Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 829 przypisów.
A prophetis enim Hierusalem egressa est pollutio super omnem terram (łac.) — Bo od proroków jeruzalemskich wyszło splugawienie na tę wszystką ziemię. [przypis tłumacza]
a prori (łac.) — z założenia, z góry. [przypis edytorski]
apud Erulos adeo secundo matrimonio non locus, ut uxor ad sepulchrum mariti statim se laqueo indueret, nisi invisa et infamis vivere mallet (łac.) — u Herulów tak dalece powtórne śluby nie są we zwyczaju, że żona u grobu męża zaraz pętlicę na szyję zarzucała, chyba że wolała żyć w nienawiści i hańbie. [przypis redakcyjny]
Apud Polonos nunquam sine clamore et strepitu gaudia fiunt (łac.) — u Polaków radość nie może obyć się bez krzyku i wrzawy. [przypis edytorski]
Apud Polonos nunquam sine clamore et strepitu gaudia fiunt (łac.) — u Polaków radość nie obejdzie się bez krzyków i hałasu (cytat z Pana Wołodyjowskiego H. Sienkiewicza). [przypis edytorski]
Apud (…) secum (łac.) — „Umieją rozprawiać wobec innych, ale nie wobec siebie i ze sobą” (Cicero, Tusculanae disputationes, V, 36; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
aquam sordidam (łac.) — brudną wodę. [przypis edytorski]
aqua regia (łac.) — woda królewska: mieszanina stężonego kwasu solnego i azotowego. [przypis edytorski]
a ratione ad rationatum valet consequentia (łac.) — (wywód) od przesłanki do wniosku jest wywodem poprawnym. [przypis edytorski]
arbiter elegantiarum (łac.) — arbiter elegancji; osoba, której osąd w kwestiach dobrego smaku uznawany jest za obowiązującą opinię. Wobec Petroniusza określenia tego użył Tacyt, rzym. historyk z I w. n.e. [przypis edytorski]
arbiter elegantiarum (łac.) — arbiter elegancji; osoba mająca rozstrzygający głos w sprawach elegancji. [przypis edytorski]
arbiter elegantiarum (łac.) — sędzia w sprawach elegancji. [przypis edytorski]
arbiter elegentiarum (łac.) — autorytet w sprawach mody, dobrego smaku. [przypis edytorski]
arbiter (z łac.) — świadek. [przypis redakcyjny]
arbitrio (łac.) — wyrokowi. [przypis edytorski]
arbitrium (łac.) — sąd, wyrok. [przypis redakcyjny]
Arcades ambo (łac.) — obaj Arkadyjczycy (Wergiliusz, Bukoliki VII, 4); o osobach tych samych upodobań. [przypis edytorski]
arcana et rara (łac.) — tajemnicze i rzadkie. [przypis edytorski]
arcana (łac.) — tajemnice. [przypis edytorski]
arcana (łac.) — tajemnice. [przypis redakcyjny]
arcana (łac.) — tajemnice, sekrety. [przypis redakcyjny]
arcanum (łac.) — tajemnica, sekret; tu B. lm arcana. [przypis edytorski]
arcanum (łac.) — tajemnica, sekret; tu M. lm arcana. [przypis redakcyjny]
archiepiscopatu Ripensi (łac.) — z arcybiskupstwa rypeńskiego. [przypis redakcyjny]
Archimède (…) sortir (fr.), Ducunt (…) trahunt (łac.) — Archimedes jest w równej mierze zmuszony do pozostania w pokoju, gdy się go tam zamknie, jak wówczas, gdy jest tak bardzo zajęty jakimś zagadnieniem, że mu nie przychodzi na myśl, by wyjść: „Chętnego prowadzą losy, niechętnego ciągną”. [przypis tłumacza]
architraw (z łac.) — główna belka spoczywająca na kolumnach. [przypis edytorski]
arenarium (z łac.) — tu: zaplecze amfiteatru [przypis edytorski]
arendarz (daw.; z łac. arendare: dzierżawić) — dzierżawca; karczmarz, szynkarz. [przypis edytorski]
a Republica (łac.) — od Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
argumenta ad hominem (łac.) — argumenty do człowieka (odwołujące się). [przypis edytorski]
argumentum ad auditores (łac.) — argument odwołujący się do słuchaczy. [przypis edytorski]
argumentum ad personam (łac.) — argument odwołujący się do osoby, argument natury osobistej. [przypis edytorski]
argumentum ad verecundiam (łac.) — argument odwołujący się do poważania. [przypis edytorski]
argumentum (łac.) — argument, dowód. [przypis edytorski]
argumentum (łac.) — argument. [przypis edytorski]
Aria della Calumnia (z łac. calumnia a. wł. calunnia) — dosł. solowa pieśń operowa (aria) oszczerstw; aria o plotce. [przypis edytorski]
Aristoni (…) deformabat (łac.) — „Rzecz tę powierzył Aristonowi, artyście dramatycznemu, którego ród i fortuna były znamienite, a to jego zajęcie aktorskie nie uchybiało mu wcale, gdyż u Greków nic takiego nie niesie ujmy” (Livius Titus, Ab Urbe condita, XXIV, 24; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
arkada (z łac. arcus: łuk) — sklepienie łukowe w architekturze. [przypis redakcyjny]
arkana (z łac. arcanum) — tajemnice, sekrety. [przypis edytorski]
arkana (z łac.) — sekret, tajemnica. [przypis redakcyjny]
arkana (z łac.) — sekrety, tajemnice. [przypis edytorski]
arkana (z łac.) — tajemnice, wiedza tajemna. [przypis edytorski]
arkanum (z łac. arcanum) — sekret, tajemnica. [przypis edytorski]
arkanum (z łac. arcanum) — sekret, tajemnica. [przypis redakcyjny]
arkanum (z łac.) — sekret, tajemnica. [przypis edytorski]
ark (daw., z łac. arcus) — łuk (tryumfalny). [przypis redakcyjny]
arkuariusz (z łac. arcuarius) — łucznik, strzelec. [przypis edytorski]
arma (…) iubet (łac.) — „Rozkazuje broń wszelką wydać, zwierzęta juczne przywieść, zakładnika dostawić” (Iulius Caesar, Commentarii de bello Gallico, VII, 11; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
arma (łac.) — oręż. [przypis redakcyjny]
armata (daw., z łac.) — uzbrojenie. [przypis redakcyjny]
armata (daw., z łac.) — uzbrojenie (tu: sajdak, czyli kołczan). [przypis redakcyjny]
armator (z łac. armo: uzbrajam, wyposażam) — daw.: właściciel statku, który na własny koszt uzbraja go i wyposaża, na swoje potrzeby lub w celu wynajęcia; także: dostawca okrętowy, zaopatrujący statek w zapasy na czas żeglugi; dziś: ktoś, kto eksploatuje własny lub cudzy statek. [przypis edytorski]
Arma tua fulgent, sed non hic ossa quiescunt, Divae memoriae miles, o Zawisza niger! (łac.) — Herb lśni na twojej tarczy, lecz nie tu spoczywają kości, rycerzu świętej pamięci, Zawiszo Czarny! (epitafium napisane w XV w. przez Adama Świnkę, sekretarza króla Władysława Jagiełły). [przypis edytorski]
armatura (daw., z łac.) — uzbrojenie. [przypis redakcyjny]
armis experiri (łac.) — do broni się mieć. [przypis redakcyjny]
armisticium (łac.) — zawieszenie broni. [przypis redakcyjny]
armistycjum (łac.) — rozejm. [przypis edytorski]
armistycjum (z łac.) — zawieszenie broni. [przypis redakcyjny]
armować (z łac.) — zbroić, uzbrajać. [przypis redakcyjny]
Arnoldus me fecit (łac.) — Arnold mnie ulał. [przypis autorski]
Ars amandi (łac.) — dosł.: Sztuka kochania; tytuł poematu Owidiusza o sztuce kochania i uwodzenia. [przypis edytorski]
ars inveniendi (łac.) — sztuka odkrywania, zakładająca dociekanie prawdy poprzez stosowanie określonych zasad. [przypis edytorski]
ars longa (łac.) — sztuka trwa długo, część przysłowia łac. ars longa, vita brevis, sztuka trwa długo, życie krótko. [przypis edytorski]
ars longa, vita brevis (łac.) — Sztuka długa, życie krótkie. [przypis autorski]
ars longa, vita brevis (łac.) — sztuka trwa długo, życie krótko. [przypis edytorski]
ars poetica (łac.) — sztuka poetycka; dzieło opisujące najlepszy zdaniem autora sposób tworzenia literatury. Zachowały się tylko dwa takie starożytne utwory: Poetyka Arystotelesa oraz właśnie List do Pizonów, który rozpoczął wielowiekową modę na pisanie takich utworów wierszem. Warto pamiętać, iż zawarte w tytule słowo ars oznaczało nie tylko „sztukę”, lecz również „rzemiosło, umiejętność”. W przeciwieństwie do dzieła Arystotelesa, List do Pizonów nie jest jednak systematycznym wykładem poetyki, lecz zbiorem przemyśleń wybitnego praktyka, niepozbawionym elementów satyrycznych. [przypis edytorski]
ars poetica (łac.) — sztuka poetycka. [przypis edytorski]
ars triumphans (łac.) — sztuka triumfująca. [przypis edytorski]
artem amatoriam (łac.) — sztukę kochania. [przypis edytorski]
arteria carotis (łac., med.) — tętnica szyjna. [przypis edytorski]
arteria (łac.) — tętnica. [przypis edytorski]
artis amandi magister (łac.) — mistrzem sztuki kochania. [przypis redakcyjny]
artis lege a. częściej lege artis (łac.) — zgodnie z regułami sztuki. [przypis edytorski]
Aruspicis, extis, avium volatu (łac.) — z wnętrzności zwierzęcych, z lotu ptaków. [przypis edytorski]
arx regia (łac.) — zamek królewski. [przypis edytorski]
a sacrificio missae (łac.) — od ofiary mszy. [przypis redakcyjny]
asa foetida (z łac.) — nazywana czarcim łajnem lub smrodzieńcem, przyprawa o intensywnym, charakterystycznym zapachu porównywalnym z zapachem cebuli, który łagodnieje po dodaniu do gotującej się potrawy; tu przen.: skandaliczne wątki w utworze literackim. [przypis edytorski]
ascensja (daw., rzad., z łac.) — wejście na górę, wzniesienie się. [przypis edytorski]
a septemtrione (łac.) — od północy. [przypis redakcyjny]
asfodel (z łac.) — złotogłowy; gatunek rośliny o wąskich, trawiastych liściach i żółtych, gęstych kwiatostanach. [przypis redakcyjny]
asilum (łac.) — azyl, schronienie. [przypis redakcyjny]
asilum (łac.) — schronienie. [przypis redakcyjny]
asinus asinorum in saecula saeculorum (łac.) — osioł nad osłami na wieki wieków. [przypis redakcyjny]
asinus asinorum (łac.) — osioł nad osłami. [przypis edytorski]
asinus, asinus (łac.) — osioł. [przypis edytorski]
Asinus (łac.) — Osioł. [przypis autorski]
asinus (łac.) — osioł. [przypis edytorski]
asocjacja (z łac.) — złączenie, zespolenie. [przypis edytorski]
asocjacja (z łac.) — złączenie, zespolenie. [przypis redakcyjny]
A sole (…) queat (łac.) — „Od słońca wschodu nad Azowskiem Morzem/ Po zachód jego, któż jest, co mi zrówna?” (Z nagrobku Scypiona, pogromcy Afryki; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
asotos (…) exire (łac.) — „Ze szkoły Arystyppa wychodzą niewieściuchy, ze szkoły Zenona zgryźliwcy” (Cicero, De natura deorum, III, 31; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
aspekt (z łac.) — tu: projekt. [przypis edytorski]
Asperges me hysopo et mundabor; lavabis me et super nivem dealbabor (łac.) — słowa z 51 psalmu Dawida: „Pokropisz mnie hyzopem, a będę oczyszczony, obmyjesz mnie, a ponad śnieg bielszym się stanę”. Zgodnie z trydenckim (przedsoborowym) rytem katolickiej mszy antyfonę rozpoczynającą się od tych słów śpiewano w czasie aspersji, tj. pokropienia wiernych wodą święconą, które poprzedzało sumę (mszę odprawianą w niedziele lub dni świąteczne). [przypis edytorski]
asperges me hysopum et super nivem realbabor, popr.: asperges me hyssopo, et mundabor; lavabis me, et super nivem dealbabor (łac.) — pokrop mnie hizopem, a oczyszczony będę; obmyj mnie, a nad śnieg wybieleję (Ps 51, 9; słowa psalmu biblijnego używane podczas obrzędu pokropienia wodą święconą ludzi zgromadzonych na mszy katolickiej w rycie rzymskim). [przypis edytorski]
asperges (z łac. aspergere: skropić) — aspersja; akt pokuty polegający na pokropieniu przez odprawiającego mszę księdza (celebransa) zgromadzonych ludzi wodą święconą. [przypis edytorski]
Aspexi terram, et ecce vacua erat et nihili, et coelos, et non erat lux in eis (…) (łac.) — „Spojrzałem na ziemię, a oto jest niepozorna i próżna: a na niebo, nie masz w nim światłości. Spojrzałem na góry, a oto się trzęsą i wszystkie pagórki chwieją się. Spojrzałem, a oto Karmel jest pustynią i wszystkie jego miasta zburzone są od oblicza Pańskiego i od oblicza gniewu zapalczywości jego. Bo tak mówi Pan: Spustoszona będzie wszystka ziemia, wszakże końca jeszcze nie uczynię”. [przypis tłumacza]
aspirare (łac.) — wzdychać. [przypis redakcyjny]
aspirat (łac.) — dąży. [przypis redakcyjny]
aspirować (z łac.) — dążyć. [przypis redakcyjny]
assasynium (z łac.) — zabójstwo. [przypis edytorski]
