnić się. [przypis edytorski]

osada (daw.) — załoga. [przypis edytorski]

osędzić się (daw.) — zestarzeć; por. sędziwy. [przypis edytorski]

osędzielizna a. sędzielizna (daw.) — szadź lub szron na gałęziach; por. sędziwy (daw.): siwy. [przypis edytorski]

osęka (daw.) — bosak, drzewce z hakiem. [przypis edytorski]

osęka (daw.) — bosak. [przypis edytorski]

osęk (daw.) — drąg zakończony hakiem. [przypis edytorski]

osiągnienie (daw.) — osiągnięcie. [przypis edytorski]

osiąść na koszu (daw.) — doznać zawodu, znaleźć się w kłopotliwej sytuacji. [przypis edytorski]

osiadłość (daw.) — posiadłość, majątek. [przypis edytorski]

osiadłość (daw.) — posiadłość, majątek ziemski. [przypis edytorski]

osiedzieć się (daw.) — pozostać, przetrwać w danym miejscu a. na danym stanowisku. [przypis edytorski]

osieł (daw.) — dziś popr.: osioł. [przypis edytorski]

osieść (daw.) — dziś: osiąść. [przypis edytorski]

osimsetny a. ośmsetny (daw.) — dziś: osiemsetny. [przypis edytorski]

oskoma (daw.) — apetyt, chęć zjedzenia lub wypicia czegoś. [przypis edytorski]

oskoma (daw.) — apetyt, ochota. [przypis edytorski]

oskoma (daw.) — apetyt, przen.: chęć, ochota na coś. [przypis edytorski]

oskoma (daw., gw.) — apetyt, chęć zjedzenia lub wypicia czegoś. [przypis edytorski]

oskoma (daw.) — ochota, apetyt. [przypis edytorski]

oskominy a. oskoma (daw.) — apetyt. [przypis edytorski]

osława (daw.) — niesława, utrata reputacji. [przypis edytorski]

osława (daw.) — niesława, zła sława. [przypis edytorski]

osławiać (daw.) — obmawiać, rozpowszechniać o kimś złe a nieprawdziwe informacje. [przypis edytorski]

osławiać (daw.) — zniesławiać, oczerniać. [przypis edytorski]

osławować (daw.) — mówić źle o czymś. [przypis edytorski]

osmędzić (daw.) — przypalić, osmalić. [przypis edytorski]

osmędzony (daw.) — przypalony, osmalony. [przypis edytorski]

osóbek (daw.) — odosobnienie. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osoba; osobowość, charakter człowieka. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osoba; osobowość. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osoba; osobowość; sprawa osobista. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osobowość. [przypis edytorski]

osobliwa (daw.) — w domyśle: rzecz, sprawa; dziś raczej: to osobliwe. [przypis edytorski]

osobliwie (daw.) — szczególnie. [przypis edytorski]

osobliwie (daw.) — zwłaszcza, szczególnie. [przypis edytorski]

osobliwszo (daw.) — dziwnie, niezwykle. [przypis edytorski]

osobliwy (daw.) — szczególny. [przypis edytorski]

osobny (daw.) — tu: osobliwy, szczególny. [przypis edytorski]

osobny (daw.) — tu: samotny, ustronny. [przypis edytorski]

osobny (daw.) — tu: szczególny, osobliwy. [przypis edytorski]

ospalstwo (daw.) — ospałość, skłonność do ciągłego spania. [przypis edytorski]

osromotniony (daw.) — okryty wstydem, hańbą. [przypis edytorski]

ostać (daw.) — zostać. [przypis edytorski]

ostać się (daw.) — przetrwać. [przypis edytorski]

ostać (się) (daw.) — zostać. [przypis edytorski]

ostali (daw.) — zostali. [przypis edytorski]

ostatek (daw.) — tu: reszta, pozostali. [przypis edytorski]

ostawić (daw., gw.) — zostawić. [przypis edytorski]

ostawić (daw.) — zostawić. [przypis edytorski]

ostawiony (daw.) — zostawiony. [przypis edytorski]

ostrów (daw.) — wyspa. [przypis edytorski]

ostrów (daw.) — wyspa; szczególnie porosła roślinnością wyspa na rzece. [przypis edytorski]

ostrokręg a. ostrokrąg (daw.) — stożek, bryła o okrągłej podstawie, zwężająca się stopniowo aż do ostrego wierzchołka. [przypis edytorski]

ostrokręgowy (daw.) — stożkowy, stożkowaty. [przypis edytorski]

ostrow a. ostrów (daw.) — wyspa. [przypis edytorski]

ostrowidz a. ostrowzrok (daw.) — ryś. [przypis edytorski]

ostrzedz (daw.) — dziś: ostrzec. [przypis edytorski]

ostrzegać z ordy (daw.) — bronić przed Tatarami. [przypis edytorski]

ostrzyszki (daw.) — dziś popr. pisownia: ostrzyżki; odpadki; tu: poboczne dochody. [przypis edytorski]

ostygnienie (daw.) — dziś popr.: ostygnięcie. [przypis edytorski]

osuć (daw.) — osypać. [przypis edytorski]

osuty (daw.) — osnuty, spowity. [przypis edytorski]

osuty (daw.) — osypany, spowity. [przypis edytorski]

o swej kopie (daw.) — na własny koszt. [przypis edytorski]

oswojonaś (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „oswojona jesteś”. [przypis edytorski]

o szczętu (daw.) — całkiem. [przypis edytorski]

oszedziały (daw.) — posiwiały. [przypis edytorski]

oszwabić (daw., pot.) — oszukać. [przypis edytorski]

otchniony (daw.) — owiany. [przypis edytorski]

otom (…) wolny (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: oto jestem wolny. [przypis edytorski]

otrąbić (daw.) — ogłosić uroczyście. [przypis edytorski]

otrąbić się (daw.) — oznajmić o swojej obecności przez sygnał trąbką. [przypis edytorski]

otrawiciel (daw.) — truciciel. [przypis edytorski]

otrętwienie (daw.) — dziś popr.: odrętwienie. [przypis edytorski]

otrok (daw.) — chłopak. [przypis edytorski]

otrok (daw.) — chłopiec, chłopak. [przypis edytorski]

otrok (daw.) — chłopiec, młokos. [przypis edytorski]